Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn khối năm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường

Mục lục
PHẦN MỞ ĐẦU 	 Trang 
I. Lý do chọn đề tài 	 2
II. Mục đích đề tài 	 3
III. Nhiệm vụ nghiên cứu đề tài 	 3
IV. Phương pháp nghiên cứu 	 3
V. Lịch sử đề tài 	 3
VI. Phạm vi nghiên cứu đề tài 	 3
PHẦN NỘI DUNG 
 Cơ sở lý luận quản lý dạy học ở trường Tiểu học . 	 4
 Thực trạng hoạt động dạy học của tổ chuyên môn khối năm . 	 5
 Một số biện pháp chỉ đạo 	 6
IV. Kết quả chuyển biến 	 13
PHẦN KẾT LUẬN 
I. Tóm lược giải pháp 	 15
II. Phạm vi đề tài 	 16
TÀI LIỆU THAM KHẢO 	 17
PHẦN I : MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI : 
Mục tiêu phát triển giáo dục đến năm 2010 đã nêu rõ : “ Đổi mới mục tiêu nội dung , phương pháp , chương trình giáo dục các bậc học và trình độ đào tạo , phát triển đội ngũ nhà giáo nhằm đáp ứng yêu cầu vừa tăng quy mô , vừa tăng chất lượng , hiệu quả và đổi mới phương pháp dạy học , đổi mới quản lý giáo dục , tạo cơ sở pháp lý và phát huy nội lực phát triển giáo dục” . Trong các bậc học , bậc tiểu học là bậc học tầm quan trọng trong giáo dục cũng như trong đời sống của xã hội , đòi hỏi các nhà quản lý cần phải quan tâm và có biện pháp nâng cao chất lượng dạy học . Nâng cao chất lượng dạy học là việc làm bức thiết , hết sức quan trọng đối với Ban giám hiệu nhà trường nhằm hoàn thành có chất lượng kế hoạch nhiệm vụ năm học . 
Muốn đạt được mục tiêu kế hoạch năm học đề ra phải thông qua hoạt động chủ yếu của nhà trường đó là hoạt động dạy và học . Hoạt động dạy học là hoạt động chính , nó chiếm nhiều thời gian nhất trong hoạt động chung của nhà trường . Đây là một quá trình thống nhất không thể tách rời và có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau . Điều này khẳng định vai trò của người giáo viên có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục , học tập của học sinh . 
Tuy nhiên sự phát triển toàn diện của HS không chỉ phụ thuộc vào từng giáo viên mà nó còn phụ thuộc vào tập thể sư phạm đồng đều về mọi mặt . Một tập thể thống nhất trong nhà trường đó chính là tổ chuyên môn 
Tổ chuyên môn giúp Ban giám hiệu chỉ đạo các hoạt động sư phạm của một khối lớp trong nhà trường . Do đó việc chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn sẽ giúp giáo viên tập trung vào hoạt động chủ yếu của dạy học là dạy tốt , có như thế mới khắc phục được tình trạng giảm sút chất lượng đồng thời còn góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo. 
Nhưng trong thực tế , hiện nay vẫn còn một ít giáo viên chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của hoạt độngđtổ khối chuyên môn trong nhà trường nên tham gia sinh hoạt khối đôi khi chưa đầy đủ hoặc chưa tích cực tham gia đóng góp ý kiến trao đổi về chuyên môn , rút kinh nghiệm tiết dạy của đồng nghiệp , .. tạo cho khối hoạt động trầm lặng . Vì vậy , ở trường nào tổ chuyên môn hoạt động tích cực , năng động , sáng tạo thì trường đó hoạt động dạy học có chất lượng và hiệu quả cao . 
Qua nhiều năm làm công tác chuyên môn , bản thân tôi rút ra được bài học kinh nghiệm : Để học sinh từ khối một đến khối năm có chất lượng , song song với hiệu trưởng thì phó hiệu trưởng cũng là người phải quan tâm đến hoạt động chuyên môn của các khối trong đó điểm khởi đầu là khối một và điểm đích cần đạt là khối năm nên việc nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chuyên môn khối năm không kém phần quan trọng ở bậc tiểu học . 
Từ những nội dung phân tích trên , tôi mạnh dạn chọn vấn đề : “ Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn khối năm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường .” làm đề tài nghiên cứu và thực hiện trong năm học này . 
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 
Mục đích của đề tài là tìm ra “ Một số biện pháp chỉ đạo hoạt động chuyên môn nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học ở tiểu học .” và làm nền tảng vững chắc cho những năm học tiếp theo . 
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 
Để đạt được mục đích trên , tôi xác định các nhiệm vụ nghiên cứu đề tài như sau : 
- Nghiên cứu lý thuyết 
- Quan sát thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn khối năm 
- Xây dựng một số biện pháp chỉ đạo hoạt động chuyên môn khối năm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường 
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 
Nhằm thực hiện các nhiệm vụ trên , tôi chọn một số phương pháp nghiên cứu sau đây : 
* Các phương pháp nghiên cứu lý thuyết : Nghiên cứu các văn bản , tài liệu , hồ sơ có liên quan đến đề tài . 
* Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn : 
- Quan sát tình hình hoạt động dạy của GV và hoạt động học của học sinh 
- Nội dung hình thức sinh hoạt tổ khối chuyên môn .
- Thực hiện hồ sơ sổ sách .
* Phương pháp điều tra , tổng hợp thống kê , so sánh số liệu về chất lượng giáo dục , học tập của học sinh .
V. LỊCH SỬ ĐỀ TÀI 
Trong nhà trường , tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng nhất đảm nhận chức năng thực thi hoạt động dạy và học , nhiệm vụ công tác để đảm bảo hiệu quả của kế hoạch năm học . Vì vậy việc xây dựng tổ chuyên môn vững mạnh là trách nhiệm của người làm công tác quản lý . Chính điều này đã khiến tôi phải suy nghĩ , tìm ra phương án chỉ đạo hoạt động cho tốt . Thông qua đó , nó cũng giúp giáo viên bổ sung kiến thức , hoàn thiện kĩ năng sư phạm . Từ nhận thức trên , tôi mạnh dạn chọn đề tài này để thực hiện . 
VI. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI 
Do điều kiện và thời gian không cho phép nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu một số biện pháp chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn khối năm nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường và bắt đầu thực hiện từ tháng 10 năm 2008 đến ngày 20 tháng 5 năm 2009 .
---------- & -----------
PHẦN II : NỘI DUNG CÔNG VIỆC
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ QUÁ TRÌNH DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC 
Quản lý dạy học ở trường Tiểu học cũng chính là quản lý chuyên môn của nhà trường . Quản lý chuyên môn là quá trình giáo dục đặt ra cho trường Tiểu học sao cho bốn nhân tố then chốt : Mục tiêu giáo dục , nội dung giáo dục , phương pháp giáo dục và kết quả giáo dục tương tác thống nhất với nhau . 
* Mục tiêu của giáo dục tiểu học là hình thành cho học sinh cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm , trí tuệ , thể chất và các kĩ năng cơ bản để học tiếp lên các bậc học trên hoặc đi vào cuộc sống lao độäng thực tế . Vì kết thúc quá trình học tập của bậc học , học sinh tiểu học phải đạt được những chuẩn kiến thức , kĩ năng cơ bản . Vì vậy quản lý mục tiêu giáo dục là sự phối hợp điều khiển các tác động có chủ định vào đối tượng giáo dục ( học sinh ) để các khía cạnh của mục tiêu giáo dục được thực hiện một cách đồng bộ .
* Quản lý nội dung giáo dục là vạch kế hoạch và tổ chức điều phối sao cho các môn , các hoạt động theo kế hoạch đào tạo được thực hiện một cách đầy đủ và đúng với mục tiêu giáo dục . 
* Quản lý phương pháp giáo dục là sự tổ chức điều phối sao cho phương pháp hỗ trợ chặt chẽ nội dung cùng hướng tới việc thực hiện mục tiêu giáo dục . 
Do đó , quản lý quá trình dạy học chính là quản lý hoạt động của thầy và trò . Vì thế không chỉù hiệu trưởng thực hiện tốt mà phó hiệu trưởng cũng cần quan tâm và thực hiện thật tốt công tác quản lý dạy học trong nhà trường . Trong quá trình dạy học , hoạt động dạy của thầy và hoạt động học của trò là hai hoạt động luôn diễn ra song song , hỗ trợ nhau . Trong đó , hoạt động dạy của thầy giữ vai trò chủ đạo , là người tổ chức các hoạt động học cho học sinh chủ động tham gia một cách tích cực . Muốn có người thầy giỏi thì người làm công tác chuyên môn cần quan tâm đến việc đổi mới nền nếp sinh hoạt chuyên môn vì tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng trong nhà trường , là cầu nối tổ chức thực hiện kiểm tra , đánh giá kết quả về đổi mới nội dung , phương pháp , chương trình ở cấp học một cách sát thực . Vì vậy , tổ chuyên môn là tổ chức có ý nghĩa quan trọng trong quyết định hoàn thành nhiệm vụ năm học của nhà trường .
Tóm lại : 
Chúng ta thấy : Hoạt động của tổ chuyên môn chiếm vị trí rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường đòi hỏi phó hiệu trưởng cũng phải quan tâm và chỉ đạo thật tốt hoạt động của tổ chuyên môn , nhất là tổ chuyên môn khối năm . Đây là khối chuyên môn thực hiện việc đổi mới nội dung , phương pháp , chương trình ở cuối cấp học . 
II. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CỦA GV KHỐI NĂM 
Thực tế trong công tác quản lý , tôi nhận thấy đội ngũ giáo viên trong nhà trường luôn có tinh thần học hỏi , trách nhiệm với công tác chuyên môn , tích cực năng nổ 
nhiệt tình tham gia vào các hoạt động học tập bồi dưỡng nâng cao chuyên môn để thực hiện tốt công tác dạy và học . Đồng thời , Ban giám hiệu chúng tôi cũng nhận thức rõ vấn đề này nên đã có nhiều biện pháp chỉ đạo tốt công tác này nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo .
Tuy nhiên hiện nay , các thành viên trong tổ khối thường không cố định mà thay đổi hàng năm nên về chuyên môn của giáo viên cũng có phần hạn chế do : 
Một số giáo viên còn bỡ ngỡ với chương trình nội dung , phương pháp dạy học 
Một số giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy ở khối lớp đó. 
Một số giáo viên thiếu tự tin vào năng lực chuyên môn của mình nên không mạnh dạn trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp khi tham gia sinh hoạt tổ .
- Một số ít giáo viên chưa thấy rõ tầm quan trọng của việc sinh hoạt tổ khối 
Bên cạnh đó , vấn đề HS cũng cần được quan tâm vì các em là chủ thể trong quá trình dạy học do đó chất lượng học tập của học sinh sẽ quyết định hiệu quả giảng dạy của giáo viên . 
Vào đầu năm học , tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm , kết quả học tập của học sinh lớp năm ở hai môn Toán và Tiếng Việt như sau : 
Lớp
Số
HS
Toán 
Tiếng Việt 
G
K
TB
Y
G
K
TB
Y
5/1
37
25
9
3
0
8
24
4
1
5/2
36
12
15
8
1
6
27
3
0
5/3
34
3
11
15
5
3
21
10
0
5/4
36
3
15
9
9
8
17
10
1
5/5
32
3
8
14
7
4
18
8
2
5/6
34
4
8
16
6
5
19
8
2
TC
209
50
66
65
28
34
126
43
6
Qua bảng thống kê trên , chất lượng học tập của các lớp chưa được đồng đều , còn nhiều học sinh học yếu . Mặt khác , thành viên trong khối có sự thay đổi đặc biệt là khối trưởng mới nên chưa nắm rõ về nền nếp sinh hoạt tổ chuyên môn , cách thực hiện hồ sơ sổ sách và các hoạt động khác như thế nào ? Từ đó , việc quản lý tổ chuyên môn của khối cũng gặp không ít khó khăn , nhất là việc quản lý quá trình dạy học . Những vấn đề trên đặt ra cho người làm công tác quản lý phải tìm ra những biện pháp quản lý chỉ đạo hoạt động chuyên môn ở khối này đạt hiệu quả cao , đáp ứng việc nâng cao chất lượng dạy học và hiệu quả đào tạo của trường trong năm học này . 
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN KHỐI NĂM NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC Ở NHÀ TRƯỜNG . 
Để xây dựng tổ chuyên môn tốt , tôi đã không ngừng phấn đấu , suy nghĩ tìm phương án chỉ đạo tổ hoạt động có nội dung . Thông qua đó giúp giáo viên bổ sung kiến thức , hoàn thiện kỹ năng sư phạm và kết quả của công tác quản lý dạy học trong nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào khả năng tổ chức , phối hợp một cách đồng bộ , khéo léo trong sự hợp tác cộng đồng trách nhiệm của tập thể sư phạm từ phía người làm công tác quản lý . 
Sau khi nghiên cứu kĩ các văn bản về công tác chuyên môn và kế hoạch năm học , với nhiệm vụ được phân công , tôi đã chỉ đạo hoạt động của tổ khối nói chung và khối năm nói riêng bao gồm các nội dung sau : 
+ Việc xây dựng kế hoạch , xây dựng tập thể đòan kết vững mạnh 
+ Việc thực hiện quy chế chuyên môn -thực hiện nội dung chương trình
+ Công tác bồi bưỡng 
+ Phụ đạo học sinh yếu và bồi dưỡng học sinh giỏi 
+ Tham gia phong trào . 
Tất cả các hoạt động trên mất rất nhiều thời gian nhưng tôi sẽ cố gắng tập trung chỉ đạo việc dạy và học theo hướng phát huy tính tích cực , tự giác của học sinh và giáo viên vẫn giữ vai trò chủ đạo trong quá trình dạy học trên lớp . Do đó , tôi đã chọn ra một số biện pháp cụ thể đưới đây : 
1. Tìm hiểu , nắm chắc tình hình đội ngũ giáo viên về mọi mặt : 
Để có kế hoạch chỉ đạo hợp lí , công việc trước tiên là cần nắm chắc tình hình đội ngũ giáo viên khối năm thông qua một số việc làm sau : 
+ Tìm hiểu kĩ hoàn cảnh gia đình , khả năng công tác , trình độ CM , sở trường .
+ Trao đổi trực tiếp , gián tiếp để nắm bắt tâm tư , nguyện vọng .
+ Lắng nghe và phân tích dư luận của phụ huynh , học sinh .
+ Xem chất lượng công việc . 
Qua tìm hiểu , tôi đã tổng hợp được số liệu về tổ khối năm dưới đây như sau : 
+ Tổng số GV khối 5 là 6/6 đ/c 
+ Tuổi đời từ 28 đến 51 – Thâm niên giảng dạy thấp nhất là 8 năm và cao nhất là 29 năm 
+ Trình độ chuyên môn đều đạt trên chuẩn 
Đây chính là điều kiện thuận lợi mà các thành viên trong khối có thể học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau . Tuy nhiên trong năm học này , đội ngũ GV lớp 5 có sự thay đổi nên hoạt động của tổ gặp không ít khó khăn . 
2. Việc Xây dựng kế hoạch và quy chế hoạt động của tổ khối .
Trước khi xây dựng kế hoạch hoạt động , tổ chuyên môn cần thực hiện những quy chế sau : 
Đảm bảo thời gian sinh hoạt tổ khối theo định kì : 2 lần / tháng . 
Mạnh dạn phát biểu ý kiến , thống nhất kế hoạch của tổ . 
Đoàn kết , tương thân tương ái sẵn sàng giúp nhau trong công tác và sinh hoạt 
Nắm vững và thực hiện tốt quan điểm GD của Đảng , hết lòng vì HS thân yêu 
Có ý thức tổ chức kỉ luật ,chấp hành sự phân công của tổ , của nhà trường 
Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên , ham học hỏi , tự bồi dưỡng CM nâng cao trình độ nghiệp vụ và rèn luyện đạo đức tác phong sư phạm trở thành “ Mỗi thầy cô là tấm gương sáng cho HS noi theo” . 
Nghiêm chỉnh chấp hành chính sách của Nhà nước và nội quy của nhà trường . 
Căn cứ vào tình hình thực tế của trường , của tổ , tất cả giáo viên trong tổ tự xây dựng kế hoạch cá nhân , tham gia xây dựng kế hoạch tổ và cam kết thực hiện một số kế hoạch sau : 
Kế hoạch hoạt động năm học , tháng , tuần . 
Kế hoạch dạy học từng học kì ( Theo QĐ số16/ 2006 /QĐ.BGD&ĐT ) 
Kế hoạch kiểm tra – đánh giá HS ở các môn học theo từng giai đoạn . 
( Theo QĐ số 30/ 2006 /QĐ.BGD&ĐT ) 
Kế hoạch phụ đạo học sinh yếu , bồi dưỡng học sinh giỏi 
Kế hoạch tham gia các phong trào : GVG – HSG – VSCĐ 
Kế hoạch giáo dục đạo đức HS 
Yêu cầu kế hoạch phải sát , đúng và có giải pháp thiết thực mang tính khả thi cao .
3. Việc thực hiện quy chế chuyên môn và thực hiện chương trình . 
Tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng nhất , đảm bảo chức năng thực thi hoạt động chuyên môn , nhiệm vụ công tác của nhà trường .Vì vậy , tổ cần thực hiện tốt : 
a. Quy chế chuyên môn : 
* Đối với giáo viên 
- Thực hiện đủ các loại hồ sơ sổ sách , cần đảm bảo về nội dung và cập nhật số liệu đúng và chính xác như : sổ chủ nhiệm , sổ hội họp , sổ dự giờ , sổ tự học tự rèn . Bên cạnh đó , giáo viên thực hiện và bảo quản tốt hồ sơ của lớp như sổ theo dõi kết quả - đánh giá học tập học sinh , sổ liên lạc , sổ khám sức khỏe . 
- Giáo án : Soạn đúng , đủ nội dung dung chương trình ( không được cắt xén hoặc bỏ bớt tùy ý ) và thể hiện rõ từng hoạt động của thầy và trò cũng như nội dung thông tin cần chuyển tải đến học sinh ( Chuẩn kiến thức – kĩ năng cơ bản )
- Đảm bảo ngày giờ công không đi trễ về sớm , bỏ giờ bỏ lớp tùy tiện .
- Mỗi học kì đăng ký thao giảng 2 tiết và dự giờ từ 5 đến 10 tiết có chất lượng .
- Lập kế hoạch dạy học tuần , lên lớp phải có giáo án và đồ dùng dạy học phù hợp với bài dạy .
- Thực hiện việc chấm bài , trả bài theo quy định đồng thời phải rèn cho học sinh phương pháp tự chữa bài đúng yêu cầu và biết kiểm tra đánh giá bài của bạn . 
* Đối với tổ khối : 
Thực hiện đủ các loại sổ : 
+ Sổ nghị trình – nghị quyết CM 
+ Sổ kế hoạch 
+ Sổ theo dõi toàn diện GV – HS 
+ Sổ thực hiện chuyên đề 
+ Khối trưởng ký kiểm giáo án giáo viên trong tổ 1 lần / tuần . ghi rõ nhận xét , đề nghị vào sổ để P.Hiệu trưởng theo dõi và kiểm tra . 
+ Các loại sổ khác hàng tháng tổ khối trưởng kiểm tra 1 lần để theo dõi và đôn đốc việc thực hiện cho tốt hơn . 
b. Thực hiện nội dung chương trình 
Muốn chỉ đạo tốt việc thực hiện chương trình , P.Hiệu trưởng phải nắm vững nội dung chương trình của từng khối lớp , triển khai trao đổi với giáo viên trong sinh hoạt chuyên môn nhất là vào đầu năm học để giáo viên nắm mục tiêu nhiệm vụ , đặc trưng của từng môn học . Qua đó , giáo viên sẽ nhận thức được tầm quan trọng của từng môn học để chọn phương pháp thích hợp giảng dạy đạt chất lượng cao . Để đạt được yêu cầu này , GV phải : 
+ Nghiên cứu kĩ chương trình sách giáo khoa mới 
+ Xác định đúng mục tiêu , kiến thức , kĩ năng cơ bản cần đạt của từng môn học , từng chương , từng bài học . ( Dựa vào QĐ số 16 và công văn 896 ) 
+ Soạn kế hoạch lên lớp đảm bảo về nội dung kiến thức , kĩ năng theo mục tiêu yêu cầu kết hợp tổ chức các hoạt động dạy và học đa dạng , phong phú ( Không để học sinh yếu ngoài giờ học ) . Riêng các lớp dạy 8 buổi/tuần , GV soạn kế hoạch lên lớp buổi chiều theo phân phối nội dung chương trình của HD thực hiện CT theo vùng miền và kết hợp bổ sung nội dung phụ đạo HS yếu và bồi dưỡng HSG của lớp đang dạy . 
+ Có kế hoạch sử dụng đồ dùng dạy học hiện có và tự làm đồ dùng dạy học để bổ sung cho tiết dạy thêm sinh động ( tránh tình trạng dạy chay ) 
4. Việc bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên . 
Những sự thay đổi không ngừng diễn ra trong đời sống kinh tế – xã hội của đất nước , những tiến bộ to lớn của khoa học và công nghệ đòi hỏi con người phải học , học nữa , học mãi . Do đó , người làm công tác quản lý cần tạo mọi điều kiện cho giáo viên học tập , bồi dưỡng chuyên môn nhằm đáp ứng theo nhu cầu xã hội hiện nay . Việc bồi dưỡng