Một số biện pháp giúp học sinh học tốt phân số

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT PHÂN SỐ 
PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ
I – LÍ DO VIẾT SÁNG KIẾN
Trong nhiều năm qua, việc nghiên cứu tổng kết các kinh nghiệm giáo dục và các hội nghị điển hình tiên tiến đã đem lại kết quả cao cho công tác giảng dạy và giáo dục. Góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy cho giáo viên. Trong việc giảng dạy các môn học theo quy định của Bộ GD & ĐT, môn học nào cũng quan trọng, nó có tác động và hỗ trợ lẫn nhau. Trong các môn học đó, môn Toán là một môn học có vị trí quan trọng. 
Hiện nay, việc nõng cao chất lượng dạy và học của GV và HS là mối quan tõm cú tầm quan trọng hàng đầu bao trựm và chi phối mọi hoạt động khỏc. Trong cỏc mụn học ở Tiểu học thỡ mụn Toỏn được coi là trọng tõm và chiếm số tiết nhiều. Thụng qua việc học Toỏn giỳp HS nắm được kiến thức Toỏn học cơ bản, cú cơ sở học tốt cỏc mụn khỏc, giỳp cỏc em năng động, sỏng tạo, tự tin hơn. Chương trỡnh Toỏn lớp 4 là sự kế thừa, tiếp tục của toỏn 1, 2, 3. Nội dung toỏn đó cú những đổi mới về nội dung, tăng cường thực hành, ứng dụng kiến thức mới giỳp HS phỏt huy được năng lực, tớch cực hơn trong việc học, cỏc bài tập vừa sức với HS. 
	II - THỰC TRẠNG.
1.Về phớa giỏo viờn:
Chưa cú phương phỏp dạy học hợp lớ, đồ dựng dạy học đơn điệu khụng đỏp ứng được yờu cầu của tiết dạy. chưa nhiệt tỡnh học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp qua thăm lớp, dự giờ.
2.Về phớa học sinh:
	Học sinh học tập kộm sụi nổi, chưa tập trung.
	Học sinh chậm hiểu, nhỳt nhỏt trong học tập.
III - PHẠM VI NGHIấN CỨU
	Đề tài chỉ chuyờn sõu nghiờn cứu cỏch giảng dạy chương phõn số cho học sinh lớp 4.
PHẦN THỨ HAI: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
Phương phỏp dạy học bài mới:
GV là người tổ chức, hướng dẫn HS hoạt động học tập để giỳp HS:
Khắc phục sự kộm khỏi quỏt, sự cứng nhắc của tư duy. Dựa vào tớnh trực quan cụ thể trong tư duy của HS, GV cần khai triển cỏc hoạt động mang tớnh chất thực tiễn, HS phải được thao tỏc trờn đồ dựng trực quan. Từ đú, cỏc em sẽ tự phỏt hiện và giải quyết nhiệm vụ học bài.
	VD: Khi dạy bài “So sỏnh 2 phõn số cựng mẫu số”
	Nhiệm vụ của bài là HS phải xem xột 2 phõn số đú cú bằng nhau hay khụng và nếu khụng bằng nhau thỡ phõn số nào bộ hơn, phõn số nào lớn hơn.
	Khi dạy bài này, tụi cho HS cắt 2 hỡnh trũn bằng nhau. Mỗi hỡnh trũn lại chia làm 8 phần bằng nhau bằng cỏch gấp hỡnh trũn đú thành 4 phần khớt nhau. Ơ hỡnh trũn một, lấy hỡnh trũn, ở hỡnh trũn hai lấy hỡnh trũn. HS sẽ gạch: Ở hỡnh trũn một là 2 phần; ở hỡnh trũn hai là 3 phần. Sau đú tụi cho cỏc em so sỏnh cỏc phần gạch chộo của 2 hỡnh trũn. Qua phần so sỏnh, cỏc em sẽ thấy: . Từ đú nờu được cỏch so sỏnh cơ bản (như quy tắc SGK).
Tự phỏt hiện kiến thức mới:
VD: Trong bài “Phộp nhõn phõn số” (tiết 122)
Trước tiờn tụi cho HS tỡm hiểu ý nghĩa của phộp nhõn phõn số thụng qua cỏch tớnh diện tớch hỡnh chữ nhật.
	-GV nờu: Tớnh diện tớch hỡnh chữ nhật cú chiều dài 5m, chiều rộng 3m. Và HS nờu được S = 5 x 3 = 15m2 
	-Tiếp theo GV nờu: Tớnh diện tớch hỡnh chữ nhật cú chiều dài m, chiều rộng m. GV gợi ý để HS nờu được S = 
	-Muốn thực hiện được phộp nhõn , GV cho HS quan sỏt trờn hỡnh vẽ: 
1m
m
Nhỡn hỡnh vẽ, HS phải nờu được:
	-Hỡnh vuụng cú S = 1m2
	-Hỡnh vuụng cú 15 ụ, mỗi ụ cú S = m2 
	-Hỡnh chữ nhật (phần tụ màu) chiếm 8 ụ. Do đú diện tớch hỡnh chữ nhật bằng m2 . Từ đú HS nờu được (m2 ).
	Từ nhận xột trờn, GV hướng dẫn HS dựa vào VD để rỳt ra quy tắc nhõn 2 phõn số. GV lưu ý với HS: kết quả phộp tớnh giải là phõn số tối giản.
	Sau khi HS đó biết cỏch nhõn 2 phõn số thỡ GV khớch lệ HS thi đua học tập bằng cỏch tự cho VD về cỏch nhõn 2 phõn số và tự tỡm lấy kết quả. Ngoài ra GV cho HS vận dụng cỏch tớnh để tỡm chu vi, diện tớch cỏc hỡnh đó học: hỡnh bỡnh hành, hỡnh vuụng, hỡnh chữ nhật.
	Quỏ trỡnh dạy học toỏn như đó nờu ở trờn sẽ giỳp HS nắm chắc kiến thức, kỹ năng cơ bản nhất, thụng dụng nhất, hỡnh thành phương phỏp học tập (đặc biệt là phương phỏp tự học), biết cỏch giải quyết vấn đề gần gũi với đời sống.
Thiết lập mối quan hệ giữa kiến thức mới với kiến thức đó học:
 VD: trong bài “Phộp cộng phõn số” tiết 114.
 Ở bài này, thụng qua VD ở SGK, tụi và HS sẽ cựng thực hành trờn băng giấy. 
 -Chia băng giấy bằng 8 phần bằng nhau bằng cỏch gập đụi 3 lần theo chiều ngang. 
	-Lần 1: tụ màu vào băng giấy.
	-Lần 2: tụ màu vào băng giấy.
	-Lỳc này, HS dễ dàng thấy phải thực hiện phộp tớnh 
	-Nhỡn vào băng giấy của mỡnh, HS sẽ nờu được cả 2 lần đó tụ màu được băng giấy.
	-Từ đú HS sẽ nờu ra được cỏch tớnh: 
	Qua VD trờn, HS sẽ rỳt ra cỏch cộng 2 phõn số cựng mẫu số bằng cỏch lấy tử số cộng với nhau và giữ nguyờn mẫu số.
Ở bài phộp cộng tiếp theo (tiết 115) là phộp cộng 2 phõn số khỏc mẫu số.
	Lỳc này từ VD ở SGK, HS sẽ dễ dàng nờu được: muốn biết cả 2 bạn đó lấy bao nhiờu phần của băng giấy màu thỡ phải thực hiện phộp tớnh cộng: 
	Sau đú, tụi sẽ dẫn dắt cỏc em bằng cỏc cõu hỏi gợi ý:
	-Nhận xột mẫu số của 2 phõn số (2 phõn số cú mẫu số khỏc nhau)
	-Muốn thực hiện được phộp cộng 2 phõn số này ta phải làm gỡ? (Quy đồng mẫu số) 
	Sau đú HS tự quy đồng mẫu số và lại đưa về phộp cộng 2 phõn số cựng mẫu số như tiết trước.
	Như vậy với phương phỏp dạy học bài mới như trờn, HS cú điều kiện ụn tập củng cố kiến thức đó học và vận dụng những kiến thức đú để chiếm lĩnh tỡm ra kiến thức mới, tỡm ra mội dung tiềm ẩn trong bài học. Phương phỏp này cũn gúp phần ren luyện tư duy cho HS; tỡm tũi sự liờn quan giữa kiến thức cũ và mới.
Phương phỏp dạy cỏc nội dung thực hành luyện tập :
Nhiệm vụ chủ yếu cảu cỏc tiết dạy thực hành luyện tập và củng cố 
kiến thức cơ bản và rốn luyện cỏc năng lực thực hành, giỳp học sinh nhận ra rằng học khụng chỉ để biết mà cũn để làm, để vận dụng cỏc kiến thức vào cuộc sống hằng ngày.
	Khai dạy thực hành luyện tập cần lưu ý người GV cần giỳp mọi HS đều tham gia vào hoạt động thực hành; luyện tập theo khả năng của mỡnh băng cỏch:
	-Tổ chức cho HS làm cỏc bài tập theo thứ tự sắp xếp trong SGK, khụng qua hoặc bỏ qua bài tập nào kể cả cỏc bài tập HS cho là dễ.
	-Trước khi làm bài GV giao bài theo sự phõn hoỏ đối tượng.
	-Khụng nờn bắt HS chờ đợi nhau trong quỏ trỡnh làm bài. Sau mỗi bài, HS nờn tự kiểm tra sau đú nờn chuyển sang làm bài tập tiếp theo.
	-Trong 1 số tiết dạy, cú thể HS này làm nhiều bài tập hơn HS khỏc. GV cần giỳp HS khai thỏc cỏc nội dung tiềm ẩn trong mỗi bài tập.
	VD: Bài 4 phần b, tiết 121
	Tớnh bằng cỏch thuận tiện
	Ở bài này cú thể một số HS vẫn thực hiện theo thứ tự thực hiện cỏc phộp tớnh trong biểu thức mà vẫn chưa ra kết quả như trờn nhưng tớnh như vậy là chưa hợp lý, chưa nhanh. Lỳc này, GV nờn hướng dẫn HS ỏp dụng cỏc tớnh chất đó học của phộp cộng để HS cú thể tự tỡm ra cỏch tớnh và vận dụng kiến thức đú để giải cỏc bài tập khỏc tương tự.
	Hay ở tiết 124, bài tập số 4.
	Tớnh rồi rỳt gọn: 
	Ở bài này, HS thường làm như sau:
lỳc này, GV nờn rỳt gọn trứơc (dựa vào tớnh chất bằng nhau của phõn số) để tỡm kết quả nhanh.
Hoặc trong bài luyện tập của phộp nhõn phõn số (tiết 124) thỡ GV phải dẫn dắt HS nhớ lại kiến thức cuả HKI đú là: 
	-Tớnh chất giao hoỏn của phộp nhõn.
	-Tớnh chất kết hợp của phộp nhõn.
	-Tớnh chất nhõn 1 số với 1 tổng (hoặc 1 tổng với 1 số)
	-Tớnh chất nhõn 1 số với 1 hiệu (hoặc 1 hiệu với 1 số)
	Để giỳp HS cú thể làm nhanh chúng bài tập loại này, HS phải vận dụng tớnh chất của phộp nhõn để tỡm nhanh kết quả biểu thức.
VD: (ỏp dụng tớnh chất 1 số nhõn với 1 tổng) = 
PHẦN THỨ BA: KẾT QUẢ VÀ PHỔ BIẾN ỨNG DỤNG
I – KẾT QUẢ:
	Trong quỏ trỡnh giảng dạy, tụi đó ỏp dụng cỏc phương phỏp trờn, tụi nhận thấy HS lớp tụi hứng thỳ học tập. Cỏc em mạnh dạn phỏt biểu ý kiến xõy dựng bài, tớnh toỏn nhanh, chớnh xỏc. HS ham học, tự tin, chất lượng học tập được nõng lờn 1 cỏch rừ rệt. Trong quỏ trỡnh học toỏn, HS dần dần biết cỏch phỏt hiện, chiếm lĩnh kiến thức mới và cỏch giaỉ quyết cỏc vấn đề gần gũi với đời sống. Sự tiến bộ của cỏc em biểu hiện cụ thể qua điểm số như sau:
	Sĩ số lớp:  HS 
XẾP LOẠI
ĐẦU NĂM
GHKI
CHKI
GHKII
Giỏi
Khỏ
Trung bỡnh
Yếu
II-BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Sau khi thực hiện các biện pháp trên tôi nhận thấy đối với giáo viên giảng dạy cần phải:
	+ Chấp hành nghiêm chỉnh các văn bản, chỉ thị của ngành đề ra.
	+ Thực hiện nghiêm túc chương trình của Bộ, Sở và Phòng Giáo dục đề ra.
	+ Có kế hoạch cụ thể cho từng kỳ, từng tháng và từng tuần để bồi dưỡng giúp đỡ học sinh học tốt môn Toán.
	+ Tăng cường công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu và phụ đạo học sinh yếu về môn Toán.
	+ Thực hiện tốt phong trào đôi bạn cùng tiến bộ. Bạn học khá, giỏi, giúp đỡ những bạn học yếu là bằng cách học theo nhóm nhỏ.
	Làm tốt công tác tuyên dương khen thưởng kịp thời. Phải nắm chắc đối tượng học sinh, nắm chắc được học lực, ý thức học tập của từng em.
	Xây dựng được chương trình, kế hoạch sát với từng học sinh 
	+ Soạn bài cần đầu tư thời gian nghiên cứu tìm tòi để soạn bài khi dạy đạt hiệu quả cao.
	+Trong giảng dạy học tập không nhất thiết gò bó mà cần phải cần có phương pháp dạy học sáng tạo để phát huy tính thông minh, rèn tính cần cù, chịu khó. Đồng thời giáo dục cho học sinh cẩn thận trong học Toán. Có như vậy mới giúp các em học tốt môn Toán và các môn học khác.
	+ Phải kết hợp với phụ huynh để giúp học sinh học tập ở nhà để có kết quả.Thực hiện tốt công tác xã hội hoá giáo dục.
	Kết hợp với thư viện đề hướng dẫn cho học sinh những tài liệu cần đọc, bổ ích trong việc nângcao kiến thức.
III- Kết luận
Để đạt được mục tiờu chương trỡnh đó đề ra, GV phải nắm chắc mục tiờu, nội dung để khai thỏc trong từng bài. Điều quan trong là GV phải nghiờn cứu, đầu tư xõy dựng phương phỏp dạy và học, giao việc vừa sức cho từng đối tượng HS nhằm giỳp HS tớch cực trong hoạt động học tập, vận dụng được thành thạo những nội dung trong từng bài. 
	Rất mong BGH và cỏc bạn đồng nghiệp cú sự đúng gúp để tụi thực hiện được tốt hơn.
Hàng Vịnh, ngày 12 thỏng 3 năm 2010 
 Người viết:
PHẦN NHẬN XẫT ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
(Trang cuối của SKKN)
Tờn đề tài :.
Tỏc giả : 
Trường (đối với đơn vị trực thuộc Phũng GD & ĐT), Tổ chuyờn mụn (đối với đơn vị trực thuộc Sở GD & ĐT)
Phũng GD & ĐT (hoặc trường, trung tõm đơn vị trực thuộc sở).
Nội dung
Xếp loại
Nội dung
Xếp loại
- Đặt vấn đề
- Biện phỏp
- Kết quả phổ biến ứng dụng
- Tớnh khoa học
- Tớnh sỏng tạo
- Đặt vấn đề
- Biện phỏp
- Kết quả phổ biến ứng dụng
- Tớnh khoa học
- Tớnh sỏng tạo
Xếp loại chung: ..
Hàng Vịnh, ngày thỏng năm 2010
 Hiệu trưởng
 (Hoặc tổ trưởng chuyờn mụn)
Xếp loại chung : 
.
  ngày thỏng năm 2010
Thủ trưởng đơn vị
Căn cứ kết quả nhận xột, thẩm định của Hội đồng khoa học ngành GD & ĐT cấp tỉnh ; Giỏm đốc Sở GD & ĐT Cà Mau thống nhất cụng nhận SKKN và xếp loại :.
Cà Mau, ngày thỏng năm 2010
 GIÁM ĐỐC