Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 3 – 4 tuổi thông qua môn văn học thể loại thơ
Đó chính là lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh. Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ tuổi mầm non có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp cho trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn khoa học khác như: Môn làm quen với môi trường xung quanh, làm quen với toán, âm nhạc, tạo hình.mà điều tôi muốn nói ở đây đặc biệt là thông qua bộ môn làm quen văn học bộ môn văn học trẻ đọc thơ, kể chuyên, đóng kịch tạo cho trẻ được hoạt động nhiều, giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duyvà ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay , cái đẹp, cái tốt cái xấu của mọi vật xung quanh trẻ. Bởi vì ở lứa tuổi trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu trang sách cô giáo in lên những hình ảnh, những vốn từ, những nhân vật,cử chỉ khác nhau, thông qua những bài thơ, câu chuyện giúp trẻ mở mang kiến thức về xã hội thiên nhiên, thông qua môn văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng trong chương trình giáo dục toàn diện trẻ. Và tạo tiền đề cho trẻ trước khi vào các lớp học tiếp theo, hiện nay trẻ mầm non việc tiếp cận với tác phẩm văn học còn nghèo nàn vốn từ, một phần trẻ không biết diễn đạt sao chép mạch lạc, để giúp trẻ trong khi đọc, nghe, kể có sự chú ý và có hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại thơ”.
Phòng GD- ĐT Phù Cừ Trường: Mầm non Đoàn Đào Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập –Tự do – Hạnh phúc Kinh nghiệm “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 3 – 4 tuổi thông qua môn văn học thể loại thơ” Họ và tên: Đặng Thị Tuyết Nhung Chức vụ: Giáo viên Trường : Mầm non Đoàn Đào Năm học: .............................. I. Phần mở đầu Lý do chọn đề tài: “Trẻ em như búp trên cành Biết ăn, biết ngủ biết học hành là ngoan”. Đó chính là lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh. Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ tuổi mầm non có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp cho trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn khoa học khác như: Môn làm quen với môi trường xung quanh, làm quen với toán, âm nhạc, tạo hình...mà điều tôi muốn nói ở đây đặc biệt là thông qua bộ môn làm quen văn học bộ môn văn học trẻ đọc thơ, kể chuyên, đóng kịch tạo cho trẻ được hoạt động nhiều, giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duyvà ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay , cái đẹp, cái tốt cái xấu của mọi vật xung quanh trẻ. Bởi vì ở lứa tuổi trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu trang sách cô giáo in lên những hình ảnh, những vốn từ, những nhân vật,cử chỉ khác nhau, thông qua những bài thơ, câu chuyện giúp trẻ mở mang kiến thức về xã hội thiên nhiên, thông qua môn văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng trong chương trình giáo dục toàn diện trẻ. Và tạo tiền đề cho trẻ trước khi vào các lớp học tiếp theo, hiện nay trẻ mầm non việc tiếp cận với tác phẩm văn học còn nghèo nàn vốn từ, một phần trẻ không biết diễn đạt sao chép mạch lạc, để giúp trẻ trong khi đọc, nghe, kể có sự chú ý và có hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại thơ”. Mục đích nghiên cứu: Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày có lô gíc, có trình tự, chính xác và có hình ảnh nội dung. Thời gian và địa điểm nghiên cứu : Thời gian một năm 2012-2013 . Địa điểm ; trường mầm non Đoàn Đào, đối tượng 3 – 4 tuổi . Đóng góp mới về mặt thực tiễn: - Đóng góp một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học. - Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc qua môn làm quen văn học thể loại thơ. - Tạo cho trẻ hoạt động thông qua các hoạt động học tập, vui chơi phát triển ngôn ngữ mạch lạc. - Tuyên truyền cho các bậc phụ huynh tạo điều kiên cho trẻ học tập làm quen với văn học đặc biệt về thể loại đọc thơ . II. Phần nội dung 1.1. Cơ sở lý luận : “ Non sông Việt Nam có được trở lên vẻ vang hay không, Dân tộc Việt nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ phần lớn ở công lao học tập của các cháu”. Câu nói của Hồ Chủ Tịch đã đi vào lòng người tạo ra động lực to lớn cho hàng triệu người dạy và người học, đó chính là lễ và văn mà chúng ta phải truyền lại cho lớp kế cận, cho những chủ nhân tương lai của đất nước. Đất nước ta đang trong thời đại bùng nổ thông tin, buộc chúng ta phải đạt được các mục tiêu và có quyết tâm cao, lẽ tất nhiên chúng ta chưa thực hiện được tất cả các kế hoạch đề ra. Vì vậy, nhiệm vụ đó đang chông chờ vào các thế hệ mầm non chủ nhân tương lai của đất nước, ưu thế mà ta có được hiện nay là thế hệ trẻ khoẻ mạnh có sự đồng nhất cả về năng lực và trí tuệ, có tiềm năng sáng tạo, vì thế ta phải tin vào thế hệ trẻ tương lại sẽ đứng vững trên nền truyền thống lịch sử vẻ vang đó. Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư vào giáo dục là đầu tư đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu của công tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ, việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp cho trẻ dễ dàng tiếp cận vứi các môn học khác như : môn toán, môn tạo hình, chữ cái , môn âm nhạc ...đặc biệt cho trẻ làm quen với văn học là cho trẻ hoạt động nhiều để trẻ phát triển vốn từ luyện phát âm và dậy trẻ nói đúng ngữ pháp . 1.Cơ sở thực tiễn: Đặc điểm nhà trường: Trường mầm non Đoàn Đào đang phấn đấu không ngừng để được công nhận trường chuẩn quốc gia đầu tiên bậc học mầm non Huyện Phù Cừ . Trường có 3 điểm trường, một điểm chính tại khu trung tam thôn Đoàn Đào, hai điểm lẻ thôn Khả Duy và Đông Cáp với tổng số học sinh .. cháu gồm. nhóm lớp với cán bộ giáo viên, trình độ giáo viên đạt chuẩn .. trên chuẩn trường nhiều năm đạt trường tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh, chất lượng giảng dạy ngày một cao, được phụ huynh học sinh tin tưởng số lượng học sinh ra lớp ngày một đông. Đặc điểm của lớp : Năm học 2012 -2013 tôi được phân công chủ nhiệm nhóm lớp 3 tuổi tại khu Đông Cáp của trường: Là lớp 3 tuổi với số cháu 24, trong đó 9 cháu nữ, 15 cháu nam, với độ tuổi đồng đều , 100% trẻ ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, và tình cảm xã hội, cảm thụ cái hay cái đep trong cuộc sống xung quanh trẻ .Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện phát triển ngôn ngữ mạch lạc thông qua môn làm quen với văn học thông qua thể loại thơ. Đối với giáo viên : Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ bản thân tôi xác định được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ làm quen với môn văn học qua thể loại đọc thơ về nghệ thuật sư phạm và tìm ra các giải pháp hữu ích nhất . Đối phụ huynh: Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là không đồng đều, 100% phụ huynh là nông thôn . Qua thực tế cho thấy phụ huynh còn nói tiếng địa phương nhiều, có tới 60 - 70% còn nói ngọng về âm l – n ,Tr - ch, s-x... Chính vì vậy trong trường mầm non tôi muốn đề cập tới việc luyện cho trẻ ngôn ngữ mạch lạc thể hiện qua việc thực hiện hai nhiệm vụ dạy trẻ đối thoại giữa trò chơi, và độc thoại qua bộ môn làm quen văn học thể loại thơ. Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ mạch lạc được thể hiện ở mọi lúc mọi nơi trong sinh hoạt hằng ngày của bé. đối với lớp tôi đang phụ trách 3 tuổi, tiếp tục dạy trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc là quan trọng để trẻ có kiến thức chuẩn bị cho nhưng năm học sau, dạy trẻ kể lại các tác phẩm văn học, đọc diễn cảm các tác phẩm thơ ca. 2. Nội dung nghiên cứu : Thực trạng : Tôi là một giáo viên phụ trách mẫu giáo bé gồm24cháu. Trong số này đã có 13cháu học qua lớp mẫu giáo nhỡ, còn 11 cháu chưa được học qua lớp nhà trẻ. Thuận lợi : Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, xây dựng phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi của các cháu. Khó khăn Do trình độ nhận thức không đồng đều, gần 50% trẻ lớp tôi mới lần đầu đến trường,số trẻ nam nhiều hơn nữ, do đó lớp tôi gặp nhiều khó khăn. Hơn 50% trẻ chưa phân biệt được sự khác nhau trong cách phát âm mà chỉ tiếp nhận một cách chung chung. Ví dụ: muỗi – mũi, phân biệt l-n, 60% khả năng chú ý của trẻ còn yếu, không đồng đều, không ổn định, vì vậy nên trẻ chưa chú ý đều đến các thành phần trong câu, trong từ, bớt âm khi nói. 70 % kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn, nhận thức hạn chế dẫn đến tình trạng trẻ dùng từ không chính xác, câu lủng củng 35% trẻ nói, phát âm do ảnh hưởng ngôn ngữ của người lớn xung quanh trẻ nói tiếng địa phương. Đa số phụ huynh bận công việc không trò chuyện với trẻ và nghe trẻ nói, trẻ được đáp ứng quá đầy đủ về nhu cầu trẻ cần. Ví dụ: trẻ chỉ cần nhìn vào đồ dùng nào đó là được đáp ứng ngay mà không cần dùng lời để yêu cầu hoặc xin phép, đây cũng là một trong những nguyên nhân của việc chậm phát triển ngôn ngữ. Với những khó khăn như thế tôi phải dần dần khắc phục, sửa đổi và hướng dẫn trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đúng đắn nhất qua giao tiếp và tập cho trẻ làm quen văn học thể loại thơ. 3.Các giải pháp hữu ích: a. Tìm hiểu đặc điểm tâm lý của trẻ: * Đặc điểm phát âm : Nói chung trẻ đã phát âm tốt hơn, rõ hơn, ít ê a, ậm ừ, trẻ vẫn còn phát âm sai những âm thanh khó, những từ có 2-3 âm tiết như : lựu , lịu, hươu- hiu, mướp-mớp, chim chíp , rắn dắn, không- hông, xanh-tanh, cái-tái, ngôi- nôi, con-tontuy nhiên nỗi sai đã ít hơn. b. Đặc điểm về vốn từ : Vốn từ của trẻ tăng nhanh khoảng từ 1000-1300 từ. Danh từ và động từ trẻ vẫn chiếm ưu thế. tính từ và các loại từ khác trẻ đã sử dụng nhiều hơn. Trẻ đã sử dụng chính xác các từ chỉ tính chất không gian như :Cao thấp, dài ngắn, rộng hẹp, to bé, các từ chỉ tốc độ như: nhanh- chậm, các từ chỉ màu sắc:đỏ, vàng, trắng ,đen, xanh, ngoài ra các từ có khái niệm tương đối như: hôm qua, hôm nay, ngày mai, trẻ dùng chưa chính xác. Một số trẻ biết sử dụng các từ chỉ màu sắc như: Xám, xanh lá cây, xanh nước biển, hồng, tím, da cam. 85% trẻ biết sử dụng các từ cao thấp, dài, ngắn, rộng,hẹp, 50% số trẻ đếm được 1-10, tuy nhiên trẻ đếm theo bản năng đọc vẹt ,sử dụng một số từ còn chưa chính xác. 4. Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen văn học thể loại thơ : a Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ : - Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học tốt và thoải mái cho trẻ . Góc trẻ làm quen với văn học Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học thể loại thơ mà trọng tâm là đoc diễn đạt tình cảm thì tôi luôn tận dụng không gian lớp học để trưng bày các dụng cụ tranh minh họa, các con rối, cờ hoa, khung sân khấu, sắp đặt tranh và các con rối sao cho trẻ dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. - Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng đọc, cách sử dụng tranh, sách tranh, rối mô hình... để giúp trẻ cảm thụ được nội dung bài thơ đó một cách tốt nhất. b.Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt: Tôi vào bài một cách sinh động để gây sự chú ý của trẻ. Ví dụ : nhẹ nhàng trò chuyên khêu gợi sự tò mò ở trẻ, hoặc dùng mô hình minh họa. Tổ chức hoạt động đa dạng dựa vào hoạt động trọng tâm . Ví dụ khi trọng tâm là đọc diễn đạt, tôi cho trẻ lựa chọn cách sử dụng trang phục, đồ dùng phù hợp với nội dung bài thơ dể trẻ hòa mình vào nhân vật trong tác phẩm. c. Sử dụng các loại rối trang phục, mô hình, học cụ thu hút sự chú ý của trẻ. - Tôi sử dụng các nguyên liệu mở như: thanh trẻ, bìa cứng, gỗ, hộp xốp, đất ...để làm thành những con vật xinh xắn, trẻ cũng có thể sử dụng được để đọc bài theo ý thích . Ví dụ:từ bìa cứng ,xốp làm những con vật ngộ ngĩnh, đa dạng màu sắc để thu hút trẻ . Ví dụ :Dậy thơ “Đàn gà con” tôi đã dùng xốp, băng keo, vỏ hộp bánh, hàng rào nhựa dẻ tạo dựng mô hình cảnh nhà bà . Ví dụ bài thơ “ Cô giáo của con”để cho trẻ hoá thân vào các nhân tôi đã cho trẻ đóng vai cô giáo để nhập vai . d. Chú ý rèn nề nếp, rèn kỹ năng và kích thích sự sáng tạo của trẻ: - Trẻ biết tóm tắt nội dung bài thơ, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, mạnh dạn, linh hoạt qua việc trẻ đọc diễn đạt thơ. Tạo điều kiện cho trẻ thoả thuận và tự chọn vai của mình theo ý thích về sự sáng tạo của trẻ, có thể dùng lời khuyến kích động viên trẻ thực hiện vai diễn của mình. đ. Làm quen với thể loại thơ kết hợp với các bộ môn khác: - Theo phương pháp dạy học tích hợp với môn làm quen văn học có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các môn khác và giúp cho các bộ môn khác trở lên sinh động hơn. Ví dụ :Phát triển thẩm mĩ - Môn âm nhạc hoạt động bổ trợ cho bài thơ :”Thăm nhà bà”Cho trẻ vận động theo bài “ Cháu yêu bà”. Ví dụ: Phát triển nhận thức –Khám phá xã hội: Chủ đề: Động vật nuôi trong gia đình, bài thơ “Đàn gà con”.Trẻ biết tên, đặc điểm, nơi sống của một số con vật nuôi trong gia đình.Phát triền nhân thức –Lam quen với toán, dạy :” Cao hơn- thấp hơn, câu cho trẻ đọc bài thơ “Mẹ va con”.trẻ áp dụng được sự so sánh đặc điểm về ngoại hình của mẹ và con . e. Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn luyện thông qua lễ hội ; - Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp giúp trẻ ổn định, thông qua cách hoạt động tổ chức ngày lễ hội tổ chức cho trẻ đọc thơ, đóng kịch, theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại thơ cho trẻ. Ví dụ : Ngày hội 20-11 trẻ đọc thơ về cô giáo”, ngày 22-12 trẻ đọc thơ về chú bộ đội, ngày 8-3 trẻ đọc thơ về bà về mẹ về cô, hay ngày 6-1 trẻ đọc về Bác Hồ, về trẻ hoặc hội thi về văn học. e.Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh: - Làm bản tin về chương trình dạy theo chủ đề trong tuần để phụ huynh biết và phối kết hợp với giáo viên rèn thêm cho trẻ ở nhà. - Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu, nguyên liệu như : giấy, sách, những lọ nhựa, quần áo cũ, vải vụn ... 5. Làm đồ dùng đồ chơi: - Tôi tận dụng các nguyên liệu vật liệu có sẵn ở địa phườg như; sách báo, lịch cũ, ống lon,chai nhựa, xốp, vải vụn, cành cây khô, quần áo cũ nhằm phát triẻn ngôn ngữ cho trẻ. - Dựa và từng chủ đề tôi triển khai kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi một cách cụ thể mỗi chủ đề có một bộ đồ chơi phục vụ cho quá trình giảng dạy và vui chơi tôi cho các cháu vào hoạt đông chơi góc để trẻ tạo ra nhừng đồ chơi làm bằng lá cây, giấy vụn, hột hạt vẽ và tô màu những bức tranh, những hình ảnh trẻ sưu tầm gợi mở cho trẻ gần gũi vối văn học đặc biệt là thơ ca . - Từ những quần áo, vải vụn, ống giấy, xốp, mấu vẽ.., tôi hướng dẫn trẻ làm ra những con rối thật xinh xắn tương ứng với ngân vật trong tác phẩm trẻ học, từ đó trè thêm gần gũi vối những nhân vật trong tác phẩm. - Khi đọc mẫu tôi dùng những tranh ảnh sáng tác màu sắc đẹp để gây hứng thú cho trẻ nghe, xem để trẻ cảm thụ tác phẩm tốt hơn . 6. Phối hợp với phụ huynh: -Tôi trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe cho rõ, cha mẹ người thân phải cố gắng phát âm đúng cho trẻ bắt chước. - Khuyến khích phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác. 7.Tổ chức thực hiện : a. Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc qua bộ môn làm quen văn học thể loại thơ, cho trẻ đọc lại thơ, chơi đóng kịch và đóng vai theo chủ đề. * Dạy trẻ đọc lại thơ: Để trẻ tái hiện lại một cách mạch lạc, diễn cảm tác phẩm văn học mà trẻ được nghe. Trẻ sử dụng nội dung, hình thức ngôn ngữ đã có sẵn của các tác giả và của giáo viên. Yêu cầu trẻ học thuộc lòng, không bị sai từ phát âm chuẩn từ trong tác phẩm, truyền đạt nội dung tác phẩm một cách chính xác * Yêu cầu đối với trẻ: Yêu cầu trẻ đọc chi tiết lời thơ phải có cấu trúc ngữ pháp, giọng đọc diễn cảm to, rõ ràng, không ê a , ấp úng cố gắng thể hiện đúng ngôn ngữ đối thoại hay độc thoại trong tác phẩm. + Chuẩn bị: Tiến hành trước giờ học thơ cho trẻ, trước khi đọc cô giao nhiệm vụ ghi nhớ để trẻ đọc lại. + Tiến hành: Đàm thoại với trẻ về nội dung câu tác phẩm, đàm thoại nhằm mục đích giúp trẻ nhớ lại nội dung tác phẩm, để trẻ tái tạo lại tác phẩm một cách hiệu quả. Ví dụ : Bài thơ :Em làm thơ xây: Bài thơ nảy như nảo nhỉ, yêu cầu các con chú ý lấng nghe đễ đọc lại cho đúng. *Đối với cô Cô đọc chậm diễm đạt tình cảm , tóm tắt nội dung bài thơ, phân tích từ khó trong bài. *Yêu cầu với câu hỏi : Đặt câu hỏi về tên nhân vật , thời gian , không gian , hành động chính, lời nói, cá tính nhân vật, Em bé trong bài thơ đã chơi trò chơi gì? Em bé đã xây nhà cho ai? Câu hỏi phải phù hợp với trẻ cả về hình thức và ngữ pháp. Khi đàm thoại cô cần lưu ý giới thiệu cho trẻ biết thêm các từ đồng nghĩa những cụm từ thay thế để tạo điều kiện cho trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc hơn. Tôi dùng ngôn ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với nhận thức của trẻ đọc lại nội dung tác phẩm: Cô đọc diễn cảm, giọng đọc truyền cảm gây hứng thú cho trẻ. Tôi đặc biệt lưu ý khi trẻ được gọi đọc bài : Trẻ phải quay mặt xuống các bạn, đọc với tốc độ vừa phải, giọng rõ ràng, tư thế tự nhiên, thể hiện điệu bộ củ chỉ. Trong quá trình đọc, trẻ đứng sai tư thế, phát âm sai cô cân sửa sai khấc phục nhược điểm để trẻ hoàn thiện bài thoe yêu cầu . Khi cô gọi trẻ lên đọc bài, trẻ không đọc, cô nên đặt câu hỏi gợi ý để trẻ trả lời giúp trẻ mạnh dạn, có thói quen giao tiếp tốt . Nếu trẻ quên, cô có thể nhắc hoặc gợi ý. Trẻ đọc xong, cô nhận xét, đánh giá kết quả của trẻ, không nên để đến cuối giờ trẻ sẽ quên mất những ưu nhược điểm của mình hay của bạn. Cô cần nhận xét đúng, chính xác để có tác dụng khuyến khích , động viên trẻ, nhận xét cả về nội dung, ngôn ngữ tác phong . *Chơi đóng vai theo chủ đề : Khi chơi đóng vai theo chủ đề, trẻ phải tham gia vào cuộc nói chuyện với bạn để phân vai, trao đổi với nhau trong khi chơi, trẻ bắt chước các nhân vật mà trẻ đóng vai, làm cho ngôn ngữ đối thoại của trẻ thêm phong phú và đa dạng . Ví dụ : chủ đề : Gia đình : Nhu cầu tình cảm : Với bài thơ “ Mẹ và con”Trẻ tự phân vai chơi của mình : Mẹ thế nào, con ra sao? Tình cảm mà người mẹ dành cho con như thế nào, trong gia đình ai là người yêu thương con, và tình yêu đó được thể hiện như thế nào ? . * Chơi đóng kịch : Văn học lại là thể loại thơ mà chuyển đổi cho trẻ thành tác phẩm kịch thơ thi việc lựa chọn tác phẩm rất quan trọng, bởi phải lựa chọn tác phẩm sao phaỉ có lời thoại rỏ ràng,bởi không phải tác phẩm thơ nào cũng cho trẻ đóng kịch.Tuy nhiên tổ chức cho trẻ chơi đóng kịch là một phương pháp tốt để phát triển ngôn ngữ đối thoại cho trẻ . Nội dung kịch được chuyển thể từ tác phẩm văn học mà trẻ đã được làm quen . Trẻ làm quen với các mẫu câu văn học đã được gọt giũa chọn lọc. Khi đóng trẻ cố gắng thể hiện đúng ngữ điệu, tính cách nhân vật mà trẻ đóng, giúp cho ngôn ngữ của trẻ mang sắc thái biểu cảm rõ rệt . Ví dụ : Chủ đề : Nghề nghiệp, bài thơ : Làm bác sĩ . Cháu Nguyễn Văn Cương đóng vai “bác sĩ” ( dáng người to khỏe, ngộ nghĩnh ) Khi đọc đoạn đầu bái thơ nói vơi mẹ. “ Mời mẹ ngồi im lăng. Để bác sĩ khám cho...” - Cháu Thaỏ Nguyên đóng vai mẹ ( giọng trùi mến, yêu thương ) : Mẹ bỗng hỏi bác sĩ -Số mũi uống thuốc gì ?” b.Kết quả đạt được. Qua một số biện pháp đã đạt một số kết quả như sau: - 80 % Vốn từ của trẻ phát triển rõ rệt. Trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơn, nói nhiều câu có nghĩa đầy đủ, trẻ đã phân biệt được ý nghĩa một số từ. - 75-80% kinh nghiệm sống của trẻ đã phong phú hẳn lên, trẻ hứng thú tham gia học, phát biểu, mạnh dạn đọc bài và đóng kịch. - 85% trẻ đọc bài tốt theo yêu cầu. - 75%trẻ đã tham gia đóng kịch thể hiện vai diễn của mình tốt - 85%Trẻ phát âm chính xác hơn, mạch lạc hơn, ít sử dụng ngôn ngữ địa phương. - 100% Phụ huynh ủng hộ cho trẻ tham gia làm đồ dùng đồ chơi cho các cháu như : tranh ảnh , sách báo, truyện theo chủ đề, truyện sáng tạo, khâu rối tay giống vải ,góp phần phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ, trẻ hứng thú khi học môn văn học thể loại thơ.Vì trẻ 3-4 tuổi đang tích lũy vốn từ cho lĩnh vực ngôn ngữ. 3. Bài học kinh nghiệm : Từ những kết quả trên tôi rút ra bài học kinh nghiệm khi dậy trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc qua bộ môn làm quen văn học thể loại thơ. - Giáo viên cần nâng cao trình độ ngôn ngữ của chính bản thân mình, coi ngôn ngữ là một phương tiện giáo dục chủ đạo. - Giáo viên phải thật sự kiên trì và nhẵn lại yêu trẻ như con đẻ của mình. - Giáo viên phải sưu tầm tranh ảnh ,các đồ dùng , đồ chơi đẹp, đảm bảo tính thẩm mỹ và khoa học, thu hút được trẻ vào tiết học . - Phối hợp với phụ huynh để động viên giáo dục trẻ thực hiện tốt yêu cầu cần đạt của giáo viên . III.Phần kết luận, kiến nghị: 1. Kết luận : - Ngành giáo dục mầm non là ngành học đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo con người mới , là cơ sở hình thành và phát triển con người .Như Lão Tử nói: “ Làm thầy lang ma lầm thì hại một người, làm chính trị mà lầm thì hại một thế hệ, làm văn hóa mà lầm thì hại muôn đời” Vâng! Đó chính là câu nói bất hủ của Lão Tư đề cao sự nghiệp giáo dục của chúng ta. Chúng ta, các cô giáo viên mầm non là người thầy đầu tiên của trẻ, là người đặt cho trè những viên ghạch hồng làm nền tảng cho sự phát triền sau này của trẻ. Niềm tự hào
File đính kèm:
- skkn(1).doc