Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể

1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
“Trẻ lên ba cả nhà tập nói”
Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ tuổi mầm non có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp cho trẻ nhận thức và giao tiếp tốt góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn khoa học khác như: Môn làm quen với môi trường xung quanh, làm quen với toán, âm nhạc, tạo hình... mà điều tôi muốn nói ở đây đặc biệt là thông qua bộ môn làm quen văn học bộ môn văn học trẻ đọc thơ, kể chuyên, đóng kịch tạo cho trẻ được hoạt động nhiều, giúp trẻ khả năng phát triển trí nhớ, tư duy và ngôn ngữ, khả năng cảm thụ cái hay, cái đẹp, cái tốt cái xấu của mọi vật xung quanh trẻ. Bởi vì ở lứa tuổi trẻ được ví như tờ giấy trắng, trẻ đến lớp như mở đầu trang sách cô giáo in lên những hình ảnh, những vốn từ, những nhân vật, cử chỉ khác nhau, thông qua những bài thơ, câu chuyện giúp trẻ mở mang kiến thức về xã hội thiên nhiên, thông qua môn văn học giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng trong chương trình giáo dục toàn diện trẻ. Và tạo tiền đề cho trẻ trước khi vào lớp 1, hiện nay trẻ mầm non việc tiếp cận với tác phẩm văn học còn nghèo nàn vốn từ, một phần trẻ không biết diễn đạt sao chép mạch lạc, để giúp trẻ trong khi đọc, nghe, kể có sự chú ý và có hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì vậy tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể”.
1.2. Mục tiêu nhiệm vụ
* Mục tiêu
Phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày có lô gíc, có trình tự, chính xác và có hình ảnh nội dung.
* Nhiệm vụ
Truyền thụ kiến thức cho trẻ, từ đó giúp trẻ tìm hiểu, phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ một cách tích cực hơn.
Lựa chọn những hình thức phù hợp để tổ chức cho trẻ hoạt động phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ có hiệu quả. 
Sử dụng những đồ dùng phong phú, xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ mạnh dạn, tự tin để phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.	
1.3. Đối tượng nghiên cứu. 
	Trẻ 5 - 6 tuổi trường mầm non Lê Thị Hồng Gấm.
1.4. Giới hạn và phạm vi.
Đối tượng khảo sát: Trẻ 5 - 6 tuổi lớp lá 1 trường mầm non Lê Thị Hồng Gấm.
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 12 năm 2019 (năm học 2018 - 2019)
1.5. Phương pháp nghiên cứu.
Để áp dụng một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5-6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể tôi đã sử dụng:
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận.
 Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu. Nghiên cứu tài liệu trong chương trình giáo dục trẻ, sổ tay giáo viên mầm non, bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, các module mầm non.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn. 
Phương pháp điều tra, thực nghiệm, quan sát, đàm thoại, thực hành trên trẻ, điều tra khảo sát.
c) Phương pháp thống kê toán học.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lý luận
“ Non sông việt Nam có được trở lên vẻ vang hay không, dân tộc Việt nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu hay không chính là nhờ phần lớn ở công lao học tập của các cháu”.
Câu nói của Hồ chủ tịch đã đi vào lòng người tạo ra động lực to lớn cho hàng triệu người dạy và người học, đó chính là lễ và văn mà chúng ta phải truyền lại cho lớp kế cận, cho những chủ nhân tương lai của đất nước. Đất nước ta đang trong thời đại bùng nổ thông tin, buộc chúng ta phải đạt được các mục tiêu và có quyết tâm cao, lẽ tất nhiên chúng ta chưa thực hiện được tất cả các kế hoạch đề ra. Vì vậy nhiệm vụ đó đang chông chờ vào các thế hệ mầm non chủ nhân tương lai của đất nước, ưu thế mà ta có được hiện nay là thế hệ trẻ khoẻ mạnh có sự đồng nhất cả về năng lực và trí tuệ, có tiềm năng sáng tạo, vì thế ta phải tin vào thế hệ trẻ tương lại sẽ đứng vững trên nền truyền thống lịch sử vẻ vang đó. Đảng và nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư vào giáo dục là đầu tư đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu của công tác chăm sóc giáo dục mầm non phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ, việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp cho trẻ dễ dàng tiếp cận vứi các môn học khác như: Môn toán, môn tạo hình, chữ cái, môn âm nhạc... đặc biệt cho trẻ làm quen với văn học là cho trẻ hoạt động nhiều để trẻ phát triển vốn từ luyện phát âm và dậy trẻ nói đúng ngữ pháp. Qua các biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể trẻ bắt đầu nhận ra trong xã hội những mối quan hệ, tình cảm gia đình, tình cô cháu, tình bạn. Với truyện kể, trẻ nhớ được sắc thái của giọng kể, lời kể, phận biệt ngữ điệu, lời nói của các nhân vật giúp trẻ nhận ra ngôn ngữ đời thường và ngôn ngữ giàu nhạc tính.
Là giáo viên mầm non tiếp cận với chương trình giáo dục mầm non mới, thực hiện nội dung xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm bản thân tôi thấy cần phát huy khả năng sáng tạo trong cách truyền thụ kiến thức cho trẻ, nhất là hoạt động phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể.
2.2. Thực trạng
* Thuận lợi
Được sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường tôi được phân công là một trong hai giáo viên chủ nhiệm lớp lá 1 với 40 cháu. Trong đó nam là 24 cháu, nữ 16 cháu, dân tộc có 1 cháu.
Được sự giúp đỡ của chuyên môn, đồng nghiệp đã tạo điều kiện cho tôi tham dự các buổi tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn và đi dự giờ chuyên đề do Phòng GD&DT huyện, cụm chuyên môn tổ chức.
Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, xây dựng phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi của các cháu.
Bản thân tôi có nhận thức sâu sắc về việc phát triển ngôn ngữ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể, luôn nhiệt tình, linh hoạt, tìm tòi sáng tạo, lắng nghe góp ý của chuyên môn, đồng nghiệp trên thực tế cũng như lý thuyết. Có giọng đọc, kể diễn cảm tốt, thuộc nhiều tác phẩm dành cho trẻ
Nghiêm túc thực hiện chuyên đề, cùng nhiều năm trong nghề, tôi đã tích góp được nhiều kinh nghiệm, nắm vững phương pháp bộ môn, yêu cầu đối với từng thể loại, từng độ tuổi.
Trẻ yêu thích đến trường và quý mến cô, vui vẻ, gần gũi với cô giáo, trẻ cùng một độ tuổi. Một số trẻ đã biết kể chuyện diễn cảm. Trẻ mầm non rất thích được nghe kể chuyện, rất thích được tự hóa thân thành các nhân vật trong truyện.
* Khó khăn
Trang thiết bị đồ dùng đồ chơi chưa có sự sáng tạo; được đầu tư nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu của việc phát triển ngôn ngữ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể. 
Về bản thân khi tổ chức cho trẻ còn lúng túng trong cách xử lý tình huống, lựa chọn các câu chuyện chưa phù hợp với khả năng của trẻ.
Trẻ còn nhút nhát, một số trẻ chưa qua lớp mẫu giáo 3 tuổi, 4 tuổi. Khả năng nhận thức chưa đồng đều, trẻ chưa biết cách đọc, kể diễn cảm, khả năng nhập vai vào các nhân vật còn chậm, hầu như trẻ chưa hứng thú với việc kể truyện sáng tạo, trẻ nói giọng địa phương nhiều. Sự cảm thụ các câu chuyện còn hạn chế, trẻ nhanh thuộc nhưng cũng mau quên. 
Cha mẹ trẻ phần lớn là lao động nghèo, một số đi làm ăn xa nên sự quan tâm chăm sóc giáo dục trẻ hạn chế, chưa nhận thức được tầm quan trọng của độ tuổi mầm non, chưa có sự phối hợp với giáo viên trong công tác giáo dục và chăm sóc trẻ đúng cách. 
Hơn 50% trẻ chưa phân biệt được sự khác nhau trong cách phát âm mà chỉ tiếp nhận một cách chung chung. Ví dụ: muỗi - mũi, phân biệt l-n, 45% khả năng chú ý của trẻ còn yếu, không đồng đều, không ổn định, vì vậy nên trẻ chưa chú ý đều đến các thành phần trong câu, trong từ, bớt âm khi nói. 70 % kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn, nhận thức hạn chế dẫn đến tình trạng trẻ dùng từ không chính xác, câu lủng củng. 35% trẻ nói, phát âm do ảnh hưởng ngôn ngữ của người lớn xung quanh trẻ nói tiếng địa phương.
Bảng khảo sát chất lượng làm quen văn học của trẻ lớp lá 1 đầu năm 2018 - 2019 như sau: 
STT
Tiêu chí
Đạt
Chưa đạt
Số trẻ
Tỉ lệ %
Số trẻ
Tỉ lệ %
1
Trẻ đọc tên các câu chuyện.
20/40
50
20/40
50
2
Trẻ kể diễn cảm các câu chuyện.
18/40
45
22/40
55
3
Trẻ trả lời lưu loát các câu hỏi đàm thoại.
24/40
60
16/25
40
4
Hứng thú tham gia phát triển ngôn ngữ khi kể chuyện.
22/40
55
18/40
45
2.3. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ 5 - 6 tuổi thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể
2.3.1. Biện pháp 1: Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ 
Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học tốt và thoải mái cho trẻ.
 Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học thể loại truyện kể mà trọng tâm là dạy kể chuyện sáng tạo thì tôi luôn tận dụng không gian lớp học để trưng bày các dụng cụ kể chuyện, như khung sân khấu, sắp đặt tranh và các con rối sao cho trẻ dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn.
Ngay từ đầu năm, tôi lên kế hoạch cho từng chủ đề. Sau đó xây dựng môi trường trong lớp học vừa để giới thiệu chủ đề vừa để phụ huynh biết được con mình đang học về về nội dung gì. Qua đó tôi sẽ dễ dàng phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục trẻ, các bậc phụ huynh đóng góp, sưu tầm sách văn học, sách truyện tranh, họa báo, tạo chí, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng góc sách truyện trong lớp. Đây cũng là cầu nối để phụ huynh cung cấp thêm cho trẻ một câu chuyện về chủ đề trẻ đang học và tạo điều kiện cho trẻ làm quen với phương pháp phát triển ngôn ngữ của trẻ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể.
	Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng kể, cách sử dụng tranh, sách tranh, rối mô hình... để giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học đó là một cách tốt nhất.
Hình 1: Môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ
2.3.2. Biện pháp 2: Làm quen với thể loại truyện kể kết hợp với các bộ môn khác
Theo phương pháp dạy học tích hợp với môn làm quen văn học có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các môn khác và giúp cho các bộ môn khác trở lên sinh động hơn.
Ví dụ: Môn âm nhạc hoạt động bổ trợ đề tài: Câu truyện: “nhổ củ cải”. Cho trẻ vận động theo bài “Củ cải trắng”. Ví dụ: Môn tìm hiểu môn khám phá khoa học: chủ đề: Thế giới động vật, đề tài: động vật nuôi trong gia đình. Trẻ biết tên, đặc điểm, nơi sống của một số con vật nuôi trong gia đình.
Môn toán: Tên bài dạy: “Cao hơn - thấp - hơn, câu chuyện “cây khế”, trẻ áp dụng được sự so sánh đặc điểm về ngoại hình của hai anh em.
Môn chữ cái: luyện phát âm qua trò chơi tìm chữ l - n - m cho trẻ phát âm.
2.3.3. Biện pháp 3: Tổ chức tiết học nhẹ nhàng, linh hoạt
Đây là biện pháp quan trọng nhằm phát triển khả năng nghe và nói cho trẻ mầm non. Trẻ mầm non rất hiếu động, tò mò ham học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trẻ thực sự học trong khi chơi để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức khoa học, vui chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ, trẻ được học mà chơi, chơi mà học. Tuy nhiên để trẻ lĩnh hội tốt được bài thông qua hoạt động này thì đều cần có sự dẫn dắt, hướng dẫn của cô giáo. Bản thân tôi đã chọn nội dung chơi phù hợp, không làm trò chơi trở nên khô khan, gò bó với trẻ. Vận dụng đặc điểm này vào quá trình dạy trẻ làm quen với phương pháp phát triển ngôn ngữ của trẻ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể rất hiệu quả. Tôi đã tái hiện lại các câu chuyện bằng cảm nhận của mình, đọc kể diễn cảm các tác phẩm. Qua các tác phẩm, trẻ có thể học, có thể chơi thông qua các trò chơi đóng kịch, tập kể chuyện theo nhóm, tập kể truyện theo tranh.
Hình 2: Trẻ kể chuyện qua tranh minh họa
Tôi vào bài một cách sinh động để gây sự chú ý của trẻ. Ví dụ: Chủ điểm: thế giới thực vật, tên bài dạy kể chuyện “quả bầu tiên” tôi sử dụng mô hình sa bàn để gây hứng thú cho trẻ .
Hình 3: Cô kể chuyện minh họa cho trẻ
Tổ chức hoạt động đa dạng dựa vào hoạt động trọng tâm. Ví dụ khi trọng tâm là kể chuyện sáng tạo, tôi cho trẻ lựa chọn cách sử dụng trang phục, đồ dùng phù hợp với nội dung câu chuyện trẻ sẽ kể dựa theo hình thức khác nhau.
	Sử dụng các loại rối trang phục, mô hình, học cụ thu hút sự chú ý của trẻ.
	Tôi sử dụng các nguyên liệu mở như: thanh trẻ, bìa cứng, gỗ, hộp xốp, đất ... để làm thành những con vật xinh xắn, trẻ cũng có thể sử dụng được để kể chuyện theo ý thích. 
	Ví dụ: từ bìa cứng, xốp làm những con vật ngộ ngĩnh, đa dạng màu sắc để thu hút trẻ .
Ví dụ: Kể chuyện “Dê con nhanh trí” để gây hứng thú cho trẻ tôi chuẩn bị một sân khấu rối, các con rối được làm bằng vải vụn được cải biên màu sắc rực rỡ.
Ví dụ: kể chuyện “Quả bầu tiên” để làm trang phục cho trẻ tôi dùng quần áo để trẻ hoá thân vào các nhân vật nhập vai .
Ví dụ: Kể chuyện: “Cáo, thỏ và gà trống” cho trẻ tái hiện và nhập vai vào các nhân vật trong câu chuyện bằng cách đóng kịch
Hình 4: Trẻ đóng kịch
2.3.4. Biện pháp 4: Chú ý rèn nề nếp, rèn kỹ năng và kích thích sự sáng tạo của trẻ
	 Trẻ biết chia nhóm kể chuyện, tạo cho trẻ cảm giác tự tin, mạnh dạn, linh hoạt qua việc trẻ biểu diễn đóng kịch.
Tạo điều kiện cho trẻ thoả thuận và tự chọn vai kể của mình theo ý thích về sự sáng tạo của trẻ, có thể dùng lời khuyến kích động viên trẻ thực hiện vai diễn của mình.
Qua hoạt động góc mà chủ đạo là hoạt động đóng vai theo chủ để được ví là “xã hội thu nhỏ” của trẻ, vì thế trẻ sẽ được chính mình hoạt động trải nghiệm khám phá. 
Ví dụ: Thông qua vai chơi: đóng vai vào các nhân vật trong câu chuyện, từ đó trẻ sẽ nhận thức vô cùng nhanh nhẹn phát triển ngôn ngữ thông qua các câu thoại trong truyện.
Qua các trò chơi ở trẻ là sự phản ánh độc đáo, sáng tạo của trẻ với môi trường xung quanh, đặc biệt với trò chơi phân vai, trò chơi đóng kịch. Giáo viên tổ chức cho trẻ chơi đóng kịch vào những buổi vui chơi cuối tuần. 
Với những trang phục đẹp, mặt nạ, mũ ngộ nghĩnh, chắc chắn trẻ sẽ rất hào hứng và thích thú.
Hình 5: Cô rèn nề nếp, rèn kỹ năng và kích thích sự sáng tạo của tr
2.3.5. Biện pháp 5: Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, ôn luyện thông qua lễ hội
Không chỉ dừng lại ở việc phát triển ngôn ngữ thông qua các câu chuyện bằng những phương pháp thực hiện trên tiết học mà để đạt được kết quả cao về phương pháp phát triển ngôn ngữ của trẻ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể, ngoài việc truyền thụ kiến thức trên tiết học cần lồng ghép thêm cho trẻ trong hoạt động, giáo viên cần tận dụng tất cả các hình thức, ở mọi lúc mọi nơi mà cảm thấy hợp lí để giúp trẻ khắc ghi, hiểu sâu hơn các sự vật hiện tượng mà trẻ chưa được khám phá và trải nghiệm cụ thể.
	Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp giúp trẻ ổn định, thông qua cách hoạt động tổ chức ngày lễ hội tổ chức cho trẻ hoạt động kể chuyện, đóng kịch, theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại truyện kể cho trẻ.
Ví dụ: Ngày hội 8-3 trẻ kể về “em bé quàng khăn đỏ” hay ngày tết 1-6 kể về Bác Hồ với thiếu nhi, ngày tết trung thu kể chuyện về chị Hằng, chú cuội hay ngày 22-12 trẻ kể chuyện sáng tạo về chú bộ đội.
2.3.6. Biện pháp 6: Thực hiện tốt công tác tuyên truyền với phụ huynh
	Làm bản tin về chương trình dạy theo chủ đề trong tuần để phụ huynh biết và phối kết hợp với giáo viên rèn thêm cho trẻ ở nhà.
	Biện pháp tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh: qua biện pháp này giúp trẻ hiểu được những câu chuyện mà cô cung cấp cho trẻ một cách dễ dàng hơn. 
Ngay từ đầu năm học tôi và 1 cô giáo đứng lớp đã tổ chức họp phụ huynh lớp lá 1, bầu ra ban đại diện cha mẹ học sinh để nhằm hỗ trợ cùng thống nhất kế hoạch, giáo dục trẻ và thông qua các buổi đón trả trẻ, tuyên truyền trao đổi với phụ huynh về tình hình của trẻ, trao đổi về các chủ đề trẻ học, qua việc trao đổi nhằm giúp phụ huynh biết được chủ đề tới con em mình học bài thơ, câu chuyện gì để cha mẹ trẻ về nhà rèn thêm kiến thức cho trẻ, tạo điều kiện cho cô khi dạy trẻ phương pháp phát triển ngôn ngữ của trẻ thông qua bộ môn văn học thể loại truyện kể tại lớp, từ đó nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với phát triển ngôn ngữ tại nhà trường.
Thực hiện tốt nhiệm vụ phối hợp với gia đình trẻ. Muốn tạo sự tin tưởng và thu hút sự tham gia của phụ huynh vào hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ của lớp và nhà trường tôi đã thực hiện tốt các việc sau: 
Lắng nghe ý kiến của cha mẹ trẻ, chủ động xây dựng mối quan hệ tốt với phụ huynh, thông tin đầy đủ cho cha mẹ về chương trình chăm sóc - giáo dục trẻ ở trường bằng nhiều hình thức khác nhau như họp phụ huynh, bảng thông báo, bảng tuyên truyền giới thiệu những hoạt động trong ngày ở trường của cô và trẻ. Thông tin cho cha mẹ trẻ biết về tình hình của trẻ ở lớp, những thay đổi của trẻ nếu có để kịp thời có biện pháp giáo dục cho phù hợp.
Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu, nguyên liệu như: giấy, sách, những lọ nhựa, quần áo cũ, vải vụn ...
* Xây dựng kế hoạch:
Tôi xây dựng kế hoạch phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ từ đầu năm học đến nay như sau:
	- Tháng 9 bài tập luyện tai nghe cho trẻ nhằm phát triển thính giác âm vị (Cho trẻ nghe những bài hát, câu chuyện, ca dao) tôi tạo điều kiện cho trẻ tập trung chú ý luyện khả năng thính giác thông qua các bài tập trò chơi: (Tai ai thính, ai đoán giỏi) sửa sai cho trẻ về lỗi phát âm. Sau đó tôi tập trung vào tăng vốn từ nói diễn cảm, rõ ràng, giải thích nghĩa của từ khó, cho trẻ các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp: Bà bảo bé, bé búp bê, bé hồng, bé bé, búp bê ngoan nào. Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua trò chơi: đố con gì kêu, đố ai kể được nhiều nhất, đố ai nhanh, đố ai đoán giỏi, đố ai nói ngược. 
	- Tháng 10: Tôi đào sâu vấn đề luyện trí nhớ thông qua các bài thơ, đồng dao, đặc biệt về những câu chuyện kể nôi cuốn và hấp dẫn gợi cho trẻ sử dụng câu đơn giản, đủ nghĩa.
	- Tháng 11: Tôi xây dựng những trò chơi giúp cho trẻ nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc, ví dụ: Nói theo mẫu câu như câu chuyện “Cây khế” người anh tham lam chiếm hết ruộng vườn, nhà cửa, trâu bò, của cha mẹ để lại. Ví dụ “Câu truyện Tích chu” bà biến thành chim vì....trẻ nói bà muốn bà đi tìm nước uống, hoặc tích chu ham chơi không lấy nước cho bà ... cô lưu ý thay đổi mẫu câu khác nhau từ câu đơn giản đến câu phức tạp, từ câu phức tạp đến câu đơn giản, đặt câu từ kết nối tuyện để trẻ có khả năng nói đúng ngữ pháp, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ.
	- Một khi đã có một số vốn từ phong phú trẻ sẽ tự tin kể chuyện, đóng kịch một cách hứng thú hơn.
* Làm đồ dùng đồ chơi:
	- Tôi tận dụng các nguyên liệu vật liệu có sẵn ở địa phườg như; sách báo, lịch cũ, ống lon, chai nhựa, xốp, vải vụn, cành cây khô, quần áo cũ nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
	- Dựa và từng chủ đề tôi triển khai kế hoạch làm đồ dùng đồ chơi một cách cụ thể mỗi chủ đề có một bộ đồ chơi phục vụ cho quá trình giảng dạy và vui chơi tôi cho các cháu vào hoạt đông chơi góc để trẻ tạo ra nhừng đồ chơi làm bằng lá cây, giấy vụn, hột hạt vẽ và tô màu những bức tranh, những hình ảnh trẻ sưu tầm gợi mở cho trẻ tưởng tượng kể chuyện .
	- Từ những quần áo, vải vụn, ống giấy,tôi hướng dẫn trẻ làm ra những con rối thật xinh xắn từ câu truyện cổ tích trẻ học được, sáng tạo ra những nhân vật trẻ thích.
	- Khi kể chuyện tôi dùng những tranh ảnh sáng tác màu sắc đẹp để gây hứng thu cho trẻ nghe , xem để trẻ biết cách sử dụng và giữ gìn đồ chơi .
* Phối hợp với phụ huynh:
- Tôi trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe cho rõ, cha mẹ người thân phải cố gắng phát âm đúng cho trẻ bắt chước.
	- Khuyến khích phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác.
* Tổ chức thực hiện :
- Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc qua bộ môn làm quen văn học thể loại truyện kể, cho trẻ kể lại truyện, chơi đóng kịch và đóng vai theo chủ đề.
+ Dạy trẻ kể lại truyện :để trẻ tái hiện lại một cách mạch lạc, diễn cảm tác phẩm văn học mà trẻ được nghe. Trẻ sử dụng nội dung, hình thức ngôn ngữ đã có sẵn của các tác giả và của giáo viên. tuy nhiên yêu cầu trẻ không học thuộc lòng câu chuyện ,