Sáng kiến kinh nghiệm "1 số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và ứng dụng Stem cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp Lá 2 trường Mầm Non Măng Non II" - Năm học 2023-2024 - Lê Thị Thùy Dương
Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên, đây là giai đoạn vàng để phát triển toàn diện cho trẻ. Những năm học qua giáo viên mầm non luôn học hỏi kinh nghiệm các phương pháp giáo dục mới để đưa vào chương trình giảng dạy nhưng vẫn còn “ truyền thống” và theo “ quy tắc” chưa có nhiều đổi mới và phù hợp với trẻ vì vậy trẻ chưa được thoả sức sáng tạo và phát triển hết khả năng của trẻ. Tuy nhiên gần đây các hoạt động trải nghiệm đã dần được các cô tiếp cận và áp dụng vào các hoạt động giáo dục trẻ hàng ngày và mới nhất là phương pháp Steam. Steam là một mô hình giáo dục, mô hình này dạy trẻ kiến thức, kỹ năng về các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học một cách tích hợp, liên kết kiến thức của các môn học với nhau, kết hợp lý thuyết và thực hành với mục đích để tạo ra môi trường giáo dục gần gũi, có tính ứng dụng cao. Cái mà mô hình này muốn hướng đến là cách trẻ tham gia vào các hoạt động trải nghiệm và đi tìm đáp án, thái độ khi trẻ đi tìm đáp án, hướng đến mục tiêu mỗi trẻ sẽ đóng vai trò là một nhà phát minh. Trẻ sẽ tự tìm ra phương pháp học cho mình, tự hiểu kiến thức từ cô truyền đạt theo cách của mình. Ở giai đoạn mẫu giáo hầu hết các trẻ đều tò mò, hoạt động nhiều, có nhu cầu ham học hỏi, thích tự làm việc và luôn mong muốn được khám phá thế giới rộng lớn muôn màu muôn sắc. Áp dụng các phương pháp giáo dục mới, tạo cơ hội cho trẻ chủ động học tập, rèn luyện kỹ năng theo khả năng của mỗi cá nhân trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện nhất.
Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy một thực tế là vẫn còn rất nhiều trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi mà vẫn chưa mạnh dạn, sáng tạo trong các hoạt động. Đó là kết quả của việc cha mẹ thiếu sự quan tâm chia sẻ, không tìm hiểu về tâm sinh lý của trẻ, không đề cao việc giáo dục sáng tạo cho trẻ vì nghĩ trẻ còn quá nhỏ để giáo dục mà cứ để cho trẻ phát triển tự nhiên thay vì cho trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm để trẻ thỏa sức sáng tạo và để giải đáp được tính tò mò của trẻ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ.
UBND HUYỆN MANG THÍT TRƯỜNG MẦM NON MĂNG NON II −−−−− −−−−− SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Thông tin sơ lược - Họ và tên tác giả: LÊ THỊ THÙY DƯƠNG - Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên (Trường mầm non Măng Non II) - Nhiệm vụ được giao: Giáo viên dạy lớp Lá 2 - Năm học: 2023-2024 1 I. TÊN ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “Một số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và ứng dụng Steam cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 2 trường Mầm Non Măng Non II” - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mầm non II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Giáo dục Mầm non là bậc học đầu tiên, đây là giai đoạn vàng để phát triển toàn diện cho trẻ. Những năm học qua giáo viên mầm non luôn học hỏi kinh nghiệm các phương pháp giáo dục mới để đưa vào chương trình giảng dạy nhưng vẫn còn “ truyền thống” và theo “ quy tắc” chưa có nhiều đổi mới và phù hợp với trẻ vì vậy trẻ chưa được thoả sức sáng tạo và phát triển hết khả năng của trẻ. Tuy nhiên gần đây các hoạt động trải nghiệm đã dần được các cô tiếp cận và áp dụng vào các hoạt động giáo dục trẻ hàng ngày và mới nhất là phương pháp Steam. Steam là một mô hình giáo dục, mô hình này dạy trẻ kiến thức, kỹ năng về các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học một cách tích hợp, liên kết kiến thức của các môn học với nhau, kết hợp lý thuyết và thực hành với mục đích để tạo ra môi trường giáo dục gần gũi, có tính ứng dụng cao. Cái mà mô hình này muốn hướng đến là cách trẻ tham gia vào các hoạt động trải nghiệm và đi tìm đáp án, thái độ khi trẻ đi tìm đáp án, hướng đến mục tiêu mỗi trẻ sẽ đóng vai trò là một nhà phát minh. Trẻ sẽ tự tìm ra phương pháp học cho mình, tự hiểu kiến thức từ cô truyền đạt theo cách của mình. Ở giai đoạn mẫu giáo hầu hết các trẻ đều tò mò, hoạt động nhiều, có nhu cầu ham học hỏi, thích tự làm việc và luôn mong muốn được khám phá thế giới rộng lớn muôn màu muôn sắc. Áp dụng các phương pháp giáo dục mới, tạo cơ hội cho trẻ chủ động học tập, rèn luyện kỹ năng theo khả năng của mỗi cá nhân trẻ giúp trẻ phát triển toàn diện nhất. Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy một thực tế là vẫn còn rất nhiều trẻ ở độ tuổi 5-6 tuổi mà vẫn chưa mạnh dạn, sáng tạo trong các hoạt động. Đó là kết quả của việc cha mẹ thiếu sự quan tâm chia sẻ, không tìm hiểu về tâm sinh lý của trẻ, không đề cao việc giáo dục sáng tạo cho trẻ vì nghĩ trẻ còn quá nhỏ để giáo dục mà cứ để cho trẻ phát triển tự nhiên thay vì cho trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm để trẻ thỏa sức sáng tạo và để giải đáp được tính tò mò của trẻ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ. Với tình hình hiện nay có thể nhìn thấy rõ chúng ta đang ở trong giai đoạn nền kinh tế không ngừng phát triển thì đòi hỏi con người luôn chạy đua theo công việc mà phần lớn ở trường tôi phụ huynh là công nhân, nông dân phải đi làm sớm về khuya nên nhiều gia đình không quan tâm tới việc giáo dục trẻ theo hướng khoa học mà chỉ dùng biện pháp duy nhất để “giữ trẻ’ và cần trẻ “ngồi im lặng” để làm việc khác là cho trẻ sử dụng điện thoại, cho trẻ xem các chương trình không phù hợp mà cha mẹ lại quên đi việc giáo dục trẻ bằng cách cho trẻ tham gia các hoạt động thực hành trải nghiệm để thúc đẩy khả năng sáng tạo của trẻ đồng thời trẻ sẽ có nhiều kỹ năng hơn trong các hoạt động trải nghiệm. Cụ thể là khi trẻ đến lớp trẻ lại ít nói, nhút nhát, không tích cực tham gia vào hoạt động cùng các bạn mà chỉ có một số trẻ dám nói lên những suy nghĩ, trò chuyện cùng cô và các bạn, thích được khám phá, trải nghiệm các hoạt động cùng cô và các bạn. Trong năm học 2023 – 2024 tôi được Ban giám hiệu phân công dạy lớp Lá 2 , với lứa 2 tuổi này đa số trẻ sẽ rất thích thú với việc tìm tòi học hỏi. Ở lớp của tôi phụ trách trẻ rất dễ thương, nhanh nhẹn nhưng không phải trẻ nào cũng thế vì bên cạnh vẫn còn một số trẻ nhút nhát không tham gia các hoạt động trải nghiệm, không mạnh dạn thể hiện mình cùng với cô và các bạn. Cụ thể khi liên hệ thực tiễn qua các lần khảo sát thực trạng đầu năm học vào tháng 9 tại lớp Lá 2 và thông qua các thông tin từ phụ huynh tôi nắm được như sau : Kết quả Số trẻ Nội dung khảo sát Tỉ lệ Tỉ lệ Đạt Chưa Đạt (%) (%) Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động 7 25,9 20 74,1 học cùng các bạn Trẻ thể hiện được ý tưởng thông qua 9 33,3 18 66,7 bảng thiết kế 27 trẻ Trẻ có kỹ năng thực hiện các hoạt động 5 18,5 22 81,5 trải nghiệm, chế tạo Trẻ được tham gia các hoạt động trải 2 7,4 25 92,6 nghiệm tại nhà a.Thuận lợi: Là một ngôi trường nằm ở vị trí thuận lợi và là trường trọng điểm của xã mang tên Trường Mầm non Măng non II. Với đội ngũ cán bộ giáo viên đạt chuẩn, có tâm với nghề, yêu nghề mến trẻ nên luôn được sự quan tâm và hổ trợ của Đảng ủy, chính quyền địa phương. Ngoài ra luôn được sự tin cậy của phụ huynh học sinh nên hàng năm đều được một số phụ huynh và mạnh thường quân, nhà tài trợ ủng hộ và đóng góp đồ dùng đồ chơi, một số thiết bị nhỏ, nguyên vật liệu mở để phục vụ cho việc học tập và vui chơi của trẻ, phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng, những khu vực chơi sáng tạo phục vụ cho các hoạt động của trẻ và với diện tích, khuôn viên của trường rộng rãi, thoáng mát rất phù hợp cho các hoạt động khám phá, trải nghiệm cho trẻ. Hàng năm vào những ngày đầu năm học các lớp đều được nhà trường cấp một số đồ dùng đồ chơi mầm non nên về phần dụng cụ học tập vui chơi của trẻ tương đối đầy đủ và đảm bảo an toàn cho trẻ. Nhà trường luôn quan tâm giúp đỡ và bồi dưỡng về chuyên môn, đặc biệt chú trọng nâng cao các điều kiện về tài liệu chuyên môn cơ sở vật chất phục vụ cho công tác giáo dục theo hướng trải nghiệm. Ngoài ra trong tình hình phát triển mọi mặt hiện nay nhà trường luôn chú trọng việc gắng kết giữa nhà trường và phụ huynh, luôn tạo điều kiện để phụ huynh được tham gia vào các phong trào của con em mình, tham gia vào việc giáo dục trẻ,..vv. Từ đó luôn được sự ủng hộ của phụ huynh từ vật chất lẫn tinh thần như: đóng góp vật liệu thiên nhiên, các đồ dùng sẵn có hoặc tham gia cùng cô và trẻ xây dựng, vệ sinh trường lớp, trồng hoa khuôn viên trường, và điều đặt biệt hiện nay là phối hợp cùng giáo viên giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ trong các hoạt động hàng ngày ở nhà...vv. Riêng bản thân tôi luôn luôn cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện nâng cao trình 3 độ chuyên môn của mình, trang bị cho mình đầy đủ kỹ năng cần thiết để phục vụ cho công việc giảng dạy, nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ. b. Khó khăn Do đầu năm nhà trường còn trong thời gian xây dựng nên khuôn viên trường còn hạn chế cho trẻ hoạt động vì vậy trẻ chỉ được hoạt động trong lớp là nhiều, tuy nhiên giáo viên vẫn tổ chức đầy đủ hoạt động cho trẻ và sau khi hoàn thành xây dựng thì các cô đã tranh thủ xây dựng môi trường và tạo nhiều góc chơi cho trẻ để trẻ được tham gia kịp thời vào các hoạt động trải nghiệm, khám phá, Một điều khó khăn nữa là với điều kiện của mỗi gia đình hiện nay tương đối đầy đủ, mặt khác là trong giai đoạn chạy đua theo công việc này thì việc giáo dục trẻ càng khó khăn hơn. Cha mẹ đi làm xa nên trẻ ở nhà cùng với ông bà từ đó thường được nuông chiều, ông bà chỉ chú trọng việc trẻ “ phát triển cân nặng” mà không quan tâm đến cảm xúc, khả năng tìm tòi, học hỏi khám phám của trẻ. Ngoài ra giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ không phải là một môn học độc lập mà nó chỉ được tích hợp vào các nội dung khác mọi lúc, mọi nơi nên sẽ gây khó khăn cho giáo viên trong việc lập kế hoạch giáo dục phù hợp với từng trẻ của lớp mình. Ngoài ra hiện nay trẻ mới tiếp xúc với phương pháp giáo dục này nên còn bở ngõ, chưa có sự chủ động, còn lúng túng, chưa có phản ứng nhanh. Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc thiết kế và tổ chức hoạt động và một số trò chơi học tập cho trẻ. Việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường còn hạn chế do nhiều phụ huynh chưa thật sự quan tâm và hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục cho trẻ tại nhà. Vì thế với vai trò là một giáo viên mầm non và với trách nhiệm của một nghề cao quý nhằm tạo cho trẻ có thể mạnh dạn, tự tin, thỏa sức sáng tạo, chủ động hơn, ham học hỏi, thích khám phá hơn và tôi hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ theo hướng trải nghiệm vì nó là chìa khóa giúp trẻ làm chủ, phát huy các kỹ năng, các tài năng còn lại của trẻ. Đây cũng là nền tảng giúp trẻ nhận biết giá trị sống và dần hình thành các kỹ năng sống từ đó tôi đã rút ra được cho bản thân một số kinh nghiệm và tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và ứng dụng Steam cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 2 trường Mầm Non Măng Non II” III. NHỮNG GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI 1. Giải pháp 1: Tạo môi trường học thân thiện, hoạt động tích cực cho trẻ Môi trường giáo dục có vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện cho trẻ. Nhận thức được điều đó, tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp trang trí tạo môi trường thân thiện, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp, phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ và được sắp xếp ở dạng mở, tạo nhiều cơ hội cho trẻ được hoạt động một cách tích cực. Ví dụ: Bố trí các góc có khoảng rộng cách nhau hợp lý để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ khi tham gia hoạt động để trẻ thỏa sức sáng tạo, giao lưu, tạo cơ hội cho các bé nhúc nhát, thụ động cùng tham gia. 4 ( Các góc chơi của trẻ có diện tích phù hợp cho trẻ thoải mái chơi và trải nghiệm) Với quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, tôi tận dụng tối đa các sản phẩm của trẻ để trang trí lớp, trẻ được vẽ, xé nặn các sản phẩm để trang trí các góc, các buổi chơi trẻ được hoạt động với chính sản phẩm của mình đã làm tăng thêm sự thích thú của trẻ, giúp cho trẻ cảm nhận được không khí vui vẻ, thân thiện của lớp học. Ví dụ: Ở từng chủ đề khác nhau tôi sẽ cho trẻ vẽ, tô màu, cắt dán, nặn,...các hình ảnh con vật phù hợp với chủ đề để trang trí góc mà không cần tốn chi phí nào ngược lại sản phẩm của trẻ còn rất phong phú và sáng tạo, từ đó tạo cho trẻ cảm giác thoải mái, tự hào về sản phẩm của mình và từ đó sẽ sẽ thấy phấn khởi và tích cực tham gia các hoạt động trong chủ đề đó hơn. 5 ( Hình ảnh các bé cùng làm ra sản phẩm để trang trí lớp và các góc chơi) Không chỉ tạo môi trường lớp học thân thiện cho trẻ hoạt động, tôi và tất cả giáo viên trường tôi còn mang đến cho trẻ một ngôi trường tràn ngập yêu thương, cô giáo cũng giống như một người bạn để trẻ có thể thỏa sức vui chơi, sáng tạo, học tập và trải nghiệm. ( Trẻ tích cực, thoải mái tham gia hoạt động cùng cô và bạn ) Ngoài ra trong giờ hoạt động ngoài trời tôi còn tạo cơ hội cho trẻ được tham gia các hoạt động trải nghiệm khác như: gieo hạt, trồng rau, tưới cây, hái quả, vẽ sáng tạo trên nón lá, tạo hình bằng các nguyên vật liệu mở,.....để trẻ có thể cảm nhận hết thành quả của mình tự làm ra từ đó trẻ sẽ cảm thấy vui vẻ và thích thú hơn khi tham gia vào các hoạt động. 6 (Hình ảnh các bé tự gieo hạt, chăm sóc cây và hái quả) Giải pháp 2: Tổ chức những thí nghiệm phù hợp ứng dụng STEAM cho trẻ hoạt động. Giai đoạn mầm non trẻ bắt đầu hình thành nhận thức với thế giới xung quanh, phương pháp học tập thích hợp và hiệu quả nhất với trẻ vẫn là học mà chơi, chơi mà học. Việc cho trẻ tiếp cận với khoa học và các thí nghiệm khoa học sẽ tạo điều kiện rất tốt để hình thành cho trẻ tính ham học hỏi, khám phá ở trẻ. Ở lứa tuổi này các bé chắc chắn sẽ không chịu đứng ngoài “quan sát và lắng nghe”. Học qua các thí nghiệm là trẻ sẽ học thông qua đặt các câu hỏi, thực hành thí nghiệm và tương tác. Có rất nhiều kỹ năng trẻ có thể học được thông qua trải nghiệm khoa học như: kỹ năng quan sát, so sánh, phân loại, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm, giao tiếp,... Trong quá trình học trải nghiệm, các giác quan của trẻ cũng phát triển. Và hơn hết, chính những trải nghiệm khoa cho trẻ nuôi dưỡng niềm đam mê, sở thích của trẻ ngày một phát triển hơn trong tương lai. Vì vậy, ba mẹ cũng có thể thường xuyên làm thí nghiệm đơn giản cùng con, khám phá cùng con tại nhà. Chính vì vậy để tạo điều kiện tốt nhất cho trẻ phát triển tôi đã tìm hiểu và cho trẻ của lớp tôi thực hiện nhiều thí nghiệm đơn giản nhưng đầy vui nhộn như: • Thí nghiệm: Đèn dung nham 7 Ở thí nghiệm này nước, dầu và màu thực phẩm là 3 chất lỏng nhưng lại có trọng lượng và độ nhớt hoàn toàn khác nhau, do đó khi kết hợp những dung dịch này với nhau sẽ có được 1 phản ứng khá tuyệt vời. • Thí nghiệm: Sữa lăn ma thuật Sữa bao gồm các loại phân tử: chất béo, protein, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Sữa chứa chất béo không hòa tan tốt với nước, phẩm màu lại hòa tan tốt trong nước. Do đó, khi nhỏ các giọt phẩm màu vào sữa, chúng không hòa vào nhau. Khi chất tẩy rửa (trong nước rửa bát) được thêm vào sữa, một số quá trình diễn ra đồng thời. Đầu tiên, chất tẩy rửa làm giảm sức căng bề mặt, do đó màu thực phẩm bắt đầu di chuyển tự do trên khắp bề mặt của sữa tạo ra các màu sắc hòa trộn vào nhau rất đẹp. • Thí nghiệm: Nước cầu vòng 8 Đường và màu hòa tan trong nước, khi cho lượng đường khác nhau vào mỗi cốc thì độ nặng nhẹ khác nhau, cốc nhiều đường hơn trọng lượng của nước nặng hơn, cốc ít đường hơn trọng lượng của nước nhẹ hơn. Qua hoạt động trải nghiệm này còn giúp trẻ sự tập trung chú ý, hợp tác cùng các bạn trong nhóm và rèn kỹ năng khéo léo của đôi bàn tay. • Thí nghiệm: Bong bóng tự thổi Thí nghiệm này cho thấy phản ứng hóa học giữa baking soda và giấm tạo ra khí CO2, lượng khí này tăng dần và thoát ra khỏi chai, khiến bóng tự thổi phồng. Giải pháp 3: Tạo cơ hội cho trẻ được tham gia các hoạt động tập thể 9 Đầu năm học khi đã nhận trẻ của lớp mình thì tôi cũng đã bắt đầu chú ý và quan sát từng cử chỉ, hành động của trẻ lớp mình từ đó sẽ nắm được các đặc điểm, thói quen, sở thích và tâm sinh lý của trẻ. Tôi sẽ bắt đầu chú ý hơn nhửng trẻ nhúc nhát và thụ động của lớp để đưa ra những kế hoạch, phương pháp dạy học phù hợp với trẻ. Tôi thường quan sát và tạo cơ hội cho tất cả trẻ cùng tham gia vào các hoạt động tập thể, cho trẻ có nhiều cơ hội được trải nghiệm và sáng tạo, để trẻ có thể bộc lộ được năng khiếu nghệ thuật, tôi luôn tìm cách cho trẻ được thể hiện bản thân và lôi cuốn các bạn nhút nhát, thụ động cùng tham gia. Ví dụ: Để tạo được môi trường giáo dục lành mạnh, thoải mái, học mà chơi cho trẻ thì trong các tiết hoạt động tạo hình tôi đã cho trẻ thực hiện ở sân trường nhưng vẫn đảm bảo an toàn, đầy đủ đồ dùng cho trẻ, tạo cho trẻ sự thích thú hơn,.... . ( Trẻ cùng tham gia vào các hoạt động thẩm mỹ của lớp ở sân trường) 10 (Hoạt động tạo hình ngọn Hải đăng trên biển có ứng dụng Steam) Giải pháp 4: Phối hợp với phụ huynh trong công tác cho trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm ở trường cũng như ở nhà Đối với bậc học mầm non, phối hợp giữa nhà trường và phụ huynh là một nhiệm vụ thiết thực, tạo sự gắn kết, thống nhất giữa nhà trường và gia đình trẻ về nội dung, phương pháp, cách thức tổ chức nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ ở lớp cũng như ở nhà. Đây là điều kiện thuận lợi để giáo viên thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức khoa học chăm sóc, giáo dục trẻ cho các bậc cha mẹ và cộng đồng nhằm giúp trẻ có sự phát triển toàn diện cả về thể chất, tinh thần, nhận thức, tình cảm, thẩm mỹ, ngôn ngữ, giao tiếp ứng xử,...góp phần thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ mà nhiệm vụ năm học đã đề ra. Trong các buổi họp lớp hoặc hàng ngày trong giờ đón và trả trẻ tôi thường trao đổi với phụ huynh sinh hoạt của bé ở trường và mời phụ huynh vào lớp tham gia một số hoạt động cùng bé. Thường xuyên liên lạc với phụ huynh qua trao đổi trực tiếp, bảng tuyên truyền, sổ liên lạc để tìm hiểu sinh hoạt của trẻ ở gia đình, thông tin tình hình của trẻ ở lớp những chuyển biến của trẻ và có những đề xuất cần phụ huynh phối hợp để có biện pháp giáo dục kịp thời. Ví dụ: Thông qua cuộc họp phụ huynh, thông qua những giờ phụ huynh đưa rước trẻ đến lớp bản thân tôi đã: + Tuyên truyền vận động cha mẹ trẻ giúp trẻ hoàn thành nhiệm vụ của cô giao cho trẻ bằng việc phụ huynh và các bé cùng nhau sưu tầm các nguyên liệu thiên nhiên có sẳn ở nhà như cát, trái cây khô, lá cây, cành cây khô, các loại hạt... hay phụ huynh cùng bé tạo ra sản phẩm gì đó theo yêu cầu của cô như tạo hình bức tranh bé thích bằng vật liệu tự nhiên, tạo ra một vật gì đó bất kì bằng trí tưởng tượng sáng tạo của bé,...vv. + Ngoài ra bản thân còn vận động phụ huynh giúp mình chuẩn bị tổ chức hoạt động trải nghiệm cho bé như phụ huynh và cô giáo cùng thực hiện cải tạo môi trường như xới đất trong những khu vườn của bé, cùng trồng vườn rau, cùng trồng hoa, sơn bánh xe để làm ra những mô hình phát triển vận động cho trẻ trải nghiệm,.... từ đó giúp bản thân có thể tiến hành tổ chức hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ một cách tốt nhất 11 ( Hình ảnh trao đổi với phụ huynh về sinh hoạt của trẻ ở trường) Tất cả những điều này tác động tích cực lên trẻ, giúp cho trẻ thấy hứng thú muốn đến trường, muốn giao tiếp với cô, bạn và mọi người xung quanh. Với không khí vui nhộn, hấp dẫn và đặt biệt sẽ để lại nhiều vật lưu niệm đối với trẻ và phụ huynh vì chính sản phẩm giữa trẻ và phụ huynh làm ra. Đây là một hoạt động lành mạnh, bổ ích, giúp trẻ mạnh dạn, sáng tạo, năng động, mở rộng tầm hiểu biết về thế giới xung quanh, phát huy sự sáng tạo, trí tưởng tượng phong phú cho trẻ đặc biệt là giúp cho trẻ tích cực học tập tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm hơn. IV. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC TỪ ĐỀ TÀI: ❖ Đối với giáo viên: Từ việc áp dụng các biện pháp một cách phù hợp không chỉ có hiệu quả rõ rệt trên từng trẻ mà đối với tôi nó cũng đem lại được nhiều kinh nghiệm, biết phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp hơn. Từ đó được sự ủng hộ và tin tưởng từ phía phụ huynh mà có thể nhìn thấy rõ nhất là nhà trường đã huy động được sự tham gia của cha mẹ trẻ, của các tổ chức đoàn thể trong những lần nhà trường tổ chức hay phát động các phong trào của trường. Dù không nhiều nhưng tôi có thêm kinh nghiệm trong việc xử lý các tình huống sư phạm, biết đổi mới phương pháp dạy nhằm khuyến khích sự tích cực của trẻ, khai thác được tìm năng sáng tạo ở từng trẻ giúp trẻ thể hiện được bản thân mình. ❖ Đối với phụ huynh: Sau khi thực hiện sáng kiến đã giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non và điều quan trọng là phụ huynh đã dần biết cách quan tâm và tạo nhiều cơ hội cho trẻ được tham gia các hoạt động trải nghiệm tại nhà. Đồng thời phụ huynh đã chủ động hơn trong việc phối hợp cùng giáo viên để giáo dục trẻ phát triển toàn diện. ❖ Đối với trẻ: Sau khi áp dụng các giải pháp ở trẻ của lớp tôi thì trẻ đã có sự thay đổi rõ rệt. Trẻ tham gia vào các hoạt động, trò chơi một cách chủ động, tích cực. Trẻ thực sự thoải mái, tự nhiên, không bị gò bó theo quy tắc, áp đặt khi ôn luyện các kiến thức mà trẻ đã học. Trẻ thực sự phát huy khả năng sáng tạo, sự tập trung và say mê trong khi tham gia hoạt động trải nghiệm. Bên cạnh đó, trẻ có kỹ năng tư duy, kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng lựa chọn nguyên liệu, đồ dùng phù hợp với đề tài lựa chọn và biết cách để tạo ra các sản phẩm theo đúng ý tưởng đề ra ban đầu. Và đây là kết quả sau khi áp dụng các giải pháp tại lớp Lá 2 và được khảo sát lại vào tháng 01 năm 2024, tổng số trẻ được khảo sát là: 27 trẻ. Kết quả Số trẻ Nội dung khảo sát Tỉ lệ Tỉ lệ Đạt Chưa Đạt (%) (%) Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động 27 100 0 0 27 trẻ học cùng các bạn Trẻ thể hiện được ý tưởng thông qua 25 92,6 2 7,4 12 bảng thiết kế Trẻ có kỹ năng thực hiện các hoạt động 23 85,2 4 14,8 trải nghiệm, chế tạo Trẻ được tham gia các hoạt động trải 22 81,5 5 18,5 nghiệm tại nhà - Sau khi áp dụng các giải pháp thì ở trẻ có sự tiến bộ tốt, trẻ mạnh dạn, tích cực và chủ động sáng tạo hơn khi tham gia vào các hoạt động trải nghiệm của trường lớp. - Trẻ biết rủ nhau cùng chơi, năng động và sáng tạo hơn với các hình thức chơi theo tính cách của trẻ, biết đoàn kết trong khi chơi và biết cùng nhau phân tích để giải quyết các vấn đề trong học tập cũng như vui chơi. V. KHẢ NĂNG NHÂN RỘNG *Ứng dụng trong cơ quan, đơn vị, địa phương: Biện pháp đã được thực hiện và mang lại hiệu quả tại trường. Cụ thể là đã được thực hiện tại lớp Lá 2 trường Mầm non Măng non II trong năm học 2023-2024. Từ tháng 01 năm 2024 tôi chia sẻ cho giáo viên trong tổ và các lớp mẫu giáo tại trường Mầm non Măng Non II với những hiệu quả mang lại từ các biện pháp này thì sau đó sáng kiến đã được tiếp tục thực hiện ở lớp Chồi 1 do cô Võ Thị Tuyết Mai áp dụng và cũng đã đạt hiệu quả cao trong việc giúp cho trẻ mạnh dạn, sáng tạo trong các hoạt động. *Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh: Các biện pháp này tương đối dễ thực hiện và khảo sát nên có thể ứng dụng được trong các cơ quan, đơn vị, các trường Mầm non, Mẫu giáo trong huyện và trong tỉnh. Qua các buổi giao lưu, gặp mặt sinh hoạt cùng các bạn đồng nghiệp ở các trường khác tôi đã chia sẻ, trao đổi các biện pháp của sáng kiến này và đã được các bạn hưởng ứng, thực hiện trên trẻ tại lớp của mình. Sau khi thực hiện cũng đã đem lại kết quả cao dựa trên khả năng thực hiện, ý tưởng và sự sáng tạo của trẻ phát triển rõ rệt, trẻ tự tin và thích thú hơn khi tham gia các hoạt động cùng các bạn. Biện pháp còn được cô Nguyễn Thị Thúy Oanh trường Mầm non Sơn Ca III (trong huyện) áp dụng, cô Đặng Thị Thanh Hằng trường Mầm non Quới Thiện huyện Vũng Liêm (ngoài huyện) áp dụng, cô Trần Thị Mỹ Duyên trường Mầm non Thị Trấn Vũng Liêm (ngoài huyện) áp dụng và thực hiện trên lớp của các cô ở học kì II năm học 2023 - 2024 và hiện tại cũng đã nhận lại được nhiều kết quả tích cực trên trẻ, trẻ ở lớp đã rất thích đến trường, tích cực tham gia nhiều hoạt động cùng cô và các bạn, đặt biệt là các hoạt động trải nghiệm theo nhóm. *Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương ngoài tỉnh: Từ những hiệu quả mang lại thì tôi còn chia sẻ cho các bạn đồng nghiệp ở tỉnh khác và cũng được các bạn áp dụng tại lớp của mình như cô Trần Thị Thanh Huyền áp dụng tại lớp Lá 5 trường Mầm non Mỹ Quý 1 huyện Tháp Mười, Đồng Tháp Mười và mang lại hiệu quả rất tốt trên trẻ. * Khả năng mở rộng phạm vi ảnh hưởng, tiềm năng khai thác hiệu quả của sáng kiến, đề tài Từ những hiệu quả mang lại thì các biện pháp này có thể áp dụng rộng rãi trong các trường Mầm non, Mẫu giáo trong huyện và ngoài huyện. Trong những năm học tiếp theo tôi sẽ tiếp tục chia sẻ kinh nghiệm, biện pháp của sáng kiến này cho các bạn đồng nghiệp cũ ở các tỉnh khác. Tuy nhiên khi thực hiện cần khảo sát trẻ thực tế và cần nắm bắt rõ khả năng 13 của từng trẻ từ đó điều chỉnh cho phù hợp với khả năng thực tế trẻ của trường mình để đạt hiệu quả cao hơn. VI. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1 Kết luận Để nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm đòi hỏi giáo viên cần kiên trì, quyết tâm thực hiện từng bước và liên tục trong suốt quá trình giảng dạy. Qua từng tiết dạy, từng hoạt động giáo viên hướng dẫn cho trẻ kĩ năng làm việc theo nhóm: biết cách phân công công việc phù hợp với khả năng từng trẻ, biết lắng nghe ý kiến, biết chấp nhận đúng sai, thống nhất ý kiến, thực hiện đúng ý kiến đã thống nhất, biết nói lên suy nghĩ của mình và cùng thực hiện nhiệm vụ được giao. Đặc biệt giáo viên phải có vốn kiến thức, có kinh nghiệm và biết xây dựng xử dụng linh hoạt những phương pháp đề ra, phải là người kiên trì nghiên cứu, tìm tòi học hỏi, luôn có những biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục trẻ. Thường xuyên nghiên cứu tải liệu trên sách báo, trên mạng internet, mạng xã hội để cập nhật được các xu hướng mới về giáo dục. Tuy nhiên phải biết lựa chọn nội dung cho trẻ hoạt động trải nghiệm và ứng dụng Steam phù hợp với nhận thức, nhu cầu khám phá của trẻ, phủ hợp với hoạt động, với chủ đề. Ngoài ra để việc chăm sóc giáo dục trẻ đạt kết quả tốt, cần có sự thống nhất về phương pháp giáo dục của các cô giáo trong lớp cũng như phải có sự phối hợp chặt chê giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Phụ huynh phải luôn chú ý và quan sát theo dõi từng bước tiến bộ của trẻ và cần tạo cơ hội cho trẻ được làm những điều mình thích, được nói lên suy nghĩ ước mơ, được thể hiện bản thân và đặc biệt là phải cho trẻ thường xuyên tham gia vào các hoạt động trải nghiệm Là một giáo viên đòi hỏi bản thân phải luôn lắng nghe ý kiến của trẻ, không gò bó áp đặt trẻ trong các hoạt động mà phải khuyến khích trẻ tự ý thức, tự giác tham gia và thực hiện mới đem lại hiệu quả cao nhất. 2. Kiến nghị Là giáo viên Mầm non bản thân tôi hiểu rõ tầm quan trọng trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Vì vậy bản thân luôn cố gắng trau dồi sách vở, học hỏi từ đồng nghiệp đi trước, thường xuyên nghiên cứu các tài liệu ngoài chương trình có nội dung giáo dục cho trẻ theo hướng trải nghiệm để dễ dàng vận dụng vào thực tế và đạt hiệu quả hơn. Để làm được điều đó bản thân có những kiến nghị với nhà trường và các đoàn thể cũng như phụ huynh: * Đối với các cấp: - Tô chức các lớp học với các chuyên đề, chương trình mới phù hợp xu hướng giáo dục mầm non cho các giảo viên được học tập và bồi dưỡng nhưng đảm bào phù hợp với trẻ. - Bổ sung tài liệu tham khảo, đặc biệt là tài liệu về phương pháp giáo dục theo hướng trải nghiệm. - Thường xuyên cho giáo viên đi tham quan học tập các trường áp dụng phương pháp giáo dục tiên tiến để học hỏi kinh nghiệm về cách tổ chức và lồng ghép hình thức giáo dục đó trong chương trình giáo dục mầm non tại trường. * Đối với giáo viên: - Giáo viên cần tích cực nghiên cứu, học hỏi, trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. 14 - Chủ động nghiên cứu các chương trình, phương pháp giáo dục mới, mạnh dạn áp dụng, lồng ghép vào chương trình giáo dục mầm non tại lớp mình. Trên đây là một số biện pháp mà tôi được học hỏi và tìm tòi để đưa ra trong việc nghiên cứu áp dụng “Một số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và ứng dụng Steam cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 2 trường Mầm Non Măng Non II” Tôi mong nhận được sự góp ý của Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn và các bạn đồng nghiệp để tôi có thể học hỏi thêm được nhiều kinh nghiệm phục vụ cho công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Mỹ An, ngày 05 tháng 01 năm 2024 Người viết Lê Thị Thùy Dương NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG Đề tài: “Một số biện pháp giúp nâng cao chất lượng tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm và ứng dụng Steam cho trẻ 5 – 6 tuổi tại lớp Lá 2 trường Mầm Non Măng Non II” của cô Lê Thị Thùy Dương. Sáng kiến này đã áp dụng trong nhà trường đạt hiệu quả và được thông qua Hội đồng sáng kiến của trường Mầm non Măng Non II đánh giá ngày 09/5/2024 Xếp loại: đạt (kèm theo Quyết định số /QĐ-MNMNII ngày 09/5/2024) TM. HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG HIỆU TRƯỞNG 15 * Tài liệu tham khảo: 1. Hướng dẫn: Chương trình giáo dục mầm non (Ban hành kèm theo thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2019 của bộ trưởng bộ giáo dục đào tạo - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam. 2. Một số chuyên đề về giáo dục mầm non mới được áp dụng 3. Mạng Intenet, sách báo. 16
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_1_so_bien_phap_giup_nang_cao_chat_luon.docx