Sáng kiến kinh nghiệm Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để bồi dưỡng và phát triển tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ 5 – 6 tuổi
Xã hội hiện đại đang ngày càng phát triển. Nó đã và đang làm thay đổi cuộc sống của con người và nhiều vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên cạnh những tác động tích cực, còn có những tác động tiêu cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu mỗi người trong đó có trẻ em không có những kiến thức cần thiết để biết lựa chọn những giá trị sống tích cực, không có những năng lực để ứng phó, để vượt qua những thách thức mà hành động theo cảm tính thì rất dễ gặp trở ngại, khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống cho mọi người là vấn đề cấp thiết.
Có một câu danh ngôn thế này: “ Hãy cứ với tay lên bầu trời, bởi nếu bạn không có được mặt trăng thì rất có thể bạn sẽ có được những vì sao”. Câu danh ngôn trên như một lời động viên rất nhẹ nhàng, nó nhắn nhủ mỗi con người chúng ta, vượt qua rào cản bản thân để sẵn sàng vượt qua thử thách phía trước, bằng một tâm thế tự tin, chững chạc. Nhưng, làm thế nào để có thể tự tin vững bước lại là một câu hỏi rất khó trả lời. Việc phát triển tính tự tin, dám thể hiện bản thân của mỗi người phải được bắt đầu ngay từ những năm đầu của tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên, một phần rất quan trọng trong giai đoạn phát triển đầu tiên này là giai đoạn 5 – 6 tuổi. Trên thực tế, lứa tuổi này các con còn phụ thuộc rất nhiều ở người lớn. Các con vẫn phát triển trong hai vòng tròn: Gia đình và nhà trường. Nhưng vòng tròn của nhà trường thông thường sẽ to hơn. Vì sao vậy? Vì thời gian đứa trẻ ở trường nhiều hơn, con được tiếp xúc với thầy cô, với bạn bè nhiều hơn nên những con người đó dễ ảnh hưởng đến con hơn. Chính vì vậy, việc hình thành và phát triển tính tự tin của trẻ muốn thành công phụ thuộc vào một yếu tố không nhỏ - Đó là sự giáo dục của cô giáo, của nhà trường.
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG MẦM NON QUANG TRUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM ĐỂ BỒI DƯỠNG VÀ PHÁT TRIỂN TÍNH MẠNH DẠN, TỰ TIN CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI Tác giả :Nguyễn Thị Tuyến Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học : Mầm non NĂM HỌC 2019 - 2020 MỤC LỤC`````` I. ĐẶT VẤN ĐỀ Xã hội hiện đại đang ngày càng phát triển. Nó đã và đang làm thay đổi cuộc sống của con người và nhiều vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên cạnh những tác động tích cực, còn có những tác động tiêu cực, gây nguy hại cho con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu mỗi người trong đó có trẻ em không có những kiến thức cần thiết để biết lựa chọn những giá trị sống tích cực, không có những năng lực để ứng phó, để vượt qua những thách thức mà hành động theo cảm tính thì rất dễ gặp trở ngại, khó khăn trong cuộc sống. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống cho mọi người là vấn đề cấp thiết. Có một câu danh ngôn thế này: “ Hãy cứ với tay lên bầu trời, bởi nếu bạn không có được mặt trăng thì rất có thể bạn sẽ có được những vì sao”. Câu danh ngôn trên như một lời động viên rất nhẹ nhàng, nó nhắn nhủ mỗi con người chúng ta, vượt qua rào cản bản thân để sẵn sàng vượt qua thử thách phía trước, bằng một tâm thế tự tin, chững chạc. Nhưng, làm thế nào để có thể tự tin vững bước lại là một câu hỏi rất khó trả lời. Việc phát triển tính tự tin, dám thể hiện bản thân của mỗi người phải được bắt đầu ngay từ những năm đầu của tuổi mẫu giáo. Tuy nhiên, một phần rất quan trọng trong giai đoạn phát triển đầu tiên này là giai đoạn 5 – 6 tuổi. Trên thực tế, lứa tuổi này các con còn phụ thuộc rất nhiều ở người lớn. Các con vẫn phát triển trong hai vòng tròn: Gia đình và nhà trường. Nhưng vòng tròn của nhà trường thông thường sẽ to hơn. Vì sao vậy? Vì thời gian đứa trẻ ở trường nhiều hơn, con được tiếp xúc với thầy cô, với bạn bè nhiều hơn nên những con người đó dễ ảnh hưởng đến con hơn. Chính vì vậy, việc hình thành và phát triển tính tự tin của trẻ muốn thành công phụ thuộc vào một yếu tố không nhỏ - Đó là sự giáo dục của cô giáo, của nhà trường. Bản thân tôi đã từng chứng kiến rất nhiều tình huống không hay xảy ra khi trẻ của mình không tự tin, mạnh dạn: Để hưởng ứng buổi biểu diễn “ Đêm hội trăng rằm ” của nhà trường sắp tố chức, tôi đã rất cố gắng hướng dẫn, xây dựng cho trẻ trong lớp một tiết mục múa khá mới lạ và ấn tượng. Mọi việc đều diễn ra suôn sẻ, các con múa, hát rất giỏi, buổi tổng duyệt diễn ra tốt đẹp. Thế nhưng, hôm biểu diễn chính thức, dưới ánh đèn sân khấu sáng rực và hàng trăm con mắt khán giả theo dõi, thì 1 bé gái lớp tôi lại đứng thụt lùi sau cánh gà, nhất định không chịu biễu diễn. Thế là bài hát múa xem như bớt hay đi phần nhiều. Điều gì khiến cho đứa trẻ đó không tỏa sáng? Điều gì khiến cho tôi bị mất điểm trong mắt phụ huynh và đồng nghiệp? Chính là sự hoang mang của trẻ, trẻ sợ ánh mắt người khác nhìn vào, trẻ sợ rằng mình làm không tốt. Và điều quan trọng khiến tôi thất bại lần đó là do không chuẩn bị tốt tâm lý cho trẻ, không khơi dậy trong trẻ để trẻ biết rằng nó thật sự rất giỏi. Nếu tôi làm được điều đó thì có lẽ cả tôi và trẻ đó đều đã thật sự thành công. Đó là minh chứng sống động chứng tỏ: Tự tin là chiến thắng. Hơn nữa, trên thực tế, qua nhiều lần trao đổi với phụ huynh của mình, tôi đều được họ chia sẻ rằng con của họ khá tự ti, rụt rè, ngại giao tiếp. Có nhiều trẻ cứ thấy có khách đến nhà là chui tọt vào phòng, thu lu ngồi một mình. Điều này khiến các bậc phụ huynh của tôi lo ngại. Tôi đã suy nghĩ nhiều về điều đó, suy nghĩ nhiều về việc mình sẽ - nên - đã làm có phù hợp hay không? Từ những thực tế đó, bản thân tôi là một giáo viên mầm non, là người mẹ thứ hai, luôn gần gũi, trò chuyện với trẻ, đã trăn trở suy nghĩ cần phải làm gì, dạy thế nào để trẻ biết nên hòa đồng với những người khác? Để trẻ nhận ra cách thể hiện tình cảm của mình như thế nào cho đúng? Đối diện với trở ngại và thử thách ra sao? Để làm tốt công việc này thì giáo viên cần phải xác định đúng mục đích, yêu cầu khi dạy trẻ, cô giáo phải là người gương mẫu, tự tin và chuẩn mực để trẻ noi theo. Bên cạnh đó cần rèn luyện cho trẻ có những thói quen, hành vi văn hóa, vì tất cả những kiến thức trẻ được học ở trường mầm non chính là hành trang cho trẻ sau này và nó góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt “Đức - Trí - Thể - Mỹ”. Có lẽ vì điều này mà nghề nhà giáo cũng từng được ví như một chuyên viên trang điểm. Khách hàng của chúng ta chính là những đứa trẻ thân yêu, non nớt. Trong mỗi một đứa trẻ đều có hai thái độ song song: Đó là thái độ của sự sợ hãi và thái độ của sự tự tin. Nếu bạn trang điểm cho kiểu thái độ nào nhiều hơn, khéo hơn thì thái độ ấy sẽ thể hiện, mạnh mẽ và sắc màu hơn. Hãy nhớ rằng sự tự tin không phải tự nhiên mà có, mà nó lại chính là sản phẩm của sự dạy dỗ và rèn luyện. Từ nhận thức về tầm quan trọng trong việc giáo dục để trẻ biết chững chạc sau thất bại, can đảm bước qua vật cản phía trước để nắm bắt sợi dây kiến thức dài vô hạn, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm để bồi dưỡng, phát triển tính mạnh dạn, tự tin cho trẻ mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi ” II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1.Cơ sở lí luận: Mặt khác, các nhà tâm lý học và giáo dục học cho rằng học và chơi là một dạng hoạt động mang tính chất xã hội nhằm thoả mãn các nhu cầu tâm lý bên trong của đứa trẻ. Hơn bao giờ hết trẻ em có nhu cầu nhận thức thế giới xung quanh, theo A.A Liublinxkaia “Mạnh dạn tự tin là phương tiện hiệu quả để trẻ nhận thức thực tế và để phát triển các phẩm chất tốt nhất của nhân cách” (trích trong Tâm lý học trẻ em của A.A Liublinxkaia - của Sở giáo dục thành phố Hồ Chí Minh, xuất bản năm 1975). Hay A.N. Gorki khẳng định rằng học và chơi là con đường nhận thức thế giới.v.v Như vậy, tự tin là một trong những tài sản quan trọng nhất của người sở hữu, nó quan trọng hơn cả những kỹ năng, kiến thức và những kinh nghiệm. Sự tự tin là cách nhận biết được giá trị của bản thân và cảm nhận bản thân được yêu, đáng yêu, có năng lực, tự hào, có trách nhiệm, được chấp nhận, có giá trị và những tư tưởng khác mà bạn tạo ra cho chính bản thân mình. Các yếu tố này là những yếu tố cơ bản của lòng tự tin. Muốn thực hiện được điều đó thì mỗi gia đình, mỗi người làm cha, làm mẹ sẽ là những người yêu thương, nuôi dưỡng, chăm sóc và khích lệ trẻ đầu tiên. Còn chúng ta mỗi thầy giáo, cô giáo sẽ là người cha, người mẹ thứ hai của trẻ chịu trách nhiệm giáo dục trẻ, hình thành cho trẻ một đức tính đặc biệt quan trọng – Đức tính tự tin. Điều này thật sự quan trọng trong việc quyết định chiến thắng ngày hôm nay và thành công cho ngày mai cho những mầm non – những chủ nhân thiên tài của đất nước. 2. Thực trạng vấn đề: 2.1. Đặc điểm chung: Năm học 2019 – 2020 nhà trường có 280 trẻ, chia thành 9 nhóm lớp. Tổng số giáo viên nhân viên trong trường hiện nay là 38 đồng chí, 100% các cán bộ giáo viên nhân viên đều có trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn. Trong đó lớp Mẫu giáo lớn A1 của chúng tôi gồm 3 giáo viên có trình độ cao đẳng và 42 trẻ bao gồm: 24 trẻ nữ, 18 trẻ nam. Là người trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, quan sát các hoạt động hàng ngày của trẻ, trò chuyện trao đổi với trẻ và qua kiểm tra kết quả các hoạt động của trẻ, tôi thấy đa số trẻ tỏ ra thiếu tự tin thường có các dấu hiệu như: + Tránh tham gia các thử thách, nhiệm vụ do sợ bị thua. + Bỏ cuộc, hay gian lận ngay khi thấy các dấu hiệu thất bại, khó hoàn thành. + Rút khỏi hoạt động tập thể, hay thất vọng. buồn bã, lặng lẽ một mình. Với những đặc điểm, tình hình của trường, của lớp và qua thực tế khảo sát, trong quá trình thực hiện, tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: 2.2. Thuận lợi * Về cơ sở vật chất: Phòng giáo dục và BGH nhà trường luôn quan tâm, sát sao chỉ đạo trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ bằng cách tổ chức các chuyên đề, các lớp tập huấn,các buổi kiến tập chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng nuôi và dạy cho giáo viên. Phòng học rộng rãi, thoáng mát, có sân chơi sạch sẽ thuận tiện cho việc tiến hành các hoạt động học tập vui chơi của trẻ. BGH nhà trường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục, đồ dùng đồ chơi theo đúng Thông tư 01/VBHN-BGDĐT ngày 24/01/2017 về danh mục đồ dùng, đồ chơi, trang thiết bị tối thiểu trong trường mầm non. * Về giáo viên: Lớp có 3 giáo viên có trình độ đạt trên chuẩn, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm trong công việc, luôn tìm tòi các tài liệu trên mạng hay trong sách báo để nắm bắt những tri thức mới phục cho việc chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn. * Về học sinh và phụ huynh: 100% trẻ ăn ngủ tại lớp nên dễ dàng, thuận tiện trong việc giáo dục trẻ mọi lúc mọi nơi. Đa số phụ huynh phối kết hợp tốt với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 2.3. Khó khăn * Về cơ sở vật chất Tài liệu tham khảo bồi dưỡng, phát triển tính mạnh dạn tự tin cho trẻ còn chưa nhiều và chưa đáp ứng được nhu cầu đổi mới hiện nay. * Về trẻ: Khả năng tiếp thu của trẻ trong lớp không đồng đều gây khó khăn trong việc cung cấp kiến thức. Trẻ đi học chưa đều do sức khỏe và hạn chế về thể chất Trẻ lứa tuổi này có nhu cầu khẳng định mình rất lớn, trẻ muốn có thẩm quyền với mọi vật xung quanh, do đó tính ích kỷ dễ phát triển gây cản trở trong việc tiếp thu các kiến thức mới. * Về phụ huynh: Đa số trẻ thuộc gia đình làm nông nghiệp và dịch vụ nên chưa nhận thức rõ về bậc học mầm non, ít có thời gian dành cho con, phần lớn đều do ông, bà đưa đón con đi học. Vì vậy, việc thống nhất quan điểm, biện pháp giáo dục trẻ giữa giáo viên và phụ huynh còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều phụ huynh nhầm lẫn giữa sự tự tin và bao bọc, đôi khi yêu con quá mà “ che chắn ” con quá kĩ gây trở ngại đến sự phát triển tính tự tin ở trẻ. Với những thuận lợi và khó khăn nêu trên, tôi đã áp dụng một số biện pháp giáo dục như sau: 3. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 3.1. Biện pháp 1:Tự học, tự bồi dưỡng nhằm nâng cao kiến thức về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ. Năm học 2019- 2020, tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo Lớn A1, để thực hiện tốt các mục tiêu giáo dục đã đề ra trước tiên tôi phải trang bị cho mình hệ thống kiến thức phong phú chính xác và trải nghiệm các kỹ năng giáo dục thực tế. Trẻ mẫu giáo Lớn 5-6 tuổi có đặc thù tâm lý, tính cách riêng nên để thấu hiểu và tiếp cận với trẻ tôi đã dành nhiều thời gian đọc các tài liệu như: về tâm lý học trẻ em, đặc biệt là tâm lý lứa tuổi của nhà xuất bản Đại học sư phạm, Giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho trẻ mần non của nhà xuất bản Quốc gia Hà Nội, Sách có điều kiện cứ thể hiện và quyển nghệ thuật sống tự tin. Ngoài ra, tôi tìm hiểu nhiều nguồn tư liệu trên các kênh giáo dục khác, trên mạng enternet. Để thiết kế các bài dạy, hoạt động sinh động hiệu quả tôi đã đăng ký tham gia các trang website của ngành, các trường khác để tìm hiểu thêm thông tin. Ngoài ra tôi còn tham dự và ghi chép đầy đủ nội dung các buổi bồi dưỡng chuyên môn do các cấp tổ chức, thực hiện tốt sự chỉ đạo chuyên môn của nhà trường, học hỏi kinh nghiệm, tiếp thu ý kiến đóng góp của chị em đồng nghiệp. Luôn luôn rèn luyện tu dưỡng đạo đức và học tập “Làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Thông qua việc tự học tự bồi dưỡng tôi hiểu rằng để tạo ra một đứa trẻ tự tin, mạnh dạn, cô giáo phải luôn luôn lắng nghe và thấu hiểu trẻ, cô cần: - Tạo cơ hội cho trẻ tiếp xúc với bạn bè, người lớn, dạy trẻ chia sẻ đồ chơi hay món ăn mà trẻ ưa thích với bạn bè. - Lắng nghe trẻ, giúp chúng bày tỏ thái độ, cho trẻ tiếp nhận với nhiều hoạt động yêu thích. - Chia sẻ nếu trẻ thất bại, dạy trẻ cách đặt ra mục tiêu thực tế và giải quyết vấn đề khi mà trẻ đã đặt ra. -Tôn trọng quyết định của trẻ, ủng hộ sở thích của trẻ. - Lắng nghe nguyện vọng của trẻ, khuyến khích trẻ đặt câu hỏi, trả lời tất cả các câu hỏi của trẻ. - Đừng ngại đưa ra những lời cổ vũ, động viên kịp thời. Luôn nhớ rằng: Lời khen là liều thuốc bổ. - Dạy trẻ mọi lúc mọi nơi, tận dụng mọi tình huống và hoạt động có thể tích hợp được tính mạnh dạn tự tin cho trẻ. Kết quả: Khi tôi đã nắm bắt được tâm lý trẻ theo lứa tuổi mà mình phụ trách kết hợp với tinh thần tự học và bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn. Từ đó là một điều kiện thuận lợi giúp tôi triển khai sang biện pháp tiếp theo. 3.2. Biện pháp 2:Xây dựng môi trường, lớp học thân thiện, gần gũi với trẻ Môi trường thân thiện và thẩm mĩ sẽ gây hứng thú cho trẻ và bản thân giáo viên góp phần hình thành và nâng cao mối quan hệ thân thiện, tự tin giữa giáo viên với trẻ và giữa trẻ với trẻ. Nhận thức được điều đó tôi đã trao đổi và cùng thống nhất với giáo viên trong lớp về kế hoạch trang trí sắp xếp tạo môi trường, các góc hoạt động trong lớp phù hợp với diện tích lớp cũng như các đồ dùng đồ chơi trong lớp phù hợp với tâm sinh lý trẻ, có tính thẩm mỹ, đặc biệt tạo nhiều góc mở để trẻ được trải nghiệm một cách tích cực. Bên cạnh đó, tôi cũng xây dựng nội quy, qui định trong lớp học và cách giao tiếp giữa trẻ với trẻ trong lớp. Việc rèn nề nếp được thực hiện ngay khi đón trẻ vào năm học mới. Tôi có những nội quy góc chơi với trẻ cách lấy đồ dùng đồ chơi đúng nơi qui định hay qui định với trẻ về cách giao tiếp trong khi chơi, không la hét quá to, không chạy nhảy xô đẩy nhau, có sự giao tiếp thân mật trong các vai chơi, các bạn trai nhường nhịn các bạn gái, cùng tham gia vào các vai chơi vui vẻ, không tranh giành đồ chơi của nhau Kết quả: Sau khi xây dựng được môi trường lớp học, thân thiện gần gũi trẻ tôi có thể giúp trẻ hứng thú đến trường, đến lớp. Để từ đó có thể lựa chọn các hình thức bồi dưỡng, rèn luyện tính tự tin, mạnh dạn thông qua việc thực hiện chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ. 3.3 Biện pháp 3: Bồi dưỡng, rèn luyện tính tự tin, mạnh dạn thông qua việc thực hiện chế độ sinh hoạt một ngày của trẻ Trẻ mẫu giáo rất dễ bị phân tâm, mất tập chung chú ý bởi các yếu tố bên ngoài. Chính bởi sự đặc điểm đó, nên cô giáo phải gần gũi, yêu thương và trò chuyện với trẻ một cách cởi mở, tự nhiên để trẻ tự bộc lộ bản thân. Bằng cách đó, những kiến thức cung cấp cho trẻ luôn phong phú, nhẹ nhàng không gượng ép. Khi tiến hành giáo dục tính mạn dạn, tự tin cho trẻ tôi sử dụng phương pháp giáo dục trẻ mọi lúc, mọi nơi để luôn luôn làm giàu vốn kinh nghiệm thực tế cho trẻ. * Thông qua giờ đón, trả trẻ Hiểu được đặc điểm tâm lý thích thích bắt chước, thích làm người lớn của trẻ nên tôi luôn là người gương mẫu, ân cần chuẩn mực trong giao tiếp. Tôi tươi cười, vui vẻ khi đón trẻ, tạo mối quan hệ thân thiết với phụ huynh để trẻ học tập cách giao lưu, trò chuyện. Tôi nhắc nhở trẻ trong cách xưng hô với bố mẹ, uốn nắn rèn luyện cho trẻ thói quen tự giác chào cô, chào bạn khi đến lớp, biết chào bố mẹ, người thân khi đi học về. Trong giờ đón trẻ, tôi nhẹ nhàng đưa trẻ vào góc khám phá và trò truyện. Ở chủ đề gia đình, tôi trò chuyện cùng trẻ về gia đình trẻ: Gia đình của các con có những ai? Bố mẹ các con làm nghề gì? Nhà các con có mấy anh, chị em? Con sẽ làm gì khi em bé đòi đồ chơi của con? Con sẽ làm gì khi ông bà, bố mẹ đau ốm? Qua đó, tôi đã giúp trẻ tự tạo cho mình cơ hội thể hiện mình là em bé ngoan, tự chủ và tích cực. *Thông qua hoạt động học: Một ngày ở trường trẻ được tham gia rất nhiều các hoạt động khác nhau. Trong đó, hoạt động nào cũng có khả năng giúp trẻ bồi dưỡng đức tính tự tin, mạnh dạn. Với hoạt động học, trẻ thường được cung cấp rất nhiều kiến thức thuộc các mảng khác nhau, phù hợp lứa tuổi, tâm sinh lý. Khi trẻ tiếp cận được hết các kiến thức, kỹ năng của các giờ học thì hiển nhiên đứa trẻ đó đủ tự tin và khả năng để tham gia và chiến thắng trong toàn bộ các hoạt động khác. Và hơn nữa, cuối các tiết học thường có nội dung tích hợp giáo dục, nếu khéo lồng ghép thì một lần nữa giáo viên lại có thể khắc sâu, mài dũa cho những đứa trẻ thêm tự tin, năng động. * Thông qua giờ trẻ làm quen với văn học: Tuổi mầm non, nhất là khi trẻ 5 – 6 tuổi, là một giai đoan phát triển phức tạp và có vị trí đặc biệt quan trọng. Chính vì vậy mà thơ, văn vần, truyện cổ tích trở thành một phương tiện giáo dục rất hiệu nghiệm, tác dụng mạnh mẽ đến nhân cách, tính cách của trẻ như: Giúp trẻ phát triển khả năng sáng tạo, nhận diện văn hóa; Dạy trẻ phân biệt đúng sai; Phát triển khả năng tư duy, nhận xét nơi trẻ; Giúp trẻ điều khiển cảm xúc bản thân. Những điều này cực kì quan trọng mà trẻ cần phải có để hoàn thiện tính tự tin. Nhận thức được vai trò quan trọng đó nên khi tiến hành cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học tôi đã rất chú ý nhấn mạnh, khắc sâu khi giáo dục trẻ. Ví dụ: Khi đàm thoại với trẻ câu chuyện: “Bàn tay kì diệu ”. Hệ thống câu hỏi của tôi như sau: Vì sao Hoa phải chuyển đến trường mới? Ngày đầu ở trường của Hoa như thế nào? Vì sao Hoa không dám chủ động kết bạn với ai? Ngày thứ hai ở trường của Hoa ra sao? Điều kì diệu gì đã xảy ra khi Hoa múa xong? Hoa đã nhận ra điều quan trọng gì? Nếu các con phải chuyển đến trường mới giống Hoa con sẽ làm gì? Với hệ thống câu hỏi mở như trên, tôi đã tạo cơ hội cho trẻ được nói nhiều hơn, suy ngẫm nhiều hơn, giải quyết tình huống cụ thể để nếu trẻ phải trải qua tình huống như vậy trẻ sẽ tự tin giải quyết vấn đề của mình. Ngoài việc đặt câu hỏi phù hợp, tôi còn giải thích giúp trẻ hiểu sâu sắc ý nghĩa của truyện: Đừng quan tâm đến vẻ bề ngoài, điều quan trọng nhất là bạn hãy thể hiện thật tốt khả năng của mình. * Thông qua giờ học khám phá: Bộ môn khám phá rất phù hợp để rèn cho trẻ tính tự tin. Tôi thảo luận với các đồng chí giáo viên trong tổ, khối để tìm và đưa vào những đề tài phù hợp như: Khi trẻ bị lạc; Bé đến trường mới; Ở nhà một mình; Cách phòng chống bắt cóc; Phòng chống khi bị xâm hại ... Những đề tài này nhằm cung cấp cho trẻ những kiến thức, kỹ năng tự phục vụ cần thiết để trẻ có thể tự giải quyết khi gặp tình huống tương tự. Khi tiến hành dạy các đề tài như trên, tôi thường tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm như thật bằng việc trang trí, dựng cảnh cho lớp phù hợp, các cô giáo sẽ hóa thân vào các vai, các nhân vật trong tình huống để cùng trẻ giải quyết. Đề tài: Ở nhà một mình - tôi đã đưa tình huống để trẻ biết tránh những mối nguy hiểm khác như: “Nếu con đang ở nhà một mình mà có người đến gọi mở cửa con sẽ làm gì?”. Tôi cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình và cách giải quyết của mình. Trong khi thảo luận với trẻ, tôi gợi mở cho trẻ: Người gọi mở cửa cũng có trường hợp là kẻ xấu và có thể gây hại cho các con hoặc có thể lấy trộm đồ đạc của gia đình các con. Và người đó có thể chính là bạn bè hoặc chính là người quen biết với bố mẹ các conđể giúp trẻ suy đoán và tìm cách giải quyết. Sau đó, giáo viên vẫn là người giúp trẻ rút ra phương án tối ưu nhất trong trường hợp này đó là: Tuyệt đối không được mở cửa khi ở nhà một mình, kể cả đó có thể là người quen của bố mẹ hoặc là bạn bè. Nếu có người lớn ở trên gác chưa biết thì gọi xuống, còn nếu không có ai ở nhà thì hẹn họ nhắn lại lời nói hoặc tối đến gặp bố mẹ. Từ tình huống này, kỹ năng sống tôi muốn giáo dục cho trẻ: Không mở cửa cho người lạ khi ở nhà một mình. * Thông qua hoạt động ngoài trời Một lợi ích quan trọng của hoạt động ngoài trời là tăng cường kỹ năng giao tiếp của trẻ. Trẻ sẽ được, tiếp xúc, làm quen, nói chuyện với các bạn trong lớp, từ đó giúp trẻ mạnh dạn tự tin hơn trong giao tiếp. Ngoài ra, trẻ sẽ dễ dàng thích nghi, hòa nhập khi đến môi trường khác. Do đó, có thể khẳng định rằng hoạt động ngoài trời có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc phát triển thể chất, trí tuệ cho trẻ. Ngoài ra, hoạt động ngoài trời còn là hoạt động được trẻ mầm non hứng thú và quan tâm nhất. Bởi, tham gia hoạt động này trẻ được học, chơi thoải mái, ít có tính ràng buộc hơn. Trẻ được tự do lựa chọn nhóm chơi cho mình. Vì đặc điểm đặc biệt này nên trong khi tham gia hoạt động ngoài trời trẻ tha hồ thể hiện mình, thoải mái với những trò chơi mình đã chọn. Ví dụ: Trong hoạt động ngoài trời qua nhiều lần quan sát trẻ chơi, tôi chú ý thấy một số trẻ thường chỉ chơi các nhóm đồ chơi quen thuộc mà chúng đã thành thạo. Không phải trẻ không thích chơi các nhóm khác mà đơn giản những trẻ đó đang bị tâm lý, sợ các bạn nhóm đó không cho mình chơi cùng, sợ mình không thể chiến thắng trong trò chơi đó. Khi trẻ đó được hỏi có thích ra đó chơi cùng các bạn không? Thường thì trẻ sẽ trả lời kh
File đính kèm:
- csgdtuyenmnquangtrungdoc_22420209(1).doc