Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 3-4 tuổi

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “ Một số biện pháp giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 3-4 tuổi”.
2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục (03)/ Mầm non
3. Thời gian áp dụng sáng kiến: 
Từ ngày 06 tháng 09 năm 2021 đến ngày 20 tháng 4 năm 2022
4. Tác giả: 
Họ và tên: Nguyễn Thị Nụ
Năm sinh: 03/10/1979
Nơi thường trú: Xóm Thanh Trì - xã Giao Thịnh - huyện Giao Thủy – tỉnh Nam Định
Trình độ chuyên môn: ĐHSP Mầm non
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường Mầm non Giao Thịnh
Điện thoại: 0912293280
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
5. Đồng tác giả: Không
6. Đơn vị áp dụng sáng kiến: 
Tên đơn vị: Trường Mầm non Giao Thịnh.
Địa chỉ: Xóm Bỉnh Di Tây - xã Giao Thịnh - huyện Giao Thủy - tỉnh Nam Định.
Điện thoại: 0398665915 
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN:
 Trẻ em hôm nay – Thế giới ngày mai, trẻ em là nguồn hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước, là lớp người kế tục sự nghiệp của cha anh, gánh vác mọi công việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc – xã hội chủ nghĩa. Mọi trẻ em sinh ra đều có quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng, tồn tại và phát triển. Khi xã hội ngày càng phát triển thì giá trị con người ngày càng được nhận thức đúng đắn và được đánh giá toàn diện. Vì một tương lai tươi sáng, trẻ em sẽ trở thành chủ nhân hữu ích của tương lai, thì ngay từ tuổi ấu thơ trẻ phải được hưởng nền giáo dục phù hợp, hiện đại và toàn diện về mọi mặt: Đức, Trí, Thể, Mỹ. Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên nhưng lại mang nền tảng rất quan trọng đối với việc giáo dục sau này. Tâm hồn trẻ thơ như tờ giấy trắng rất non nớt, rất trong sáng và dễ tiếp thu những cái tốt cũng như những cái xấu bên ngoài. Tuy nhiên ở lứa tuổi này nếu như không biết uốn nắn trẻ không đến nơi thì sẽ gây khó khăn cho các bậc học sau này. Chính vì vậy người lớn chúng ta cần phải rèn luyện cho trẻ những thói quen tốt ngay từ nhỏ. Như ông bà nói “Dạy trẻ từ thủa còn thơ”.
 Thật vậy, với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế rất nhiều bậc phụ huynh có ít thời gian để quan tâm và hướng dẫn con cái chình vì vậy trẻ thường hay ỷ lại và không tự lo cho bản thân. Trẻ em ngày nay đã thông minh hơn, hoạt bát, lém lỉnh hơn nhiều so với trẻ ngày xưa. Tuy nhiên các con lại rất thiếu kĩ năng sống, thiếu khả năng tự lập thường hay dựa dẫm vào người lớn. Khi gặp khó khăn chúng tìm ngay đến người lớn mà không tìm cách giải quyết. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển nhận thức, tình cảm của trẻ. Vì thế để đạt được mục tiêu của ngành đưa ra thì giáo viên tìm cách hướng dẫn chỉ bảo cho trẻ kĩ năng giao tiếp, kĩ năng sống, kĩ năng tự phục vụ ngay từ bây giờ. Nếu trẻ biết tự phục vụ, trẻ thấy quí trọng bản thân nuôi dưỡng những giá trị sống và hình thành kĩ năng sống tích cực trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên bốn lĩnh vực nền tảng: Thể trạng, tâm hồn, trí tuệ, tinh thần từ đó xây dựng cho trẻ những kĩ năng sống hòa nhập với môi trường xung quanh. Ở mỗi lứa tuổi trẻ cần có những tác động khác nhau đến kĩ năng sống của trẻ. Chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng trẻ từ lứa tuổi mầm non chính là cơ sở để trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, thẩm mỹ, trí tuệ, là nền tảng cho quá trình suốt đời của trẻ. Để có những biện pháp hay, thiết thực nhằm hướng dẫn trẻ tự phục vụ đầu tiên tôi tìm hiểu những nguyên nhân đưa đến trẻ chưa có khả năng tự phụ vụ và ý thức của trẻ phục vụ chưa tốt.
 Lý do thứ nhất: Xuất phát từ phía trẻ,có một số cháu do khả năng tiếp thu chậm hoặc không chịu tập trung nghe cô hướng dẫn điều này dẫn đến cho giáo viên dẫn đến bực mình có thể mắng hoặc phạt trẻ. Đôi với những giáo viên có cái tâm thì có thể kiềm chế bản thân để hướng dẫn cháu đến nơi, đến chốn. Nhưng bên cạnh đó có những cô sợ mình kiềm chế không được đã để cho trẻ tự mày mò hoặc giúp trẻ luôn. Trong gia đình cũng vậy cứ nghĩ con mình còn nhỏ chưa thể làm được hay làm luống cuống nên bố mẹ làm luôn cho nhanh, điều này cứ thế lâu dần dẫn đến hình thành ở trẻ thói quen ỷ lại, lười làm và không có kĩ năng tự phục vụ.
 Lý do thứ hai: Xuất phát từ giáo viên, do cô không chịu khó không kiên trì hướng dẫn trẻ tự phục vụ nên cô hay làm giúp trẻ cho đỡ mất thời gian, đỡ phải bực tức khi cháu không làm được. Việc này lâu dần dẫn đến hình thành ở trẻ thói quen ỷ lại, lười làm và không có kĩ năng tự phục vụ. Vì trẻ nghĩ “ Mình không làm thì có người khác làm thôi”.
 Lý do thứ ba: Do mỗi gia đình Việt Nam chỉ có 1 đến 2 con, tất cả những tình cảm bố mẹ dành trọn cho những đứa con yêu quý của mình, ngoài ra còn có những đứa trẻ là con cầu con khẩn nên được gia đình chiều chuộng hết mức. Trẻ luôn được đáp ứng ngay mọi yêu sách, moi mong muốn của trẻ. Bố mẹ làm thay trẻ tất cả mọi việc vì sợ trẻ vất vả, sợ quá sức của con, sợ con làm không đúng ý mình, sợ mất thời gian.. Điều này lâu dần hình thành thói quen ỷ lại, luôn dựa dẫm vào người khác, thiếu kiên nhẫn và lười lao động. Ngoài ra còn có vô số các nguyên nhân khác chủ quan hay khách quan đã làm cho trẻ thiếu kĩ năng và thói quen tự phục vụ.
 Chính vì vậy tôi luôn quân tâm đến biện pháp rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ đặc biệt ở lứa tuổi 3-4 tuổi. Ở lứa tuổi này bước đầu có khả năng giao tiếp có thể học những bài học tự phục vụ đơn giản rồi dần dần đến phức tạp.
 Qua tìm tòi nghiên cứu, nhận thức sâu sắc ý nghĩa vai trò quan trọng của kĩ năng tự phục vụ với sự phát triển của trẻ tôi đã lựa chọn đề tài “ Một số biện pháp giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 3-4 tuổi”.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến:
 Tính tự lập được hình thành rất sớm và là một biểu hiện tâm lí có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành các phẩm chất nhân cách của trẻ. Một sổ dấu hiệu đáng tin cậy của bắt đầu sự hình thành tính tự lập, đó là nhu cầu tự khẳng định mình xuất hiện. Trẻ muốn tự làm những công việc trong sinh hoạt hằng ngày. Giáo dục tính tự lập cho trẻ ngay từ khi còn bé không những tạo cho trẻ khả năng tự lập trong sinh hoạt hằng ngày còn là một trong những điều kiện quan trọng để hình thành sự tự tin, năng động, sáng tạo làm cơ sở hình thành kĩ năng sống sau này.
 Thực tế hiện nay cho thấy, đối với gia đình, chủ yếu là cha mẹ có nhiều sai lầm giáo dục nói chung và giáo dục tính tự lập cho trẻ nói riêng. Thứ nhất là nuông chiều con quá mức chỉ biết hưởng thụ sau này trở thành người ích kỉ, vụng về, thiếu tự tin trong cuộc sống. Thứ hai là không tin vào khả năng của trẻ, trẻ muốn làm nhưng thấy trẻ làm nóng ngóng, chậm chạp thì tỏ ra khó chịu nên người lớn thường sốt ruột và làm thay trẻ, dẫn đến trẻ có sự bướng bỉnh dần dần ỷ lại, lười biếng thiếu tự tin ở trẻ.
 Đối với giáo viên luôn nhận thức đầy đủ và có thái độ đúng đắn trong việc giáo dục tính tự lập cho trẻ lên ba. Song hướng dẫn trẻ hình thành tính tự phục vụ tuy vẫn còn hạn chế cho nên nhiều giáo viên cho rằng trẻ vẫn còn nhỏ để rèn tính tự lập bên cạnh nhũng khó khăn đó người giáo viên cần phải có tính kiên trì, cần có nhiều thời gian vì trẻ mới đang bắt đầu hình thành tính tự phục vụ. 
a. Ưu điểm: 
 Ban giám hiệu đã tạo điều kiện cho giáo viên kiến tập các chuyên đề do Phòng giáo dục và đào tạo tổ chức, khuyến khích động viên tập thể giáo viên học tập, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, nhà trường tổ chức thăm lớp, dự giờ của các giáo viên trong trường để góp ý, đúc rút kinh nghiệm. Nhà trường có tủ sách và nhiều tài liệu về giáo dục tự phục vụ cho trẻ. Được ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ mua sắm trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho hoạt động đầy đủ đặc biệt là giáo dục tự phục vụ cho trẻ. Bản thân tôi cũng cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn làm đồ chơi cho các góc. 
 Tôi luôn chú ý, tìm tòi tích lũy thêm kiến thức để tận dụng những phế liệu làm ra các đồ chơi mới thu hút trẻ đồng thời tôi cũng học hỏi các đồng nghiệp qua các buổi dự giờ hoạt động và tìm hiểu qua các loại sách báo để có kế hoạch sắp xếp hoạt động góc theo từng chủ đề với sự hứng thú của trẻ.
 Các giáo viên trong lớp đều có kinh nghiệm chăm sóc, giáo dục trẻ. Các cô đều nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có khả năng sáng tạo, tổ chức nhiều hình thức trò chơi phong phú, tổ chức cho trẻ chơi hàng ngày.
 Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của con em mình, sẵn sàng hỗ trợ và tìm kiếm về nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng càng thêm phong phú đa dạng.
b. Nhược điểm:
 Khả năng nhận thức của các con không đồng đều có một số cháu nói vẫn chưa thạo, ngôn từ chưa phong phú nên gây khó khăn cho các con trong việc thể hiện ý muốn của mình đối với cô giáo. Nhiều con khả năng tự phục vụ còn rất yếu còn rụt rè nhút nhát . Bên cạnh đó còn có một số cháu nghe nhưng chưa hiểu được các yêu cầu của cô, thích làm theo ý mình nên sẽ gây khó khăn cho giáo viên việc rèn nếp cho các cháu.
 Giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ không phải là một môn học độc lập mà nó chỉ được tích hợp vào các nội dung khác và mọi lúc, mọi nơi gây khó khăn cho giáo viên trong việc lập kế hoạch giáo dục.
 Nhiều phụ huynh chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục rèn kĩ năng cho trẻ. Gây khó khăn trong việc phối hợp giữa giáo viên và gia đình để giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho học sinh.
 Các hoạt động tập thể, trò chơi, bài hát, thơ, truyện, nhằm hình thành rèn luyện kĩ năng cho trẻ gây khó khăn trong việc gây hứng thú cho trẻ khi tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ.
c. Đề xuất giải pháp:
 Vì vậy để hình thành tính tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo, giáo viên phối hợp với phụ huynh có những biện pháp giáo dục phù hợp nhằm phát huy khả năng tự phục vụ làm cơ sở hình thành nên nhân cách cho trẻ sau này.
 Vậy tự phục vụ là gì?
 Tự phục vụ là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn thử thách. Tự phục vụ là chìa khóa của sự sống còn sự phát triển, sự thành công của con người.
 Khi nhắc đến dạy kĩ năng tự phục vụ đối với trẻ mầm non nhiều người cho rằng cái gì đó rất cao siêu, nhưng thực tế dạy tự phục vụ là dạy những thói quen sinh hoạt rất thường ngày trong giao tiếp ứng xử của trẻ với bản thân với những người xung quanh.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: 
 Trường mầm non mà tôi đang công tác. Cơ sở vật chất đầy đủ đã được sự quan tâm của các cấp lãnh đầu tư xây mới hoàn toàn. Trường đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia mức độ II, trường xanh - sạch - đẹp - an toàn. 
 Là trường có bề dày thành tích. Ban giám hiệu nhà trường có trình độ chuyên môn cao và có nhiều kinh nghiệm quản lý, làm việc có khoa học. Thường xuyên tổ chức các hoạt động cho giáo viên dự giờ rút kinh nghiệm lẫn nhau trong đó có lưu ý đến việc tổ chức hoạt động góc ở các độ tuổi. Lớp được BGH nhà trường đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học, đồ chơi... Trẻ trong lớp có sự phát triển ngôn ngữ khá tốt và thích hoạt động. BGH đã bổ sung rất nhiều đồ dùng phong phú tới góc tự phục vụ các lớp. Nhiều phụ huynh trong lớp quan tâm ủng hộ học liệu và nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi . 
* Giải pháp tiến hành:
2.1. Giải pháp 1: Xây dựng kế hoạch
Tôi khảo sát thực tế về khả năng tự phục vụ của trẻ, kết quả nhận được như sau:
Nội dung khảo sát
Đạt
Chưa đạt
Số lượng
Tỉ lệ
%
Số lượng
Tỉ lệ
%
- Tự lấy nước cầm cốc uống
13
62
8
38
- Tự xúc cơm
12
57
9
43
- Tự cất bát, ghế sau khi ăn
15
71,4
6
28,6
- Tự cởi mặc quần áo, đội mũ, đi tất
7
33,6
14
66,4
- Tự mang giày đi dép
11
52
10
48
- Tự cất chăn, gối sau khi ngủ dạy
13
62
8
38
- Tự cất đồ dùng cá nhân
12
57
9
43
- Tự vứt rác đúng nơi quy định 
12
57
9
43
- Tự gấp khăn,quần áo
7
33,6
14
66,4
- Bài học xúc hạt với thìa to, vừa, nhỏ
12
57
9
43
- Bài học rót nước với bình đục trong 
10
48
11
52
- Bài học bốc chuyển hạt đậu
18
86
3
14
- Bài học đóng mở hộp lọ
13
62
8
38
- Bài học quét hót hạt đậu
12
57
9
43
- Bài học lau bụi trên đồ dùng
9
43
12
57
- Bài học ứng xử khi ho, hắt hơi, xỉ mũi
7
33,6
14
66,4
- Bài học đeo kính,đeo khẩu trang
7
33,6
14
66,4
- Bài học thả tăm vào lọ
12
57
9
43
- Bài học cầm đồ đưa cho người khác
17
9
12
57
- Khả năng trẻ tự làm mà không cần cô nhắc nhở
6
28,6
15
71,4
Bảng 1: Kết quả các cháu tự phục vụ trong lớp
 Thời gian đầu khi tôi mới nhận lớp tôi thấy khả năng nhận thức của cháu chưa tốt, khả năng tự phục vụ còn hạn chế ( bảng1). Có một số cháu nói chưa tốt chưa biết một số thói quen tự phục vụ đơn giản như có 37% các cháu khát nước chưa biết cách cầm cốc, chưa biết cách rót nước như thế nào cho khỏi đổ vào quần áo vẫn cần tới sự giúp đỡ của cô. Có một số cháu có nhu cầu vệ sinh nhưng không biết cởi quần như thế nào và đã tè dầm ra quần, cháu thì chưa biết xúc cơm hoặc cầm thìa sai tay (tay Trái), sai cách, cháu ăn xong chưa biết cất bát hoặc ghế đúng nơi quy định, chưa biết đi giầy, cất đồ của mình vào tủ, không biết giúp đỡ bố mẹ, bạn bè, cô những công việc vừa sức . Bên cạnh còn một số cháu nghe chưa kịp và chưa hiểu hiệu lệnh của cô “ các con hãy giúp cô lấy ghế về bàn ngồi” chính vì các con chưa hiểu nên trẻ không thực hiện được. Tuy nhiên có một số kĩ năng phục vụ rất tốt nhưng thiếu tính chủ động trẻ luôn chờ người lớn nhắc nhở thì trẻ mới tự làm 
 Ngày nay nội dung giáo dục kĩ năng tự phục vụ đã được chú trọng . Tuy nhiên việc giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ cần phải có thời gian và kiên trì để giúp trẻ tự phục vụ bản thân mình.
 Từ những nhận thức của mình về vấn đề giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo, tôi định hướng được nhiệm vụ của mình trong công việc và để gặt hái được nhiều thành quả tốt trong quá trình thực hiện nên tôi đã thực hiện ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát trẻ theo những kĩ năng cần thiết để giáo dục tính tự lập cho trẻ mà tôi đã xác định trên.( bảng 1).
2.2. Giải pháp 2: Phối hợp với phụ huynh
- Thường xuyên trao đổi thông tin giữa giáo viên và phụ huynh của trẻ .Giáo viên cần tìm hiểu thêm thông tin về trẻ từ phụ huynh: “ Ở nhà cháu có hay giúp đỡ ông bà không? Cháu thích làm những việc gì giúp bố mẹ, bố mẹ có đẻ cho cháu tự phục vụ bản thân những việc vừa sức không? Đi giày dép, xếp quần áo của mình, tự xúc ăn..”
- Ngoài việc tìm hiểu từ phụ huynh thì tôi thường xuyên phản hồi thông tin về trẻ cho phụ huynh nắm. “Ở lớp cháu là người như thế nào? Cháu có hay giúp cô không? Những việc trẻ làm tốt khi ở lớp” để phụ huynh tiếp tục khuyến khích cho cháu làm tốt ở nhà nhằm tạo thói quen tốt cho trẻ. ( Hình 1)
 Ngoài việc cổ vũ những cháu năng động tích cực phát huy khả năng, tôi chú ý đến những cháu còn chậm tiếp thu chưa tốt, rụt rè. Tạo cơ hội để cháu làm những việc vừa sức hướng dẫn trẻ mọi lúc, mọi nơi : “ Con cứ làm đi, con làm được đấy, đừng sợ sai,cô không mắng đâu”. Khi hướng dẫn trẻ thi giọng nói của tôi cần nhẹ nhàng, chậm rãi tạo sự gần gũi. Tránh những câu nói mệnh lệnh cứng nhắc “ Làm nhanh lên, làm thế này à, làm sai rồi.”
 Tôi không ngừng trao dồi năng lực chuyên môn học hỏi bạn bè đồng nghiệp tìm kiếm những phương pháp giảng dạy mới áp dụng những biện pháp giáo dục linh hoạt nhằm rèn cho trẻ có nề nếp, kĩ năng sống, thói quen phục vụ tốt để đảm bảo là cháu được hoạt động một cách linh hoạt và chủ động.
 Khi hướng dẫn trẻ một kĩ năng nào đó, tôi hướng dẫn chậm rãi từng thao tác một. Khi trẻ đã nắm được thao tác này thì tôi mới chuyển sang thao tác khác. Tôi cho trẻ thực hiện thường xuyên, liên tục để trở thành kĩ năng, tạo cho trẻ cảm giác phấn khởi là mình cũng giỏi như bạn.VD: Đối với trẻ xúc ăn chưa thạo ban đầu tôi sẽ chấp nhận cơm sẽ rơi vãi ra nhà hoặc trẻ cho cơm vào mũi hoặc đối với trẻ chưa biết cách uống nước tôi đổ chút ít nước vào ly và cho cháu uống, trẻ uống như thế nào tùy trẻ lâu dần bản thân trẻ sẽ tự điều chỉnh tốt hơn do đã được trải nghiệm nhiều lần và đã có kinh nghiệm ở những lần thất bại trước. Để trẻ có được điều này thì chúng ta phải chịu cực đôi chút, kiên nhẫn chờ đợi sự tiến bộ từng ngày của con trẻ chúng ta.
2.3. Giải pháp 3: Xây dựng môi trường với trọng tâm giáo dục kĩ năng tự phục vụ ngay tại gia đình.
 Việc hướng dẫn và rèn luyện các kĩ năng tự phục vụ cho trẻ nếu chỉ có cô giáo và nhà trường thì không thể thành công mà phải có sự phối hợp cuả các thành viên trong gia đình trẻ như : Bố mẹ, ông bà, anh em
 Các thành viên trong gia đình luôn tạo cơ hội cho bé thấy các việc làm và cách thức làm việc của mình, đồng thời nên giải thích cho bé về việc đó (dù bé có hiểu hay không). Sau đó khuyến khích trẻ tham gia vào công việc với khả năng của trẻ.
 VD: Mẹ đang nhặt rau để nấu canh, hãy giải thích bảo con cùng làm hộ, sau đó mẹ hướng dẫn bé cách nhặt rau, mặc dù trẻ có thể làm chưa khéo, có thể rau sẽ bị dập nhưng hãy cho con làm để có cơ hội rèn luyện lòng yêu thích công việc cũng như các kĩ năng làm việc nhà ngay từ nhỏ. Có thể tích cực nhờ vặt đẻ trẻ có nhiều cơ hội được làm việc thì bé mới có kĩ năng. Không nên có suy nghĩ đợi trẻ lớn mới dạy, thậm chí có thể dạy bé từ lúc 16 tháng, đừng sợ con làm hư hay làm vỡ mà làm thay. ( Hình 2)
2.4. Giải pháp 4: Đặt mục tiêu hướng dẫn và rèn luyện những kĩ năng cần thiết.
 Tôi hướng dẫn các cháu phát triển một số kĩ năng bổ trợ nhằm giúp trẻ phát triển hoàn thiện và có khả năng thích ứng trong mọi hoàn cảnh thực tế như:
 Hướng dẫn trẻ phát triển kĩ năng tự chăm sóc bản thân .
 Hướng dẫn trẻ phát triển kĩ năng tự bảo vệ .
 Hướng dẫn trẻ phát triển kĩ năng tự thích nghi.
 Hướng dẫn trẻ phát triển kĩ năng khéo léo, kiên trì.
a. Hướng dẫn trẻ phát triển kĩ năng tự chăm sóc bản thân .
 Việc trẻ tự chăm sóc mình là viên gạch đầu tiên xây nên tính tự tin, tự lập và ứng phó với những đòi hỏi khác. Ví dụ : Trẻ biết cách sắp quần áo thì sau này trẻ rễ áp dụng vào việc xếp sách vở, đồ dùng đi học, khi đi làm trẻ sẽ sắp xếp công việc tốt hơn. (Hình 3)
 Nếu trẻ không biết đi giày ,không biết mặc áo cho chính mình thì trẻ cũng không biết làm điều đó với người khác. Dạy cho trẻ khả năng tự chăm sóc mình, ngoài việc tốt cho bản thân trẻ , trẻ tự chăm sóc bản thân mình cũng là cách giúp đỡ những người trong gia đìnhTrẻ không tự chăm sóc mình thì sẽ không cảm nhận được sự vất vả khi làm việc gì không thông cảm thấu hiểu thì không có sự chia sẻ gắn bó với những tình cảm mà người khác đã giành cho mình.
 Tự nhặt đồ chơi, Tự cởi mặc quần áo, rửa mặt, rửa tay, đánh răng, tự đi dép chuẩn bị mũ, áo khoác, khẩu trang ra ngoài, tự ăn, tự đi lên xuống cầu thang.
 Trẻ ở độ tuổi này hoàn toàn tự chăm sóc bản thân chính vì tôi chỉ cần khuyến khích động viên trẻ trong những buổi học đầu tiên đã làm trẻ có hứng thú với việc tự phục vụ cho bản thân mình.
 Ngay từ đầu tiên đến trường, tôi hướng dẫn trẻ cách mặc quần áo, gấp áo, cất đồ đúng nơi quy định. 
 Công việc này cần phải có thời gian đòi hỏi giáo viên phải kiên nhẫn, nhờ vậy mà sau gần 1 tháng trẻ hình thành thói quen trong việc tự chăm sóc bản thân mình. ( Hình 4, 5, 6)
 Tự cho quần áo bẩn vào máy giặt, lau nước trên sàn, gạt nước sau khi vệ sinh, đi vệ sinh đúng nơi, bỏ rác đúng nơi quy định. 
 Tôi hướng dẫn trẻ cách vệ sinh cá nhân như: Rửa tay, rửa mặt đánh răng, dạy trẻ cách an toàn thực hiện vệ sinh cá nhân thông qua câu chuyện hoạt động cá nhân trên lớp. ( Hình 7)
 Kĩ năng hỗ trợ người khác: Bật ti vi, bật quạt, lấy bát ăn cơm, lấy ly uống nước cất dép đúng nơi quy định, xách phụ đồ, tưới cây nhặt cỏ, lau bàn gấp chăn, cất gối, dọn dẹp bàn khi ăn xong (Hình 8, 9)
b. Hướng dẫn trẻ kĩ năng tự bảo vệ: Để cho các con có kĩ năng tự phục vụ mình tốt hơn, các con phải có kĩ năng tự bảo vệ .
* Kĩ năng tự nhận biết nguy hiểm: Dạy trẻ cách nhận biết đồng thời hành động với những hành động đúng và kịp thời bảo vệ bản thân qua các tình huống các mối nguy hiểm trong nhà như ga, bàn ủi, điện, nước nóng, dao kéo. Các mối nguy hiểm ngoài xã hội : Quấy rối, bắt cóc, bắt nạt, trộm cắp, cướp, lạc đường. Các mối nguy hiểm bất ngờ: Cháy nổ, kẹt cầu thang, chó cắn, ong đốt, ngộ độc. Các mối nguy hiểm về môi trường: Động đất, lũ lụt, bị xa vào vùng lầy, sông nước.
* Kĩ năng tự xoay sở: Không phải những vấn đề trong cuộc sống được giải quyết một cách dễ dàng và bạn phải truyền đạt cho trẻ khi chúng đối mặt với thử thách lớn và không phải lúc nào cũng có người lớn bên cạnh giải quyết vấn đề. Khi trẻ gặp vấn đề nào đấy tôi không thay trẻ giải quyết vấn đề, trừ trường hợp bắt buộc phải làm như thế tôi giúp các con tìm kiếm giải pháp thích hợp,