Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN:
“Em ươm mơ ước cho đời
Ươm từng lời hát, nụ cười trẻ thơ
Ươm vào trong những giấc mơ
Cô như người Mẹ vô bờ yêu thương!”
(“Em là cô giáo mầm non”- Toàn Tâm Hòa)
Nhà thơ Toàn Tâm Hòa đã viết lên những lời tâm sự của các cô giáo mầm
non qua những câu thơ chan chứa tình yêu thương, ca ngợi tình yêu của người
giáo viên mầm non dành cho những đứa con mà không phải họ sinh ra, nhưng
với lòng yêu nghề mến trẻ họ đã dành tất cả tình yêu thương của mình cho
những đứa con từ lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết đọc thì
văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ nói những tiếng nói, đi
những bước đi đầu tiên. Vì thế việc cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học
từ lâu đã được đặt ra như một nội dung, một phương tiện vô cùng quan trọng
trong giáo dục trẻ. Thông qua những bài thơ, ca dao, tục ngữ, truyện kể là những
tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập, là phương tiện hữu hiệu
trong việc giáo dục lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến
bạn bè, biết yêu cái đẹp, yêu cái thiện, phê phán những việc xấu Chính vì thế
làm quen với các tác phẩm văn học còn có vai trò vô cùng to lớn trong việc giáo
dục nhân cách cho trẻ cả về đạo đức, trí tuệ và còn là phương tiện hình thành các
phẩm chất trong sáng của trẻ.
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƢNG TRƢỜNG MẦM NON THỊ TRẤN RẠNG ĐÔNG BÁO CÁO SÁNG KIẾN “Một số biện pháp nâng cao chất lƣợng hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non Tên tác giả: Phan Thi Hoài Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sƣ phạm Chức vụ: Giáo viên Nơi công tác: Trƣờng mầm non thị trấn Rạng Đông Huyện Nghĩa Hƣng, tỉnh Nam Định Nam Định, ngày 15 tháng 6 năm 2020 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Tên sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” 2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non. 3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Thời gian đã được triển khai thực hiện từ ngày 01/08/2019 đến 15/6/2020 4. Tác giả: Họ và tên: Phan Thị Hoài Năm sinh: 04 - 11 - 1981 Nơi thường trú: Thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông Điện thoại: 0836 757 889 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông Địa chỉ: Thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định Điện thoại: 0228.3728.12 1 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN: “Em ươm mơ ước cho đời Ươm từng lời hát, nụ cười trẻ thơ Ươm vào trong những giấc mơ Cô như người Mẹ vô bờ yêu thương!” (“Em là cô giáo mầm non”- Toàn Tâm Hòa) Nhà thơ Toàn Tâm Hòa đã viết lên những lời tâm sự của các cô giáo mầm non qua những câu thơ chan chứa tình yêu thương, ca ngợi tình yêu của người giáo viên mầm non dành cho những đứa con mà không phải họ sinh ra, nhưng với lòng yêu nghề mến trẻ họ đã dành tất cả tình yêu thương của mình cho những đứa con từ lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên. Vì thế việc cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học từ lâu đã được đặt ra như một nội dung, một phương tiện vô cùng quan trọng trong giáo dục trẻ. Thông qua những bài thơ, ca dao, tục ngữ, truyện kể là những tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập, là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, biết yêu cái đẹp, yêu cái thiện, phê phán những việc xấu Chính vì thế làm quen với các tác phẩm văn học còn có vai trò vô cùng to lớn trong việc giáo dục nhân cách cho trẻ cả về đạo đức, trí tuệ và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất trong sáng của trẻ. Như chúng ta đã biết “làm quen với văn học” là một trong những hoạt động có chủ đích ở trường mầm non. Với trẻ mầm non đang là lứa tuổi chập chững “học ăn, học nói” thì việc cho trẻ làm quen với văn học còn mang ý nghĩa lớn lao ở phương diện phát triển lời nói cho trẻ. Như Mác từng nói: “Bản thân mỗi con người bẩm sinh đã là một nghệ sỹ, văn học chính là nơi khơi dậy và tiếp sức cho những rung động về cái đẹp”. Văn học không chỉ góp phần bồi dưỡng tâm hồn, nâng cao năng lực cảm thụ cái đẹp, tiếp thu dần những tri thức cần thiết trong đời sống mà còn giúp cho trẻ phát triển trí tuệ mở rộng sự hiểu biết 2 và phát triển toàn diện về nhân cách. Vì thế phải tiếp xúc với văn học thì mới phát triển được nghệ thuật ngôn từ cho trẻ và cũng qua đó tâm hồn trẻ được hình thành những hình tượng ngôn ngữ trong sáng, những từ ngữ trong sáng, những biểu cảm, cảm xúc ban đầu cho trẻ. Tôi đã xem ở tạp chí nào đó có nhà văn đã viết “Trẻ em đã học được rất nhiều tiếng mẹ đẻ qua văn học”. Nhưng phát triển lời nói không phải là mục đích duy nhất của việc cho trẻ làm quen với văn học mà đối với trẻ mầm non văn học như những bài học đầu tiên về cuộc sống, về con người. Qua hoạt động làm quen văn học cũng chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẩm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như lòng yêu thiên nhiên cỏ, cây, hoa, lá, lòng kính trọng yêu thương những những người gần gũi và biết giúp đỡ những người xung quanh. Văn học nuôi dưỡng và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, sáng tạo nghệ thuật. Vì vậy hoạt động làm quen văn học đối với trẻ là một việc rất quan trọng và cần thiết. Khả năng cảm thụ đó là sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh vực: Nhận thức - ngôn ngữ - tình cảm xã hội. Tuy nhiên khi dạy trẻ làm quen văn học đòi hỏi người giáo viên phải có những suy nghĩ sáng tạo và lựa chọn những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ để từ đó đưa ra những phương pháp, biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ các tác phẩm văn học. Qua các năm thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen văn học tôi đã đầu tư vào việc đổi mới các phương pháp, hình thức cho trẻ làm quen văn học nhưng chưa chú trọng nhiều đến việc đọc thơ, kể chuyện diễn cảm và dạy trẻ kể lại truyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Bên cạnh đó tôi tự nhận thấy khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ, truyện còn hạn chế, giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ, phương pháp lồng ghép tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say mê, hào hứng, sử dụng đồ dùng dạy học chưa có khoa học, dẫn đến giờ học trẻ ít tập trung chú ý hiệu quả trên tiết học chưa cao. Hầu hết các vở kịch còn thiếu các yếu tố phụ trợ như: Âm thanh, cảnh trí, trang phục làm cho hoạt động đóng kịch không thu hút được 3 sự chú ý của trẻ. Đôi lúc chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ - nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt cuối tuần hay cuối chủ đề thì hầu như chưa có. Điều đặc biệt, đối với ngành giáo dục yêu cầu trẻ “học mà chơi, chơi mà học” thông qua hoạt động làm quen văn học một cách nhẹ nhàng, gần gũi hơn. Bản thân tôi đã được phân công dạy nhóm trẻ 3-4 tuổi 3 năm nay nên tôi thấy trẻ đã được làm quen và thuộc một số bài thơ câu chuyện song không vì thế mà đa số trẻ đều cảm nhận được cái hay cái đẹp của nội dung câu truyện, bài thơ. Do đó, trong quá trình giảng dạy cũng như việc truyền thụ những kiến thức kỹ năng cho trẻ thông qua hoạt động làm quen văn học tôi thấy: Khả năng cảm thụ văn học của khối trẻ 3-4 tuổi nói chung và của trẻ lớp tôi nói riêng, vẫn còn nhiều hạn chế. Đứng trước tình hình đó tôi luôn trăn trở tìm một số giải pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen văn học. Chính vì thế nên tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” để nghiên cứu và đúc rút kinh nghiệm. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP: 1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông có 3 điểm trường mầm non, một điểm trường chính và hai điểm trường lẻ được nằm trên trục đường chính của thị trấn. Trường có tổng số 757 trẻ với 22 nhóm lớp và một đội ngũ giáo viên nhiệt tình, giàu lòng yêu nghề mến trẻ. Là đơn vị trường có phong trào giáo dục toàn diện, luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương với mục tiêu “Giáo dục là quốc sách hàng đầu. Giáo dục mầm non là nền tảng cho sự phát triển con người toàn diện”. Nhà trường đã nhận được rất nhiều thành tích xuất sắc trong những năm học vừa qua, được công nhận lại là trường mầm non đạt chuẩn Quốc gia, trường giữ vững danh hiệu tập thể lao động xuất sắc 15 năm liên tục, được UBND tỉnh Nam Định tặng cờ “Đơn vị thi đua xuất sắc”, được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen, được Bộ trưởng Bộ GD& ĐT tặng bằng khen. Tháng 12 năm 2016 tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường vinh dự được Chủ 4 tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng thưởng Huân chương Lao động hạng III. Đảng và Nhà nước ta đánh giá rất cao về vai trò của giáo dục, đầu tư cho giáo dục là đầu tư đúng hướng và được coi là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu của công tác chăm sóc giáo dục mầm non là hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ trong giao tiếp sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn học khác như: làm quen với toán, làm quen với tạo hình, làm quen với chữ cái, âm nhạc. Các hoạt động giúp trẻ làm quen với văn học, tạo tiền đề tốt để trẻ phát triển ngôn ngữ, giúp trẻ diễn đạt lưu loát ý của mình, thường xuyên giáo dục trẻ biết yêu thương mọi người xung quanh. Biết yêu cảnh đẹp, yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước... Qua đó còn giúp trẻ tự hào hơn, yêu quý hơn và hiểu biết nhiều hơn về kho tàng văn học Việt Nam. Đặc biệt, cho trẻ làm quen với văn học có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo dục trẻ em cả về nhân cách, đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ. Chính vì thế môn văn học ảnh hưởng trưc tiếp tới tâm hồn trẻ thơ. Đến với mỗi câu chuyện, bài thơ là trẻ lại được bước vào một thế giới vừa thực, vừa ảo, với bà tiên, ông bụt, với những nhân vật đáng yêu, đáng ghét. Việc tạo cho trẻ được tiếp xúc với tác phẩm văn học, không những giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh mà còn phát triển khả năng tư duy, chú ý, ghi nhớ. Đặc biệt còn giúp trẻ phát triển mạnh mẽ về ngôn ngữ. Thông qua các câu chuyện với ngôn ngữ rất giàu hình ảnh và có sắc gợi cảm, không chỉ làm phong phú thêm vốn từ cho trẻ, mà còn giúp trẻ 3-4 tuổi nói đủ câu, r ràng, mạch lạc. Các câu chuyện, bài thơ này còn là những bài học giáo dục đạo đức, thẩm mỹ đến với trẻ một cách dễ dàng. Ở lứa tuổi mẫu giáo nói chung, nhất là các bé lớp 3-4 tuổi của tôi nói riêng cháu chưa biết đọc, chưa biết viết, trẻ dựa vào ngôn ngữ, lời nói của cô kết hợp với đồ dùng trực quan trong tiết học để tìm tòi, khám phá mọi sự vật hiện tượng xung quanh trẻ. Vì vậy trẻ đặt ra muôn vàn câu hỏi tại sao? Cái gì? Ai? Vì sao lại thế, chuyện gì sẽ sảy ra để người lớn trả lời. Do đó cô giáo giữ một vị trí vô cùng quan trọng, là người bắc nhịp cầu nối để đem các tác phẩm văn học đến với trẻ. 5 Vì thế mỗi giáo viên chúng tôi phải luôn luôn nỗ lực phấn đấu nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, có đủ trình độ bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Trong quá trình giảng dạy tại trường mầm non thị trấn Rạng Đông, tôi thấy những giờ học tổ chức cho trẻ làm quen với văn học nhiều khi còn tẻ nhạt, chưa mang tính chất sáng tạo dẫn đến hiệu quả của tiết học chưa cao. Bên cạnh đó, có những giờ tổ chức cho trẻ làm quen với văn học đã gây được hứng thú cho trẻ và đạt được kết quả, nhưng kết quả chưa thực sự là cao. Trẻ đã tỏ ra thích thú, thích được thể hiện mình qua lời nói, giọng điệu, các vai diễn, thích được khen khi đã phát hiện ra điều gì đó. Tuy nhiên số lượng trẻ hứng thú thực sự còn hạn chế, là thiểu số chứ chưa phải là đa số. Vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải tìm ra những biện pháp để giải quyết những vấn đề khó khăn này. Lớp tôi có 34 trẻ, trong đó có một số cháu nói ngọng, nói lắp, đặc biệt là tiếp thu bài của cháu còn gặp nhiều khó khăn, tôi phải thường xuyên chú ý đến trẻ đó nhiều hơn. Do đó cũng ảnh hưởng đến quá trình giảng giải cho những trẻ khác. Từ những khó khăn trên tôi cần phải tìm ra những biện pháp làm sao để 100% trẻ trong lớp đều hiểu nội dung và biết cảm thụ các tác phẩm văn học một cách hứng thú và có hiệu quả. Qua quá trình giảng dạy, tôi khảo sát khả năng cảm thụ văn học của trẻ thông qua việc kể cho trẻ nghe một câu truyện, hoặc đọc cho trẻ nghe một bài thơ ngắn. Sau đó cho từng trẻ nói lại nội dung câu chuyện, bài thơ. Qua đó tôi thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học ở mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, môi trường và diện tích lớp học còn chật chội, hạn hẹp, các nguyên vật liệu, đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh còn hạn chế, chưa phong phú nên tôi đã gặp không ít những thuận lợi và khó khăn sau: * Thuận lợi: - Bản thân đã có kinh nghiệm 3 năm dạy lớp 3 tuổi. Chính vì vậy tôi đã tìm hiểu, nghiên cứu và nắm r đặc điểm tâm lý của trẻ 3 tuổi, thích tìm hiểu, quan sát, khám phá những điều mới lạ. Bản thân luôn nhận được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo của Ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp. Trường lớp được đầu tư về cơ sở vật chất như: tivi, đầu đĩa, đàn, đài 6 - Bản thân nắm vững các phương pháp hoạt động và có giọng đọc, giọng kể truyền cảm, nhẹ nhàng, không ngọng luôn hấp dẫn, thu hút trẻ. - Giáo viên được quán triệt, tiếp thu, bồi dưỡng nội dung kế hoạch chuyên đề một cách đầy đủ qua các buổi sinh hoạt chuyên môn. - Bản thân giáo viên cũng tự mua trang thiết bị phục vụ cho việc dạy học như máy tính, loa, máy trợ giảng - Trẻ ở lớp ngoan, có nề nếp trong mọi hoạt động, hứng thú với các hoạt động đặc biệt là những tiết văn học trẻ rất hứng thú. - Chi hội phụ huynh của lớp luôn quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình trong các hoạt động của lớp. * Khó khăn: - Lớp học chỉ có một phòng chung, chưa có phòng ngủ, phòng ăn riêng. - Cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi, tranh ảnh, trang phục, rối tay, rối dẹt còn thiếu, tài liệu tham khảo còn hạn chế. - Có nhiều trẻ chưa tích cực và chủ động trong học tập, một số cháu quá hiếu động nên cũng ảnh hưởng đến việc dạy học. - Một số trẻ vẫn còn nhút nhát, rụt rè, ít nói, chưa tự tin, chưa qua lớp nhà trẻ nên cũng ảnh hưởng đến việc cảm thụ các tác phẩm văn học. - Có một số trẻ nói ngọng, nói lắp, nói trống không, nói không đủ câu - Các bậc phụ huynh vẫn còn khá chú trọng đến việc làm ăn nên việc cho trẻ tiếp cận với các tác phẩm văn học ở nhà còn rất hạn chế. - Trong quá trình giảng dạy tôi thấy khả năng cảm nhận các giá trị nghệ thuật qua các tác phẩm văn học của trẻ còn nhiều hạn chế, còn nhiều cháu chưa hiểu về nội dung của câu truyện, đọc thơ chưa diễn cảm, diễn tả lại lời nói của các nhân vật chưa lưu loát và chưa đúng với giọng của nhân vật. Cũng có khi cháu hiểu nội dung, ghi nhớ được tác phẩm nhưng khả năng đọc hay, kể diễn cảm chưa tốt. * Chất lượng khảo sát trẻ 3 - 4 tuổi - Lớp mẫu giáo 3 tuổi C - Trường Mầm non thị trấn Rạng Đông do tôi phụ trách vào đầu năm học 2019 - 2020 đạt kết quả như sau: 7 Nội dung Số trẻ Tỷ lệ % Trẻ hứng thú vào hoạt động thơ, truyện 22/34 64,7 Trẻ hiểu nội dung bài thơ, câu truyện 20/34 58,9 Trẻ trả lời câu hỏi r ràng, mạch lạc 23/34 67,6 Trẻ đọc thơ diễn cảm 20/34 58,9 Trẻ kể truyện diễn cảm 12/34 34,29 Từ kết quả khảo sát, tôi đánh giá khả năng cảm thụ giá trị nghệ thuật của hoạt động làm quen văn học của trẻ theo yêu cầu độ tuổi là thấp nên tôi đã tìm ra một số giải pháp như sau: 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 2.1. Giải pháp 1: Tạo môi trường học tập cho trẻ. - Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi tràn ngập xúc cảm, trí tò mò, trí tưởng tượng bay bổng và khả năng liên tưởng mạnh mẽ do đó trẻ rất dễ sáng tạo, khả năng sáng tạo của trẻ là vô hạn vì thế nếu đặt trẻ vào môi trường học tập luôn kích thích sự sáng tạo thì khả năng sáng tạo của trẻ sẽ được phát huy một cách tốt nhất. - Việc xây dựng môi trường hoạt động cho trẻ làm quen với văn học là vô cùng quan trọng. Để tạo môi trường đa dạng, hấp dẫn, phù hợp với trẻ, mang tính thẩm mỹ, thu hút sự quan sát tìm tòi của trẻ là một vấn đề thật khó khăn. Do đó tôi đã cố gắng xây dựng để tạo ra môi trường phong phú, đa dạng, thẩm mỹ. - Tôi đã trang trí lớp đẹp, phù hợp với độ tuổi, chú trọng môi trường cả trong và ngoài lớp. Tận dụng những khoảng trống không gian và những vị trí phù hợp trong lớp để treo những quyển truyện tranh có nhiều hình ảnh đẹp. Trang trí các mảng tường trong lớp bằng những hình ảnh mang nội dung câu chuyện có tính giáo dục cao. - Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi cung cấp nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Môi trường giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống, các kiến thức và kĩ năng của trẻ được củng cố và bổ sung. Một môi trường đẹp, 8 phong phú và phù hợp sẽ gây hứng thú cho trẻ, trẻ sẽ chú ý và ghi nhớ có chủ định. Chính vì vậy cần tạo cho trẻ môi trường lớp học phong phú, sáng tạo. Ở lớp tôi, tôi đã xây dựng môi trường lớp học giúp trẻ nâng cao chất lượng làm quen văn học ngay tại các góc chơi như: “Thư viện của bé” đảm bảo đủ ánh sáng, đồ chơi có bàn xoay, có tranh rời trẻ tự sắp thành câu chuyện, có sân khấu rối với đủ loại rối để trẻ diễn tập, tạo nhiều hứng thú. Trẻ giới thiệu nhân vật trong truyện và thơ, trẻ thể hiện các nhân vật trong vai Ông Già, Chú Vịt Xám, Đôi bạn tốt làm tái hiện tâm trạng, hành động, ngôn ngữ của các nhân vật trong câu chuyện, trẻ cũng tự chơi với nhân vật rối và còn dùng rối để kể, nói chuyện một cách tự nhiên. Để cho góc văn học thêm phong phú, tôi luôn quan tâm thay đổi cách trang trí, chú trọng sử dụng các sản phẩm do cô và trẻ tự làm: Vẽ, xé dán các hình ảnh có nội dung phù hợp với các nhân vật trong truyện. Làm thêm nhiều đồ dùng, đồ chơi như: Sân khấu kể chuyện, sa bàn gần gũi với nội dung truyện, mũ rối và các nhân vật trong truyện, thơ. Để cho trẻ được hóa trang vào các nhân vật, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, trí tưởng tượng sáng tạo. Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi, đội hình để tạo môi trường học tốt và thoải mái cho trẻ. (Hình ảnh trang trí mảng tường trong lớp học) - Ngay từ đầu năm học, nhà trường và phụ huynh đã trang bị cho lớp nhiều quyển truyện, tạp chí. Ngoài ra, tôi còn sưu tầm các sách văn học, các họa 9 báo, tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” mang nội dung văn học. Sau đó cô kể cho trẻ nghe những câu chuyện như: “Bác gấu đen và hai chú thỏ” hướng dẫn trẻ tri giác các hình ảnh tranh truyện dần dần trẻ dựa vào hình ảnh có thể tự đọc lại truyện. Tất nhiên, có thể lúc đầu trẻ đọc theo trí nhớ, trẻ nhớ về nội dung câu truyện cô đã kể rồi tự kể khớp với nội dung câu truyện mà trẻ tri giác. - Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với câu chuyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể của cô phải nhịp nhàng, đúng nhịp điệu giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung câu chuyện từ đó giúp trẻ nâng cao khả năng cảm thụ văn học của mình. - Cách sử dụng đồ dùng dạy học, đồ dùng sáng tạo như: Tranh, sách truyện, rối và mô hình sẽ gây sự chú ý tò mò cho trẻ từ đó trẻ hứng thú tham gia vào giờ học. 2.2. Giải pháp 2. Sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn (tranh nổi, sân khấu rối, rối ngón tay, rối que, sa bàn, trò chơi) - Do đặc điểm tâm lý của trẻ rất hiếu động, thích khám phá, tò mò, nên trẻ không thể chỉ ngồi nhìn và nghe cô giáo giảng bài hoặc nói nhiều và tư duy của trẻ ở lứa tuổi này là tư duy trực quan hình tượng chóng nhớ mau quên, nếu như cô chỉ kể cho trẻ nghe nhiều lần bằng lời thì trẻ sẽ nhanh chán và tiết học sẽ không những tạo cho trẻ có được tính nhanh nhẹn, thông minh, hoạt bát, sáng tạo không thu được kết quả cao. Xuất phát từ đặc điểm đó nên trong quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh ảnh với mô hình. Đồ dùng trực quan phải đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng tiết học, đúng chủ đề trẻ phải có đồ dùng trực quan như cô để sử dụng cùng với cô nhịp nhàng, tạo cho trẻ một tâm trạng vui vẻ, phấn khởi khơi gợi tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Bởi nó mang vai trò quan trọng trong quá trình truyền thụ kiến thức cho trẻ: minh họa cho lời kể và khắc sâu hình ảnh qua lời kể của cô giáo. 10 (Cô kể chuyện cho trẻ nghe bằng tranh minh họa) Ví dụ: Khi tôi dạy tiết kể chuyện “Chú Vịt Xám” tôi sẽ kết hợp tranh truyện, sân khấu rối, mô hình sa bàn. Sau mỗi lần kể chuyện tôi dẫn dắt trẻ đến với từng hình thức kể khác nhau giúp trẻ kích thích trí tò mò, thích khám phá tìm tòi trong câu chuyện đó. - Các đồ dùng trực quan tôi chuẩn bị cho trẻ theo mức độ từ đơn giản đến p
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_nang_cao_chat_luong_h.pdf