Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƢNG 
 TRƢỜNG MẦM NON THỊ TRẤN RẠNG ĐÔNG 
BÁO CÁO SÁNG KIẾN 
“Một số biện pháp nâng cao chất lƣợng phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi” 
Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non 
 Tên tác giả: Nguyễn Thị Thanh Hải 
 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sƣ phạm 
 Chức vụ: Giáo viên 
 Nơi công tác: Trƣờng mầm non thị trấn Rạng Đông 
 Huyện Nghĩa Hƣng, tỉnh Nam Định 
Nam Định, ngày 15 tháng 6 năm 2020 
 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 
1. Tên sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt 
động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” 
2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non. 
3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: 
 Thời gian đã được triển khai thực hiện từ ngày 01/08/2019 đến 15/6/2020 
4. Tác giả: 
Họ và tên: Nguyễn Thị Thanh Hải 
Năm sinh: 1974 
Nơi thường trú: Thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định 
Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm 
Chức vụ công tác: Giáo viên 
Nơi làm việc: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông 
Điện thoại: 0814 597 159 
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% 
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: 
Tên đơn vị: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông 
Địa chỉ: Thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định 
Điện thoại: 0228.3728.12 
1 
BÁO CÁO SÁNG KIẾN 
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN: 
 Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp cơ bản của con người nó là một nhân 
tố quan trọng trong sự phát triển nhân cách. Song ngôn ngữ không phải là cái 
bẩm sinh, mà nó được hình thành và phát triển trong quá trình đứa trẻ sống và 
giao lưu với những người xung quanh, tiếng “mẹ đẻ” là cơ sở phát triển trí tuệ, 
là vốn quý của mọi tri thức. Vì vậy việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ là 
trang bị cho trẻ nhận thức thế giới xung quanh và mở rộng quan hệ với mọi 
người. Mặt khác, ở lứa tuổi mẫu giáo yêu cầu khả năng diễn đạt, ngôn ngữ mạch 
lạc, đọc kể diễn cảm theo mẫu, cấu trúc câu, đúng ngữ pháp, rõ ràng, biểu cảm 
âm thanh ngôn ngữ tiếng mẹ đẻ là vô cùng quan trọng. 
 Đối với trẻ mẫu giáo, muốn diễn đạt được những suy nghĩ của mình, trẻ 
phải dùng ngôn ngôn ngữ để trao đổi và cũng nhờ ngôn ngữ đó mà người lớn 
giúp trẻ có nhận thức đúng đắn, phân biệt được cái tốt, cái xấu, có tình yêu đối 
con người và thiên nhiên, khơi dậy ở trẻ lòng ham muốn làm những việc tốt và 
những ước mơ trong sáng. Thực tế ngôn ngữ có tầm quan trọng rất lớn và được 
các trường mầm non chú ý phát triển ngôn ngữ cho trẻ mới chỉ là giai đoạn đầu 
nên vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm. Vì quá trình khả năng diễn đạt của 
trẻ chưa trọn vẹn, còn nói ngọng, nói ấp úng, nói thiếu câu, diễn đạt chưa rõ nghĩa. 
Ở độ tuổi 3- 4 tuổi ngôn ngữ của trẻ mang tính chất hoàn cảnh, tình huống 
nghĩa là ngôn ngữ của trẻ gắn liền với sự vật, hoàn cảnh, con người, hiện tượng 
đang xảy ra trước mắt trẻ. Thời kỳ này khả năng sử dụng từ khái quát của trẻ 
tăng lên rõ rệt. Trẻ đã bắt đầu biết nối kết giữa tình huống hiện tại với quá khứ 
thành một "văn cảnh". Vốn từ của trẻ tăng lên không chỉ số lượng từ mà điều 
quan trọng là lĩnh hội được các cấu trúc ngữ pháp đơn giản, sử dụng được các 
loại câu đơn, câu ghép, câu khẳng định, câu phủ định. Đã hình thành những cảm 
xúc ngôn ngữ qua giọng nói, ngữ điệu, âm tiết, điều chỉnh giọng nói phù hợp với 
hoàn cảnh khi được nhắc nhở. 
Ông bà ta xưa có câu “Trẻ lên 3 cả nhà học nói” Thật đúng như thế dạy 
tiếng mẹ đẻ cho trẻ 3 tuổi có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ phát 
2 
triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, hình thành và phát triển nhân cách 
cho trẻ. Ngôn ngữ chỉ phát triển khi được người lớn - nhà giáo dục hướng dẫn, 
rèn luyện một cách tích cực. Phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo diễn ra bằng 
nhiều con đường với các phương tiện đa dạng khác nhau. Việc phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ 3- 4 tuổi sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn học khác, sẽ giúp 
trẻ phát triển khả năng tư duy và ngôn ngữ, cảm nhận cái hay, cái đẹp xung 
quanh trẻ, thúc đẩy trí tưởng tượng phong phú của trẻ. Phát triển ngôn ngữ là 
một trong các nhiệm vụ quan trọng hàng đầu phát triển toàn diện nhân cách cho 
trẻ mầm non. 
 Qua các năm tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo 3-4 tuổi, tôi thấy trẻ từ 
lớp nhà trẻ chuyển lên vẫn còn nói ngọng, nói lắp, nói trống không, nói chưa đủ 
câu, diễn đạt chưa đủ ý, tiếp thu bài còn gặp nhiều khó khăn, tôi phải thường 
xuyên chú ý đến trẻ đó nhiều hơn. Đặc biệt, một số trẻ vẫn còn nhút nhát, rụt rè, 
chưa tự tin nên cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngôn ngữ. 
Ngoài ra, các bậc phụ huynh lớp tôi phụ trách dù đã quan tâm đến việc 
học tập của con, nhưng việc giúp trẻ nâng cao khả năng phát triển ngôn ngữ 
chưa được tốt, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. 
Từ những khó khăn trên, tôi luôn đặt câu hỏi mình phải làm thế nào để trẻ 
trong lớp không còn nói ngọng, nói lắp, biết mạnh dạn tự tin diễn đạt đủ ý, tham 
gia hoạt động có hứng thú. Chính vì thế, tôi thấy mình cần có những biện pháp 
cụ thể nhằm giúp trẻ phát huy hết mọi khả năng phát triển ngôn ngữ một cách 
hữu hiệu nhất. Đó là những điều kiện hoàn cảnh để tôi chọn đề tài: “Một số biện 
pháp nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi”. 
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP: 
1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến: 
 Trẻ giai đoạn từ 24 tháng tuổi đến 5 tuổi là giai đoạn quan trọng trong 
sự phát triển của trẻ. Việc khám phá và tìm hiểu những nhu cầu phát triển của 
trẻ qua ngôn ngữ có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, điều chỉnh và 
mang lại cho trẻ sự phát triển toàn diện cả về trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và đạo 
đức và trong tương lai. 
3 
 Ở trường mầm non, phát triển ngôn ngữ cho trẻ được xem là một trong 
những nhiệm vụ quan trọng nhất. Hoạt động này vừa có thể giúp trẻ hình 
thành và phát triển năng lực về ngôn ngữ như nghe, nói, tập viết và tập đọc, 
mà vừa có thể giúp trẻ phát triển các khả năng nhận thức, tư duy, tình cảm 
Quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ có những đặc điểm khác nhau, tùy thuộc 
vào từng giai đoạn của trẻ. Việc nắm vững những đặc điểm này sẽ giúp cho 
người giáo viên có được những kiến thức và kĩ năng tốt nhất trong quá trình 
hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ, đặt ra những phương pháp linh hoạt và phù hợp 
để đạt được những kết quả tốt cho giai đoạn nền móng này. 
 Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, 
quan hệ giao tiếp với những người xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ đang bắt 
chước người lớn, chính thời điểm này cô giáo sẽ dạy trẻ, uốn nắn cho trẻ cách 
nói rõ câu, phát âm rõ ràng. Muốn làm được điều đó giáo viên phải có ý thức 
trau dồi ngôn ngữ, tự học, tự rèn luyện. 
 Trong cuộc sống của chúng ta, ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp 
với những người xung quanh. Đối với trẻ mầm non, qua giao tiếp bằng ngôn 
ngữ và tư duy sẽ cung cấp những kiến thức về thế giới xung quanh, mở rộng 
hiểu biết và tích luỹ vốn kinh nghiệm cá nhân, làm giàu vốn từ, phát triển ngôn 
ngữ giàu hình tượng, giàu sức biểu cảm, đồng thời rèn luyện khả năng tri giác 
đối tượng, khả năng trình bày ngôn ngữ một cách mạch lạc, logic, có trình tự 
chính xác, giáo dục thái độ cách ứng xử cho trẻ thông qua các bài học, dạy trẻ 
biết yêu quê hương, đất nước, yêu thiên nhiên và con người . Thông qua hoạt 
động hàng ngày như chơi, hát, đọc thơ, kể chuyện giúp trẻ phát triển vốn từ, 
luyện phát âm và nói đúng ngữ pháp, trẻ nói đủ câu, trọn nghĩa, vốn từ phát triển 
rõ rệt, trẻ nói rõ ràng, diển đạt mạch lạc, đọc thơ, kể chuyện diễn cảm. Vì vậy 
phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng là việc làm cần 
thiết trong chương trình giáo dục toàn diện trẻ. 
Là một giáo viên của trường mầm non thị trấn Rạng Đông, ngôi trường có 
bề dày thành tích với đội ngũ cán bộ giáo viên giàu kinh nghiệm trong công tác 
quản lý và giảng dạy. Năm học 2019- 2020 tôi được nhà trường phân công dạy 
4 
tại lớp mẫu giáo 3 tuổi B, học sinh của lớp là con em nông thôn, trình độ nhận 
thức và đời sống kinh tế còn thấp vì thế gặp không ít khó khăn trong công tác 
chăm sóc giáo dục trẻ. Ngay đầu năm học, tôi nhận thấy các cháu rất hứng thú 
mỗi khi được tham gia các hoạt động, các cháu ham học hỏi, tìm tòi và thích 
khám phá môi trường xung quanh tuy nhiên về khả năng giao tiếp của các cháu 
còn hạn chế. Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có 
một số thuận lợi và khó khăn sau: 
* Thuận lợi: 
Từ khi ra trường đến nay tôi đã có nhiều năm dạy các lớp mẫu giáo. Tôi 
nắm chắc đặc điểm tâm lý của trẻ 3-4 tuổi, thích tìm hiểu, quan sát, khám phá 
những điều mới lạ. Bản thân luôn nhận được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo 
của các cấp lãnh đạo, của Ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp. Cơ 
sở vật chất của lớp được đầu tư tương đối đồng bộ như: tivi, đầu đĩa, đàn, đài 
Bản thân được công tác trong trường mầm non thị trấn Rạng Đông là đơn vị 
có phong trào thi đua giáo dục toàn diện, luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát 
sao của các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương với mục tiêu “Giáo dục là 
quốc sách hàng đầu. Giáo dục mầm non là nền tảng cho sự phát triển con người 
toàn diện”. Nhà trường đã được công nhận lại là trường Mầm non đạt chuẩn 
Quốc gia. Tháng 12 năm 2016 tập thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh 
nhà trường vinh dự được Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam 
tặng thưởng Huân chương lao động hạng III. 
Bản thân tôi nắm vững các phương pháp hoạt động và có giọng đọc, 
giọng kể truyền cảm, nhẹ nhàng, không ngọng luôn hấp dẫn, thu hút trẻ. 
Trong công tác tôi không ngừng tự học, tự bồi dưỡng, luôn được quán triệt, 
được bồi dưỡng nội dung kế hoạch các chuyên đề một cách đầy đủ và đồng bộ 
về chương trình. 
Bản thân tích cực làm đồ dùng đồ chơi, tự trang bị các thiết bị phục vụ 
cho việc dạy học như máy tính, loa, micro trợ giảng 
Trẻ ở lớp ngoan, hứng thú với các hoạt động. 
 Hội phụ huynh luôn quan tâm, giúp đỡ trong các hoạt động của lớp. 
5 
* Khó khăn: 
 Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số khó khăn: 
 - Diện tích trường, lớp còn chật hẹp. Lớp học chỉ có một phòng chung. 
 - Qua việc giảng dạy trẻ 3-4 tuổi, bản thân tôi nhận thấy ngôn ngữ của trẻ 
không đồng đều, khi giao tiếp trẻ chưa thể hiện đúng ngữ điệu, cử chỉ của lời 
nói, phát âm còn ngọng, dùng từ chưa chính xác, diển đạt chưa logic, câu từ 
chưa lưu loát, trẻ còn nói ngọng, nói lắp, vì vậy cô cần phải tìm hiểu rõ nguyên 
dân dẫn đến để từ đó có biện pháp khắc phục kịp thời. 
 - Nhiều trẻ nhút nhát, ít tiếp xúc với bạn trong lớp, ngại giao tiếp với 
những người xung quanh dẫn đến trẻ kém hiếu động, vì vốn từ giao tiếp ít, 
nghèo nàn. 
 - Ở gia đình, bố mẹ bận rộn, không dành nhiều thời gian quan tâm, chú 
trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ nói trống không, câu không đầy 
đủ chủ ngữ, vị ngữ. 
* Qua khảo sát thực của trẻ trong lớp tôi, kết quả đạt được trước khi thực 
hiện sáng kiến kinh nghiệm như sau: 
Nội dung Số trẻ Tỷ lệ % 
Khả năng nghe và hiểu ngôn ngữ 20/31 64,51% 
Trẻ phát âm chính xác từ ngữ, ít sử dụng ngôn ngữ địa 
phương. 
17/31 54,83% 
Trẻ nói đủ câu và câu có nghĩa 18/31 58,1% 
Trẻ đọc thơ rõ ràng, đúng ngữ pháp 18/31 58,1% 
Trẻ kể chuyện rõ ràng, đúng ngữ pháp 15/31 48% 
Trẻ mạnh dạn, tự tin. 19/31 61% 
 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 
Trên đây là những căn cứ để tôi nghiên cứu và đưa ra giải pháp sau: 
1. Tạo môi trường học tập cho trẻ 
2. Xây dựng kế hoạch phù hợp với khả năng ngôn ngữ của trẻ 
6 
3. Phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động vui chơi 
4. Phát triển ngôn ngữ qua hoạt động học 
 5. Phối kết hợp phụ huynh. 
2.1. Giải pháp 1: Tạo môi trường học tập cho trẻ: 
 Như chúng ta đã biết, nội dung của chương trình CSGD trẻ theo hướng 
đổi mới của giáo dục mầm non hiện nay yêu cầu trẻ được phát triển qua 5 mặt: 
thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, thẩm mỹ, tình cảm - xã hội. Trong đó, nội dung 
phát triển ngôn ngữ là một trong những nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo 
viên mầm non. Là giáo viên trực tiếp dạy trẻ 3 tuổi nhiều năm, tôi nhận thấy 
rằng việc tạo môi trường chữ phong phú quanh trẻ sẽ góp phần tích cực và có 
hiệu quả cao trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi. 
 Môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và 
phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Môi trường trong nhà trường theo phương châm lấy 
trẻ làm trung tâm, để trẻ có thể tự mình khám phá, trải nghiệm và giao tiếp với 
bạn. Để từ đó trẻ có thế tự tin, mạnh dạn sử dụng những hiểu biết, khả năng 
ngôn ngữ của mình để giao tiếp với bạn và giải quyết vấn đề. Trường, lớp học 
an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa 
tuổi là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Thiết kế, bố trí tạo không 
gian hợp lý ở các góc chơi, xây dựng nội dung chơi cụ thể ở các góc theo từng 
chủ điểm, đặt tên góc sao cho dễ hiểu nhưng lại hấp dẫn như “Siêu thị mini”, 
“Bé vui học Toán” Sau mỗi chủ đề, tôi thay đổi cách trang trí và hoạt động ở 
các góc để tạo cảm giác mới lạ hấp dẫn trẻ. Ở mỗi góc cô đều trang trí những 
hình ảnh gần gũi, quen thuộc với trẻ có tính sáng tạo... tạo cơ hội cho trẻ hoạt 
động mọi lúc mọi nơi. 
 Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi cung cấp nguồn thông tin phong phú, 
khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Môi trường giúp trẻ tìm 
tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống, đồng 
thời các kiến thức và kĩ năng của trẻ được củng cố và bổ sung. Một môi trường 
đẹp, phong phú và phù hợp sẽ gây hứng thú cho trẻ, trẻ sẽ chú ý và ghi nhớ có 
chủ định. Chính vì vậy cần tạo cho trẻ môi trường lớp học phong phú, sáng tạo. 
7 
 Về cơ sở vật chất không gian trong lớp học: Tôi luôn tận dụng diện tích 
phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi, tổ chức các hình thức học 
tập để tạo môi trường học tập tốt nhất và thoải mái cho trẻ. Chú ý đến các điều 
kiện học tập cho trẻ: Như ánh sáng trong phòng học đủ độ sáng theo quy định, 
không gian thoáng mát, thiết bị học tập, phương tiện giảng dạy, đồ dùng đồ chơi 
đảm bảo đủ, an toàn tuyệt đối cho trẻ. 
(Hình ảnh Góc thư viện trong lớp học) 
Về môi trường ngoài lớp học: Nhằm tạo cơ hội tốt nhất cho trẻ được phát 
triển ngôn ngữ qua hoạt động nghe, nói ở mọi lúc, mọi nơi, ngay từ đầu năm học 
tôi đã tích cực tham mưu với ban giám hiệu nhà trường tận dụng không gian 
ngoài lớp học xây dựng các góc thư viện xanh, thư viện cộng đồng dành cho trẻ, 
dành cho phụ huynh học sinh; đầu tư trang thiết bị cho lớp như: mua nhiều 
truyện tranh, tạp chí... Tận dụng nguyên vận liệu phế thải, sáng tạo không gian 
đọc sách truyện, bàn ghế chỗ ngồi cho trẻ xem tranh truyện. 
Ngoài ra, tôi còn sưu tầm các sách văn học, họa báo, tạp chí, lịch cũ, 
nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng “Góc thư viện” mang nội dung văn 
học ở ngoài lớp học để thay đổi không khí tránh nhàm chán khi ở trong lớp, tang 
hiệu quả công tác làm quen văn học mọi lúc mọi nơi. 
8 
(Hình ảnh cho trẻ làm quen với sách truyện tại góc thư viện xanh ngoài lớp học) 
(Tận dụng không gian ngoài lớp học xây dựng góc thư viện cộng đồng) 
 Giáo viên cần chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động nhằm giúp ngôn 
ngữ của trẻ phát triển đạt kết quả cao. Môi trường có phong phú, đa dạng và 
phù hợp thì mới gây được sự chú ý và thu hút đối với trẻ. Đây là một trong 
những nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm 
trung tâm”. Xây dựng môi trường cho trẻ phát triển ngôn ngữ là 
9 
một việc làm hữu ích và giúp nâng cao chất lượng của Chương trình GDMN, 
đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung 
tâm. 
2.2. Giải pháp 2: Xây dựng kế hoạch phù hợp với khả năng ngôn ngữ của trẻ. 
 Trước khi xây dựng kế hoạch, đầu năm tôi tìm hiểu khả năng ngôn ngữ 
của từng trẻ ở trong lớp. Dựa vào tình hình của trẻ, trên cơ sở kế hoạch năm, 
tháng của nhà trường, tôi đã xây dựng kế hoạch năm, tháng, tuần phù hợp với 
đặc điểm nhóm lớp. Kết thúc từng chủ đề, tôi đánh giá lại những việc làm được 
và chưa làm được, từ đó rút kinh nghiệm cho những chủ đề sau. Trong quá trình 
xây dựng kế hoạch, tôi chú ý đến việc giáo dục trẻ về phát triển ngôn ngữ mạch 
lạc, bồi dưỡng thêm cho trẻ đọc thơ, kể chuyện theo tranh vào các buổi chiều 
hoặc mọi lúc mọi nơi. Lên kế hoạch trò chuyện với trẻ hàng ngày, chú ý quan 
tâm nội dung của các buổi trò chuyện đó. 
 Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề “Những con vật yêu thích”: 
Trong tuần 1: Chủ đề “Những con vật có hai chân”, tôi lựa chọn những nội dung 
sau: Thứ 2: Trò chuyện với trẻ về con gà, con vịt. Trong buổi sinh hoạt chiều tôi 
cùng trẻ tiếp tục kể chuyện về những con vật có hai chân "Đôi bạn tốt". 
Thứ 3: Tôi dạy trẻ làm quen bài thơ “Đàn gà con” Buổi chiểu: Tổ chức cho trẻ 
chơi trò chơi “Những chú gà con” Trong những giờ đón - trả trẻ: Tôi trò 
chuyện với trẻ về nội dung đã học trong tuần phù hợp với chủ đề. 
 Khi thực hiện kế hoạch tôi luôn bám sát chương trình dạy, nhằm theo dõi 
rèn luyện những trẻ cá biệt. Đặc biệt chú ý rèn cho những trẻ thiếu mạnh dạn, tự 
tin trong giao tiếp, trẻ nói ngọng, nói lắp 
2.3. Giải pháp 3. Phát triển ngôn ngữ qua hoạt động vui chơi: 
 Hoạt động vui chơi có tầm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của 
trẻ. Thông qua trò chơi việc tiếp thu ngôn ngữ, cách trẻ học ngôn ngữ trở nên dễ 
dàng, lí thú hơn rất nhiều. Bởi trò chơi là con đường tự nhiên nhất đưa đứa trẻ 
đến với ngôn ngữ trong quá trình giao tiếp. Trẻ không cảm thấy bị áp lực khi nói 
chuyện, trao đổi, thể hiện suy nghĩ tình cảm bằng lời nói. Trẻ học được cách 
10 
giao tiếp có văn hóa với ngôn từ trong sáng, giàu hình ảnh phù hợp với lứa tuổi 
của mình. 
 Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ vui chơi 
trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vào vai chơi khác nhau trong cuộc sống 
của con người. Tôi tiến hành lồng ghép ngôn ngữ vào vui chơi, qua đó trẻ được 
đối thoại bằng những ngôn ngữ để giao tiếp với bạn chơi, muốn chơi tốt các vai 
thì vốn từ giao tiếp của trẻ phải thật phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ hình 
thành thói quen hành vi văn minh, trẻ mạnh dạn, thành thạo dần trong giao tiếp, 
ứng xử, biết chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình. Ngoài ra khi chơi, 
giáo dục trẻ biết đoàn kết với bạn bè, không tranh dành đồ chơi với bạn. 
Ví dụ: Qua trò chơi “Bán hàng”, chơi “Xây dựng” 
Yêu cầu trẻ (người mua hàng, người bán hàng) phải nói đủ câu, đúng cấu 
trúc ngữ pháp mới có thể tham gia tốt vào trò chơi như qua hệ thống câu hỏi: 
+ Cô, chú mua gì ạ? 
+ Bán cho tôi chai nước, chai nước này bao nhiêu tiền? 
+ Chú đang xây gì đấy? 
+ Chúng tôi đang xây dựng vườn hoa 
(Hình ảnh trẻ chơi hoạt động góc) 
11 
- Qua hoạt động dạo chơi ngoài trời: Khi cho trẻ quan sát cây bàng, tôi đặt 
các câu hỏi; 
+ Đây là cây gì? 
+ Lá cây bàng có màu gì? 
+ Hoa bàng có màu gì? 
Nhưng lần quan sát sau, phát huy tích cực của trẻ qua khám phát phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ, cũng quan sát cây bàng tôi đưa ra các câu hỏi khác như: 
Hoa gì có nhiều cánh? Hoa gì có nhiều cánh màu trắng nhỏ li ti? Trẻ có thể vận 
dụng linh hoạt những kinh nghiệm trước và trả lời câu hỏi mạch lạc, logic bằng 
vốn ngôn ngữ của bản thân. 
- Qua các trò chơi dân gian: 
 Trò chơi dân gian không chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển 
khả năng tư duy sáng tạo, khéo léo mà còn phát triển khả năng ngôn ngữ, những 
bài đồng dao, bài vè sẽ giúp trẻ mở rộng vốn từ ngữ, khả năng đọc mạch lạc, lưu 
loát và thể hiện được cường độ, sắc thái tình cảm của ngôn ngữ khi giao tiếp. 
Ví dụ: Khi tổ chức chơi trò chơi dân gian “Lộn cầu vồng” trẻ không 
những được chơi thoải mái sau giờ học căng thẳng, mà thông qua bài đồng dao 
“Lộn cầu vồng” ngôn ngữ của trẻ được phát triển, trẻ vừa đọc bài đồng dao vừa 
chơi. 
2.4. Giải pháp 4. Phát triển ngôn ngữ qua hoat động học. 
 Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các tiết học đã giúp khả năng 
phát triển ngôn ngữ của trẻ ở lớp tôi tăng