Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
Bước vào nghề với hành trang chính là tình yêu thương bao la dành cho các thiên thần nhỏ, cộng thêm những kiến thức cơ bản tôi học được ở giảng đường đại học tôi đã sẵn sàng để trở thành người thầy, người gieo những nền móng nhân cách đầu tiên cho các con. Với sức trẻ đầy lòng nhiệt huyết, tôi luôn dốc hết sức mình tìm tòi, nghiên cứu các biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ sao cho đạt hiệu quả cao nhất và qua quá trình 8 năm giảng dạy, với những nỗ lực không ngừng trong việc đổi mới các phương pháp cũng như hình thức tổ chức hoạt động nhằm giúp trẻ không chỉ hứng thú và tích cực với hoạt động mà còn tiếp nhận kiến thức một cách tự nhiên và hiệu quả nhất, thì điều mà tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng đó chính là phương pháp giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là phương pháp mà giáo viên không truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách thụ động mà cần tạo ra các điều kiện, các cơ hội để mọi trẻ được chủ động, sáng tạo, tích cực hoạt động, tự chiếm lĩnh kiến thức và kinh nghiệm. Để đạt được điều này, giáo viên cần hiểu được hứng thú, nhu cầu, khả năng và thế mạnh của từng trẻ trong lớp để đánh giá đúng với khả năng của từng trẻ, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ và tạo cơ hội tốt nhất để mỗi đứa trẻ đều có cơ hội tốt nhất để thành công.
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 2. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 10 tháng 9 năm 2019 đến ngày 20 tháng 5 năm 2020 3. Tác giả: Họ và tên: Tống Thị Phương Năm sinh: 1988 Nơi thường trú: Xã Nghĩa Minh – Huyện Nghĩa Hưng – Tỉnh Nam Định Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Mầm non xã Nghĩa Minh Điện thoại: 0337333001 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 80% 4. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường Mầm non xã Nghĩa Minh Địa chỉ: Xã Nghĩa Minh – Huyện Nghĩa Hưng – Tỉnh Nam Định Điện thoại: 03503711082 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến: Bước vào nghề với hành trang chính là tình yêu thương bao la dành cho các thiên thần nhỏ, cộng thêm những kiến thức cơ bản tôi học được ở giảng đường đại học tôi đã sẵn sàng để trở thành người thầy, người gieo những nền móng nhân cách đầu tiên cho các con. Với sức trẻ đầy lòng nhiệt huyết, tôi luôn dốc hết sức mình tìm tòi, nghiên cứu các biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ sao cho đạt hiệu quả cao nhất và qua quá trình 8 năm giảng dạy, với những nỗ lực không ngừng trong việc đổi mới các phương pháp cũng như hình thức tổ chức hoạt động nhằm giúp trẻ không chỉ hứng thú và tích cực với hoạt động mà còn tiếp nhận kiến thức một cách tự nhiên và hiệu quả nhất, thì điều mà tôi có thể khẳng định chắc chắn rằng đó chính là phương pháp giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm”. Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là phương pháp mà giáo viên không truyền đạt kiến thức cho học sinh một cách thụ động mà cần tạo ra các điều kiện, các cơ hội để mọi trẻ được chủ động, sáng tạo, tích cực hoạt động, tự chiếm lĩnh kiến thức và kinh nghiệm. Để đạt được điều này, giáo viên cần hiểu được hứng thú, nhu cầu, khả năng và thế mạnh của từng trẻ trong lớp để đánh giá đúng với khả năng của từng trẻ, trên cơ sở đó lựa chọn được nội dung, phương pháp phù hợp với từng nhóm, từng cá nhân trẻ và tạo cơ hội tốt nhất để mỗi đứa trẻ đều có cơ hội tốt nhất để thành công. Như chúng ta đã biết hoạt động chủ đạo của trẻ mẫu giáo là hoạt động vui chơi vì vậy muốn trẻ tiếp thu được kiến thức mà giáo viên truyền đạt thì nhất thiết phải dựa trên phương pháp học bằng chơi, chơi mà học, tuy nhiên không phải giáo viên nào cũng áp dụng thành công như mong muốn. Trên thực tế, khi tổ chức các hoạt động cho trẻ vẫn rơi vào tình trạng giáo viên làm trung tâm. Bản thân tôi dù hiểu rất rõ về bản chất của phương pháp lấy trẻ làm trung tâm song khi đưa vào áp dụng và thực hiện thì vẫn gặp phải những lúng túng, mất phương hướng. Chính vì vậy với quyết tâm nâng cao hiệu quả giáo dục tìm ra hướng đi đúng và cơ bản nhất, tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục: Lấy trẻ làm trung tâm” để nghiên cứu nhằm rút kinh nghiệm cho bản thân, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. II. Mô tả giải pháp: 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến Trên thực tế, bản thân tôi vẫn luôn miệt mài, trăn trở, mong muốn và quyết tâm đổi mới song trong khi thực hiện lại rơi vào lúng túng, mất phương hướng, chính vì vậy chỗ đứng của việc dạy học vẫn mang tính truyền thống đó là truyền dạy - lĩnh hội, nhồi nhét, dập khuôn, máy móc vẫn tồn tại. Đứng ở góc nhìn tổng thể có thể thấy việc nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong một nhà trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Trường lớp, trang thiết bị, trình độ giáo viên, trình độ quản lý của cán bộ, công tác xã hội hoá, nhận thức của người dân v.v Là một xã thuần nông với trình độ dân trí còn hạn chế, việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong điều kiện đó tôi cũng gặp phải không ít khó khăn: * Về cơ sở vật chất: Trường MN Nghĩa Minh là một trường MN nông thôn, cách xa trung tâm huyện, thành phố và được xây dựng cách đây nhiều năm, CSVC đã xuống cấp. Bên cạnh đó xã Nghĩa Minh là một xã thuần nông vì thế CSVC, trang thiết bị từ nguồn XHH của trường rất khó khăn. Về cơ sở vật chất của lớp, đồ dùng đồ chơi trang thiết bị phục vụ các hoạt động của trẻ mặc dù đầy đủ, nhiều đồ dùng đồ chơi tự làm, song mới đủ về số lượng, tính năng và hiệu quả sử dụng chưa cao, trẻ ít được trải nghiệm. * Về phía trẻ: Vì phần lớn trẻ là con em của nông dân, điều kiện khó khăn về mọi mặt. Trẻ ít được va chạm, giao tiếp nên các cháu trở nên nhút nhát và thiếu tự tin khi giao tiếp hay trò chuyện với người lạ. Từ thực tế đó, để tìm ra những biện pháp phù hợp nhất, ngay đầu năm học 2019 – 2020 tôi đã tiến hành khảo sát mức độ nhận thức, hiệu quả đạt được của trẻ sau mỗi tiết dạy, sự hứng thú, tích cực của học sinh, kết quả cụ thể cho thấy: Đa số trẻ không hứng thú tham gia vào hoạt động, do đó việc tiếp nhận kiến thức, kỹ năng của từng vấn đề đều hời hợt, không rõ ràng, cụ thể: * Kết quả: Tổng số trẻ được khảo sát: 29/29 trẻ. STT Khả năng hứng thú, tích cực hoạt động và kiến thức, kỹ năng đạt được sau mỗi tiết học Kết quả Số lượng Tỷ lệ % 1 Loại tốt 7 24 2 Loại khá 8 27,5 3 Loại TB 8 27,5 4 Loại yếu 6 21 Qua kết quả khảo sát tôi nhận thấy cần phải thay đổi cách nghĩ, cách nhìn nhận về phương pháp dạy học “Lấy trẻ làm trung tâm”. Làm thế nào để trẻ lớp tôi luôn mạnh dạn tự tin nói lên những điều mình nghĩ, mình biết và giúp trẻ tích cực hơn khi tham gia các hoạt động. Từ những suy nghĩ đó tôi mạnh dạn nghiên cứu và áp dụng phương pháp giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” vào công tác chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non và tại lớp 5 - 6 tuổi mà tôi đang chủ nhiệm. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: Qua kết quả khảo sát từ chính trẻ của lớp mình và qua những biện pháp mà tôi đã áp dụng chưa hiệu quả trước đó, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và áp dụng những biện pháp mới. Và dưới đây là những biện pháp mà tôi đã áp dụng và đạt được những kết quả khả quan: a. Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức và phương pháp về giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” Chất lượng chuyên môn phụ thuộc rất lớn vào bản thân mỗi giáo viên do đó yếu tố con người đóng vai trò quyết định mà các văn kiện của Đảng và Nhà nước đều nêu rõ trong chỉ thị 40/CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư TW Đảng về việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục. Người thầy cần giỏi về chuyên môn, đồng thời lại phải tốt về nhân cách mới thực hiện được nhiệm vụ của mình, thực sự là những “Kỹ sư tâm hồn”. Từ đó tôi xác định được việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn của bản thân là một việc làm vô cùng cần thiết giúp bản thân có nhận thức đúng đắn và trang bị cho mình những hiểu biết, các kiến thức về chuyên môn giúp bản thân chủ động, tự tin trong quá trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Từ nhận thức về ý nghĩa của việc tự học tự bồi dưỡng, nên bản thân tôi luôn tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng chuyên môn do Phòng GD&ĐT tổ chức, các buổi sinh hoạt chuyên môn tại nhà trường, lắng nghe và ghi chép một cách nghiêm túc, mạnh dạn trao đổi với đồng nghiệp, BGH những vấn đề còn chưa rõ, chưa hiểu, những vấn đề mà tôi quan tâm về đổi mới phương pháp giảng dạy. Xác định tự học, tự nghiên cứu tài liệu cũng là một việc làm không thể thiếu được trong việc nâng cao nghiệp vụ của giáo viên nên tôi đã tìm kiếm những tài liệu, sách vở, học tập qua internet về đổi mới phương pháp giảng dạy, lấy trẻ làm trung tâm, kỹ năng nghiệp vụ của giáo viên và tự đọc, tự nghiên cứu để rút ra được những vấn đề cần thiết đối với giáo viên trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Từ khi vào ngành đến nay tôi luôn coi trọng đề cao công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng và nhất là từ khi thực hiện chương trình bồi dưỡng thường xuyên, bản thân tôi đã đăng ký tự bồi dưỡng nhiều mô đun trong đó có mô đun 20 “ Phương pháp dạy học tich cực” để nghiên cứu và tự học bổ sung những phần kiến thức còn thiếu hụt cho bản thân. Dự giờ, thao giảng có vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên, qua dự giờ, thao giảng cả người dạy và người dự đều rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân, không vấp phải những hạn chế đã tồn tại. Để giúp bản thân hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu giữa kiến thức sách vở với thực tiễn tôi đã mạnh dạn xây dựng một số hoạt động và đăng ký dạy thao giảng để CBQL nhà trường và đồng nghiệp dự giờ, thông qua các tiết mẫu, tôi được nghe đồng nghiệp thảo luận, góp ý rút kinh nghiệm, được nghe các đồng chí CBQL phân tích cụ thể các tiết dạy đó là: Tiết dạy đã đổi mới chưa? Đổi mới ở chỗ nào? Đã lấy trẻ làm trung tâm chưa? Có gì khác so với các tiết dạy khác và tiết dạy đó thực sự mang lại hiệu quả chưa?... Từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho bản thân trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và việc vận dụng lấy trẻ làm trung tâm vào quá trình giảng dạy. b. Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch giáo dục theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm” Xây dựng kế hoạch giáo dục theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm” là một biện pháp quan trọng trong quá trình thực hiện những việc cần làm của người giáo viên. Việc lập kế hoạch giáo dục giúp cho giáo viên thực hiện mục tiêu giáo dục đầy đủ, có hệ thống, giúp giáo viên dự kiến trước nội dung, thời gian để tổ chức các hoạt động một cách hiệu quả. Kế hoạch là cơ sở để thống nhất mọi hoạt động. Giáo viên phải hình dung được rõ ràng công việc sắp phải làm và hoàn toàn chủ động công việc trong nhóm, lớp, đồng thời đưa các hoạt động vào nề nếp. Giáo viên cần lập kế hoạch thực hiện lấy trẻ làm trung tâm để xác định các nội dung phù hợp nhất đối với trẻ trong nhóm lớp mình. Qua đó, tôi có điều kiện quan tâm đến trẻ hơn, biết những mặt mạnh, tiến bộ của trẻ để có những tác động phù hợp. Để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tôi đã dựa trên khả năng, hứng thú, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, cụ thể nội dung cho kế hoạch. Lựa chọn các hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, các hoạt động đó có tác dụng tạo mọi cơ hội cho mọi trẻ được tham gia vào các hoạt động: + Trải nghiệm: Trẻ được trực tiếp trải nghiệm, khám phá để tìm ra kết quả. + Trao đổi: Trẻ được trò chuyện, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, vốn hiểu biết của mình với bạn. + Giải quyết vấn đề: Trẻ tự suy nghĩ, tư duy và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải quyết các tình huống. Xác định giáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm lĩnh kiến thức. Để xây dựng được kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm một cách hiệu quả, tôi đã quan tâm và thực hiện các việc làm sau: * Xác định mục tiêu: Xây dựng kế hoạch giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” được thể hiện ngay từ việc xác định mục tiêu. Vì vậy khi xác định mục tiêu trong kế hoạch bản thân tôi đã căn cứ vào những yếu tố sau: + Chương trình giáo dục mầm non và kế hoạch giáo dục của nhà trường. + Ngoài ra, tôi căn cứ vào khả năng, hứng thú, nhu cầu, sở thích của từng trẻ trong lớp tôi phụ trách, để có được những kết quả trên tôi đã lựa chọn từ việc theo dõi, quan sát trẻ hàng ngày trong thời gian ba tuần đầu trẻ đến trường. + Điều kiện nhóm lớp, điều kiện sống, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu phù hợp đáp ứng được yêu cầu của chương trình, phù hợp vói vùng miền, với trường lớp của tôi. - Mục tiêu giáo dục luôn hướng vào trẻ, nghĩa là trẻ sẽ làm được gì? Tham gia hoạt động như thế nào? Sẽ như thế nào sau một năm học (kế hoạch năm), sau 1 tháng (kế hoạch tháng) và sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần, ngày). Do đó mục tiêu giáo dục nhất là mục tiêu cho một hoạt động giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được, thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa. Ví dụ: Mục tiêu giáo dục lĩnh vực Phát triển nhận thức – Chủ đề “Nước và mùa hè” Mục tiêu giáo dục năm Mục tiêu giáo dục tháng Mục tiêu giáo dục ngày - Trẻ biết dự đoán một số hiện tượng tự nhiên đơn giản sắp xảy ra. Tìm hiểu về một số hiện tượng tự nhiên: - Nêu được hiện tượng có thể xảy ra tiếp theo. - Giải thích được dự đoán của mình. Hoạt động chơi ngoài trời: Trò chuyện về các hiện tượng tự nhiên: - Kiến thức: Trẻ biết một số hiện tượng tự nhiên: nắng, mưa, gió, sấm, chớp... dự đoán được hiện tượng xảy ra tiếp theo. - Kỹ năng: Rèn kỹ năng phán đoán, so sáng, khả năng ghi nhớ cú chủ định. - Thái độ: Biết bảo về cơ thể trước các hiện tượng tự nhiên: Đội mũ khi trời nắng, không ra ngoài khi có sấm chớp... * Lựa chọn nội dung giáo dục: - Khi mục tiêu giáo dục đã được xác định tôi dựa vào mục tiêu để cụ thể hóa nội dung của từng lĩnh vực cho từng độ tuổi quy định trong chương trình vì nội dung giáo dục trong chương trình là những vấn đề cốt lõi, cơ bản. - Những nội dung giáo dục trong kế hoạch là những nội dung cụ thể, trẻ muốn biết, gần gũi với trẻ, phù hợp với vùng, miền. - Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội dung. Một mục tiêu có thể có 2-3 nội dung. VD: Mục tiêu giáo dục Nội dung giáo dục - Trẻ biết đếm trên đối tượng trong phạm vi 10 và đếm theo khả năng. - Đếm và nói đúng số lượng ít nhất đến 10 (hạt na, cái cúc, hạt nhựa...) - Đọc được các chữ số từ 1 đến 9 và chữ số 0. - Chọn thẻ chữ số tương ứng (hoặc viết) với số lượng đã đếm được. * Lựa chọn hoạt động giáo dục. - Theo Chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục gồm: Hoạt động chơi, hoạt động học, hoạt động lao động, hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân. Các hoạt động này được phân bố trong chế độ sinh hoạt trên ngày của trẻ. - Để lựa chọn được các nội dung giáo dục trong ngày phù hợp với trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm thì đòi hỏi giáo viên phải lựa chọn các hoạt động thực sự gần gũi với trẻ, phù hợp với khả năng nhận thức, tạo được hứng thú với hoạt động, kích thích trí tư duy, tưởng tượng và sáng tạo của trẻ VD: Hoạt động chơi: Cho trẻ được tự do chọn góc chơi, đồ chơi trẻ thích, tự chọn và thảo luận vai chơi với bạn, cô chỉ quan sát và giúp trẻ khi trẻ yêu cầu. Khi trẻ được tự do lựa chọn đồ chơi và hoạt động chơi yêu thích tôi thấy trẻ chơi rất hứng thú. VD: Hoạt động học: Trong chủ đề “Làng quê yêu dấu của bé – Đất nước Việt Nam và thủ đô yêu dấu”, tôi có thể chọn những nội dung đơn giản gần gũi với trẻ như: “Chợ quê” cho trẻ thông qua hoạt động khám phá nhằm giáo dục trẻ biết chợ quê ntn? Có bán những mặt hàng gì? Và nó gắn bó với người nông dân như thế nào? Từ đó trẻ biết yêu lao động sản xuất, yêu sản phẩm của quê hương. VD: Hoạt động lao động: Khi tổ chức một bữa ăn cho trẻ, tôi yêu cầu trẻ giúp cô kê bàn ăn, trải khăn, xếp bát, thìa, trẻ rất hào hứng giúp đỡ cô và tự nguyện trong các hoạt động lao động vừa sức. c. Biện pháp 3: Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì môi trường học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn được khám phá tất cả mọi vật xung quanh chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng mà trẻ thu nhận được trong những năm tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ. Những điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển sau này của trẻ. Chính vì vậy tôi luôn tâm niệm: Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi trường học tập tốt nhất ở ngay tại khu vực lớp và trường của trẻ. Trước hết tôi làm đẹp môi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp, trưng bày đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt mà vẫn gọn gàng ngăn nắp, thuận tiện, an toàn cho việc lấy, cất của trẻ đồng thời phát huy được tính tích cực của từng cá nhân trẻ. Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ tìm hiểu và khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng. - Trong lớp tôi đã bố trí các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc ồn ào. Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc sách; Góc xây dựng tránh lối đi lại. Góc thiên nhiên ở ngoài hiên. - Các góc có khoảng rộng, cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận động của trẻ. - Tạo ranh giới giữa các góc hoạt động. Ví dụ : Sử dụng giá đựng đồ chơi quay lại tạo thành ranh giới cho góc chơi. Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của GV. - Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ. - Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu và phù hợp với nội dung từng chủ đề đang thực hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái. - Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tôi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ nhìn để làm góc trưng bày sản phẩm của trẻ. Có hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ VD: Họa sỹ tý hon, hoặc Ai khéo tay ,bé thích bài nào. Tôi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem và đọc sách ( có que chỉ cho việc đọc sách ) Đọc sách theo từng chữ, từng dòng, tôi sắp xếp các hộp đựng vỏ cây khô hoa lá ép khô, các loại hạt Có gắn nhãn mác và hình ảnh rõ ràng để trẻ dễ nhận thấy, trẻ được chơi và làm được những sản phẩm từ những đồ chơi ấy. Ngoài ra tôi cũng dùng vỏ hến, ốc trai, sò vỏ trứng vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ tiền vừa dễ kiếm. Các tranh, lô tô đều được phân loại để ở giá vừa dễ lấy, dễ tìm. Ví dụ : Tôi phân loại lô tô : - Lô tô con vật xếp vào một ô . - Lô tô các loại quả xếp vào một ô Đối với tranh đều có chữ cái tương ứng ở dưới cũng được phân loại xếp gọn gàng và dễ kiếm. Khi tạo môi trường lớp học bao giờ tôi cũng chú ý tới những mảng tường lớn trong góc chơi, hoặc những mảng trung tâm mà trẻ thường hoạt động để làm nổi bật chủ đề hoặc sự kiện đang diễn ra. Các mảng này vừa được sử dụng để trang trí vừa được gắn những hình ảnh rất ngộ nghĩnh, sinh động. Từ những nguyên vật liệu đơn giản, dễ kiếm tôi đã cắt, vẽ dán trang trí những hình ảnh ngộ nghĩnh, có hiệu quả giáo dục. Như những cây nổi có kích cỡ lớn để trang hoàng cho lớp học của mình. VD: Tôi chọn một góc sáng dễ quan sát, tôi làm một cây chuối từ nhiều chất liệu, cây có lá, có buồng nổi hẳn lên trên bề mặt của tường. Bất cứ ai bước vào lớp học cũng bị thu hút sự chú ý bởi loại cây này. Tôi nghĩ đây chính là một loại phương tiện đồ dùng để cho trẻ được trải nghiệm, được khám phá, nó sẽ hấp dẫn hơn nhiều các bức tranh vẽ mà trẻ vẫn thường được học. Ngoài ra các mảng phụ tôi đã dùng để trang trí những hình ảnh theo từng chủ đề cụ thể để trẻ dược cảm nhận sự vật hiện tượng một cách tự nhiên. Tôi cũng sưu tầm các loại vải vụn, cọng rơm khô, lá khô, hoa ép khô, vỏ cây khô để cùng trẻ làm tranh ảnh cho tiết dạy. Sưu tầm các loại hạt, các loại vỏ trai ốc, hến sò ... để bổ xung cho giá đồ chơi của trẻ. Khu vực ngoài hiên tôi xây dựng góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngoài ra còn là nơi tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh về thế giới tự nhiên. d. Biện pháp 4: Tổ chức các hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Trong quá trình tổ chức hoạt động tôi luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ tham gia vào các hoạt động trải nghiệm, trẻ được học qua thực tế qua việc làm, qua khám phá tìm tòi, thông qua hình thức học bằng chơi, chơi mà học. VD: Khi tổ chức hoạt động cho trẻ tìm hiểu về “Các loại quả gần gũi”. + Mục đích : Trẻ biết tên gọi, đặc điểm, màu sắc của một số loại quả gần gũi. + Tiến hành: Cho trẻ khám phá, trải nghiệm, đặt các câu hỏi mang tính gợi mở: - Trong các loại quả con quan sát, con biết tên gọi của những loại quả nào? - Đã được ăn hoặc có những hiểu biết gì về những loại quả đó thì chia sẻ cho các bạn cùng biết? (Cho nhiều trẻ được nêu ý kiến của bản thân) - Bạn nào nêu được ý kiến đầy đủ hơn về từng loại quả (cho một vài trẻ nêu tổng hợp các ý kiến của các bạn về từng loại quả, gợi ý bổ xung nếu chưa đầy đủ) - Cô là người cho nhận xét cuối cùng. Qua cách tổ chức hoạt động như thế tôi đã gây hứng thú trực tiếp cho trẻ bằng trải nghiệm ( quan sát vật thật, tranh ảnh). Trẻ được khuyến khích và chủ động nói ra nhữn
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_nang_cao_hieu_qua_gia.doc