Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN:
Ở lứa tuổi học sinh mầm non, trẻ em không những được chăm sóc sức
khỏe, được học tập mà phải cần được thỏa mãn nhu cầu vui chơi. Vui chơi là
hoạt động chủ đạo thông qua hoạt động trò chơi, trẻ em được phát triển trí tuệ,
thể chất, tình cảm, quan hệ xã hội nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ.
Chúng ta đi ngược dòng thời gian với những trò chơi ở thập kỷ 70, 80 trở
về trước. Những trò chơi như u tù, kéo co, thả diều, đánh chuyền, nhảy dây,
trồng nụ trồng hoa gợi lại ký ức tuổi thơ còn đọng lại trong ta là sự sảng
khoái, hả hê khi thắng cuộc trò chơi kéo co, sung sướng đến tê người khi cánh
diều no gió, bay bổng chao đảo của trò chơi thả diều, là sự ú tim hồi hộp của trò
chơi trốn tìm.
Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân
gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ nhỏ mà nó chứa đựng cả một nền
văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc.
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƢNG TRƢỜNG MẦM NON THỊ TRẤN RẠNG ĐÔNG BÁO CÁO SÁNG KIẾN “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi” Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non Tên tác giả: Nguyễn Thị Xiêm Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sƣ phạm Chức vụ: Giáo viên Nơi công tác: Trƣờng mầm non thị trấn Rạng Đông Huyện Nghĩa Hƣng, tỉnh Nam Định Nam Định, ngày 15 tháng 6 năm 2020 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1. Tên sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi” 2. Lĩnh vực (mã)/cấp học: Giáo dục/Giáo dục mầm non. 3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Thời gian đã được triển khai thực hiện từ ngày 15/08/2019 đến 15/6/2020 4. Tác giả: Họ và tên: Nguyễn Thị Xiêm Năm sinh: 04 - 04 - 1979 Nơi thường trú: Xã Phúc Thắng, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Chức vụ công tác: Giáo viên Nơi làm việc: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông Điện thoại: 0942 967 326 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% 5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Tên đơn vị: Trường mầm non thị trấn Rạng Đông Địa chỉ: Thị trấn Rạng Đông, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định Điện thoại: 0228.3728.12 1 BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN: Ở lứa tuổi học sinh mầm non, trẻ em không những được chăm sóc sức khỏe, được học tập mà phải cần được thỏa mãn nhu cầu vui chơi. Vui chơi là hoạt động chủ đạo thông qua hoạt động trò chơi, trẻ em được phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm, quan hệ xã hội nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Chúng ta đi ngược dòng thời gian với những trò chơi ở thập kỷ 70, 80 trở về trước. Những trò chơi như u tù, kéo co, thả diều, đánh chuyền, nhảy dây, trồng nụ trồng hoa gợi lại ký ức tuổi thơ còn đọng lại trong ta là sự sảng khoái, hả hê khi thắng cuộc trò chơi kéo co, sung sướng đến tê người khi cánh diều no gió, bay bổng chao đảo của trò chơi thả diều, là sự ú tim hồi hộp của trò chơi trốn tìm. Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ nhỏ mà nó chứa đựng cả một nền văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, sự khéo léo mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Các trò chơi dân gian Việt Nam thường đơn giản, không cầu kỳ, không tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên, thậm chí chỉ là cái gậy, hòn đá, hòn bi chúng có thể nhặt trong vườn, dưới ruộng là có thể lập được một hội chơi. Trò chơi dân gian Việt Nam là một kho tàng đời sống tinh thần phong phú và rộng lớn. Những trò chơi dân gian cần gìn giữ và lưu truyền qua các thế hệ, tạo môi trường sống cộng đồng trong sáng trong tâm hồn trẻ thơ. Các em bé khoảng 2-3 tuổi thường được các anh chị và người lớn cho chơi trò “Chi chi chành chành” hay “Nu na nu nống”. Kèm theo những động tác của trò chơi là các bài đồng dao, vừa cho trẻ tập nói, vừa tạo niềm hưng phấn, thích thú. “Rồng rắn lên mây” là trò chơi gắn với đồng dao nhằm rèn luyện sự 2 nhanh nhẹn, khéo léo, phát huy tinh thần đoàn kết, tôn trọng kỷ luật và khả năng đối đáp, có liên quan đến nghi thức cầu mưa của cư dân nông nghiệp. Đồng dao trong các trò chơi được cấu trúc theo một lôgic riêng, đôi khi không có nghĩa gì cả, nhưng bằng tư duy liên tưởng, trẻ em vẫn có thể nhập vào câu hát để dẫn đến những kết cục bất ngờ: cái ngược đời, cái phi lý, lại có thể chấp nhận vì đấy là bài hát của trẻ em. “Ô ăn quan” là một trò chơi dân gian của trẻ em người Kinh, đây là trò chơi có tính chất chiến thuật thường dành cho hai người chơi và có thể sử dụng các vật liệu đa dạng, dễ kiếm để chuẩn bị cho trò chơi. Trò chơi “Nhảy lò cò” nhằm rèn luyện chân tay khỏe khoắn, dẻo dai. Các em gái rất thích thú với trò chơi “Chuyền” hoặc “Nhảy dây”. trò chơi này rèn luyện sức bền, sự khéo léo nhanh nhẹn. Trong khi chơi “Chuyền”, các cô bé thường đọc các bài đồng dao để tạo thêm không khí vui tươi. Các em trai thì thích thú với trò “Đánh khăng”, “Đánh đáo”, “Bắn bi”, “Chơi quay”. Các trò chơi này tạo sự ganh đua, giúp các em thể hiện bản tính của mình cũng như tạo mối liên kết giữa các thành viên trong một đội chơi. Khi có đông người, hoặc sinh hoạt tập thể, các trò chơi thường được tổ chức đó là “Bịt mắt bắt dê”, “Ú tim” (trốn tìm) hay như trò “Kéo co” thể hiện tinh thần thượng võ, rèn luyện thể lực và sự nhanh nhẹn, khéo léo. “Thả diều” là trò chơi được rất nhiều các em nhỏ ưa thích. Mỗi cánh diều bay cao là mỗi một ước mơ, một điều mong ước của các em gửi gắm theo cánh diều. Có lẽ những kỉ niệm thời thơ ấu gắn liền với những trò chơi hấp dẫn, lôi cuốn của trẻ thơ. Nhưng hiện nay, những trò chơi hồn nhiên ấy đang dần mai một, ngày càng bị lãng quên. Ngày nay, trước sự bùng nổ của công nghệ số, trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa, quá trình đô thị hóa và sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, những trò chơi dân gian trở nên xa lạ đối với trẻ thơ. Thay vào đó là những trò chơi điện tử mang tính bạo lực, nguy hiểm. Các hàng trò chơi điện tử mọc lên nhan nhản từ miền ngược đến miền xuôi mà khách hàng ở đây chỉ toàn là các em nhỏ. Lời cảnh báo của chúng ta những người làm 3 công tác giáo dục: “Hãy ngăn chặn các trò chơi vô bổ bằng việc phát huy tốt trò chơi dân gian - một di sản văn hóa quí báu của dân tộc”. T.S Nguyễn Văn Huy, giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã nói: “Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước - đang ngày càng bị mai mọt và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”. Tuy nhiên, trong thực tế việc chuyển tải các trò chơi dân gian cho trẻ nhỏ còn gặp nhiều bất cập do những khó khăn như: không gian, thời gian chơi, cách thức tổ chức trò chơi, chơi như thế nào để vừa vui tươi, lành mạnh vừa đảm bảo an toàn cho các cháu. Để tổ chức được các trò chơi dân gian có hiệu quả, lôi cuốn có tính giáo dục cao là một bài toán khó. Trước tình hình đó, là một giáo viên mầm non tôi luôn trăn trở đi tìm ra các giải pháp để tổ chức trò chơi dân gian đạt nhiều kết quả nhằm thiết thực cụ thể hóa phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực”. Bản thân tôi đã mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian cho trẻ lớp mẫu giáo 5-6 tuổi” để nghiên cứu và áp dụng tại trường mầm non thị trấn Rạng Đông. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP: 1. Mô tả giải pháp trƣớc khi tạo ra sáng kiến: Hiện nay thế giới đang diễn ra sự chuyển biến mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội: kinh tế, văn hoá, khoa học... trong đó sự giao thoa giữa các nền văn hoá giữa các nước trong khu vực và trên thế giới là một tất yếu. 4 Đại hội Đảng VIII khẳng định: "Văn hoá là nền tảng tinh thần xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội ...phải nhằm xây dựng và phát triển nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, xây dựng con người Việt Nam về tư tưởng, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống, xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh cho sự phát triển xã hội". Điều này được cụ thể hoá trong xác định mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của nước ta trong giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước khẳng định: “Đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, văn hoá, tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Ngày nay cùng với sự phát triển của khoa học kĩ thuật, khoa học công nghệ đặc biệt là công nghệ điện tử, tin học... làm xuất hiện một số trò chơi hiện đại, trò chơi điện tử có tác dụng mạnh mẽ và trực tiếp đến nhu cầu vui chơi của trẻ, ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển nhân cách của thế hệ trẻ, cùng với đó là sự mất dần vai trò và vị thế của các trò chơi dân gian trong đời sống trẻ thơ giai đoạn hiện nay. Hơn thế nữa việc nghiên cứu nhằm xây dựng và phát triển hệ thống các phương pháp, biện pháp tác động đồng bộ, hiệu quả trong công tác giáo dục trẻ đã và đang thu hút sự quan tâm chú ý của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu. Quá trình giáo dục trẻ được thực hiện thông qua tổ chức các hoạt động giáo dục và dạy học trong và ngoài giờ lên lớp. Tuy nhiên còn rất ít những công trình nghiên cứu khoa học đề cập và khai thác mang tính hệ thống về các trò chơi dân gian trong giáo dục trẻ, đặc biệt là những nghiên cứu về các biện pháp tổ chức trò chơi dân gian dành cho trẻ mẫu giáo. Trò chơi dân gian của trẻ em Việt Nam rất phong phú, nó không chỉ nhiều về số lượng mà còn đa dạng về thể loại, có thể phân loại ra làm 4 loại trò chơi dân gian gồm: Trò chơi vận động, trò chơi học tập, trò chơi sáng tạo, trò chơi mô phỏng. Có những trò chơi có lời hát, có những trò chơi có đồ chơi, có trò chơi con gái trò chơi con trai... Nhưng chốt lại các trò chơi đều nhằm phát triển trí tuệ, thẩm mỹ và thể lực. 5 Việc sử dụng các trò chơi dân gian trong nhà trường chỉ được khai thác tập trung với tư cách là một trong các phương pháp phát triển vận động cho trẻ nhỏ và kết quả khảo sát đầu năm học của lớp tôi được thể hiện như sau: Nội dung Khi chƣa áp dụng biện pháp Trẻ yêu thích hứng thú tham gia chơi trò chơi dân gian 26/29= 89,6% Trẻ hiểu biết về trò chơi dân gian 22/29= 75,8 % Mạnh dạn, tự tin khi tham gia trò chơi 23/29 = 79,3% Thể hiện tinh thần đoàn kết 21/29 = 72,4% Biết tự tổ chức trò chơi 20/29 = 68,9% Thực tế việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ tại lớp mẫu giáo 5 tuổi trường mầm non thị trấn Rạng Đông trong năm học 2019 - 2020 có những thuận lợi và những khó khăn sau: 1.1. Thuận lợi: - Được sự quan tâm của Phòng Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân thị trấn Rạng Đông, Ban giám hiệu nhà trường mua sắm cho trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho hoạt động tương đối đầy đủ, sân trường thoáng mát, an toàn cho trẻ hoạt động. - Bản thân tôi sinh ra và lớn lên ở nông thôn nên những trò chơi dân gian của trẻ con đã gắn bó với tôi trong suốt một thời gian dài. Tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và sưu tầm được khá nhiều trò chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với trẻ mẫu giáo. Bản thân được đào tạo chính quy và có thời gian trải nghiệm thực tế. Được sự hướng dẫn và chỉ đạo sát sao về chuyên môn của Phòng giáo dục và đào tạo, sự quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt của Ban giám hiệu nhà trường. - Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn. Biết sử dụng những kỹ năng tổ chức trò chơi tập thể cho trẻ. - Trẻ mẫu giáo lớn mạnh dạn, tự tin, thông minh, thích tham gia vào các trò chơi, đặc biệt là các trò chơi dân gian. 6 - Nhà trường tạo điều kiện cho các giáo viên, học sinh có phòng học, sân bãi sạch sẽ, các cháu ngoan, nhanh nhẹn, yêu thích các trò chơi; cô nhiệt tình hòa đồng với trẻ trong khi chơi. 1.2. Khó khăn: * Về phía giáo viên: - Từ trước đến nay giáo viên chỉ cho trẻ chơi các trò chơi tự do là chủ yếu hoặc chơi các trò chơi khô khan, gò ép, lặp đi lặp lại nhiều lần, không theo chủ đề và dễ gây nhàm chán cho trẻ. - Giáo viên chưa sáng tạo trong việc làm đồ chơi, đồ chơi chưa đẹp không hấp dẫn nên trẻ không hứng thú trong quá trình chơi; Giáo viên chưa thực tạo môi trường nhằm kích thích trẻ hứng thú vui chơi. * Về phía trẻ: - Trẻ mầm non ngay từ lứa tuổi nhà trẻ đến mẫu giáo đẫ được chơi rất nhiều trò chơi khác nhau nhưng trò chơi dân gian với trẻ thì quá mới mẻ. Trẻ còn ngỡ ngàng và chưa hiểu biết về trò chơi dân gian. - Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú. - Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào các hoạt động tập thể. * Về phía phụ huynh: - Phần lớn phụ huynh làm nghề nông nên việc dành thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất ít. Chính vì vậy trẻ ít có cơ hội được chơi các trò chơi dân gian. - Phụ huynh ít quan tâm tới trò chơi dân gian, những gia đình có điều kiện thường mua đồ chơi ở các cửa hàng về cho trẻ chơi, cho nên trẻ không nắm được cách thức chơi cũng như luật chơi của các trò chơi dân gian. - Phụ huynh có hoàn cảnh kinh tế và trình độ nhận thức khác nhau, việc phối kết hợp giữa giáo viên với phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục cũng gặp nhiều khó khăn. 7 - Nhận thức của một số phụ huynh cho rằng đến lớp chủ yếu là múa hát hoặc một số hoạt động khác chủ yếu là môi trường trong lớp học, chưa hiểu được tầm quan trọng của hoạt động vui chơi cũng ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển toàn diện của trẻ. - Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hạn hẹp vì một trò chơi không thể diễn ra trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà nó chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp vào các hoạt động của nhà trường còn về nhà phụ huynh ít chú ý đến. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: Trò chơi dân gian được xem là một hình thức giáo dục đơn giản, giúp hình thành nhân cách cũng như phát triển thể chất cho trẻ. Được thể hiện qua hành vi bắt chước của trẻ nhỏ từ những hoạt động của người lớn hay những điều mà người lớn truyền cho trẻ nhỏ. Là trò chơi cổ truyền của trẻ em, nó được hình thành và lưu truyền theo phương thức văn hóa dân gian. Trò chơi dân gian dễ dàng và phổ biến rộng rãi đối với trẻ, không chịu sự ràng buộc một cách nghiêm ngặt về không gian và thời gian, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể chơi ở mọi lúc, mọi nơi, với dụng cụ dễ kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy trong tự nhiên, rất dễ chơi, dễ hòa nhập trẻ có thể chơi bất cứ lúc nào và bất cứ ở đâu, gia đình, lớp học hay ở ngõ xóm trẻ đều có thể tổ chức các trò chơi phù hợp, thích hợp với nhu cầu, nguyện vọng và tâm lý của trẻ. Hầu hết các trò chơi dân gian gắn liền với các bài đồng dao, đó là những câu vè ngắn gọn, có nhịp điệu, âm thanh được sử dụng trong khi chơi. Khi chơi trò chơi dân gian trẻ phải thực hiện những quy tắc đề ra của trò chơi, phải phát huy được tính nhanh nhẹn, thông minh để trò chơi được hấp dẫn, là phương tiện giáo dục nhân cách toàn diện cho trẻ mầm non. Xuất phát từ thực tế trên tôi thấy việc trẻ làm quen với các trò chơi dân gian đã khó, giúp trẻ hiểu biết, mở rộng kiến thức và có thể tự tổ chức các trò chơi dân gian lại càng khó hơn. Do đó tôi luôn suy nghĩ và tìm ra những biện pháp để tổ chức các trò chơi dân gian dành cho trẻ mẫu giáo lớn. Từ những kiến thức đã học và tham khảo từ tài liệu, tôi đã đề ra một số biện pháp cụ thể như sau: 8 2.1. Biện pháp 1: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với độ tuổi Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. Bên cạnh đó, kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, giáo viên nên có sự cân nhắc lựa chọn cho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu. Ví dụ: Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé khả năng chú ý có chủ định chưa tốt, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản và gắn với lời đồng dao để dễ nhớ dễ chơi như: “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu nống”, “Dung dăng dung dẻ” (Hình ảnh trò chơi:“Nu na nu nuống”) Với trẻ mẫu giáo lớn khả năng chú ý có chủ định và tư duy của trẻ đã phát triển rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi được các trò chơi dài hơn và khó hơn nên khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu giáo lớn, tôi lựa chọn các trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp, trò chơi thường kèm theo đồ chơi, giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ, gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ có thể cho tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp tham gia như: “Thả đỉa ba ba”, “Ô ăn quan”, “Chuyền 9 thẻ”, “Hát chuyền sỏi”,“Trốn tìm”,“Đếm sao”,“Kéo co”,“Rồng rắn lên mây”, “Chồng đống chồng đe”,“Trồng nụ trồng hoa”,“Ném còn”,“Cướp cờ” - Một số hình ảnh minh họa như sau: (Hình ảnh “Trò chơi kéo co”) (Hình ảnh “Chơi Ô ăn quan”) Tóm lại để tạo hứng thú cho trẻ trong các buổi chơi, giáo viên nên chủ động trong việc lựa chọn trò chơi sao cho phù hợp với độ tuổi với trò chơi một cách hợp lý để không gây nhàm chán. Trò chơi phải thay đổi tùy theo địa điểm 10 chơi, không gian chơi. Trò chơi không lặp đi lặp lại nhiều lần và giáo viên phải có kỹ năng tổ chức trò chơi là hòa mình với trẻ con, cùng chơi với các em như người bạn lớn. 2.2. Biện pháp 2: Chuẩn bị các điều kiện cho trẻ chơi. Chúng ta đều biết rằng để có kết quả trong công việc nào đó đều phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện (về thời gian, không gian, phương tiện...) đặc biệt với trò chơi dân gian muốn cho trẻ chơi tốt chúng ta cần phải chuẩn bị tốt các điều kiện như địa điểm để chơi trong lớp hay ngoài lớp, đồ chơi, lời ca... Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng mà thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được. Ví dụ: “Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật có dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non Trò chơi “Ném còn” không thể diễn ra nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản như trò chơi “Bịt mắt bắt dê” cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt mắt Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết cho trò chơi. Điều kiện cần phải có thời gian đó là lời đồng dao, có những trò chơi vừa chơi vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó khiến cho không khí chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa, song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ. Ví dụ như: chơi “Chi chi chành chành”, trẻ hát “Chi chi chành chành - Cái đanh thổi lửa - Con ngựa chết trương - Tam vương ngũ đế”. Câu hát dường như chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành. Hay như chơi “Rải ranh” trẻ hát “Rải ranh - Bẻ cành - Hái ngọn 11 Chọn đôi”. Cùng với lời hát trong trẻo là bàn tay rải những viên sỏi một cách khéo léo, tung viên cái lên, nhặt một hoặc hai viên con dưới đất, rồi lại giơ tay đỡ viên cái vừa rơi xuống. Trò chơi chỉ chi chành chành có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt động chiều, hoạt động ngoài trời Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi. Số lượng người trong mỗi trò chơi, có những trò
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_to_chuc_tro_choi_dan.pdf