Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm chế biến món ăn cho trẻ mầm non

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Tên sáng kiến kinh nghiệm: “MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHẾ BIẾN MÓN ĂN CHO TRẺ MẦM NON”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Chăm sóc nuôi dưỡng.
3. Thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Từ ngày 24 tháng 8 năm 2019 đến ngày 30 tháng 6 năm 2020
4. Tác giả:
Họ và tên: Bùi Thị Ngoan
Năm sinh: 1985
Nơi thường trú: Nghĩa Hùng - Nghĩa Hưng - Nam Định
Trình độ chuyên môn: CĐSP
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường Mầm non xã Nghĩa Hùng
Địa chỉ liên hệ: Trường mầm non xã Nghĩa Hùng
Điện thoại: 0962968839
5. Đồng tác giả(nếu có)
6. Đơn vị áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Tên đơn vị: Trường mầm non xã Nghĩa Hùng
Địa chỉ: Xã Nghĩa Hùng - Huyện Nghĩa Hưng - Tỉnh Nam Định
Điện thoại: 0962968839
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHĨA HƯNG
TRƯỜNG MẦM NON NGHĨA HÙNG
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
“ MỘT SỐ KINH NGHIỆM CHẾ BIẾN MÓN ĂN CHO TRẺ MẦM NON”
 Tác giả: Bùi Thị Ngoan
 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm mầm non
 Chức vụ: Giáo viên
 Nơi công tác: Trường Mầm non xã Nghĩa Hùng
Nghĩa Hùng, ngày 10 tháng 6 năm 2020
BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Trẻ em hôm nay - thế giới ngày mai câu nói ấy rất quen thuộc trong cuộc sống của mỗi người chúng ta, là niềm tự hào của mỗi gia đình. Chính vì vậy trẻ em ngày nay được sự chăm sóc đặc biệt của gia đình và toàn xã hội. Mọi trẻ em đều có quyền được chăm sóc, nuôi dưỡng và phát triển toàn diện về mọi mặt. Trong đó dinh dưỡng đối với trẻ hết sức quan trọng, nó giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất lẫn tinh thần và nhất là trong giai đoạn dịch bệnh covid19 đang hoành hành trên thế giớithì nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ càng cấp thiết hơn bao giờ hết.
Ở trường mầm non nơi tôi đang công tác toàn thể giáo viên nhân viên đều nhiệt tình yêu nghề mến trẻ từ đó tôi luôn mong muốn tìm tòi học hỏi một số kinh nghiệm chế biến món ăn cho trẻ để vận dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ. Tôi không ngừng học hỏi trau dồi kiến thức, lắng nghe ý kiến đóng góp của đồng nghiệp để từ đó tham mưu với BGH nhà trường về thực đơn theo mùa cho trẻ. Trẻ có đủ dinh dưỡng thì sẽ tạo ra kháng thể giúp trẻ chống đỡ được bệnh tật nhưng để trẻ ăn hết khẩu phần ăn của trẻ lại là một vấn đề cần quan tâm bởi vì cũng còn có rất nhiều trẻ không thích ăn, ăn ít và đó cũng là điều băn khoăn của bản thân tôi khi đang công tác trong lĩnh vực nuôi ăn tại cơ sở của trường mầm non. Nhiều người cho rằng có điều kiện cho con ăn nhiều trẻ sẽ phát triển tốt nhưng nhiều người không biết được cho trẻ ăn như thế nào và bằng cách nào để trẻ có thể hấp thụ được hết thức ăn. Vì thế một số bà mẹ chỉ chế biến món ăn theo cách thông thường chưa đẹp mắt, mùi vị thức ăn chưa thơm ngon nên chưa kích thích sự thèm ăn của trẻ khiến nhiều trẻ còn ăn chưa hết xuất. Ở trường mầm non trẻ thường được ăn hai bữa: một bữa chính và một bữa phụ. Trong đó bữa chính đóng vai trò quan trọng trong thành phần dinh dưỡng của trẻ. Tôi luôn phối hợp các nhóm thực phẩm một cách hợp lý với độ tuổi kết hợp tạo cho trẻ có thói quen tốt trong ăn uống. Có như vậy trẻ mới phát triển toàn diện.Từ những băn khoăn đó và từ công tác nuôi ăn trẻ hàng ngày tại trường màm non tôi đã tìm ra: “Một số kinh nghiệm chế biến món ăn cho trẻ tại trường mầm non” với mong muốn giúp các bà mẹ có thể chế biến cho con em mình các món ăn hợp vừa đẹp mắt và đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, nhất là trong tình hình dịch bệnh vừa qua.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến.
	Tại trường tôi công tác trẻ được ăn 2 bữa: 1 bữa chính và một bữa phụ đối với trẻ mẫu giáo và 2 bữa chính, một bữa phụ đối trẻ nhà trẻ. Nhà trường đã lên thực đơn theo mùa và theo tuần, thực phẩm phong phú. Tuy nhiên vì số lượng tiền ăn tại lớp trong ngày còn thấp, giá cả các loại thực phẩm tăng cao nên những món ăn có chứa các loại thực phẩm có giá trị kinh tế cao như: chim bồ câu, tim lợn, mực mai loại lớn.. sẽ được ít thực phẩm chính vì thế để làm sao với số tiền như thế mà lại muốn cho trẻ được ăn những thực phẩm có giá trị cao đó là điều trăn trở của nhà trường cũng như của bản thân. Dựa trên bảng dinh dưỡng thành phần các chất của các loại thực phẩm tôi tham mưu cùng ban giám hiệu phụ trách nuôi ăn lên thực đơn kết hợp các loại thực phẩm phù hợp và tính khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ để đạt cân đối các chất dinh dưỡng trong ngày của trẻ, trước khi nấu ăn cho trẻ tôi và tổ viên thường thực hành nấu món ăn đó trước trong các buổi sinh hoạt của tổ, được rồi chúng tôi mới nấu cho trẻ ăn.	Trước đây bản thân tôi nghĩ làm sao trẻ được ăn nhiều, tính khẩu phần ăn cân đối đủ lượng các chấtvà các món ăn không lặp lại trong tuần là được nhưng qua làm công tác nuôi dưỡng tôi đã thay đổi suy nghĩ không cần nhiều chỉ cần cung cấp đủ dưỡng chất cho trẻ trong ngày là được để cho trẻ hấp thụ một cách tốt nhất.Vì vậy các món ăn cần kết hợp nhiều loại thực phẩm, màu sắc đẹp mắt, mùi vị thơm ngon, giàu dinh dưỡng.
2./ Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Sau khi thay đổi thực đơn với các món ăn mới: cháo chim câu đậu xanh, mực xào cà rốt hành tây, cháo tôm rau củ...tôi thấy trẻ ăn ngon hơn, thích ăn ở trường hơn. Thể hiện trẻ ăn bán trú tại trường dông nhất trong các năm qua cuối năm đạt 100% trẻ ăn bán trú tại lớp.Có phụ huynh nhận xét :cháu nhà em về nói mẹ làm không ngon bằng cô giáo con thì đó cũng là động lực để chúng tôi tìm tòi sáng tạo hơn trong công tác nuôi ăn.
Để trẻ thích đến trường để được ăn những món ăn ngon giàu dinh dưỡng, trẻ ăn ngon, ăn hết xuất cần kể đến khâu chế biến, trong chế biến kỹ thuật nấu ăn giữ vai trò quan trọng, kết hợp với thực phẩm sạch, đa dạng sẽ tạo ra được các món ăn đẹp mắt hấp dẫn đối với trẻ. Để có được những món ăn thơm ngon, đẹp mắt đó đòi hỏi người nấu ăn phải hiểu biết đầy đủ và nắm vững kỹ thuật chế biến món ăn và phải có tâm huyết với nghề. Với trẻ mầm non, các cô nuôi phải khéo léo lựa chọn phương pháp chế biến thịch hợp cho từng loại món ăn.
2. Hiện trạng 
2.1 Ưu điểm 
 Năm học 2019 - 2020 tôi được phân công là bếp trưởng bếp ăn khu A và là tổ trưởng chuyên môn tổ nuôi. Luôn nhận được sự quan tâm và chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu nhà trường vè công tác nuôi ăn bán trú.
Nhà trường quan tâm đầu tư trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho công tác nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ.
	Một số cô nuôi công tác lâu năm nên có nhiều kinh nghiệm trong chế biến các món ăn và luôn được ban giám hiệu tham gia góp ý để xây dựng thực đơn phong phú phù hợp với địa phương theo mùa.
	Được phụ huynh học sinh trong nhà trường luôn quan tâm, khen ngợi khi phụ huynh đại diện xuống bếp ăn kí nhận thực phẩm tay ba cùng ban giám hiệu và nhân viên nuôi ăn .
 2.2 Nhược điểm
	Các cô dinh dưỡng ở trường do là giáo viên và thuê nhân viên ngoài vào làm công tác nuôi ăn , chưa qua lớp đào tạo về nấu ăn nên gặp nhiều khó khăn trong công tác nuôi dưỡng.
	Do trường mới có một khu được xây dựng theo quy trình bếp một chiều, còn một khu bếp xây dựng đã lâu nên phần nào ảnh hưởng đến cường độ lao động của cô dinh dưỡng.
Thực phẩm còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, thuốc tăng trọng gây khó khăn cho khâu chọn thực phẩm.
Gía cả thực phẩm tăng cao.
* Một số kinh nghiệm tôi rút ra khi làm món ăn cho trẻ: là các loại thức ăn cho trẻ phải chín kĩ, các loại rau củ quả không nên chín quá vì sẽ mất hết các vitamin, thịt xay nhỏ linh nhừ. Các loại rau củ quả: cà rốt, khoai tây, hành tây, bí xanh... thái hạt lựu nhỏ, các loại rau có lá thì thái nhỏ để cho các bé dễ ăn.
- Chế biến đa dạng các món ăn từ 1 nguyên liệu chính: thịt bò sốt chua ngọt, thịt bò xào cà rốt hành tây, thịt bò sốt vang; thịt rim đậu phụ, thịt kho tàu, thịt xào rau củ quả; trứng tôm cà rốt đảo bông, trứng tôm rán, trứng thịt rán, trứng tôm đậu phụ hấp...
- Tôi học hỏi qua đồng nghiệp, qua tài liệu để có thêm kinh nghiệm chế biến món ăn.
- Lựa chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Lựa chọn nhà cung cấp thực phẩm có uy tín vì thực phẩm tươi ngon sẽ quyết định món ăn đó có ngon hay không.
- Thực hiện theo quy trình một chiều, vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh nhà bếp.
- Kết hợp nhiều loại thực phẩm, màu sắc đa dạng kích thích trẻ ăn ngon ăn hết xuất.
- Xây dựng thực đơn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm, kết hợp nhiều loại thực phẩm không kị nhau trong một món ăn giúp trẻ hấp thu đầy đủ các chất dinh dưỡng vì mỗi loại cung cấp một dưỡng chất khác nhau. Đặc biệt là lựa chọn các loại thực phẩm theo mùa tránh mua thực phẩm trái mùa vì những loại thực phẩm đó sẽ chứa nhiều hàm lượng bảo quản không tốt cho sức khỏe của trẻ.
* Bảng thực đơn mùa hè cho trẻ.

Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
Bữa chính trưa
- Thịt kho trứng chim cút - Canh bầu nấu tôm
- Thịt sôt chua ngọt - - Canh mồng tơi nấu cua
- Trứng tôm rán
- Canh rau ngót nấu thịt nạc
- Thịt om đậu phụ
- Canh trứng cà chua 
- Trứng cuộn thịt hấp
- Canh rau , mướp nấu cáy.
Bữa phụ MG + NT
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Bữa phụ mẫu giáo
Chè đỗ đen
Miến phở thịt gà, cà chua
Cháo chim câu đậu xanh
Bún mọc, cà chua
Cháo tôm cà rốt
Bữa chính chiều nhà trẻ
Cháo lươn đậu xanh
Miến phở thịt gà, cà chua
Cháo chim câu đậu xanh
Bún mọc, cà chua
Cháo tôm cà rốt

* Bảng thực đơn mùa đông cho trẻ.

Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
Bữa chính trưa
- Cá trắm sốt cà chua, - Canh cá nấu chua
- Thịt kho trứng chim cút
- Canh mồng tơi nấu cua
- Mực xào cà rốt, hành tây
- Canh rau ngót nấu thịt
- Thịt lợn, tôm nõn xào thập cẩm
- Canh rau cải nấu tôm

-Thịt gà rim
- Bí xanh cà rốt nấu thịt.

Bữa phụ MG + NT
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Sữa Vinamilk
Bữa phụ mẫu giáo
Bún mọc, cà chua
Xôi đỗ xanh
Cháo tim đậu xanh
Miến phở thịt gà, cà chua
Cháo lươn đậu xanh
Bữa chính chiều nhà trẻ
Bún mọc, cà chua
Trứng, tôm, thịt rán.
Bí xanh nấu thịt.
Cháo tim đậu xanh
Thịt rim hạt lạc
Canh rau cải nấu cua
Cháo lươn đậu xanh

Dưới đây là cách nấu một số món ăn mà tôi cùng ban giám hiệu nhà trường xây dựng thực đơn để có món ăn ngon giàu dinh dưỡng cho trẻ.
1/. Món trứng cuộn thịt hấp
Nguyên liệu:
Giò sống
Trứng vịt
Hành, mắm, muối, dầu ăn
*Cách làm
- Trứng tráng thật mỏng 
- Lấy thìa dàn đều giò sống lên miếng trứng đã tráng, sau đó cuộn lại, lấy giấy sạch cuốn ra ngoài thật chặt, lấy dây buộc kĩ, cho vào nồi hấp cách thuỷ chừng 10', sau đó vớt ra để nguội
Thành phẩm:
Món ăn có màu đẹp, đều, trông hấp dẫn
2/. Món cháo chim bồ câu đậu xanh.
Nguyên liệu:
Chim bồ câu ra ràng
Đỗ xanh, gạo nếp, gạo tẻ
Hành khô, hành lá
Bột nêm, bột canh, dầu ăn, nước mắm.
Cách sơ chế:
Thịt chim sau khi làm sạch thì lọc lấy phần thịt ở 2 bên nầm và đùi chim đem xay nhuyễn ướ với nước mắm, bột canh, hạt nêm.
Gạo nếp, gạo tẻ vo sạch để ráo
Hành khô bỏ vỏ rửa sạch, băm nhuyễn.
Hành lá rửa sạch thái nhỏ.
Đậu xanh ngâm , đãi sạch vỏ
Cách nấu: 
Phi thơm hành mỡ cho phần xương chim vào xào chín tới sau đó cho nước vào ninh nhừ xương để lấy nước xương, phần xương đã nhừ ta có thể bóc lấy phần thịt và xay xương để lọc lây nước.
Cho gạo cùng đậu xanh linh nhừ cùng với nước xương chim bồ câu
Phi thơm hành khô và cho phần thịt chim vào xào cho thêm gia vị đảo đều cho thịt săn lại.
Khi cháo chín cho thịt chim vào đun cùng, nêm gia vị cho vừa ăn, đun đến khi cháo cháo nhừ có độ sánh thì tăt bếp cho mùi vào và thưởng thức
.
3.Cháo lươn
*Nguyên liệu
- Gạo nếp, gạo tẻ
- Đậu xanh
- Lươn
- Rau
- Dầu, mắm, muối
- Nước sạch
*Cách làm
- Rau nhặt rửa sạch, thái nhỏ
- Gạo, đậu vo, đãi sạch vỏ, sạn, thóc để ráo nước 
- Nước đong vừa đủ, 1/3 lượng nước dùng để nấu cháo, 2/3 để lọc nước xương lươn 
- Lươn tuốt sạch nước, rửa sạch, dội qua nước sôi, mỏ bỏ ruột, gỡ lấy thịt lươn, xay nhỏ ướp vào muối, sau đó cho thịt đã ướp vào sào lươn
- Xương lươn giã nhỏ, lọc kĩ bằng nước sôi, dùng nước nấu cháo 
- Nấu cháo trắng, sau đó đổ nước lọc xương lươn vào, đun cho tới khi cháo nhừ, cho lươn đã xào vào đun sôi tiếp 
- Cháo chín nhừ cho rau vào đảo đều, nêm vừa mắm muối, cho nốt phần dầu mỡ còn lại, bắc ra khỏi bếp, cháo lươn ăn nóng 
*Thành phẩm
- Cháo sánh, nhừ, dậy mùi thơm của hành và các loại rau có vị ngọt của lươn, cháo không vón cục, không tanh không xót xương.
IV/.HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
1/. Hiệu quả kinh tế:
 - Tự học hỏi qua thực tiễn, qua tài liệu. 
- Trẻ được ăn những món ăn ngon, đầy đủ dinh dưỡng, màu sắc bắt mắt giúp trẻ hào hứng khi ăn. 
- Trẻ ăn ngon, ăn hết xuất.
2/ .Hiệu quả về mặt xã hội
- Các món ăn mới được đưa ra tôi thường cho thực hành vào các buổi sinh hoạt của tổ, thực hành và rút ra kinh nghiệm sau đó mới đưa vào thực đơn nấu cho trẻ. 
- Các món ăn được chế biến đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đúng kỹ thuật, có vị thơm ngon, đẹp mắt, hấp dẫn phù hợp với độ tuổi của trẻ mầm non.
- Được các phụ huynh tin tưởng khi cho con ăn bán trú tại trường.
3/.Khả năng áp dụng và nhân rộng.
- Các món ăn được đưa vào thực đơn của nhà trường và nhận được phản hồi tốt.
IV/.Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền
Trên đây là một số kinh nghiệm về chế biến các món ăn cho trẻ tại trường mầm non mà tôi đã học hỏi được qua quá trình công tác . Tôi hy vọng được sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để tôi có thêm kinh nghiệm trong công tác nuôi ăn đạt kết quả cao.
Tôi xin chân thành cảm ơn! 
	TÁC GIẢ SÁNG KIẾN 
 Bùi Thị Ngoan
CƠ QUAN ĐƠN VỊ
ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
(ghi rõ nhận xét, phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng có đạt được mức cơ sở hay không, tính mới của sáng kiến là gì?)
..........................................................................................................................
(Ký tên, đóng dấu)
(khối phòng GD&ĐT đối với GV MN, TH, THCS)
PHÒNG GD&ĐT
XÁC NHẬN CỦA PHÒNG GD&ĐT
(ghi rõ nhận xét, phạm vi ảnh hưởng và hiệu quả áp dụng có đạt được mức huyện hay không, tính mới của sáng kiến là gì?)
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
(Ký tên, đóng dấu)
Tài liệu tham khảo
Tác giả: Nguyễn Văn Thoả, năm xuất bản (1999)
Tên sách: Hướng dẫn cách chế biến món ăn cho trẻ em dưới 6 tuổi