SKKN Một số biện pháp nhằm phát triển cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non.
Trẻ mầm non, nhất là trẻ lứa tuổi nhà trẻ có những đặc điểm rất riêng biệt về cấu tạo tâm sinh lý, do đó, trẻ nhà trẻ cần có những biện pháp chăm sóc thích hợp. Có người đã cho rằng: “ Trẻ em là một trang giấy trắng, ai muốn vẽ gì vào đó thì vẽ”. Quan điểm đó chưa hoàn toàn đúng, vì thực tế, khoa học đã chứng minh: trẻ em cũng có những cảm nhận riêng của mình, đòi hỏi trẻ phải tích cực tham gia vào hoạt động thì từ đó tâm lý của trẻ mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài.
Trẻ em lứa tuổi mầm non “học bằng chơi – chơi mà học”, trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ có điều kiện để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm quan trọng đó, là một người giáo viên mầm non, tôi luôn coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhẹ nhàng, gần gũi nhằm phát triển một cách toàn diện cho trẻ trên tất cả các lĩnh vực: Đạo đức - Trí tuệ - Thể lực - Thẩm mĩ. Từ đó, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp, ứng xử và dần dần hoàn thiện nhân cách cùng với các hoạt động giáo dục khác.
Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Trước hết, hoạt động này tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri giác đồ vật về hình dáng, cấu trúc, màu sắc. hình thành ở trẻ các thao tác tư duy, phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Thứ hai, về đạo đức, hoạt động tạo hình giúp hình thành ở trẻ các đức tính tốt như: Yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp. Về thể chất, hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các khớp ngón tay,cổ tay, các cơ bàn tay . giúp trẻ ngày càng khéo léo linh hoạt. Về thẩm mỹ, giúp trẻ hình thành xúc cảm và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo ra các sản phẩm tạo hình. Ngoài ra, hoạt động tạo hình còn là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ lứa tuổi mầm non, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho trẻ những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo.
MỤC LỤC I: I: ĐẶT VẤN ĐỀ Trẻ mầm non, nhất là trẻ lứa tuổi nhà trẻ có những đặc điểm rất riêng biệt về cấu tạo tâm sinh lý, do đó, trẻ nhà trẻ cần có những biện pháp chăm sóc thích hợp. Có người đã cho rằng: “ Trẻ em là một trang giấy trắng, ai muốn vẽ gì vào đó thì vẽ”. Quan điểm đó chưa hoàn toàn đúng, vì thực tế, khoa học đã chứng minh: trẻ em cũng có những cảm nhận riêng của mình, đòi hỏi trẻ phải tích cực tham gia vào hoạt động thì từ đó tâm lý của trẻ mới phát triển và bộc lộ ra bên ngoài. Trẻ em lứa tuổi mầm non “học bằng chơi – chơi mà học”, trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ có điều kiện để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Biết được tầm quan trọng đó, là một người giáo viên mầm non, tôi luôn coi trọng việc tạo ra môi trường giáo dục trẻ bằng những hoạt động thiết thực, nhẹ nhàng, gần gũi nhằm phát triển một cách toàn diện cho trẻ trên tất cả các lĩnh vực: Đạo đức - Trí tuệ - Thể lực - Thẩm mĩ. Từ đó, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kỹ năng thực hành, giao tiếp, ứng xử và dần dần hoàn thiện nhân cách cùng với các hoạt động giáo dục khác. Đối với việc giáo dục phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em, hoạt động tạo hình có một vị trí rất quan trọng. Trước hết, hoạt động này tạo điều kiện để trẻ phát triển khả năng tri giác đồ vật về hình dáng, cấu trúc, màu sắc... hình thành ở trẻ các thao tác tư duy, phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. Thứ hai, về đạo đức, hoạt động tạo hình giúp hình thành ở trẻ các đức tính tốt như: Yêu thích cái đẹp, mong muốn tạo ra cái đẹp. Về thể chất, hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các khớp ngón tay,cổ tay, các cơ bàn tay ... giúp trẻ ngày càng khéo léo linh hoạt. Về thẩm mỹ, giúp trẻ hình thành xúc cảm và thị hiếu thẩm mỹ khi trẻ tạo ra các sản phẩm tạo hình. Ngoài ra, hoạt động tạo hình còn là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ lứa tuổi mầm non, nó giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể hiện một cách sinh động những gì chúng nhìn thấy trong thế giới xung quanh, những gì làm trẻ rung động mạnh mẽ và gây cho trẻ những rung động xúc cảm, tình cảm tích cực. Hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Lứa tuổi nhà trẻ từ 24 – 36 tháng, hoạt động tạo hình mới chỉ thể hiện bằng đường nét, hình dạng, chứ chưa thể tạo nên những hình ảnh rõ ràng, đầy đủ. Tuy nhiên, trẻ cũng đã có khả năng liên tưởng, liên hệ giữa các dấu hiệu của đối tượng. Trẻ đã có khả năng thể hiện tưởng tượng tái tạo, biểu cảm bằng cách “Một số biện pháp nhằm phát triển cảm xúc thẩm mỹ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non” sử dụng một số chấm, vạch, đường nét khác nhau bổ sung vào các hình do người lớn vẽ sẵn hoặc do trẻ tình cờ tạo nên. Những sản phẩm tạo hình của trẻ nhà trẻ rất ngây thơ và “trẻ con”, nhưng trong cái non nớt ấy là cả sự tưởng tượng diệu kỳ, tự do tìm kiếm, thử nghiệm và nhờ đó mà thoả mãn những nhu cầu khám phá cái chưa biết, nhu cầu tạo ra cái đẹp đang không ngừng nảy sinh và phát triển ở trẻ. Hoạt động tạo hình được thể hiện rất phong phú và đa dạng qua các hình thức như: tô, vẽ, nặn, xé giấy, trang trí... Trong đó, vẽ, nặn là hoạt động phổ biến ở quê tôi . Kim lan một làng nghề gốm cổ truyền bên ven sông Hồng làng nghề đã có từ lâu đời. Tại nơi đây, mỗi đứa trẻ từ khi sinh ra và lớn lên đã được tiếp xúc hàng ngày với đất nặn, màu, các sản phẩm gốm sứ được làm từ đất. Bản thân tôi cũng là một người con của làng gốm Kim Lan , tôi luôn mong muốn duy trì và phát huy hơn nữa nghệ thuật làm gốm sứ cổ truyền của quê hương. Với vai trò là một cô giáo mầm non, người trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ hàng ngày, tôi biết “ các con” bé bỏng của tôi hôm nay nhưng ngày mai sẽ trở thành những nghệ nhân gốm sứ của quê hương. Bản thân tôi luôn trăn trở “ Mình phải làm gì? Làm như thế nào?” để góp một phần công sức nhỏ bé của mình với quê hương, giúp các nghệ nhân tài năng nghệ thuật trong tương lai được ươm mầm, chăm sóc và phát triển toàn diện. Với tinh thần trách nhiệm cao, lòng say mê nghề nghiệp, luôn nhiệt tình, ham học hỏi, tôi đã quyết định chọn đề tài “ Một số biện pháp nhằm phát triển cảm xúc thẩm mĩ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi thông qua hoạt động tạo hình tại trường mầm non” để nghiên cứu và áp dụng trong suốt năm học 2017 – 2018 này. II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Đặc điểm tình hình 1. Cơ sở lí luận Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của trẻ 24 – 36 tháng tuổi, vận động của trẻ còn ở mức độ thấp (kỹ năng cầm bút, thao tác cắt, xé, chấm hồcòn vụng). Một mặt, do trẻ mới rời gia đình đến lớp với cô, với bạn, lúc này môi trường sống, sinh hoạt của trẻ rộng hơn, mọi sự vật hiện tượng xung quanh trẻ còn rất mới lạ, trẻ chưa có khái niệm về cái gì cụ thể. Mặt khác, vốn ngôn ngữ của trẻ còn quá ít. Trẻ chưa thể diễn đạt nguyện vọng của mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy, hoạt động tạo hình chính là một thứ ngôn ngữ riêng để trẻ biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với mọi người xung quanh. Để tạo ra một sản phẩm đẹp trước hết, trẻ phải hiểu về đối tượng, có tình cảm với nó và có kỹ năng tạo ra sản phẩm thì trẻ mới hoàn thành sản phẩm đó được. Chính từ các hoạt động khám phá, tìm tòi sẽ làm phát triển tình cảm thẩm mỹ của trẻ. 2. Cơ sở thực tiễn - Trường mầm non Kim Lan khung cảnh sư phạm đẹp , trường khang trang sạch sẽ với các phòng học thiết kế hiện đại , các phòng chức năng được trang bị đầy đủ phục vụ cho việc chăm sóc giáo dục trẻ . - Ban giám hiệu có năng lực , chuyên môn cao , các cô giáo yêu nghề mến trẻ nhiệt huyết trong công việc . - Năm học 2017 – 2018 , tôi được Ban giám hiệu phân công phụ trách lớp Nhà trẻ NT1 với số trẻ là 40 cháu/3cô. Bằng sự trẻ trung nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, luôn tích cực trau dồi kiến thức, học hỏi chị em đồng nghiệp, lớp Nhà trẻ NT1 luôn làm điểm thực hiện các chuyên đề cho nhà trường, trong đó có chuyên đề tạo hình lứa tuổi nhà trẻ 24 – 36 tháng. - Trong quá trình thực tế khi tổ chức các hoạt động cho trẻ hàng ngày, tôi thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1 . Thuận lợi: - Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, nhà trường có cơ sở vật chất khang trang và đầy đủ các điều kiện để chăm sóc giáo dục trẻ. - Được sự quan tâm của BGH Nhà trường đầu tư về cơ sở vật chất như đồ dùng học tập của các cháu lớp học rộng rãi , thoáng mát . - Nhà trường đã trang bị đầy đủ trang thiết bị cho lớp trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ như: các thiết bị ánh sáng, máy tính hiện đại, ti vi màn hình phẳng, giá góc, nhất là học liệu học phẩm của cô và trẻ. - 100% trẻ ăn bán trú tại trường, đa số trẻ trong lớp đều nhanh nhẹn, hoạt bát, thông minh, có sức khỏe, bước đầu một số trẻ đã có các thao tác tạo hình vì được tiếp xúc với nghề truyền thống từ gia đình. - Tôi được tham gia học tập cũng như kiến tập nhiều chuyên đề tạo hình của đồng nghiệp ở các độ tuổi khác nhau. - Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cũng như nghiệp vụ sư phạm. - Trẻ được tiếp xúc trực tiếp với các sản phẩm, cách làm các sản phẩm gốm sứ nghệ thuật một cách thường xuyên tại gia đình có lò sản xuất gốm sứ. - Đa số phụ huynh nhiệt tình trong việc trao đổi, phối kết hợp với tôi và giáo viên ở lớp trong công việc rèn kĩ năng tạo hình và thu thập nguyên vật liệu tạo hình. 2.2. Khó khăn: - 100% trẻ tới lớp là các cháu mới, kĩ năng tạo hình của trẻ có được là do có sẵn ở một số gia đình có lò sản xuất gốm sứ, còn đa số các cháu còn bỡ ngỡ vì chưa được tiếp xúc với tạo hình bao giờ. Do đó, việc đưa trẻ vào nếp học, việc hướng dẫn trẻ các kĩ năng tạo hình cơ bản mất nhiều thời gian. - Đa số trẻ chưa được tiếp xúc với các nguyên vật liệu tạo hình ( hồ dán, xốp màu, giấy màu, đất nặn, sáp màu....) do đó, kĩ năng tạo hình của trẻ còn rất nhiều hạn chế. - Khả năng ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế, trẻ phát âm chưa rõ, chưa diễn tả được ý hiểu của mình với người khác. - Một số trẻ trong lớp có tính thụ động, không tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn trong lớp. Trước những thuận lợi và khó khăn như vậy, tôi đã đề ra một số biện pháp thực hiện như sau: 3. Một số biện pháp thực hiện 3.1. Biện pháp 1 : Điều tra, khảo sát tình hình trẻ trong lớp - Để nắm bắt được đặc điểm tình hình của trẻ trong lớp, ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát trẻ trong lớp mình với các tiêu chí cụ thể : - Tổng số trẻ khảo sát : 40 trẻ ( đầu năm) Nội Dung tiêu chí Trẻ tập trung chú ý quan sát cô làm mẫu Trẻ hứng thú tham gia hoạt động cùng cô Biết sử dụng,thao tác đơn giản với một số nguyên vật liệu tạo hình ( bút sáp, giấy, màu, đất) Bước đầu biết nói , giới thiệu về sản phẩm của mình Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Đ CĐ Tổng số trẻ 16 24 18 22 15 25 9 31 Chiếm tỷ lệ % 40 60 45 55 37 63 22 78 3.2. Biện pháp 2: Cung cấp hiểu biết về cái đẹp, tạo cho trẻ có cảm xúc về cái đẹp thông qua việc tạo môi trường trong và ngoài lớp học. Trong trường Mầm non, lớp học đầu tiên của trẻ tuổi 24 – 36 tháng chính là lớp Nhà Trẻ. Vậy, làm thế nào để trẻ có ấn tượng về lớp học, về trường Mầm non? Trẻ không sợ đến lớp; trẻ háo hức đến trường? Trước hết, người giáo viên phải trang trí, xây dựng, tạo môi trường lớp học có tính thẩm mỹ, phù hợp chủ đề, phù hợp với nhận thức của trẻ trong lớp. Việc tạo môi trường đẹp có tính thẩm mỹ trong lớp học là để khi trẻ đến lớp ấn tượng đầu tiên tác động vào trẻ là toàn bộ sự bài trí, cách sắp xếp trang trí lớp học của bé. Bé quan sát xung quanh xem lớp mình có khác nhà bé không? Có đẹp hơn nhà bé không?...Chính mô hình trường lớp học sẽ tạo ấn tượng khó phai trong bé. Đây là tác động cần thiết để hình thành cảm xúc nghệ thuật cho trẻ. Vì vậy, tôi đã tìm hiểu yêu cầu của chủ đề, căn cứ vào cấu trúc phòng học của lớp mình và đặc điểm tâm lí của trẻ mà tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ. Hiện nay, cách trang trí môi trường nhóm lớp trong trường Mầm non không còn trang trí theo kiểu mảng chủ đề chính mà nội dung, hình ảnh trang trí chủ đề được đưa vào các góc trong lớp dưới bàn tay khéo léo của cô và trẻ cùng làm. Trẻ nhỏ nên giáo viên lựa chọn các hình ảnh mang tính chất đặc trưng nhất để giúp trẻ có thể nhận biết, phân biệt được từng góc chơi theo nội dung và hình ảnh mà giáo viên trang trí, sắp xếp các góc chơi. Để gây ấn tượng cho trẻ, tôi thường sưu tầm, thiết kế các hình ảnh ngộ nghĩnh đáng yêu, có màu sắc đẹp, bố cục hợp lí và có tên thật gần gũi với trẻ. Ví dụ: Chủ đề Trường Mầm non: + Ở góc vận động, tôi trang trí hình ảnh bé chơi đu quay, cầu trượt, bập bênh. Hình ảnh trang trí bé chơi đu quay, bập bênh + Góc “ Bé hoạt động với đồ vật”, ngoài các đồ chơi xâu vòng, xâu hạt, hoa lắp ghép, tôi còn chuẩn bị các bài vẽ về đồ dùng đồ chơi trong lớp, ngoài trời cho trẻ tập di màu, tô màu, bôi màu để trưng bày, treo các bài sản phẩm của trẻ. + Góc “ Cô và cháu cùng đọc sách”, tôi trang trí hình ảnh cô giáo và bạn nhỏ đang cùng nhau xem sách truyện, đồng thời tôi tận dụng mảng tường để treo các quyển sách, truyện minh họa trong chủ đề. Hình ảnh cô và cháu cùng xem sách truyện - Chủ đề Thế giới động vật: + Để gây sự chú ý đến trẻ, ngay ở ngoài cửa lớp – các ô cửa kính, Tôi đã trang trí những bức tranh có các con vật gần gũi, quen thuộc với trẻ để khi bước vào lớp trẻ đã nhận thấy sự khác biệt với các chủ đề khác. Bên trên cửa lớp, tôi làm một cây dây leo bắc ngang cửa ra vào, có một ổ chim và những con chim đang đậu. Trẻ lớp tôi đã rất thích thú mỗi khi đến lớp. + Góc “ Cô và cháu cùng đọc sách”, ngoài những hình ảnh các con vật nuôi trong gia đình, con vật sống trong rừng, con vật sống dưới nước, tôi còn làm thêm một số con vật bằng xốp màu rất ngộ nghĩnh để trẻ không chỉ được ngắm mà còn được tri giác mỗi khi tham gia các hoạt động. + Góc “ Bé tập cho em ăn” là hình ảnh chị bế em và xúc cơm cho em ăn, các đồ dùng dụng cụ chế biến: xoong, nồi, thìa, bát, chảo, các loại rau củ thịt, cá. Hình ảnh bé bế em và cho em ăn Để các góc thêm phong phú, hấp dẫn và “ mở” với trẻ thì ngoài những hình ảnh quen thuộc như bé chơi bập bênh, đu quay được trang trí trên mảng tường, tôi còn thiết kế và làm rất nhiều đồ dùng để bé có thể dễ dàng vận động ngay trong mỗi giờ chơi góc: bập bênh, xe đạp, bóng, vòng thể dục, túi cát,trống lắc, sắc xô, bục cao, đường ngoằn ngoèo, đường gấp khúc. Khu lớp Nhà trẻ của tôi phụ trách được xây dựng cũng khá lâu, do vậy, diện tích phòng học còn hơi trật so với số trẻ. Để tăng diện tích sử dụng triệt để, để tạo hiệu ứng tuyên truyền cho phụ huynh, tôi đã tận dụng không gian bên ngoài như hiên của phòng học làm nơi trưng bày sản phẩm của trẻ. Tôi bố trí mỗi trẻ có một ô để treo sản phẩm do chính tay trẻ tạo ra. Ở đây, trẻ được quan sát toàn bộ sản phẩm của mình và của bạn. Trẻ có thể tự so sánh bài của ai đẹp hơn, ai chưa đẹp bằng, nếu bài của bé chưa đẹp thì bé phải cố lên lần sau phải làm cho đẹp hơn để bằng bạn hoặc làm đẹp hơn để có bài trang trí trong các góc. Từ kết quả đó sẽ kích thích lòng ham muốn say mê học tạo hình của trẻ. Hình ảnh trưng bày sản phẩm của trẻ bên ngoài lớp Ngoài ra, để tạo không gian xanh ngay tại môi trường lớp học, tôi đã thiết kế giá bằng khung sắt để trưng bày, treo các giỏ cây hoa, cây xanh, cây cảnh ở ngay trước hiên của lớp làm góc thiên nhiên với các đồ chơi như bình tưới nước để trẻ có thể tưới nước cho cây hàng ngày. Tất cả đều được tôi sắp xếp một cách hài hòa, phù hợp với trẻ. Để phát huy tối đa tác dụng của môi trường hoạt động sau khi chuyển chủ đề, tôi khéo léo tận dụng thay đổi nội dung chủ đề mới. Tôi đã cùng trẻ thảo luận và đặt tên cho chủ đề mới và tên của góc chơi của mình. Tôi giới thiệu cho trẻ về các sản phẩm bằng các ngôn ngữ nghệ thuật để tích luỹ cho trẻ có vốn hiểu biết về nghệ thuật và say mê nghệ thuật. Từ đó kích thích lòng ham muốn thích tham gia tạo sản phẩm nghệ thuật để có sản phẩm trang trí lớp học của mình.Tóm lại, việc tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ là một việc làm rất quan trọng, vừa đạt mục đích cho trẻ học mọi lúc mọi nơi, đồng thời còn góp phần nâng cao chất lượng tạo hình cho trẻ. 3.3. Biện pháp 3: Cho trẻ làm quen với các nguyên vật liệu tạo hình quen thuộc và hình thành các kỹ năng tạo hình cơ bản cho trẻ. Các nguyên vật liệu tạo hình như giấy, giấy màu, sáp màu, bút lông, bút dạ, màu nước, đất nặn, hồ... là những nguyên vật liệu rất quen thuộc dành cho trẻ để tham gia hoạt động tạo hình. Ngoài ra, tôi còn tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm, phế liệu bỏ từ gia đình để tạo sự đa dạng của nguyên vật liệu nhằm khuyến khích khả năng sáng tạo của trẻ. Để đảm bảo khi sử dụng nguyên liệu tạo hình, tôi luôn chú ý những điểm sau: + An toàn (không nhọn, không có cạnh sắc, không độc hại) + Rẻ tiền (những nguyên vật liệu có ở địa phương : đất sét, tượng thạch cao, bát, chén thô...). + Dễ kiếm (vỏ hộp sữa chua, lá cây, nắp chai, sách báo cũvv) + Dễ bảo quản hay cất giữ. + Dễ cầm (phù hợp với tay cầm của trẻ), dễ sửa chữa. + Tạo cơ hội để lựa chọn và sắp xếp nguyên liệu. Ví dụ1: Vỏ hộp sữa chua tôi có thể tạo ra những con vật ngộ nghĩnh, cái cốc trông rất sinh động và những nguyên vật liệu tưởng chừng như không thể sử dụng được nữa, tôi đã rửa sạch và sáng tạo ra những đồ dùng cho trẻ chơi. Ở lứa tuổi 24 – 36 tháng, với sự hướng dẫn của người lớn trẻ có thể tự cầm được bút sáp, bút màu vẽ các nét nguệch ngoạc lên giấy, di màu vào các hình đơn giản, nhận biết các màu cơ bản (xanh, đỏ, vàng) hay sử dụng đất nặn để nặn một số đồ vật, hoa quả( nặn cái vòng, nặn viên bi, nặn viên phấn) Các kỹ năng tạo hình đơn giản trẻ đã có thể thực hiện một cách dễ dàng nếu như được người lớn hay cô giáo hướng dẫn và rèn luyện. Tuy nhiên, 100% trẻ lớp tôi đều là lần đầu tới lớp, hầu như trẻ chưa được tiếp xúc hoặc đã được tiếp xúc nhưng lại chưa biết cách sử dụng đúng cách các nguyên vật liệu tạo hình. Do đó, tôi đã tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với các nguyên vật liệu tạo hình ( đất nặn, hồ dán, sáp màu, vỏ hộp sữa chua). Muốn trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động đó, tôi đã làm tốt công tác chuẩn bị từ tranh ảnh, vật mẫu đến các nguyên vật liệu phù hợp và đủ với số lượng cho tất cả mọi trẻ đều được tham gia hoạt động. Trẻ sẽ được hoạt động theo nhóm nhỏ hay trong các giờ hoạt động góc. Cách làm này có tác dụng rất tích cực trong quá trình hình thành tình cảm thẩm mĩ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Ngoài ra, trẻ sẽ được tiếp xúc, biết tác dụng và cách sử dụng các nguyên vật liệu tạo hình. Từ đó, tôi sẽ hình thành các kỹ năng tạo hình cơ bản bước đầu cho trẻ. * Hoạt động cho trẻ làm quen với giấy, sáp màu, bút lông, bút dạ, màu nước: Đầu tiên, tôi cho trẻ cầm bút di màu lên giấy theo ý thích của trẻ. Sau đó di màu các hình ảnh to rõ nét, ít chi tiết. Dần dần, khi trẻ đã cầm bút khá thành thạo, tôi cho trẻ tập di nét cơ bản như: di dọc, di ngang, di xiên, di xoay tròn. Ngoài sáp màu là nguyên vật liệu chủ yếu cho trẻ làm quen thì các loại nguyên liệu như màu nước sử dụng bút lông, bút bông hay bút dạ, tôi cũng cho trẻ sử dụng vào các hoạt động tập di màu, tập tô màu. Để trẻ dễ sử dụng khi cầm bút tô màu nước, tôi còn thiết kế kiểu “ Bút bông”. Với kiểu bút này, trẻ có thể dễ dàng tô màu những bức tranh đen trắng đã được vẽ sẵn hình vẽ to, rõ ràng, đơn giản như: hoa, quả, ô tô...mà không bị chờm ra ngoài và không cần phải chấm màu nhiều lần. Cách làm bút bông như sau: tôi sử dụng những chiếc đũa ăn một lần rửa sạch sẽ để làm thân bút, sau đó dùng đề can màu dán kín phần thân bút. Cắt nhỏ những miếng bông thành những hình vuông cỡ 3x3cm, sau đó buộc bông vào phần thân bút bằng dây thép bạc. Cuối cùng, tôi dùng băng dính trong quấn quanh phần bông và thân bút lại là được chiếc bút bông cho trẻ sử dụng Khi trẻ đã có kĩ năng di các nét thành thạo, tôi bắt đầu cho trẻ tập vẽ các nét cơ bản: nét ngang( vẽ con đường), nét xoay tròn( vẽ cuộn len, vẽ quả bóng), vẽ nét xiên (vẽ mưa rơi). Hình ảnh bé ngồi vẽ mưa Khi trẻ tham gia hoạt động này sẽ giúp: - Trẻ biết được một số nguyên vật liệu chủ yếu trong hoạt động tạo hình như: giấy, màu sáp, bút lông, bút dạ để tô, vẽ. - Trẻ biết giấy dùng để vẽ, sáp màu dùng để tô. - Trẻ nhận biết 3 màu cơ bản: xanh, đỏ, vàng. - Trẻ biết tô ngang hoặc dọc kín tờ giấy. - Từ đó, trẻ có kỹ năng cầm bút, ngồi đúng tư thế. - Phát triển khả năng tập trung chú ý cho trẻ. * Hoạt động chơi với đất nặn và làm quen với một số cách nặn đơn giản: Đối với trẻ 24 – 36 tháng tuổi, vận động tinh của trẻ phát triển ở mức độ thấp. Vì vậy, tôi rèn luyện cho trẻ một số kỹ năng cơ bản sử dụng đất để tạo ra sản phẩm: lăn dọc (tay phải úp lên viên đất lăn đi lăn lại nhịp nhàng theo chiều dọc tạo thành hình giống cái bút, con giun, cái xúc xích); xoay tròn (tay phải úp lên viên đất từ trái qua phải tạo thành hòn bi, quả cam, chùm quả); phối hợp các thao tác lăn dọc, xoay tròn ấn dẹt tạo thành các sản phẩm như cái bánh, cánh hoa Hình ảnh trẻ làm quen với đất nặn Khi tham gia hoạt động này sẽ giúp trẻ: - Phát triển khả năng ghi nhớ và tái tạo lại hình ảnh mà trẻ đã được trải nghiệm qua thực tế thành các sản phẩm tạo hình. - Trẻ biết đất dùng để nặn các đồ vật, hoa quả, hình thùvv - Thông qua các thao tác nặn rèn tính khéo léo, sự kiên trì và sự phối hợp tay, mắt để hoàn thành sản phẩm tạo hình. * Làm quen với xé và dán: Trẻ 24 – 36 tháng hoạt động dán hình chủ yếu là dán theo vệt chám hồ, khi hướng dẫn trẻ dán, tôi cũng hướng dẫn trẻ cách dán từ dễ đến khó: chấm hồ vào vết chấm tròn và đặt hình vào vết chấm hồ (dán cây xanh, dán những quả bóng tròn); đặt hình khít vào các nét chấm mờ (dán quả, dán hình con gà, dán ô tô); dán chồng (làm bông hoa). Hình ảnh bé dán cây xanh Ngoài việc tập cho trẻ dán hình, tôi còn hướng dẫn trẻ xé. Ban đầu, tôi cho trẻ xé giấy tự do vào các giờ hoạt động đón, trả trẻ, hoạt động ngoài trời, sau đó, tôi cho trẻ tập xé từ đơn giản đến phức tạp: xé tự do,
File đính kèm:
- giao_duc_nha_trenguyen_thi_uyenmnkim_lan_32202016.doc