SKKN Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ mẫu giáo ở Trường Mầm non

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I.Một số biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm 
non
II. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến: 
Bác Hồ đã từng khẳng định “Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền được sống, quyền 
được tự do, quyền được nhu cầu hạnh phúc”.
Như vậy, hạnh phúc là nhu cầu của mỗi cá nhân, là mục tiêu phấn đấu đấu của mỗi con 
người. Đối với trẻ em lứa tuổi mầm non để có được hạnh phúc thì trước tiên các em được 
sống trong một gia đình hạnh phúc, được sự yêu thương của bố mẹ và người thân. Bên 
cạnh đó các em cần được trưởng thành trong một ngôi trường hạnh phúc, một lớp học 
hạnh phúc, các con được học tập, được vui chơi, được chia sẻ cùng với mọi người xung 
quanh. Mỗi đứa trẻ hạnh phúc sẽ góp phần tạo nên một xã hội hạnh phúc, một đất nước 
đầy hạnh phúc.
Mục tiêu của ngành giáo dục và đào tạo trong thời đại mới là hướng tới xây dựng môi 
trường giáo dục lành mạnh, thân thiện, tích cực hướng tới xây dựng “Trường học hạnh 
phúc”. Đó cũng là một trong những tiêu chí nhằm đổi mới căn bản, toàn diện của ngành 
giáo dục và đào tạo.
Xuất phát từ thực tiễn của nền giáo dục và định hướng phát triển lâu dài của nhà trường, 
bên cạnh việc nâng cao chất lượng chuyên môn thì việc tạo ra môi trường học tập tích 
cực, thân thiện tiến đến mục tiêu “Trường học hạnh phúc - Thầy cô hạnh phúc - Học sinh 
hạnh phúc” không chỉ là đích đến mà còn là khát vọng của toàn xã hội đã và đang hướng 
tới. Để có trường học hạnh phúc thì phải có những lớp học hạnh phúc. Lớp học hạnh 
phúc là yêu thương, an toàn và tôn trọng. Lớp học hạnh phúc phải là điểm đến thân thiện 
và vui thích của trẻ, là môi trường giáo dục hoàn hảo tạo được cho trẻ tâm lí thoải mái khi 
trẻ đến lớp, khi đến lớp sẽ có hứng thú, niềm vui, sự mong chờ và những rung động. Lớp 
học hạnh phúc không áp đặt trẻ phát triển theo khuôn mẫu mà đóng vai trò định hướng để 
trẻ được làm những gì mình yêu thích và say mê. Đặc điểm của trẻ ở lứa tuổi mầm non là 
“Học mà chơi, chơi mà học” nên việc xây dựng môi trường phải hấp dẫn đối với trẻ. Môi 
trường áp dụng các phương pháp học tập linh hoạt, hiện đại để có thể kích thích các tư 
duy tìm tòi, khám phá cho trẻ. Chính vì vậy, xây dựng trường học hạnh phúc với những 
lớp học hạnh phúc là xu thế tất yếu trong giáo dục hiện nay.
 Để xây dựng được môi trường lớp học hạnh phúc đòi hỏi người giáo viên viên cần 
năng động sáng tạo đổi mới tư duy, cách dạy, phá vỡ cách dạy truyền thống làm cho trẻ 
dễ hiểu dễ lĩnh hội và làm theo yêu cầu của cô. Do đó trẻ mầm non cần được tiếp cận với 
những phương pháp giáo dục tiên tiến như: Phương pháp giáo dục Steam, Montessori, 
phương pháp Reggio, phương pháp “Dạy học dự án” .. Giáo dục Steam không phải là những cách đào tạo, những bí quyết học “Siêu” để dạy học sinh thành tài, thành những 
nhà toán học, khoa học vĩ đại... mà phương pháp này sẽ giúp trẻ phát triển được khả năng 
tư duy, khả năng làm việc nhóm, đặc biệt trẻ được làm quen sớm với khoa học, công 
nghệ, kỹ thuật tạo nền tảng tốt cho trẻ khi vào các tiết học tiếp theo. Đây là một trong 
những phương pháp giáo dục tiên tiến góp phần định hướng cho việc xây dựng môi 
trường giáo dục lớp học an toàn và hạnh phúc cho trẻ.
 Năm học 2023 – 2024, tôi được nhà trường phân công dạy lớp 3 tuổi tôi đã nhận thấy 
trẻ lớp tôi chưa hứng thú đến lớp, đến trường lắm, việc hàng ngày đến lớp học chưa thực 
sự trở thành thói quen. Trẻ vẫn cảm thấy gia đình là nơi an toàn, che trở, bao bọc trẻ và 
là nơi hạnh phúc nhất, nên khi trẻ ở trường trẻ vẫn chưa cảm thấy được hạnh phúc, trẻ 
vẫn còn cảm giác bị bỏ rơi, cô độc. Trẻ đến lớp học còn thụ động, làm theo hướng dẫn 
của cô chứ chưa thực sự linh hoạt, sáng tạo. Chính vì vậy tôi luôn trăn trở và suy nghĩ 
làm thế nào để học sinh của tôi luôn hạnh phúc khi tới lớp, được học tập, được phát huy 
hết khả năng và sự sáng tạo của mình, làm sao để tạo cho trẻ có cảm giác lớp học là ngôi 
nhà thứ 2 của trẻ và cô giáo là người mẹ thứ 2 của trẻ. Đồng thời làm sao để phụ huynh 
yên tâm, tin tưởng khi gửi con tới lớp. Chính vì vậy tôi đã bàn bạc với giáo viên được 
phân công đứng lớp cùng mình và quyết định chọn đề tài “ Một số biện pháp xây dựng 
lớp học hạnh phúc cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non.” làm đề tài nghiên cứu 
cho mình. Tôi hy vọng qua đề tài này sẽ góp một phần công sức nhỏ bé để nhằm tạo 
ra lớp học hạnh phúc là nơi trẻ được tự do thể hiện cảm xúc của bản thân, trẻ hứng thú và 
thích đến lớp, đến trường hơn, giáo viên giúp trẻ mỗi ngày đến trường là 1 ngày vui, trẻ 
chủ động tích cực khi tham gia vào các hoạt động của lớp, mạnh dạn, tự tin thể hiện bản 
thân. Qua đó trẻ được hoạt động trong môi trường giáo dục tiên tiến, tiếp thu lĩnh hội 
những kiến thức mới, hình thành, phát triển các kỹ năng xã hội cần thiết trong cuộc 
sống. Tạo được niền tin yêu của phụ huynh an tâm trao gửi con cho cô giáo. Đồng thời 
xây dựng được đội ngũ giáo viên nhiệt huyết, yêu nghề, yêu trẻ.
III. Mô tả giải pháp kỹ thuật 
III.1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
1.1. Giải pháp 1: Tham mưu mua sắm đầy đủ trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi trong, 
ngoài lớp học
Sử dụng đồ chơi để dạy học là phù hợp với đặc điểm tâm lí và nhận thức của trẻ, giúp cho 
giáo viên có cơ sở tốt để thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Có thể nói lớp học 
mầm non không thể không có đồ chơi cũng như giáo viên mầm non không thể không có 
đồ dùng dạy học. Vì vậy ngay từ đầu các năm học, chúng tôi đã lên kế hoạch tham mưu 
với Ban giám hiệu nhà trường mua sắm đầy đủ các trang thiết bị, đồ dùng để phục vụ 
cho các hoạt động của trẻ trong đó không thể thiếu đồ chơi ngoài trời được bố trí ở sân 
trường. Trường có diện tích rộng, khuôn viên khang trang sạch đẹp, sân trường chia thành các khu vui chơi như khu vườn cổ tích, khu vườn hoa, khu vườn rau của bé, khu 
chơi các đồ chơi vận động .. các khu vui chơi được trang bị đầy đủ các đồ dùng đồ 
chơi mới cho trẻ.
+ Ưu điểm: Với những đồ chơi mua sẵn có màu sắc sặc sỡ, đẹp mắt thường thu hút trẻ 
tích cực chú ý và say sưa khám phá qua đó giúp trẻ hình thành thái độ tích cực trong học 
tập.
+ Nhược điểm: Bên cạnh những ưu điểm đó thì việc sử dụng những đồ dùng, đồ chơi 
mua sẵn lại ít phát huy được khả năng sáng tạo và trí tưởng tượng của trẻ; làm giảm kỹ 
năng tương tác với cô giáo và các bạn; tốn kém tiền bạc nhưng hiệu quả sử dụng không 
cao, gây lãng phí 
1.2. Giải pháp 2: Xây dựng môi trường cho trẻ hoạt động:
Để phát huy tính tích cực của trẻ, khi thiết kế các góc hoạt động giáo viên luôn chú ý 
đến diện tích, không gian lớp học và đối tượng trẻ trong nhóm, lớp, sắp xếp vị trí các góc 
chơi phù hợp, bố trí hài hòa giữa các góc động và góc tĩnh, việc sắp xếp các đồ dùng đồ 
chơi theo đúng chủ đề, chủ điểm Đối với trẻ mầm non, môi trường ngoài lớp học là 
yếu tố góp phần tích cực trong các hoạt động nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục toàn 
diện cho trẻ. Để tạo cho trẻ có nhiều cơ hội được tham gia các hoạt động trải nghiệm thực 
tế, nhà trường sắp xếp các khu vực chơi với đất, cát, nước, đá, sỏi....Tạo điều kiện để trẻ 
thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh, từng bước cung cấp các biểu tượng 
phong phú về đối tượng giúp trẻ tự khám phá bằng cách huy động sự tham gia của các 
giác quan, các quá trình tâm lí khác nhau để lĩnh hội các khía cạnh khác nhau của sự vật.
+ Ưu điểm: Với việc được tiếp xúc với môi trường trong ngoài lớp học đẹp mắt, hấp dẫn 
kích thích sự chú ý của trẻ, trẻ thích quan sát, tìm hiểu và khám phá mọi vật xung quanh.
+ Nhược điểm: Môi trường trong ngoài lớp học chưa đẹp mắt, thu hút, tính thẩm mỹ 
dạng chưa cao, không phong phú, đa, hình ảnh không sống động, nên chưa kích thích 
được ở trẻ sự tò mò, chưa khai thác được hết sự sáng tạo của trẻ trong các hoạt động. Trẻ 
chưa có môi trường tốt để được tự do trải nghiêm, thỏa mãn nhu khám phá của trẻ
1.3. Giải pháp 3: Động viên, khích lệ trẻ.
Để giúp trẻ phát triển toàn diện, tự tin thể hiện cảm xúc của mình thì có một điều không 
thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ động viên kịp thời của cô giáo đối với những sản 
phẩm, việc tốt mà trẻ làm được, hay đối với những trẻ chưa làm tốt, chưa hoàn thành 
xong sản phẩm của mình thì một lời khích lệ sẽ làm cho trẻ cố gắng hơn nữa trong giờ 
hoạt động lần sau. Việc nhận xét của giáo viên đối với sản phẩm, việc làm của trẻ cũng 
rất quan trọng, nó giúp cho trẻ rút được những kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau, 
cũng như bước đầu hình thành khả năng nhận xét đánh giá trên bản thân trẻ. Chính vì 
vậy, trong các hoạt động chúng tôi luôn biết cách động viên khích lệ trẻ đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những mặt còn hạn chế trên trẻ để không làm trẻ tự thấy thoả mãn ở khả 
năng của bản thân mình để tiếp tục cố gắng hơn nữa. Tuy nhiên, việc đánh giá trẻ cũng 
cần phải chính xác, phù hợp với cách nhìn, cách nghĩ cũng như cách cảm nhận của trẻ đối 
với hành động của mình.
+ Ưu điểm: Sự động viên, khích lệ kịp thời của giáo viên làm tăng hứng thú của trẻ. Từ 
đó giúp trẻ tích cực và vui vẻ tham gia vào hoạt động.
+ Nhược điểm: Bên cạnh những ưu điểm thì sự động viên, khen ngợi quá mức có thể 
khiến trẻ cảm thấy nhàm chán. Nếu khen ngợi quá nhiều trẻ sẽ cho là mình nhất, dễ trở 
nên kiêu ngạo và coi thường các bạn khác.
1.4. Giải pháp 4: Nâng cao trình độ bản thân.
Bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ là việc mà bất kỳ giáo viên nào cũng nên 
làm và phải làm thường xuyên. Chính vì thế chúng tôi thường xuyên sưu tầm các loại 
sách hướng dẫn, tham khảo thông tin trên mạng các nội dung liên quan đến nội dung nuôi 
dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ nhằm nắm chắc hơn về nội dung, hình thức, phương pháp 
tổ chức các hoạt động cho trẻ một cách sáng tạo, hứng thú, hấp dẫn hơn. Đồng thời học 
hỏi cách làm đồ dùng, cách tạo môi trường làm giàu cảm xúc cho trẻ, thường xuyên học 
hỏi, dự giờ đồng nghiệp, đúc rút kinh nghiệm để dạy tốt.
+ Ưu điểm: Với sự nỗ lực cố gắng học tập, chúng tôi ngày càng vững vàng hơn trong 
công tác chuyên môn, tích lũy được cách thức tổ chức các hoạt động cho trẻ đạt hiệu quả.
+ Nhược điểm: Mặc dù bản thân luôn có ý thức học hỏi nhưng chưa thực sự sáng tạo, giờ 
học còn khô cứng, không khí lớp học buồn tẻ, các hoạt động diễn ra lặp đi lặp lại theo mô 
típ cũ vì vậy chưa lôi cuốn được trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động.
III.2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Là những giáo viên nhiều năm trực tiếp đứng lớp, chúng tôi luôn mong muốn các con đến 
lớp với tâm thể thoải mái vui vẻ, tích cực để “Mỗi ngày đến lớp là một ngày vui”. Qua 
một thời gian tích cực nghiên cứu, áp dụng các giải pháp hữu hiệu về xây dựng Một số 
biện pháp xây dựng lớp học hạnh phúc cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non”, chúng tôi 
nhận thấy sự thay đổi rõ rệt và tích cực. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn đưa ra một số giải 
pháp như sau:
 2.1 Giải pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức bản thân.
2.1.1 Mục tiêu của giải pháp.
 Không ngừng học tập, nghiên cứu để trang bị cho mình những hiểu biết, những 
kiến thức, kỹ năng về chuyên môn để tôi chủ động, tự tin, linh hoạt, sáng tạo hơn trong 
quá trình chăm sóc, giáo dục trẻ. 2.1.2 Nội dung
Đây là giải pháp khá quan trọng, muốn xây dựng được lớp học hạnh phúc đòi hỏi người 
giáo viên phải nắm chắc được kiến thức cũng như kỹ năng cần thiết. Giáo viên luôn luôn 
phải học hỏi trau dồi kiến thức, có các kỹ năng mềm lôi cuốn trẻ, giúp trẻ luôn cảm thấy 
được sự an toàn và thật sự hạnh phúc khi được ở bên cô giáo.
2.1.3 Cách thức và điều kiện thực hiện giải pháp
 Phải khẳng định rằng: Chất lượng chuyên môn phụ thuộc rất lớn vào bản thân mỗi giáo 
viên, do đó yếu tố con người đóng vai trò quyết định. Người thầy cần giỏi về chuyên 
môn, đồng thời lại phải tốt về nhân cách mới thực hiện được nhiệm vụ của mình, thực sự 
là những “Kỹ sư tâm hồn”.
 Do vậy việc bồi dưỡng về nhận thức và chuyên môn của bản thân mỗi giáo viên là một 
việc làm vô cùng cần thiết giúp giáo viên có nhận thức đúng đắn trang bị cho giáo viên 
những hiểu biết, các kiến thức về chuyên môn giúp giáo viên chủ động, tự tin trong quá 
trình tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ.
 Từ nhận thức về ý nghĩa của việc tự học tự bồi dưỡng, nên bản thân tôi luôn tham gia 
đầy đủ các buổi bồi dưỡng chuyên môn do Phòng GD&ĐT tổ chức, các buổi sinh hoạt 
chuyên môn tại nhà trường, lắng nghe và ghi chép một cách nghiêm túc, mạnh dạn trao 
đổi với giảng viên, cán bộ quản lý các trường, với bạn bè đồng nghiệp về những vấn đề 
còn chưa rõ, chưa hiểu, những vấn đề mà tôi quan tâm về đổi mới phương pháp giảng 
dạy.
 Xác đinh tự học, tự nghiên cứu tài liệu cũng là một việc làm không thể thiếu được 
trong việc nâng cao nghiệp vụ của giáo viên nên tôi đã tìm kiếm những tài liệu, sách vở 
về đổi mới phương pháp giảng dạy, lấy trẻ làm trung tâm, kỹ năng nghiệp vụ của giáo 
viên và tự đọc, tự nghiên cứu để rút ra được những vấn đề cần thiết đối với giáo viên 
trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Bên cạnh đó, công tác dự giờ, thao giảng có 
vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bồi dưỡng và tự bồi dưỡng của mỗi giáo viên. Qua 
dự giờ hội giảng cả người dạy và người dự đều rút ra được những kinh nghiệm về chuyên 
môn cho mình. Để giúp bản thân hiểu sâu sắc vấn đề đổi mới phương pháp và đối chiếu 
giữa kiến thức sách vở với thực tiễn tôi đã mạnh dạn xây dựng một số hoạt động và đăng 
ký dạy thao giảng để ban giám hiệu nhà trường và đồng nghiệp dự giờ. Thông qua các 
tiết mẫu, tôi được nghe đồng nghiệp thảo luận, góp ý rút kinh nghiệm, được nghe các 
đồng chí trong ban giám hiệu phân tích cụ thể các tiết dạy đó là: tiết dạy đã đổi mới 
chưa? đổi mới ở chỗ nào? Đã áp dụng phương pháp Steam trong dạy chưa? Trẻ có thực 
sự tích cực, hứng thú và cảm thấy hạnh phúc khi tham gia hoạt động chưa? Có gì khác so 
với cách dạy khác và tiết dạy đó thực sự mang lại hiệu quả chưa?... Từ đó rút ra được 
những kinh nghiệm cho bản thân trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy và việc vận 
dụng quá trình giảng dạy; Tham gia các buổi chuyên đề cấp thành phố, tìm hiểu và học bồi dưỡng thường xuyên, đặc biệt là học hỏi, trao đổi qua các buổi sinh hoạt chuyên môn 
ở trường về chuyên đề Xây dựng lớp học hạnh phúc, Áp dụng phương pháp giáo dục 
Steam trong dạy và học.
Để xây dựng được môi trường lớp học hạnh phúc tôi cần phải nắm được phương pháp, 
biện pháp tiến hành tạo ra một môi trường lớp học hạnh phúc đúng với khẩu hiệu “ Mỗi 
ngày đến trường là một ngày vui”. Giúp trẻ có một sân chơi ở đó trẻ vừa được học vừa 
được chơi, giúp trẻ tiếp thu bài học nhẹ nhàng, không gò bó, không có sự áp đặt. Bên 
cạnh đó tôi cũng tích cực tìm hiểu trên các kênh truyền hình VTV, các phương pháp dạy 
học tiên tiến hướng đến sở thích riêng của từng đứa trẻ. Tôi đã nghiên cứu và hiểu được 
dạy học theo phương pháp Steam. Tôi đã hiểu ra rằng: Giáo viên không phải là người 
truyền đạt kiến thức mà thầy cô giáo đóng vai trò là người hướng dẫn, tổ chức và tạo cơ 
hội cho học sinh được thể hiện bản thân mình. Nhiệm vụ của giáo viên là quan sát và 
phát hiện các điểm mạnh của học sinh để vun đắp, bồi dưỡng thêm cho bé. Đồng thời, 
giáo viên hỗ trợ cho trẻ bất cứ điều gì khi chúng gặp khó khăn hoặc hướng dẫn trẻ đi theo 
đúng hướng để tìm ra chân lý của vấn đề. Người thầy cũng tạo ra môi trường dạy học 
mang tính Steam cho trẻ có cơ hội khám phá và thỏa sức sáng tạo. Ngoài phương pháp 
Steam ra tôi còn tích cực tìm hiểu và học hỏi Phương pháp giáo dục Montessori, phương 
pháp “Dạy học dự án” trong tổ chức các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ.
 Tôi cũng phải hiểu được “Học tập” ở đây còn có nghĩa là học tập những điều hay lẽ 
phải, học tập gương giáo viên tốt để dạy trẻ chứ không học tập theo cái xấu, cái không 
chuẩn mực về đạo đức nhà giáo. Vì sao tôi lại nói như vậy? Vì thực tế trong những năm 
gần đây ở một số trường mầm non còn có một số giáo viên bạo hành trẻ, dọa nạt trẻ, làm 
cho trẻ sợ hãi không dám đến lớp. Chính vì vậy chúng tôi xác định không những học tập 
để nâng cao nhận thức và trình độ chuyên mông nghiệp vụ mà mình cần phải học tập trau 
dồi phẩm chất đạo đức tốt, học tập tính kiềm chế, điềm tĩnh để có những lời nói hành 
động văn minh chuẩn mực yêu thương trẻ, làm cho trẻ cảm thấy an toàn, gần gũi khi ở 
bên cô. Chúng tôi tuyệt đối nói không với bạo lực.
Bên cạnh đó chúng tôi thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh về hoàn cảnh sống 
của trẻ. Bởi vì, hoàn cảnh sống là một trong những yếu tố có ảnh hưởng rất lớn đến sự 
phát triển tâm lý cũng như nhận thức của trẻ. Song song với việc tìm hiểu hoàn cảnh sống 
của trẻ, tôi cũng luôn quan tâm, tìm hiểu các vấn đề khác của trẻ như: Nề nếp, thói quen, 
sở thích, cá tính riêng của từng trẻ. Trẻ có biểu hiện gì khác biệt không? Bố mẹ thường 
đáp ứng những nhu cầu của trẻ như thế nào? Khi nắm bắt được một số đặc điểm riêng của 
trẻ, tôi tổng hợp và ghi đặc điểm riêng của trẻ vào trong sổ kế hoạch theo dõi trẻ. Đồng 
thời, tôi cũng có một cuốn sổ tay để ghi chép lại những vấn đề cần thiết trong việc theo 
dõi sự phát triển của trẻ trong nhóm lớp. Ví dụ: Ở nhà cháu nhút nhát không hòa đồng, 
cháu không thích chia sẻ, cháu không muốn chơi cùng em, anh, người thân, ít chia sẻ... 
Từ đó tạo cơ hội cho trẻ thích nghi dần với trường mầm non. 2.2 Giải pháp 2: Xây dựng môi trường lớp học hạnh phúc thân thiện và tổ chức các 
hoạt động Steam linh hoạt sáng tạo.
2.2.1 Mục tiêu của giải pháp
Ứng dụng phương pháp Steam để xây dựng môi trường lớp học lành mạnh, an toàn, 
hạnh phúc cho trẻ. Giúp trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp, của trường, giúp 
trẻ thiết lập được tình cảm lành mạnh, hình thành nhân cách tốt cho trẻ.
2.2.2 Nội dung
Giáo viên ứng dụng phương pháp Steam để xây dựng môi trường lớp học phong phú, 
hấp dẫn, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động. Khi đã có môi trường học tập tốt trẻ phát 
huy được hết khả năng sáng tạo của mình, trẻ hoạt động tích cục trong môi trường, mạnh 
dạn tự tin giao tiếp với cô, với bạn.
2.2.3 Cách thức và điều kiện thực hiện giải pháp
Năm học 2023-2024 là năm mà ngành giáo dục đang hướng đến sự tiếp cận của phương 
pháp dạy học của các nước tiên tiên và tiếp tục thực hiện chuyên đề “Xây dựng môi 
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025, năm học 2023-2024 gắn với 
phong trào xây dựng môi trường xan h- Sạch - Đẹp – An toàn – Hạnh phúc và đồng thời 
xây dựng góc Steam cho trẻ được hoạt động và trải nghiệm”. Chính vì vậy việc trang trí 
môi trường lớp học luôn tạo sự ấm cúng thân thiện gần gũi và an toàn với trẻ. Trẻ mầm 
non là học thông qua chơi việc trang trí bày biện ở các góc đều mang tính mở, trẻ được 
trực tiếp tham gia, trải nghiệm, thực hành, sáng tạo. Ở đó trẻ được thỏa mãn niềm đam 
mê của mình trong quá trình chơi. Tôi đã thiết kế và xây dựng môi trường lớp mình một 
cách sáng tạo theo hướng mở lấy trẻ làm trung tâm một cách linh hoạt sáng tạo. Trong 
quá tình chơi trẻ phát huy được hết khả năng sáng tạo, phát huy tài năng của mỗi trẻ.
* Góc chủ đề :
 Góc chủ đề trong lớp được tôi thiết kế và sử dụng vật liệu có mặt nhẵn để dễ dàng dán, 
bóc thay đổi theo từng chủ đề.
Ví dụ ở “Chủ đề gia đình” tôi trò chuyện với trẻ trao đổi với phụ huynh về chủ đề sắp học 
khuyến khích phụ huynh sưu tầm gửi hình ảnh của gia đình hoặc trẻ mang ảnh gia đình 
và các hoạt động hành ngày của trẻ ở nhà đi chơi ngày lễ, sinh nhật... Các hình ảnh gần 
gũi phòng ăn, phòng khách sau đó tôi in ra cho trẻ cắt dán lên mảng tường trống. Trong 
cả một chủ đề trẻ được chia sẻ trò chuyện giới thiệu với bạn bè về các thành viên trong 
gia đình. Trẻ tự tin kể hoạt động trong ảnh về gia đình mình, khi mỗi lần trẻ kể về gia 
đình ánh mắt trẻ như rất tự hào và vui sướng từ đó trẻ yêu quý gia đình nhà mình hơn, trẻ 
cảm thấy hạnh phúc hơn cảm thấy gần gũi như có người thân bên cạnh trẻ hàng ngày, trẻ 
thoải mái chia sẻ về cảm xúc, những điều thú vị đã làm được và được trải qua trên lớp với những người thân yêu trong gia đình của mình. Khi trẻ trò chuyện trao đổi với nhau phát 
triển ngôn ngữ kỹ năng diễn đạt tự tin hơn. 
Khi trẻ chơi ở các góc, tính cách và các kỹ năng ngôn ngữ giao tiếp, nhận thức, tình cảm 
kỹ năng xã hội của trẻ sẽ được bộc lộ thông qua các vai chơi. Trẻ có thích, có vui ở góc 
chơi không? Góc chơi phải đáp ứng nhu cầu của trẻ giúp trẻ thỏa mãn với niềm vui của 
mình. Hiện nay với công nghệ 4.0 trẻ được tiếp cận với mạng xã hội sớm vì vậy trẻ rất 
thông minh. Dựa trên giáo dục truyền thông tôi thấy rằng việc ứng dụng giáo dục Steam 
giúp cho đứa trẻ biết cách giao tiếp, ứng xử, kỹ năng sống, khả năng tư duy sáng tạo, khả 
năng bày tỏ cảm xúc.. một cách tích cực và chuẩn mực. Tôi đã ứng dụng vào các góc 
chơi như sau:
* Góc phân vai :
Góc phân vai là góc mà trẻ được tham gia vào xã hội người lớn theo cách riêng của mình 
trẻ đóng cương vị như cô giáo, bác sỹ, đầu bếp trẻ tái tạo lại các công việc hàng ngày của 
những người thân của trẻ. Ở giáo dục truyền thống các đồ chơi chỉ là mô hình đồ chơi giả 
vờ. Tôi xây dựng góc này không chỉ là mô hình mà đồ dùng cho trẻ được chơi, được học 
được làm là đồ dùng thật trẻ được trải nghiệm.
Ví dụ: Tôi mang 1 số đồ dùng gia đình ở nhà không sử dụng và kêu gọi phụ huynh mang 
đến ủng hộ như ấm, chén, bát đũa, thìa, cốc, mắn, muối, đường, bột ngọt, bột canh, tôi 
dạy trẻ tập làm như tập nạo cà rốt, nhặt rau, pha nước, đánh trứng, cắt thái hoa quả trẻ 
được tham gia chơi một cách tích cực được làm thật được dùng dao kéo nhưng vẫn trong 
phạm vi quản lý an toàn cho trẻ. Tôi thấy trẻ rất vui thích và phấn khởi. Con thích làm 
đầu bếp? Hôm nay mẹ rán trứng cho con ăn nhé. Cái chảo này để tráng trứng này. Con 
thích uống nước cam không?... Trong khi chơi trẻ trao đổi, chuyện trò với nhau rất rôm rả 
chia sẻ dạy nhau những gì mà trẻ biết như: Nạo cà rốt cậu phải làm thế này. Hay: 
Cậu nhặt rau giỏi quá . Thông qua chơi mà trẻ đã tự công nhận những thành quả của 
nhau. Sau khi làm xong trẻ lại được nếm, được phát biểu, được cảm nhận tốt và chưa tốt. 
Từ các hoạt động thực tế đó mà trẻ lớp tôi hoạt động tích cực, hứng thú, say mê, không 
còn nhàm chán, dập khuôn, máy móc như chơi giả vờ, trẻ rất hào hứng và chơi rất ngoan. 
Khi đến giờ chơi góc trẻ ít tranh giành vị trí chơi như trước nữa.
(Hình ảnh 8, hình ảnh 9: Chuẩn bị đồ vật thật cho trẻ chơi ở góc phân vai)
* Góc nghệ thuật :
Ở góc nghệ thuật chúng tôi sưu tầm nhiều đồ dùng như lon sữa, ống giấy vệ sinh, ống 
hút, que kem, hột hạt, lá cây để cho trẻ làm trống làm xắc xô, phách từ bìa cát tông lắp 
lon bia, lõi chỉ quả bóng bàn làm micro, cốc thủy tinh, thìa bát..chai lọ chứa cát, đá, khi 
gõ cũng phát ra các âm thanh khác nhau bên cạnh đó để trẻ còn tự sáng tác bản nhạc theo 
ý trẻ. Phương pháp dạy học Steam là phương pháp dạy học tiên tiến giúp trẻ vận dụng các kiến 
thức, kỹ năng (khoa học, kỹ thuât, toán học, mỹ thuật, công nghệ ) để ứng dụng vào thực 
tế. Trẻ được nêu ý tưởng, tự chọn nguyên vật liệu, được thiết kế tạo ra sản phẩm. Chúng 
tôi khuyến khích trẻ tham gia chuẩn bị vật liệu học tập cùng cô để cùng làm đồ dùng 
trang trí lớp học. Khi tham gia cùng cô trẻ có nhiều cơ hội để vận dụng kiến thức, kỹ 
năng đã được học mà không bị gò bó.
Ví dụ: Ở chủ đề thực vật trong hoạt động ngoài trời tôi khuyến khích cho trẻ nhặt lá cây, 
cành cây khô để sưu tầm để mang vào lớp. Khi đến giờ hoạt động góc, ở góc nghệ thuật 
tôi gợi ý khuyến khích trẻ dùng những nguyên vật liệu đã sưu tầm được để tạo hình bông 
hoa từ lá cây.
* Góc xây dựng:
Tuỳ vào từng chủ đề mà chúng tôi thiết kế góc xây dựng phù hợp với nội dung để hướng 
trẻ lựa chọn chơi.
Ví dụ: Ở chủ đề nghề nghiệp tôi chuẩn bị giá đỡ để treo các dụng cụ như kéo, cà lê mỏ 
lết, súng bắn keo, tua vít, băng dích. Tôi treo vừa tầm với tay của trẻ để trẻ dễ lấy, dễ cất. 
*Góc Steam –Góc tạo hình
Trẻ 3-4 tuổi luôn thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ, trẻ muốn thể hiện khả năng 
tư duy sáng tạo logic và giải quyết vấn đề, khuyến khích khơi gợi niềm yêu khoa học. 
Với góc chơi này trẻ rất thích thú khi chơi trẻ được đưa ra ý tưởng, bàn luận theo nhóm 
thiết kế.
Ví dụ: Chủ đề “Nghề nghiệp”. Tôi để một số hình ảnh Ống nhòm được làm bằng các 
nguyên liệu khác nhau như lõi giấy vệ sinh, lõi cuộn chỉ, ống nước . Khi vào góc chơi 
tôi gợi ý cho trẻ làm ống nhòm. Qua các gợi ý, trẻ cùng bàn bạc và thiết kế ống nhòm 
bằng các nguyên vật liệu khác nhau như lõi giấy vệ sinh, ống chỉ .. Trong khi chơi trẻ 
phải đưa ra ý kiến bàn luận hợp tác với nhau. Tôi thấy các con say sưa đam mê như 
những nhà khoa học tự thiết kế, thử nghiệm và hân hoan với thành quả chiến thắng. Theo 
dõi hoạt động của trẻ chúng tôi thấy trẻ rất tự tin, tham gia hoạt động một cách tích cực 
và thực hiện có hiệu quả.. Trong quá trình chơi, trẻ luôn thực hiện tốt các quy tắc ứng xử 
trong giao tiếp với cô với bạn.
* Góc Cảm xúc:
Tôi luôn tự hỏi “Lớp học hạnh phúc là gì?”. Là ở nơi đó trẻ được cảm thấy hạnh phúc trẻ 
tìm thấy sự bình yên, chia sẻ, thấu hiểu và thông cảm. Tại sao ngày nay có nhiều đứa trẻ 
bướng bỉnh hay chống đối hay cả những đứa trẻ không thích trao đổi với người thân. Vì 
bản thân trẻ không được sự đồng cảm và chia sẻ, trẻ không được lắng nghe và giãi bày 
quan điểm của mình. Vì vậy tôi đã xây dựng góc cảm xúc. Ở góc Cảm xúc trẻ được gì?. Vâng ở góc này trẻ được bộc lộ của xúc của mình. Trẻ được chia sẻ với cô giáo về suy 
nghĩ, cô giáo luôn lắng nghe và chia sẻ với trẻ. Từ đó khuyến khích trẻ biểu hiện nhiều 
những cảm xúc tích cực. Đẩy lùi cảm xúc tiêu cực của trẻ.
Ví dụ. Hôm nay có một cháu đến lớp cháu rất buồn, khó chịu, bực tức không nói chuyện 
với cô và các bạn. Cô hỏi trẻ nhưng trẻ không muốn trả lời cô. Cô tôn trọng trẻ và có thể 
gợi ý: Con cảm thấy thế nào? Hôm nay con không được vui phải không? Con có muốn 
nói với cô không? Nếu không muốn nói với cô thì con đến góc cảm xúc vẽ lên khuôn 
mặt, ra dấu ký hiệu về tâm trạng của con hôm nay, điều con mong muốn là gì? Trẻ đã bộc 
lộ cảm xúc của mình qua vẽ khuôn mặt (Tức giận hoặc buồn..) theo đúng cảm xúc của 
trẻ. Khi thấy trẻ vẽ xong chúng tôi gần gũi trò chuyện cùng trẻ để tìm hiểu nguyên nhân, 
trấn an, giải thích, lắng nghe đồng cảm với trẻ để giúp trẻ cân bằng cảm xúc. Ở góc 
này chúng tôi còn đưa ra một số những nội quy cụ thể như: Trẻ ngoan, làm được việc tốt 
sẽ được khen thưởng, bị mắc lỗi sẽ bị phạt là trẻ sẽ vào góc này. Ví dụ: Bạn nào ngoan sẽ 
được thưởng vào góc đó được vẽ được thưởng ngôi sao... Nếu như ngày hôm nay một 
bạn nào trong lớp chưa ngoan còn đánh bạn hay tranh giành phá đồ chơi của bạn cô sẽ 
đưa ra hình thức phạt” Như gỡ rối cuộn len một mình, không được chơi cùng các bạn. 
Đây cũng là lúc mà trẻ có thể bình tĩnh nhìn nhận lại những hành động của mình.
Nhiệm vụ của giáo viên là tìm ra hướng giải quyết và kiên nhẫn với trẻ, chờ đợi trẻ, 
khuyến khích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý nghĩ và tự tin diễn đạt bằng lời. Giáo viên luôn động 
viên những trẻ nhút nhát, chưa tự tin vào bản thân: “Cô nghĩ nhất định con sẽ làm được”, 
“Lần sau con sẽ làm tốt hơn” khuyến khích trẻ tham gia, hợp tác để cùng phát triển. 
Khuyến khích trẻ trao đổi, hợp tác thực hiện ý tưởng chơi (Cùng hoạt động và giúp đỡ lẫn 
nhau). Khuyến khích trẻ tham gia thảo luận xây dựng nội quy lớp học, xây dựng quy tắc 
hoạt động trong các góc.
Sau khi áp dụng biện pháp trên chúng tôi thấy trẻ lớp tôi tham gia hoạt động tích cực, 
nhanh nhẹn. Khi chơi trẻ thể hiện hết mình, chủ động giao lưu tự tin đoàn kết, biết yêu 
thương, chia sẻ. Giáo viên thì tổ chức các hoạt động nhẹ nhàng không còn gò bó, áp đạt. 
Cô luôn là người đồng hành cùng với trẻ trong quá trình chơi. Trẻ thì luôn vui vẻ tham 
gia chơi nhiệt tình.
2.3 Giải pháp 3: Lồng ghép các dự án Steam trong hoạt động trong ngày.
2.3.1 Mục tiêu của giải pháp.
Tích hợp lồng ghép phương pháp giáo dục tiên tiến để tổ chức các hoạt động trong ngày 
cho trẻ, giúp trẻ hứng thú, tích cực, thỏa sức sáng tạo, tiếp thu được nhiều kiến thức mới 
thông qua các hoạt động học tập, hoạt động vui chơi nhằm đạt được kết quả mong đợi 
trong chương trình theo độ tuổi đưa ra.
2.3.2 Nội dung