SKKN Một số kinh nghiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5 - 6 tuổi Trong trường mầm non

MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bác Hồ đã từng nói :
“ Vì lợi ích mười năm trồng cây,
Vì lợi ích trăm năm trồng người”
 Sở dĩ Bác nói như vậy là để khẳng định với chúng ta rằng việc giáo dục trẻ để trẻ trở thành những công dân tốt cho xã hội cho đất nước là một nhiệm vụ hàng đầu. Nhưng để trở thành những công dân tốt sau này thì trước hết hôm nay trẻ phải biết tự chăm sóc bản thân, trẻ phải có tính tự lập ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì vậy việc rèn luyện những kĩ năng tự phục vụ cho trẻ là nhiệm vụ rất cần thiết. Nếu trẻ có những thói quen, kĩ năng tự phục vụ tốt sẽ giúp cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống đỡ được các bệnh tật, thích nghi được với điều kiện sống, hình thành những thói quen cơ bản để giúp trẻ có nhiều nề nếp tốt.
Để giúp trẻ có kỹ năng tự phục vụ nghĩa là chúng ta giúp trẻ trải nghiệm những hoạt động hàng ngày của một xã hội thu nhỏ như: làm việc, sinh hoạt, vận động, giao tiếp trong cuộc sống, xoay quanh bản thân, gia đình và môi trường xã hội. Trẻ cần được học và rèn luyện ngay từ nhỏ, từ những bản năng tự nhiên như việc học ăn, học nói, học đi, đứng, ngủ nghỉ,.. đến việc học để có kiến thức và nhận thức về bản chất của cuộc sống, tôn trọng môi trường sống, môi trường thiên nhiên xung quanh và giao tiếp, ứng xử trung thực, khôn ngoan, lịch sự với mọi người. 
Ở các nước trên thế giới, từ nhiều năm qua giáo dục kỹ năng sống nói chung cũng như việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ nói riêng đã được đưa vào chương trình giảng dạy và là một môn học. Ở Việt Nam, năm học 2009- 2010, lần đầu tiên Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh vào dạy thí điểm ở một số trường mầm non và tiểu học. Và việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ là một bộ phận trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Có thể nói việc trang bị kỹ năng tự phục vụ cho trẻ em là một phương pháp giáo dục cần thiết để trẻ bớt thụ động, hình thành tính tự lập cho trẻ trong việc học và giao tiếp xã hội. Song trên thực tế, việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ trong các trường mầm non còn chưa được quan tâm nhiều và nhiều giáo viên còn chưa hiểu rõ được tầm quan trọng của vấn đề hoặc thiếu kỹ năng giảng dạy để có thể truyền đạt cho trẻ hiểu và hình thành những kỹ năng tự phục vụ cần thiết cho trẻ.
Là giáo viên mầm non  phụ trách lớp mẫu giáo lớn, nhận thức được tầm quan trọng của việc trẻ biết tự làm những công việc vừa sức để tự chăm sóc bản thân mình đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã luôn trăn trở suy nghĩ làm thế nào để rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5- 6 tuổi có hiệu quả. Trên thực tế lớp A3 của tôi khả năng tự phục vụ của trẻ còn rất kém do đặc thù một phần trẻ được bố mẹ nuông chiều không phải làm, một phần trẻ lớp tôi có cháu tự kỉ, nên trẻ chưa tự giác trong việc thực hiện 1 số công việc khi ở lớp như: tự xúc cơm, tự cất đồ chơi, tự cất đồ dùng đúng nơi qui định.... 
Bên cạnh đó, trường tôi nằm trên địa bàn một xã khá phát triển. Nhiều hộ gia đình ở địa phương rất khá giả. Chính vì vậy, trong mỗi gia đình đều không muốn con cái mình phải làm bất kì công việc gì vì đã có ông bà làm giúp. Dần dần cũng hình thành ở trẻ sự ỷ lại, ngại việc 
Vậy làm thế nào để rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi có hiệu quả cao và giúp trẻ phát triển một cách hài hòa, cân đối giữa các lĩnh vực, đó là câu hỏi luôn đặt ra cho tôi. Từ những trăn trở suy nghĩ trên tôi đã chọn đề tài: "Một số kinh nhiệm trong việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ 5 - 6 tuổi trong trường mầm non " để đưa vào áp dụng thực hiện trong năm học này.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận:
Trong xã hội hiện nay, sự bùng nổ của thông tin, với những văn hóa không phù hợp thuần phong mỹ tục của dân tộc, với những suy thoái về đạo đức, với sự đua đòi của thế hệ trẻ, cùng với những mặt trái của công nghệ thông tin, mặt trái của xã hội Việc giáo dục trẻ mầm non ngày càng trở nên thiết yếu nhằm góp phần đào tạo "con người mới" với đầy đủ các mặt: "đức, trí, thể, mỹ".
Lâu nay, trong việc giáo dục trẻ em, chúng ta vẫn thường nghe nói đến cụm từ “Kĩ năng sống”. Vậy “kĩ năng sống” là gì và “kĩ năng tự phục vụ” là gì? Có nhiều quan điểm khác nhau:
- Theo quan niệm của tổ chức văn hóa, khoa học giáo dục của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày.
- Theo quan niệm của tổ chức y tế thế giới (WHO): Kỹ năng sống là những kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. Kỹ năng tự phục vụ là một trong số hành vi quan trọng nhất mà con bạn cần phải học. 
- Kỹ năng tự phục vụ:  gồm có mặc quần áo, chải đầu, vệ sinh, ăn uống và tắm đó là những kỹ năng sớm, những kỹ năng mà chúng ta học không cần ghi nhớ và tự động thực hiện hàng ngày. Tự phục vụ bản thân là một trong những kỹ năng quan trọng thúc đẩy trẻ hoàn thiện mình một cách tốt nhất. Đây còn là “cơ hội vàng” giúp trẻ nhanh chóng khôn lớn và trưởng thành trong cuộc sống.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nói riêng, việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ là rất cần thiết nhưng dạy trẻ kỹ năng gì? Dạy như thế nào? Thì người giáo viên phải biết lựa chọn nội dung cho phù hợp với lứa tuổi và nhận thức của trẻ như: tự lấy và cất đồ dùng đúng nơi quy định, tự đi giầy, dép, tự cài cúc áo, tự xúc cơm ăn, biết chào hỏi lễ phép với mọi người xung quanh Qua đó phát triển khả năng nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh và có ý nghĩa không nhỏ đối với các lĩnh vực phát triển của trẻ.
2. Thực trạng vấn đề. 
 - Thực hiện nhiệm vụ năm học 2018- 2019, Nhà trường tiếp tục đưa nội dung giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ vào các hoạt động một cách thường xuyên. 
- Về phía phụ huynh học sinh lớp tôi đa phần là những gia đình rất có điều kiện kinh tế, hầu hết đều là công chức nhà nước. Các bậc phụ huynh rất chiều con nên trẻ có tính ỷ lại, phó thác cho người khác và một số trẻ lại nhút nhát quá không tham gia vào các hoạt động của trường, của lớp.
- Năm học 2018 – 2019 này, tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo lớn. Lớp có 2 cô, 2 cô đạt trình độ trên chuẩn. Lớp tôi có 46 cháu, 22 cháu nam , 24 cháu nữ trong đó có 1 cháu tự kỷ. Lớp Mẫu giáo lớn A3 của tôi được nhà trường phân công nhiệm vụ thực hiện điểm chuyên đề “Giáo dục kĩ năng tự phục vụ”, trong hoạt động hàng ngày. Tôi cùng giáo viên trong lớp luôn băn khoăn, trăn trở phải làm thế nào để thực hiện nhiệm vụ đạt kết quả cao nhất.Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này tôi thấy có một số thuận lợi và khó khăn sau:
2.1. Thuận lợi: 
- Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và đào tạo huyện Gia Lâm và Ban giám hiệu nhà trường đã tổ chức triển khai kiến tập chuyên đề tích hợp giáo dục trẻ kĩ năng tự phục vụ trong các hoạt động ở trường mầm non trên cả 4 độ tuổi.
- Phòng học có diện tích rộng rãi, thoáng mát có đầy đủ đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho việc vệ sinh, chăm sóc giáo dục trẻ.
- Bản thân tôi có trình độ chuyên môn trên chuẩn, lại thường xuyên được đi kiến tập học hỏi kinh nghiệm các trường bạn, có tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với nghề, có lòng yêu thương trẻ, tận tình với công việc. Luôn có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xuyên tìm tòi, nghiên cứu tài liệu, tạp chí, thông tin trên mạng có liên quan đến việc chăm sóc giáo dục trẻ để áp dụng vào việc chăm sóc giáo dục trẻ hằng ngày nhất là việc giáo dục kĩ năng tự phục vụ cho trẻ. 
- Giáo viên trong lớp đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ sao cho phù hợp với khả năng của trẻ.
- 100% trẻ học bán trú tại trường, các cháu trong lớp cùng lứa tuổi, đều được học qua các khối mẫu giáo. Nên khá thông minh, nhanh nhẹn, mạnh dạn và tự tin tham gia vào các hoạt động ở lớp.
- Một số phụ huynh nhiệt tình chia sẻ với giáo viên ở lớp về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ, thường xuyên dành thời gian trao đổi với cô giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ.
2.2. Khó khăn: 
 - Tài liệu, sách báo về rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ để giáo viên nghiên cứu, tham khảo còn hạn chế.
- Đối với giáo viên: khả năng vận dụng từ những kế hoạch định hướng chung để rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ trong lớp còn chưa đồng đều và chưa linh hoạt. 
- Đa số phụ huynh ở lớp còn nuông chiều con, không để con phải làm bất cứ việc gì từ việc nhỏ nhất, nên thường phó mặc cho giáo viên ở lớp.
- Trong lớp có 1 cháu tự kỷ và một số trẻ trong lớp có tính ỷ lại và thụ động, không tích cực tham gia vào các hoạt động cùng cô và các bạn trong lớp.
Xuất phát từ những thuận lợi, khó khăn đó tôi đã áp dụng thực hiện 1 số biện pháp nhằm rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 5-6 tuổi tại lớp mình. Cụ thể như sau: 
3. Các biện pháp thực hiện:
3.1. Biện pháp 1: Xác định những kỹ năng tự phục vụ cơ bản cần dạy trẻ:
Để dạy trẻ, giúp trẻ hoàn thiện tốt hơn những kĩ năng tự phục vụ của mình, là một giáo viên mầm non trước tiên chúng ta phải biết được cần phải dạy trẻ mầm non những kĩ năng tự phục vụ nào. Với trẻ mầm non, đó không phải là những kĩ năng cao siêu, xa vời. Mà đó chỉ là những kĩ năng cần thiết để phục vụ cho bản thân trẻ hàng ngày. Cụ thể:
- Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi đại tiện; xúc miệng, lau miệng sau khi ăn, biết tự đánh răng trước khi đi ngủ và vào buổi sáng sau khi ngủ dạy, tự xúc cơm ăn, nhặt cơm rơi vãi vào đĩa, tự mặc, cởi quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ, tự đi và cởi giầy, dép, tự lấy và cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng ngăn nắp, bỏ rác đúng nơi quy định, khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa, biết giúp cô lau, cất bàn ghế, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp .
 Việc xác định được các kỹ năng tự phục vụ phù hợp với lứa tuổi trẻ sẽ giúp giáo viên lựa chọn đúng những nội dung trọng tâm để giáo dục trẻ  một cách tốt nhất. Điều này giúp tôi luôn chủ động, sáng tạo vận dụng các phương
pháp giáo dục phù hợp để dạy trẻ những kỹ năng phục vụ cần thiết, giúp trẻ
 thực hiện tốt các kĩ năng tự phục vụ được rèn luyện.
3.2. Biện pháp 2: Khảo sát đánh giá 1 số kỹ năng tự phục vụ của trẻ đầu năm:
Sau khi nghiên cứu và xác định đúng những kĩ năng phục vụ cần dạy trẻ, tôi đã tiến hành khảo sát để đánh giá kỹ năng tự phục vụ của trẻ ở lớp.
 Kết quả khảo sát như sau:
Số
trẻ
Trẻ biết tự rửa tay, lau mặt
Trẻ biết tự xúc cơm ăn
Trẻ biết mặc, cởi quần áo
Trẻ biết tự đi, tháo giầy, dép
Trẻ biết vứt rác đúng nơi quy định
Trẻ biết lấy, cất đồ dùng đúng nơi quy định
46
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
Đ
CĐ
20
26
24
22
20
26
24
23
23
23
24
22
TL%
43,4
56,5
52,1
47,8
43,4
56,5
52,1
50
50
50
52,1
47,8
 Sau khi tiến hành khảo sát, tôi nhận thấy, tỉ lệ trẻ có kĩ năng tự phục vụ đạt yêu cầu theo lứa tuổi còn thấp trong khi đó tỉ lệ trẻ có kĩ năng tự phục vụ chưa đạt yêu cầu theo lứa tuổi lại khá cao.
3.3. Biện pháp 3: Tạo môi trường thân thiện để dạy trẻ những công việc tự phục vụ bản thân:
Việc rèn kĩ năng tự phục vụ cho trẻ không chỉ thông qua các hoạt động mà môi trường thân thiện cũng giúp trẻ tiếp nhận những kĩ năng tự phục vụ một cách tự nhiên, thoải mái. Vậy môi trường thân thiện là gì? Phải làm như thế nào để có được môi trường thân thiện để rèn luyện kĩ năng tự phục vụ tốt nhất cho trẻ? 
* Trang trí môi trường lớp học: 
Trường, lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Chính vì vậy môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và rèn luyện kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Vì vậy giải pháp không thể thiếu là tạo môi trường phù hợp để dạy trẻ. 
Hình ảnh một số góc chơi của trẻ trong lớp
* Môi trường giao tiếp thân thiện cho trẻ khi ở lớp, thân thiện giữa cô giáo và phụ huynh : 
Để tạo được môi trường thân thiện giữa cô giáo và phụ huynh, tôi luôn chủ động trao đổi, thông tin thường xuyên, kịp thời với cha mẹ trẻ để tạo sự thống nhất trong chăm sóc và giáo dục trẻ bên cạnh đó tôi luôn nhẹ nhàng, gần gũi trẻ, là người bạn thân thiết của trẻ, quan tâm, luôn lắng nghe và chia sẻ với trẻ. Tôn trọng sở thích riêng của trẻ, giải thích cho trẻ hiểu khi trẻ làm sai; động viên, khuyến khích trẻ khi trẻ làm đúng, làm được việc tốt. Ngoài ra, tôi còn tạo cho trẻ môi trường giao tiếp thông qua các giờ học, giờ chơi. 
Kết quả: Với những việc làm cụ thể ở trên, tôi đã tạo được môi trường khá thân thiện với trẻ và phụ huynh trẻ. Trẻ thích đến lớp, mỗi khi đến lớp trẻ rất thích thú tham gia vào các hoạt động do cô tổ chức. Phụ huynh lớp tôi luôn tin tưởng và thẳng thắn chia sẻ cùng cô những băn khoăn, thắc mắc về việc chăm sóc giáo dục trẻ nói chung cũng như việc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ nói riêng nhằm tìm ra những biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ ở lớp cũng như ở nhà tốt nhất.
3.4. Biện pháp 4: Giáo viên hướng dẫn trẻ thực hiện các kĩ năng tự phục vụ một cách đơn giản, rõ ràng, dễ hiểu và chính xác .
Các cháu mẫu giáo lớn tuy đã học qua lớp mẫu giáo bé và nhỡ nhưng các cháu vẫn cần các cô hướng dẫn lại, lời hướng dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dễ hiểu.
Ví dụ: Trong giờ ăn cơm, thấy có người lạ đi vào lớp, trẻ chưa mời thì cô cần nhắc để trẻ biết mời người lớn ăn cơm. Cô luôn nhắc nhở để trẻ không làm rơi, vãi cơm ra bàn, khi làm vãi cơm, biết nhặt cơm vãi vào khay đựng.
Các cháu có thể làm tốt các công việc tự phục vụ bản thân vì vậy đối với trẻ lớp lớn cô có thể giải thích
Ví dụ: Thao tác gấp quần áo, thao tác mặc áo, cởi áo: cô giải thích cho trẻ xem sau đó cho trẻ làm theo cô.
Hình ảnh cô dạy trẻ cởi áo và gấp quần áo
 Mọi hành vi, thói quen của trẻ mầm non đều bắt trước theo người lớn. Chính vì vậy, khi hướng dẫn trẻ những công việc tự phục vụ bản thân, cô cần chuẩn bị kĩ lưỡng để động tác mẫu thật chuẩn xác chánh sai lệch để trẻ làm theo.
 Kết quả: Bằng việc cô giáo hướng dẫn trẻ thực hiện kĩ năng tự phục
vụ cho một cách cụ thể, rõ ràng kèm theo lời hướng dẫn dễ hiểu, đa số
trẻ lớp tôi dễ dàng làm theo các thao tác mà cô hướng dẫn. Không chỉ có vậy, thông qua lời hướng dẫn của cô giáo, trẻ hiểu được ý nghĩa và sự cần thiết của từng công việc tự phục vụ nên trẻ ghi nhớ lâu hơn những kĩ năng tự phục vụ mà cô dạy.
3.5. Biện pháp 5: Rèn luyện các kĩ năng tự phục vụ cho trẻ thông qua các hoạt động:
Có thể nói rằng thời gian trẻ bên cô giáo rất nhiều, cùng sinh hoạt học tập với cô. Vì vậy cô giáo phải tạo cho trẻ một môi trường thân thiện, cô vừa là cô, vừa là bạn của trẻ. Thông qua các hoạt động hàng ngày, trong giờ học, giờ chơi, khi đi dạo ngoài trời cô luôn khuyến khích động viên trẻ để trẻ tích cực tham gia các hoạt động từ đó tạo cơ hội cho trẻ thực hiện những công việc tự phục vụ bản thân.
a. Trong các giờ hoạt động chung: Lồng nội dung hình thành kĩ năng tự phục vụ vào các môn học có nhiều ưu thế nhằm hình thành cho trẻ những kĩ năng tự phục vụ. 
* Trong giờ thể dục: Trong hoạt động này, trẻ được tập luyện các bài tập nhằm phát triển các nhóm cơ và các bộ phận, giác quan trên cơ thể trẻ. Để giúp trẻ hứng thú với bài tập, tôi cho trẻ tập luyện kết hợp sử dụng các đồ dùng, dụng cụ thể dục, Đây là cơ hội để tôi rèn luyện cho trẻ một số công việc tự phục vụ bản thân như: tự lấy, cất đồ dùng đúng nơi quy định,
	Kết quả hoạt động: trẻ hứng thú với bài học, có kĩ năng thực hiện bài tập, đặc biệt đa số trẻ đều thực hiện tốt kĩ năng tự lấy và cất đồ dùng. 
* Trong giờ hoạt động âm nhạc: Khi dạy trẻ vận động bài hát “vui đến trường ”: dạy trẻ biết rửa mặt thật sạch vào mỗi buổi sáng khi ngủ dạy và trước khi ăn cơm,
- Dạy trẻ bài hát “Anh tí sún”: thông qua bài hát tích hợp dạy trẻ trước khi đi học biết đánh răng để chuẩn bị đến trường.
- Còn khi dạy trẻ vận động minh họa theo lời ca bài hát “trời nắng trời mưa”. Trẻ được tự lấy mũ và tự đội lên đầu. 
 * Trong giờ hoạt động khám phá: Dạy trẻ khám phá “ các bộ phận trên cơ thể của bé”: tôi giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân bằng cách thực hiện 1 số công việc tự phục vụ như biết tự đánh răng, rửa mặt, thay quần áo, biết rửa tay khi bẩn,
- Và khi khám phá “Trang phục của bé”: cô giáo dục trẻ biết tự mặc quần áo,
không mặc quần áo bẩn, rách, thường xuyên tắm rửa thay quần áo
 * Trong giờ tạo hình: Với hoạt động tạo hình, trẻ sẽ được thỏa sức sáng tạo theo ý thích của mình. Và trong giờ tạo hình, tôi luôn động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ tự lấy, và cất đồ dùng ngăn nắp, gọn gàng
Khi dạy trẻ đề tài “ vẽ các con vật bé thích”: tôi để trẻ tập và tự làm 1 số công việc tự phục vụ (tự lấy tranh về bàn thực hiện, tự lựa chọn các loại đồ dùng để làm, trẻ tự cất bút, đồ dùng vào rổ, nếu tay bị dính màu, trẻ tự lau tay vào khăn,) và trẻ rất hứng thú khi được tự làm một số công việc tự phục vụ bản thân.
 * Trong giờ Làm quen văn học: Dạy trẻ câu chuyện “Gấu con bị đau răng”: giáo dục trẻ biết đánh răng thật sạch sau khi ăn và trước khi đi ngủ
* Trong giờ thể dục giờ học: Trong giờ học hoạt động thể dục trẻ giúp cô chuẩn bị đồ dùng. Sau khi học xong, tôi lại yêu cầu trẻ cất đồ dùng đúng nơi quy định một cách gọn gàng, ngăn nắp 
b. Thông qua mọi lúc, mọi nơi. 
* Thông qua giờ đón trẻ: Giờ đón trẻ cô ân cần và chuẩn mực trong xưng hô với trẻ. Cô phải thường xuyên nhắc nhở các cháu khi tới lớp phải biết khoanh tay chào cô, chào bố mẹ và các bạn rồi cất đồ dùng của mình vào đúng vị trí đó cũng là cách rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ.
 Hình ảnh trẻ tự cởi, cất giầy dép, ba lô đúng nơi quy định
 Để trẻ lớp tôi có thể tự lấy và cất ba lô một cách dễ dàng, tôi đã dán ở các
cánh tủ ảnh của trẻ. Làm như vậy trẻ sẽ dễ nhớ chỗ để đồ dùng của mình và để
đồ dùng ngăn nắp, gọn gàng hơn. Do trẻ lớp tôi còn nhỏ, để trẻ có thể tự đi, 
tháo giầy dép một cách dễ dàng, tôi để trước cửa lớp vài chiếc ghế. Khi đến lớp, hoặc ra về, trẻ sẽ ngồi vào ghế để đi và cởi giầy dép. Làm như vậy trẻ vừa dễ làm mà phụ huynh cũng cảm thấy yên tâm hơn bởi trẻ đến lớp được các cô quan tâm chu đáo từ những việc nhỏ nhất.
* Thông qua hoạt động góc: Đối với trẻ mẫu giáo hoạt động chơi là hoạt động
vô cùng quan trọng trong cuộc sống và là hoạt động chủ đạo với trẻ mẫu giáo. 
- Góc kĩ năng, chúng tôi chuẩn bị rất nhiều các nguyên vật liệu, trang phục, vật dụng, để trẻ rèn luyện các kĩ năng: cài – cởi khuy áo, kéo khóa, buộc dây giầy, tự xỏ tất, xỏ găng tay, rót nước vào phễu, rót nước vào cốc, 
Hình ảnh trẻ chơi ở góc rèn luyện kĩ năng tự phục vụ
 Ở góc trò chơi học tập, tôi thiết kế bảng học toán với nhiều nội dung khác theo lứa tuổi của trẻ, khi chơi với những bảng này trẻ vừa được ôn luyện các kiến thức cô dạy lại vừa được rèn luyện 1 số công việc tự phục vụ như tự cài cởi cúc áo,... Qua đó giúp trẻ hình thành các kĩ năng tự phục vụ bản thân. 
* Thông qua hoạt động ngoài trời: Trẻ mầm non khi đến lớp được tham
gia rất nhiều các hoạt động khác nhau. Là một cô giáo tôi luôn đề cao hiệu quả
của từng hoạt động. 
- Nếu như trong các tiết học và hoạt động góc, môi trường của trẻ thường xuyên ở trong lớp. Với hoạt động ngoài trời trẻ lại được ra ngoài, được tận hưởng những điều kiện của tự nhiên như: nước, ánh nắng mặt trời, không khí trong lành, được vận động tự do thoải mái, đáp ứng nhu cầu vận động của trẻ. Đây là một hoạt động giúp cô giáo rèn luyện kĩ năng tự phục vụ cho trẻ rất hiệu quả đặc biệt là các kĩ năng: tự đi, tháo giầy dép; xếp giầy dép đúng nơi quy định, tự đội mũ Trẻ biết tầm quan trọng của việc mình làm, có ý thức hơn trong cuộc sống từ đó làm nhiều việc có ích cho bản thân và cho mọi người xung quanh.
 * Thông qua giờ ăn: Đối với trẻ mầm non giờ ăn có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc giáo dục và rèn luyện kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng vệ sinh văn minh trong ăn uống cho trẻ. Chính vì vậy thông qua giờ ăn tôi đã lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Dạy trẻ biết giữ gìn những đồ dùng đó sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Biết rửa tay, lau mặt trước khi ăn; lau miệng, xúc miệng nước muối sau khi ăn. Dạy trẻ biết giúp cô: kê bàn, lau bàn trước k