Xây dựng nề nếp hoạt động Đội

A - Đặt vấn đề
 I - Lý do chọn đề tài 
 Hơn nửa thế kỷ qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ kính yêu và sự quan tâm, dìu dắt của đội thiếu niên TPHCM. Phong trào thiếu nhi cả nước ngày càng phát triển mạnh mẽ . Đội thiếu niên TPHCM đã trở thành nơi hội tụ của thiếu niên và không ngừng lớn mạnh xứng đáng là lực lượng giáo dục tích cực trong và ngoài nhà trường, góp phần quạn trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay đất nước ta đang bước vào thời kỳ mới , thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước , con người được đặt ở trung tâm chiến lược phát triển kinh tế, xã hội trong đó lớp thiếu niên , nhi đồng hôm nay sẽ là những công dân, những chủ nhân tương lai của đất nước, đứng trước những nhu cầu và phát triển đa dạng phong phú của thiếu nhi cả nước thì hoạt động đội được khẳng định là tổ chức nòng cốt trong phong trào thiếu nhi và các hoạt động do đội tổ chức có ý nghĩa giáo dục thực tế nhất. Đội thực sự là lực lượng giáo dục cùng với nhà trường thực hiện mục tiêu giáo dục đào tạo, bồi dưỡng các em thành những con người phát triển toàn diện . Công tác đội trong nhà trường là công tác bổ trợ cho việc dạy và học, nó là điểm xuất phát cho các hoạt động phong trào giúp cho việc dạy và học ngày một tốt hơn. Trong những năm gần đây, đặc biệt là từ năm 2000 hoạt động đội và phong trào thiếu nhi càng được coi trọng , luôn luôn đổi mới rất nhiều về nội dung và hình thức nhằm phù hợp với tâm lý lứa tuổi của các em học sinh. Góp phần đáp ứng tốt hơn nhu cầu học tập, vui chơi giải trí cho các em. Hè năm 2002 bộ giáo dục & đào tạo đã thay sách giáo khoa lớp 6, tôi được dự lớp tập huấn thay sách do sở giáo dục & đào tạo Thanh Hoá tổ chức. Qua lớp học này tôi thấy nhiều hình thức vui chơi, giải trí của học sinh được quan tâm hơn, nhiều hoạt động ngoài giờ thiết thực hơn, bổ ích hơn cho việc giáo dục thể chất, tạo sự hưng phấn cho các em học sinh trong học tập. Các em học sinh đến trường không những chỉ để học tập và rèn luyện mà các em còn được chơi để mà học. Trách nhiệm này không chỉ của riêng ai mà là trách nhiệm của toàn bộ cán bộ giáo viên, từ ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể, giáo viên chủ nhiệm và tổng phụ trách đội. Làm thế nào để đưa những hoạt động thực tế nhất áp dụng vào các buổi học bình thường để các em thực sự có hứng thú khi học bài và thu được kết quả cao hơn ?
 Đối với tổng phụ trách, ngoài việc chỉ đạo học sinh thực tốt mọi nội quy mà nhà trường và liên đội đề ra, tôi suy nghĩ mình phải làm một cái gì đó nhằm thu hút sự tham gia của các đội viên và đoàn viên, thanh niên một cách nhiệt tình say mê và có kết quả . 
 Từ những nhận thức trên tôi thấy cần tổ chức nhiều hình thức hoạt động đoàn đội để gây được hứng thú học tập cho học sinh,vì vậy tôi đã chọn đề tài này để nghiên cứu, để nhận thức sâu sắc hơn về vai trò nhiệm vụ, tác dụng của hoạt động đoàn đội trong nhà trường THCS và tìm ra những hình thức hoạt động đoàn đội tích cực nhằm kích thích sự hứng thú học tập của học sinh.
 II - Đối tượng, phạm vi nghiên cứu, phương pháp, tài liệu và thời gian nghiên cứu.
 1, Đối tượng nghiên cứu : Liên đội trường THCS Xi Măng
 2, Phương pháp nghiên cứu : Đề tài gồm những phương pháp sau :
 - Lập kế hoạch nghiên cứu 
 - Chia giai đoạn nghiên cứu
 - Soạn thảo nội dung từng theo chủ đề trong từng tháng để hoạt động, chuẩn bị các trò chơi phù hợp với các chủ đề đó.
 - Kiểm tra kết quả đã làm được trên thực tế, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho từng đợt hoạt động. 
 3, Phạm vi nghiên cứu : Có nhiều hình thức tổ chức các hoạt động đoàn đội, nhưng ở đây tôi chỉ đi sâu vào nghiên cứu tổ chức một buổi lễ chào cờ đầu tuần cho liên đội.
 4,Thời gian nghiên cứu : Nghiên cứu trong năm học 2002-2003
 5, Tài liệu nghiên cứu : 
 - Báo thiếu niên tiền phong, báo hoa học trò. 
 - Sách hoạt động ngoài giờ lên lớp khối 6.
 - Sách tổng phụ trách đội TNTPHCM trường THCS .
 - Sổ tay đội TNTPHCM .
 B - Nội dung nghiên cứu
 Trong những năm qua đội TNTPHCM đã và đang được khẳng định vị trí của mình, thể hiện rõ sự phát triển cả về số lượng và chất lượng. Trước tình hình đó đòi hỏi người phụ trách đội phải biết yêu trẻ có lòng nhiệt tình, có khả năng sáng tạo, có trình độ chuyên môn tốt để làm nòng cốt tập hợp các lực lượng tham gia phụ trách đội và thanh thiếu nhi. Nhằm giúp các em nâng cao nhận thức và lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội , sự hiểu biết về truyền thống dân tộc ,truyền thống cách mạng của Đảng của đoàn của đội, từ đó xây dựng tình cảm tốt đẹp cho học sinh, tạo cho các em gần gũi, hiểu nhau hơn , giúp nhau trong học tập và rèn luyện . Qua hoạt động tập thể giúp các em phát huy truyền thống ''Uống nước nhớ nguồn,, tích cực hoạt động chính trị , xã hội , góp phần xây dựng cộng đồng ,xây dựng tính đoàn kết cao . Để làm được điều này , ngay từ đầu năm học việc triển khai công tác đội và phong trào thiếu nhi theo chủ đề là việc làm hết sức quan trọng của giáo viên tổng phụ trách đội, đây là sự quyết định thành công hay thất bại của một liên đội trong suốt năm học .
 1, Khảo sát tình hình tổ chức giờ chào cờ các trường THCS
 Cũng như các liên đội khác, từ trước tới nay trong những buổi chào cờ đầu tuần, sau khi tổ chức các nghi lễ chào cờ theo qui định thì chúng ta chỉ đánh giá những việc đã làm và chưa làm được trong tuần, rồi phổ biến công tác tuần tới...cứ như thế tuần tiếp tuần, học sinh phải nghe theo như một khuôn mẫu và không có hứng thú chờ đợi buổi chào cờ đầu tuần. 
 Đối với trường THCS Xi Măng năm học 2002 - 2003 trường có nhiều thay đổi , trường được chia thành hai trường nên số học sinh nên số học sinh giảm chỉ còn 837 em được chia làm 22 lớp , với 47 cán bộ giáo viên, sau khi chia tách trường có rất nhiều sự sáo trộn về giáo viên và học sinh.Đòi hỏi người tổng phụ trách đội phải sự đổi mới về hình thức hoạt động đội phù với đối tượng , lứa tuổi học sinh.
 2, Xây dựng nội dung và hình thức hoạt động. 
 Sau khi suy nghĩ và tham khảo tài liệu, tôi đã xây dựng một chương trình nội dung cho một buổi chào cờ đầu tuần, ý tưởng này tôi được cấp uỷ, ban giám hiệu nhà trường, và các cấp lãnh đạo trong nhà trường ủng hộ nhiệt tình, nhất trí cao. 
 Tôi đã tiến hành công việc này như sau :Cứ hai tuần một lần tôi tổ chức cho học sinh vui chơi dưới cờ với nhiều hình thức, nội dung phong phú. Tôi đã thu được kết quả thật tốt đẹp, được các em nhiệt tình tham gia, cũng qua sân chơi này các em thực sự hoà mình với tập thể, gần gũi nhau hơn, khơi dậy tinh thần làm chủ tập thể, tính sáng tạo, các em được vui chơi, được tìm hiểu những kiến thức xung quanh mình, được rèn luyện mình bằng nhiều hình thức.
 Vào năm học mới với số lượng học sinh ít hơn , với đội ngũ cán bộ nhiệt tình và đặc biệt sự quan tâm của ban giám hiệu, tôi mạnh dạn đưa ra những qui định nghiêm ngặt vào nội quy của đội , thực hiện trường lớp sạch sẽ , áo quần đồng phục sơ vin gọn gàng trong cả tuần, nền nếp sinh hoạt đầu giờ được theo dõi chặt chẽ và tính điểm thi đua , kể cả công tác nghi thức đội như hát quốc ca, đội ca, đội hình đội ngũ. Hết tháng 9 hoạt động đội đã đi vào nền nếp, đặc biệt là buổi chào cờ đầu tuần các em làm rất nghiêm túc, có chất lượng cao. Sau khi đưa nền nếp vào qui củ, tôi đã tìm hiểu tài liệu sách báo để xây dựng nội dung cho từng buổi sinh hoạt dưới cờ đầu tuần. 
 Tôi lên kế hoạch cụ thể và chi tiết trình ban giám hiệu mỗi tháng sinh hoạt dưới cờ theo phương pháp đổi mới là hai lần (vào tuần thứ 2 và tuần thứ 4 của mỗi tháng) với các nội dung như sau :
 + Tổ chức nghi lễ chào cờ : Các lớp trưởng tập trung lớp mình sau đó báo cáo với khối trưởng, khối trưởng báo cáo với tổng phụ trách, TPT báo cáo với ban giám hiệu duyệt đội hình sau đó tiến hành chào cờ. 
 + Nhận xét đánh giá : TPTĐ và ban giám hiệu nhận xét , đánh giá tình hình trong tuần biến phổ công tác tuần tới ( các vấn đề cụ thể của từng cá nhân và tập thể lớp đã được truyền đạt kỹ trong cuộc họp giao ban tiết thứ hai ngày thứ bẩy, giáo viên chủ nhiệm đã chuyển tải đến học sinh trong giờ sinh hoạt cuối tuần) 
 + Nuôi lợn dưới cờ : Các chi đội và cá nhân tham gia nuôi lợn dưới cờ ( để giúp những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, vươn lên trong học tập) tôi đã đề nghị với nhà trường và lấy ý kiến của phụ huynh học sinh cùng cán bộ giáo viên trong trường việc làm này đã được mọi người nhất trí tán thành. Sau đó tôi mua cho mỗi lớp một con lợn nhựa, để các em tiết kiệm không tiêu pha lãng phí như ăn quà, hút thuốc, chơi điện tử... đặc biệt là tạo cho các em thói quen tốt và tránh xa tệ nạn xã hội.
 + Hái hoa dân chủ : TPTĐ soạn thảo các câu hỏi theo chủ đề của tháng về các môn văn hoá, âm nhạc và hiểu biết xã hội...để học sinh tham gia trả lời.
 ( Phần hái hoa dân chủ và trò chơi đều có quà cho học sinh trả lời đúng, tuy quà chỉ là một quyển vở, xếp giấy, cái thước, cái bút chì ...nhưng đã động viên được các em tham gia trò chơi.)
 + Nhận xét đánh giá giờ sinh hoạt : Sau khi tổ chức sân chơi cho các em cần giành một thời gian ngắn để nhận xét đánh giá về giờ sinh hoạt, đồng thời hướng các em nội dung của buổi sinh hoạt tới để các em có tinh thần chuẩn bị tốt cho buổi sinh hoạt tuần sau 
 Với hình thức sinh hoạt như thế, tôi nhận thấy đây là một sân chơi lý thú đem lại nhiều bổ ích cho học sinh tạo cho các em một không khí vui tươi, thoải mái và có hứng thú hơn trong học tập và rèn luyện .
 ưSau đây là một ví dụ minh hoạ cho hình thức hoạt động trên: Với chủ hoạt động là '' mừng Đảng, mừng xuân,,
Các bước tiến hành như sau:
* Nghi lễ chào cờ theo qui định.
 * BGH và tổng phụ trách đánh giá những việc đã làm được và chưa làm được .( Đánh giá ngắn gọn )
 * Chương trình sinh hoạt văn hoá văn nghệ : Đội văn nghệ trình những bài hát về Đảng, về mùa xuân. 
Đảng cho ta mùa xuân 
Mùa xuân tình bạn 
 * Cá nhân và tập thể nuôi lợn dưới cờ ( Phần này mỗi lớp cử một học sinh có thành tích xuất sắc trong lớp đại diện cho lớp lên cho lợn ăn ) 
 Cùng với cá nhân nuôi lợn tất cả học sinh trong toàn trường cũng cho lợn ăn bằng cách hát các bài hát nói về các con vật ( Tổng phụ trách là quản trò) 
 VD : Bài ''Một con vịt,, '' Rửa mặt như mèo,, ''Gà gáy sáng,, ''Con cò bé bé,, '' Con chim vành khuyên,,...
 Sau khi hát xong TPTĐ có thể cho học sinh phát hiện ra những con vật đã được cho ăn qua các bài hát để đánh giá xem học sinh có tập trung, say sưa với trò chơi này không.( Học sinh trả lời đúng sẽ được nhận một quyển vở hoặc một cái bút bi... )
 * Trò chơi hái hoa dân chủ: ở trò chơi này TPTĐ mời đại diện các lớp có 2 mặt xếp thứ nhất ( học tập và nền nếp ) lên hái hoa và trả lời câu hỏi.
 VD : - Em hãy một bài, một đoạn bài hát nói về mùa xuân ? 
- Hoa gì đặc trưng cho ngày tết ?
- Đảng CS Việt Nam thành lập ngày tháng năm nào ?
- Hãy kể một số trò chơi dân gian trong dịp tết ?
- Loại bánh gì đặc trưng cho ngày tết ? 
 - Trong ngày tết điều gì khiến ta kiêng kị nhiều nhất ?
 - Ông táo lên thiên đình vào ngày nào ?
- Năm 2003 là năm con gì ? Con vật đó có trong tác phẩm văn học nào ?
 Với trò chơi này liên đội cũng có quà cho những em trả lời đúng, nếu em nào trả lời sai thì nhường quyền trả lời cho em khác ở dưới lớp.
 * Trò chơi hát đối : Trò chơi này TPTĐ chọn hai tổ, mỗi tổ 5 - 7 em hát đối theo chủ đề . Những bài hát này nói về Đảng, về mùa xuân. Trong thời gian 3 phút nếu đội nào hát được nhiều bài theo đúng chủ đề thì sẽ thắng và được nhận quà còn nếu đội nào hát được ít hơn thì sẽ thua và phải lặc cò cò một vòng, nhận phần thưởng là một tràng pháo tay . 
 Kết thúc trò chơi TPTĐ dành 2 phút để nhận xét đánh giá về buổi sinh hoạt.
 Để có được một giờ chào cờ đạt kết quả cao TPT phải tổ chức sao cho linh hoạt, phân phối thời gian hợp lý phù hợp với nội dung chương trình đã định.
 Trên đây là hình thức tổ chức một giờ sinh hoạt đội ở dưới cờ ( Trong buổi chào cờ), mặc dù hình thức này chưa phải là một hình thức tốt nhất, hữu hiệu nhất nhưng đã cho tôi một kết quả đáng khích lệ . Cụ thể là học sinh ham học hơn, có ý thức rèn luyện tốt hơn bởi lớp nào cũng muốn thi đua học tốt để được xếp nhất cả hai mặt và được tham gia trò chơi trong giờ chào cờ đầu tuần. Từ đó nền nếp đi học đúng giờ, vệ sinh trường lớp, học bài làm bài trước khi đến lớp... đã được thực hiện khá nghiêm túc. Đặc biệt các em trở nên vui tươi , háo hức chờ đón giờ chào cờ đầu tuần.
 Tháng 9 : Trường có 22 chi đội, chi đoàn trong đó có 5 chi đội, chi đoàn có hai mặt ( nền nếp và học tập ) xếp thứ nhất.
 Tháng10: Có 7/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt 
 Tháng 11: Có 10/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt 
 Tháng 12 : Có 12/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt
 Tháng 1+2 : Có 14/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt
 Tháng 3 : Có 15/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt
 Tháng 4 : Có 17/ 22 chi đội ,chi đoàn xếp thứ nhất cả hai mặt
 Hình thức nuôi lợn dưới cờ cũng có kết quả cao, liên đội đã tổ chức cuộc thi mổ lợn đợt 1 vào thời trước tết nguyên đán số tiền tiết kiệm của tất cả các lớp là 532.500 đồng. Số tiền này liên đội dùng đã mua qùa tết, phần thưởng cho 25 học sinh nghèo vượt khó trong liên đội .Như vậy hoạt động này đã giáo dục các em tinh thần tương thân, tương ái trong mỗi học sinh . Mặt khác hiện tượng học sinh chơi điện tử, ăn quà ... cũng đã giảm đi rõ rệt, các em có ý thức xây dựng phong trào tập thể hơn.
 Đợt mổ lần sẽ tiến hành vào ngày 15 - 5 - 2003 nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập đội .Nếu chi đội và cá nhân nuôi được ''lợn béo,, hơn thì sẽ được liên đội tặng quà. Hiện nay liên đội đã nuôi được 22 con lợn mẹ ( lợn tập thể ) và 20 con lợn con( lợn cá nhân). Số tiền tiết kiệm này liên đội sẽ mua phần cho các cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc trong năm học. 
 IV - Kết luận 
 Hoạt động đoàn đội có một ví trí quan trọng trong nhà trường THCS .Nó góp phần tích cực trong việc giáo dục nhân cách, đạo đức cho học sinh. Nó kích thích cổ vũ tinh thần , thái độ học tập cho học sinh, tạo hứng thú học tập cho các em mỗi khi đến trường, đến lớp . Song việc tổ chức hoạt động như thế nào cho có hiệu quả là nhiệm vụ của mỗi giáo viên TPTĐ. Vì vậy mỗi TPTĐ phải sáng tạo ra những hình thức hoạt động tốt nhất để đưa vào chương trình hoạt động trong nhà trường sao cho có hiệu quả.
 Trên đây là một hình thức hoạt động tổ chức trò chơi dưới cờ mà tôi đã tiến hành trong năm học này. Tuy hình thức hoạt động chưa phong phú nhưng đây cũng là những thành công bước đầu trong quá trình nghiên cứu các hình thức hoạt động đội ở nhà trường THCS . Hi vọng rằng đây cũng là kinh nghiệm nhỏ mong được sự góp ý của anh chị em giáo viên đồng nghiệp giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ được giao.