Chuyên đề Xây dựng kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOBỒI DƯỠNG CHUYÊN MÔNGIÁO DỤC MẦM NONHÈ 2013Bình Dương - Tháng 8/2013GIÁO DỤC MẦM NONXÂY DỰNG KẾ HOẠCH GIÁO DỤCLẤY TRẺ LÀM TRUNG TÂM1. Kế hoạch giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là:Kế hoạch giáo dục căn cứ vào khả năng, nhu cầu học tập, kinh nghiệm sống của trẻ để xác định mục tiêu, nội dung cụ thể.Tổ chức hoạt động luôn đặt trẻ vào trung tâm của quá trình giáo dục, có nghĩa là tạo mọi cơ hội cho trẻ được tham gia vào các hoạt động:* Trải nghiệm: trẻ được học qua thực tế, qua việc làm, qua khám phá tìm tòi* Giao tiếp: Chia sẻ với bạn và học từ mọi người* Suy ngẫm: suy nghĩ và vận dụng những điều đã lĩnh hội được vào việc giải quyết các tình huống.* Trao đổi: diễn đạt chia sẻ suy nghĩ và mong muốnGiáo viên chỉ là người tạo cơ hội, hướng dẫn, gợi mở giúp trẻ được chiếm lĩnh kiến thức2. Vì sao phải XDKH lấy trẻ làm trung tâmTrẻ em vừa là đối tượng của hoạt động Trẻ em vừa là chủ thể của hoạt động Khi trẻ được tham gia trải nghiệm, giao tiếp, chia sẻ => hoạt động giáo dục có hiệu quả nhấtCon người thích khám phá những điều mới lạ => nên dạy cái trẻ cần, điều mà trẻ thích. Vì vậy xây dựng kế hoạch phải hướng vào trẻ, lấy trẻ làm trung tâmKhả năng lưu giữ thông tin của con ngườiDạy lại cho người khác: 90%Trao đổi ý kiến: 55% Nghe, nhìn: 20%3. Việc xây dựng kế hoạch giáo dục rất cần thiết vì:Giúp giáo viên dự kiến kế hoạchChủ động tổ chức các hoạt độngThảo luận Những khó khăn khi lập KHGD lấy trẻ làm trung tâmĐánh giá kết quảthực hiệnTổ chức HĐGD (HĐ chơi, học, LĐ, VS)Xây dựng kế hoạch giáo dục (Mục tiêu, ND, HĐ, đồ dùng) I. Xây dựng kế hoạch giáo dục1. Xác định mục tiêu: Mục tiêu trong kế hoạch được xây dựng phải căn cứ vào: - Đặc điểm của trẻ:Khả năngNhu cầu học tậpSở thích của trẻ Đó là kết quả được lựa chọn từ việc theo dõi, quan sát trẻ hàng ngày, sau một tuần, một tháng I. Xây dựng kế hoạch giáo dục- Nội dung giáo dục theo từng độ tuổi (trong chương trình giáo dục mầm non) để xác định mục tiêu phù hợp:Khả năng, kinh nghiệm sống của trẻĐáp ứng được yêu cầu của chương trìnhPhù hợp vói vùng miền, với trường lớp của địa phương. I. Xây dựng kế hoạch giáo dục XĐ mục tiêu luôn hướng vào trẻ, nghĩa là:Trẻ sẽ làm được gì? Trẻ sẽ như thế nào? sau một năm học (kế hoạch năm), sau 1 tháng (kế hoạch tháng) sau một tuần, ngày (kế hoạch giáo dục tuần, ngày). I. Xây dựng kế hoạch giáo dụcDo đó mục tiêu giáo dục nhất là mục tiêu cho một bài (một nội dung) giáo viên đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được, thực tế và có giới hạn về thời gian để có thể dễ dàng xác định trong một khoảng thời gian nhất định mục tiêu đã đạt được chưa. Ví dụ. Mức độ cụ thể khi viết mục tiêuMục tiêu GD nămMục tiêu tháng/chủ đềMục tiêu giáo dục ngàyPhát triển nhận thứcchủ đề Nước và một số hiện tượng tự nhiên Hoạt động ngoài trời: Quan sát hiện tượng thiên nhiênTrẻ có khả năng quan sát, so sánh, phân loại, phán đoán, chú ý, ghi nhớ có chủ địnhQuan sát, phán đoán một số hiện tượng tự nhiên đơn giản (trời sắp mưa, trời nắng to..)- Kiến thức: Nhận ra biểu hiện trời sắp mưa, trời nắng to, trời mát- Kỹ năng: quan sát, phán đoán hiện tượng tự nhiên: Trời sắp mưa, nắng to, trời mát- Thái độ: có ý thức bảo vệ cơ thể: Nếu biết trời sắp mưa, nắng to thì không nên đi ra ngoài nếu đi thì phải mang áo mưa, đội mũI. Xây dựng kế hoạch giáo dục2. Lựa chọn nội dung:Từ mục tiêu cụ thể hóa nội dung Nội dung:Cụ thể, trẻ muốn biết Gẫn gũiPhù hợp với vùng, miền. Mục tiêu và nội dung liên quan với nhau do đó có mục tiêu thì phải có nội dung. Một mục tiêu có thể có 2-3 nội dung I. Xây dựng kế hoạch giáo dục3. Lựa chọn hoạt động giáo dụcCác HĐGD:Hoạt động vui chơi Hoạt động họcHoạt động ăn, ngủ, vệ sinh Hoạt động lao độngII. Tổ chức các hoạt động giáo dụcGV: Hướng dẫn, khuyến khích, gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hộiQuan sát để đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết, tìm tòi, khám phá qua những câu hỏi thắc mắc của trẻ.Trẻ tích cực, chủ động tham gia HĐ, làm việc theo cặp, theo nhóm trải nghiệm, trao đổi, chia sẻ, trình bày ý kiến Phương pháp, hình thức tổ chức, đồ dùng sử dụng phù hợp, đúng lúc, đúng chỗ để kích thích sự tìm tòi, phám phá của trẻ. Quan tâm đến hệ thống câu hỏi Có hai dạng câu hỏi chính: Câu hỏi đóng và câu hỏi mở:+ Câu hỏi đóng: để đánh giá ở mức độ ghi nhớ thông tin, đòi hỏi tư duy rất ít (thường dùng trong phần giới thiệu bài hoặc kết luận).+ Câu hỏi mở: là câu hỏi có nhiều đáp án đòi hỏi tư duy nhiều (thường dùng trong phần giới thiệu và phát triển bài)II. Tổ chức các hoạt động giáo dục Câu hỏi tốt tạo ra một thách thức về trí tuệ, tìm kiếm hiểu biết và tạo hứng thú cho trẻ. II. Tổ chức các hoạt động giáo dụcĐể có được câu hỏi tốt giáo viên có thể làm như sau:Đặt ít câu hỏi hơn, nhưng câu hỏi phải khiến trẻ suy nghĩ, không hỏi tràn lan.Dành thời gian để trẻ suy nghĩ trả lời. Không nên vội đánh giá, hãy động viên, khuyến khích để nhận được câu trả lời tốt hơn từ trẻ.Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi. Trân trọng câu hỏi và câu trả lời của trẻ.II. Tổ chức các hoạt động giáo dụcVí dụ 1 số câu hỏi mở kích thích trẻ suy nghĩ:* Con nghĩ thể nào?* Làm sao con biết?* Tại sao con lại nghĩ như vậy?* Nếu.. thì sao? Nếu không thì sao?*Theo con thì điều gì/cái gì sẽ xảy ra tiếp theo?II. Tổ chức các hoạt động giáo dục Câu hỏi tốt thường là câu hỏi mở và có câu trả lời mở, đòi hỏi sự tư duy, tạo được một điều mới mẻ, ví dụ những câu hỏi như:Câu hỏi về so sánh: Hai hành động/ hai nhân vật/ hai bức tranh này giống nhau ở chỗ nào?Câu hỏi về đánh giá: Hành động nào tốt hơn? Vì sao? Bức ảnh nào đẹp hơn? Vì sao? Nhân vật nào xấu? Vì sao?II. Tổ chức các hoạt động giáo dụcII. Tổ chức các hoạt động giáo dục Câu hỏi hạn chế tư duy của trẻ là những câu hỏi không khuyến khích trẻ nỗ lực suy nghĩ học tập, ngược lại còn làm cản trở hoạt động trí tuệ. Đó là những câu hỏi có dạng: Những câu hỏi quá phức tạp, quá lớn, trừu tượng khiến trẻ không thể trả lời được ví dụ: “Gió là gì?” “ Tại sao có gió?” “Mưa là gì?” “Ngày hôm qua là gì?”Những câu hỏi đóng và hẹp: “Đây là cái gì?”, “Kia là cái gì?”, “Cái này màu gì”, “Hai bức tranh này có giống nhau không?”II. Tổ chức các hoạt động giáo dục Giáo viên cần biết tạo ra một sự cân bằng giữa những câu hỏi phải trả lời ngắn với những câu hỏi mở. Một số lưu ý khi đặt câu hỏi:Phải chú ý đến mục đích của câu hỏi: hỏi để làm gì? Để hướng dẫn, gợi mở hay để kiểm tra, đánh giá mức độ hiểu, hỏi cái gì?Câu hỏi phải phù hợp với trình độ, khả năng để trẻ có thể trả lời được và cố gắng để trả lời.II. Tổ chức các hoạt động giáo dụcCâu hỏi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Phân bổ câu hỏi cho tất cả các đối tượng trẻ: trẻ nhút nhát đến trẻ tích cực.Nên dành thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi và sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ (ánh mắt, cười, gật đầu, vỗ tay) để khuyến khích, khen ngợi trẻ.Khuyến khích trẻ đặt câu hỏi để học.Hoạt động 3. Hoạt động nhómLập kế hoạch một hoạt động học (soạn giáo án) lấy trẻ làm trung tâmXác định mục tiêuLập kế hoạch dạy học Tổ chức dạy – học Đánh giá hoạt động Sơ đồ cụ thể: gồm 6 bướcSáu câu hỏi được đặt ra tương ứng với sáu bước:1. Hiện tại trình độ của trẻ như thế nào ? Khảo sát, tìm hiểu trẻ. 2. Trẻ cần học gì tiếp theo ? Chọn mục tiêu. 3. Trẻ cần làm gì để đạt những mục tiêu, yêu cầu này ? Dự kiến các công việc / hoạt động cụ thể của trẻ cho trẻ trải nghiệm nhằm vào các mục tiêu đã đặt ra.Sáu câu hỏi được đặt ra tương ứng với sáu bước:4. Những học liệu nào được dùng để thực hiện kế hoạch này ? Chọn học liệu, chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi cho trẻ và cô. 5. Các hoạt động đã được lập và các học liệu đã chọn có phù hợp không ? Dạy – Tiến hành tổ chức các hoạt động đã được lập đối với trẻ. 6. Trẻ có học được những điều đã dạy thông qua các hoạt động đã tổ chức không ? Trẻ có đạt mục tiêu, yêu cầu đã đạt ra không ? Đánh giá trẻ.1. Xác định mục tiêu: Mục tiêu có thể phân ra thành 3 phần chính: + Kiến thức: nhấn mạnh vào kết quả tư duy, trí tuệ về hiểu biết, nhận thức + Kỹ năng: chú trọng vào kỹ năng vận động như: nói, sử dụng, chăm sóc, so sánh.... + Thái độ: chú trọng đến tình cảm, cảm xúc như mối quan tâm, thái độ và sự đánh giá cao1. Xác định mục tiêu: Những từ nên dùng để viết mục tiêu như:+ Kiến thức: Nhận ra, liệt kê, đếm, xây dựng, lựa chọn.. + Kỹ năng: quan sát, so sánh, phân tích, kể, nói được + Thái độ: có ý thức, tự giác, bảo vệ 1. Xác định mục tiêu:Mục tiêu của bài học: trẻ sẽ đạt được gì? Làm được gì/hoặc sẽ trở nên như thế nào Mục tiêu đặt ra cần cụ thể, đo được, đạt được. 2. Thiết kế các hoạt độngCác phần bài họcMục đíchGiới thiệu bài- Củng cố những kiến thức, kỹ năng đã học dẫn dắt học sinh vào nội dung của bài- Cung cấp cho trẻ những kỹ năng cần thiết đủ để hỗ trợ cho trẻ học trong phần phát triển bàiPhát triển bài- Tạo cơ hội cho trẻ tiến hành các hoạt động để lĩnh hội phát triển kiến thức, kỹ năng và thái độ Kết luận- Củng cố hệ thống lại những ND trẻ thu nhận được trong quá trình họcCụ thểCác phầnHoạt động của giáo viênHoạt động của trẻGiới thiệu bài- Kích thích tư duy của trẻ bằng cách đưa ra tranh, ảnh, tình huống, câu chuyện- Đặt câu hỏi (câu hỏi mở), nêu vấn đề....- Đưa ra mục đích học- Giải thích ND chính để trẻ tự khám phá, tìm tòi- Tổ chức HĐ học theo nhóm, cá nhân- Quan sát, lắng nghe , tham gia các hoạt động giáo viên tổ chức- Tìm tòi khám phá theo hình thức cá nhân, nhómPhátTriểnbài- Trẻ thực hiện các HĐ nhằm đạt mục tiêu bài học- Hỗ trợ trẻ bằng cách hướng dẫn, đặt câu hỏi gợi ý, giải đáp thắc mắc, sử dụng đồ dùng dạy học- Làm việc cụ thể với 1 nhóm hoặc đối tượng cần được quan tâm hơn- Khuyến kích trẻ tìm cách làm tốt hơn- Quan sát động viên, giúp đỡ trẻ kịp thời- Xác định được nhiệm vụ cần làm- Tích cực tham gia các HĐ, sử dụng ĐD , tranh ảnh- Tự hoặc làm việc theo nhóm, lắng nghe ý kiến của bạn, chia sẻ, trao đổi với bạn- Kiểm tra công việc sửa sai (nếu có), tìm cách làm tốt hơn Kết luận- Khuyến kích trẻ trình bày kết quả- Bổ sung nhấn mạnh những vấn đề chính- Khen ngợi động viên những trẻ, nhóm tích cực- Trình bày kết quả công việc Một số lưu ý khi thiết kế hoạt động:Xác định rõ thiết kế hoạt động nhằm mục đích gì? Thời gian thực hiện trong bao lâu.Hoạt động học tập được tổ chức phải phù hợp với khả năng, hứng thú của trẻ không quá khó hoặc quá dễ Một số lưu ý khi thiết kế hoạt động:Tổ chức hoạt động đa dạng, phong phú phối hợp nhiều phương pháp dạy học (Quan sát, giảng giải, đàm thoại..) các kỹ thuật dạy học (kỹ thuật đặt câu hỏi, sử dụng đồ dùng dạy học) và cách thức dạy học linh hoạt (học cá nhân, học nhóm)Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học phù hợp để hỗ trợ, minh họa cho quá trình thực hiện hoạt động họcĐỊNH HƯỚNG KHAI THÁC SỬ DỤNG MỘT SỐ HỌC LIỆU CỦA TRẺ MẪU GIÁO Hoạt động LQCV: Chỉ sử dụng vở “Bé chuẩn bị học đọc và học viết”: - Phần bài tập nối, đánh dấu, tô màu chữ cái sử dụng ở tiết 2 của hoạt động LQCV; - Phần tô chữ cái sử dụng ở tiết 3 của hoạt động LQCV.Vở “Cùng bé tìm hiểu và ứng phó với biến đổi khí hậu”: Gợi ý BT cho trẻ ở hoạt động vui chơi, hoạt động chiều hoặc trong hoạt động học khám phá khoa học, khám phá xã hộiCÔNG TÁC TUYÊN TRUYỀN Nội dung: Bổ sung nội dung tuyên truyền về Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi.Bảng tuyên truyền (trường, lớp) cần lưu ý: - Nội dung: Cô đọng, ngắn gọn, thiết thực, chính xác, được thay đổi định kỳ. Thông tin về tình hình dinh dưỡng của trẻ cần đầy đủ, chính xác, đúng chỉ đạo của ngành. - Hình thức: Phải phù hợp đối tượng; đẹp, thu hút nhưng không quá màu mè, nhiều hình ảnh (lấn át nội dung). CHUÙC CAÙC ANH CHÒSÖÙC KHOÛE - HAÏNH PHUÙC - THAØNH COÂNG!XIN CHAÂN THAØNH CAÙM ÔN