Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi
I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Kỹ năng sống là một tập hợp các kỹ năng mà con người có được thông qua giảng dạy hoặc kinh nghiện trực tiếp. Giáo dục kỹ năng cho trẻ mầm non là giáo dục cách sống tích cực, giúp trẻ biết xử lý hành vi của mình trong các tình huống khác nhau.
Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng như: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích ghi với môi trường, kỹ năng hợp tác chia sẻ, kỹ năng xử lý các tình huống.
Dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền những kinh nghiệm sống của người lớn nhằm giúp trẻ có những kỹ năng như: Trẻ giao tiếp mạnh dạn hơn, vận dụng kiến thức của mình để giải quyết vấn đề khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, trẻ có kỹ năng vệ sinh cá nhân, biết chia sẻ, hợp tác với bạn bè.
Trên thực tế trong xã hội hiện nay các gia đình thường trú trọng đến việc học kiến thức, không trú trọng đến kỹ năng sống của trẻ, coi đó là những cái không cần thiết, bên cạnh đó các bậc phụ huynh có rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chính vì vậy trẻ hay thu mình và chưa mạnh dạn với thế giới bên ngoài. Một số gia đình thì nuông chiều làm cho trẻ bất cứ việc gì trẻ yêu cầu, tạo cho trẻ có thói quen ích kỷ, ỷ nại, không quan tâm đến người khác, các kỹ năng của trẻ rất hạn chế. Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm và sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là hầu hết trẻ không có vốn kỹ năng sống.
Năm học 2018 - 2019 tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi Trung Tâm, qua thời gian được tiếp xúc với trẻ, tôi thấy đa số trẻ trong lớp còn hạn chế rất nhiều về vốn kỹ năng sống.
Nhiều trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn giao tiếp, chia sẻ với bạn bè, cô giáo
Kỹ năng vệ sinh cá nhân như: Tự rửa tay bằng xà phòng, tự rửa mặt, rửa chân còn vụng về.
Kỹ năng hợp tác và chia sẻ trong hoạt động học và hoạt động chơi, trẻ chưa biết hợp tác với bạn để hoàn thành công việc, chưa biết chia sẻ với bạn bè trong lớp.
Giải quyết tình huống bất ngờ xảy ra còn kém.
Bên cạnh đó bản thân tôi còn hạn chế trong việc đưa ra các biện pháp , tình huống để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Đồng nghiệp trong trường còn lúng túng trong việc đưa ra các phương pháp dạy học phù hợp, và chưa đưa ra những biện pháp khắc phục cụ thể.
Là giáo viên mầm non tôi nhận thấy, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một trong những mục tiêu quan trọng giúp cho trẻ phát triển toàn diện, là tiền đề gieo mầm hạt giống nhằm hình thành kỹ năng sống cho trẻ.
Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa vai trò quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, bản thân tôi đã quyết định lựa chọn đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi.
I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Kỹ năng sống là một tập hợp các kỹ năng mà con người có được thông qua giảng dạy hoặc kinh nghiện trực tiếp. Giáo dục kỹ năng cho trẻ mầm non là giáo dục cách sống tích cực, giúp trẻ biết xử lý hành vi của mình trong các tình huống khác nhau. Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng như: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng vệ sinh, kỹ năng thích ghi với môi trường, kỹ năng hợp tác chia sẻ, kỹ năng xử lý các tình huống..... Dạy kỹ năng sống cho trẻ là truyền những kinh nghiệm sống của người lớn nhằm giúp trẻ có những kỹ năng như: Trẻ giao tiếp mạnh dạn hơn, vận dụng kiến thức của mình để giải quyết vấn đề khó khăn trong cuộc sống hàng ngày, trẻ có kỹ năng vệ sinh cá nhân, biết chia sẻ, hợp tác với bạn bè. Trên thực tế trong xã hội hiện nay các gia đình thường trú trọng đến việc học kiến thức, không trú trọng đến kỹ năng sống của trẻ, coi đó là những cái không cần thiết, bên cạnh đó các bậc phụ huynh có rất ít thời gian để quan tâm đến con cái, chính vì vậy trẻ hay thu mình và chưa mạnh dạn với thế giới bên ngoài. Một số gia đình thì nuông chiều làm cho trẻ bất cứ việc gì trẻ yêu cầu, tạo cho trẻ có thói quen ích kỷ, ỷ nại, không quan tâm đến người khác, các kỹ năng của trẻ rất hạn chế. Điều này làm ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển nhận thức, tình cảm và sự phát triển toàn diện của trẻ, đặc biệt là hầu hết trẻ không có vốn kỹ năng sống. Năm học 2018 - 2019 tôi được phân công phụ trách lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi Trung Tâm, qua thời gian được tiếp xúc với trẻ, tôi thấy đa số trẻ trong lớp còn hạn chế rất nhiều về vốn kỹ năng sống. Nhiều trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn giao tiếp, chia sẻ với bạn bè, cô giáo Kỹ năng vệ sinh cá nhân như: Tự rửa tay bằng xà phòng, tự rửa mặt, rửa chân còn vụng về. Kỹ năng hợp tác và chia sẻ trong hoạt động học và hoạt động chơi, trẻ chưa biết hợp tác với bạn để hoàn thành công việc, chưa biết chia sẻ với bạn bè trong lớp. Giải quyết tình huống bất ngờ xảy ra còn kém. Bên cạnh đó bản thân tôi còn hạn chế trong việc đưa ra các biện pháp , tình huống để giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Đồng nghiệp trong trường còn lúng túng trong việc đưa ra các phương pháp dạy học phù hợp, và chưa đưa ra những biện pháp khắc phục cụ thể. Là giáo viên mầm non tôi nhận thấy, việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một trong những mục tiêu quan trọng giúp cho trẻ phát triển toàn diện, là tiền đề gieo mầm hạt giống nhằm hình thành kỹ năng sống cho trẻ. Qua một thời gian tìm tòi nghiên cứu, nhận thức được sâu sắc, ý nghĩa vai trò quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, bản thân tôi đã quyết định lựa chọn đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi. 2. Mục đích nghiên cứu Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi. nhằm giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống, trẻ nhận biết được những điều tốt thì nên làm, những việc chưa tốt thì không làm, giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong cuộc sống. 3. Đối tượng nghiên cứu Trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi . 4. Kế hoạch nghiên cứu STT Thời Gian Từ ngày 15/10 đến 15/5/2019 Nội dung công việc Sản phẩm 1 1 1 Từ 15/10/ đến 26/10/2018 - Chọn đề tài, viết đề cương nghiên cứu - Bản đề cương về một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi 22 2 Từ 26/10 đến 15/11/2018 - Đọc tài liệu lý thuyết về cơ sở lý luận - Khảo sát số liệu thực trạng tại lớp, tổng hợp số liệu thực tế. - Tập tài liệu lý thuyết - Số liệu khảo sát đã xử lý 33 Từ 15/11 đến 15/03/2019 - Trao đổi với đồng nghiệp, đề xuất các biện pháp, các sáng kiến - Áp dụng thử nghiệm - Tập hợp ý kiến của đồng nghiệp đóng góp - Hoạt động cụ thể 44 Từ 15/03/ đến 15/04/2019 - Hệ thống hóa tài liệu, viết báo cáo - Xin ý kiến của đồng nghiệp - Viết bản báo cáo nháp 55 Từ 15/04 đến 15/05/2019 - Hoàn thiện báo cáo, nộp hội đồng sáng kiến cấp cơ sở - Báo cáo chính thức 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu Phương pháp thực hành trải nhiệm Phương pháp khảo sát Phương pháp thực tế Phương pháp quan sát, trò chuyện II. NỘI DUNG Cơ sở lý luận của sáng kiến Kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, mạnh dạn, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn thử thách. Như chúng ta đã biết đối với tuổi mẫu giáo, hoạt động chủ đạo của trẻ chủ yếu là hoạt động chơi, trẻ thích được tìm tòi khám phá những cái mới lạ trong cuộc sống, muốn tự mình trải nhiệm, thử thách, bên cạnh đó đa số trẻ chưa có kỹ năng ứng phó, kỹ năng giao tiếp, chia sẻ... điều đó càng chứng minh hơn trong những năm gần đây với sự phát triển rộng rãi của kinh tế thị trường, mạng Internet phát triển trẻ chủ yếu là xem điện thoại, chơi điện tử, trẻ ít giao tiếp với mọi người, nên kỹ năng sống của trẻ ngày càng mất đi trong khi đó kỹ năng sống chính là phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ hoàn thiện bản thân. Ở lứa tuổi mẫu giáo, kỹ năng sống chiếm một vị trí hết sức quan trọng nó góp phần giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách con người, giúp trẻ học tập, lĩnh hội những kinh nghiệm xã hội để trẻ vận dụng trong cuộc sống sau này. Trong xã hội hiện nay, kiến thức của con người ngày càng phát triển và mở rộng, từng cá nhân, nếu không được bồi dưỡng, cập nhật thông tin thường xuyên sẽ trở thành lạc hậu. Bên cạnh đó, yêu cầu về chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ngày càng cao. Xuất phát từ những đặc điểm trên là một giáo viên, tôi thiết nghĩ, cần nắm vững đặc điểm tâm lý của trẻ, nắm vững nội dung chương trình để lựa chọn các hoạt động và giáo viên phải có kiến thức, kỹ năng về chăm sóc giáo dục trẻ, tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm, được trao đổi, thực hành, nội dung giáo dục phải đơn giản gần gũi với trẻ. Điều quan trọng giúp trẻ cảm thấy tự tin khi tiếp nhận các thử thách mới qua việc phát triển kỹ năng cho trẻ. Nếu chỉ suy ngẫm và trò truyện thì chưa đủ cần phải ứng dụng vào thực tế. Từ ý tưởng đó tôi đã đi sâu vào đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi”. 2. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến Năm học 2018 - 2019 Tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4 -5 tuổi B Trung Tâm trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy sự cần thiết khi chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi” Trong khi thực hiện thì bản thân tôi có rất nhiều thuận lợi đó là: Cơ sở vật chất lớp học, không gian, diện tích, ánh sáng, lớp học sạch đẹp, thoáng mát, có công trình vệ sinh nước sạch đảm bảo, trong lớp có đồ dùng được trang cấp. Vì thế tạo được sự tin tưởng và yên tâm của các bậc cha mẹ khi gửi trẻ đến lớp. Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường về việc tăng cường các điều kiện để nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ để đạt hiệu quả tốt nhất. Trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo bé nên trẻ rất hào hứng, sôi nổi với các hoạt động do cô tổ chức, lĩnh hội nhanh các kiến thức cô giáo truyền đạt. Phụ huynh luôn quan tâm đến trẻ, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường, của nhóm lớp. Giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn theo quy định, được tập huấn về nội dung một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non. Bên cạnh những điều kiện thuận lợi trên, bản thân tôi còn gặp không ít khó khăn khi thực hiện như: Nhiều trẻ còn nhút nhát chưa hứng thú tích cực tham gia các hoạt động. Nhiều phụ huynh chưa quan tâm đến con em của mình, luôn muốn con mình được học chữ, học số, coi nhẹ việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm, không có tính tự lập, ích kỷ, không biết chia sẻ, hòa đồng giúp đỡ bạn bè, trẻ không biết vệ sinh cá nhân tự phục vụ mình, không biết xử lý khi gặp tình huống. Qua khảo sát thì số trẻ đạt được trên lớp như sau: Nội dung Trẻ đạt được Tỉ lệ Kỹ năng giao tiếp, chào hỏi 15/35 42,8% Kỹ năng tự lập, tự phục vụ 13/35 37,1% Kỹ năng hợp tác, chia sẻ hoạt động cùng nhóm 15/35 42,8% Trẻ mạnh dạn tự tin 16/35 45,7% Kỹ năng phòng chống tai nạn 14/35 40% Kỹ năng thích nghi 14/35 40% Kỹ năng vệ sinh 16/35 45,7% Kỹ năng sử lý tình huống 10/35 28,6% 3. Các sáng kiến đã được sử dụng để giải quyết vấn đề Để thực hiện đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 4 - 5 tuổi” tại lớp mẫu giáo 4 - 5 tuổi B Trung Tâm năm học 2018 - 2019. Tôi đã lựa chọn những nội dung như sau: Xây dựng môi trường “Lấy trẻ làm trung tâm” Tạo tình huống cụ thể Giáo dục kỹ năng sống qua các hoạt động trong ngày Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đưa vào các chủ đề. Kết hợp với phụ huynh trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ Để thực hiện các nội dung công việc trên tôi đã sử dụng các biện pháp sau: Biện pháp 1: Xây dựng môi trường “lấy trẻ làm trung tâm” Đối với năm học 2018 - 2019, nhà trường và chuyên môn đã xây dựng kế hoạch theo sự chỉ đạo của phòng giáo dục, trong đó có kế hoạch “xây dựng môi trường Lấy trẻ làm trung tâm”. Chú trọng đến việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong mọi hoạt động trong ngày thông qua hoạt động học, hoạt động chơi, hoạt động ăn, ngủ.. trẻ được trải nghiệm những hoạt động trong cuộc sống nên trẻ hứng thú, và rất thích bắt chước làm những việc của người lớn khi được cô hướng dẫn vì thế việc dạy trẻ trong giờ học thôi vẫn chưa đủ mà cần phải được cho trẻ hoạt động ở mọi lúc mọi nơi đồng thời giáo viên cần phải tu dưỡng học hỏi để tìm ra những sáng kiến hay giúp ích trong việc truyền thụ kiến thức cho trẻ. Ở lứa tuổi mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, để xây dựng một hoạt động mà trẻ vừa được chơi, vừa được học, được tìm tòi, phát huy sáng tạo, tư duy. Vì vậy tôi đã nghiên cứu và đưa ra những hình thức tổ chức hoạt động “Lấy trẻ làm trung tâm” như sau: Cô nên chỉ tạo ra các tình huống cho trẻ tự thảo luận theo nhóm hoặc theo tổ sau đó cô là người gợi ý hướng dẫn và cho trẻ tìm tòi khám phá bằng cách cô chỉ đặt ra câu hỏi gợi mở cho trẻ, trợ giúp cho trẻ không nên làm thay trẻ hoặc nói hộ cho trẻ có như vậy trẻ mới được khám phá hoạt động, trẻ sẽ nhớ lâu hơn và gióp trẻ có được kiến thức sâu rộng hơn. Hoạt động “Lấy trẻ làm trung tâm” là trẻ sẽ được trải nhiệm, được giao tiếp, trao đổi, suy ngẫm, khám phá, tìm tòi. Ví dụ: Hoạt động góc chơi phân vai nấu ăn, bán hàng Trẻ được tự do thảo luận tự nhận vai chơi bác nấu ăn, người đi mua hàng, người băm thịt, người nhặt rau, người làm bánh. Hình ảnh cô và trẻ thảo luận, trao đổi Biện pháp 2: Tạo tình huống cụ thể Đối với trẻ mầm non trẻ rất dễ nhớ và cũng dễ quên, trước đây giáo viên thường giáo dục trẻ nhận biết một số nguy cơ không an toàn và cách phòng tránh qua lời nói, nhắc nhở, dặn dò trẻ thông qua các hoạt động học, vui chơi, sinh hoạt. Với biện pháp như vậy tôi thấy không đạt hiệu quả cao vì giáo dục xong trẻ có thể quên ngay và không nhớ lâu, vì thế tôi thiết nghĩ mình phải tìm ra phương pháp để cho trẻ nhớ lâu hơn, đó chính là phương pháp giáo dục tạo tình huống để trẻ được đưa ra những ý kiến, suy nghĩ và cách giải quyết của trẻ khi gặp tình huống khó khăn. Ví dụ trong câu truyện “Dê con nhanh trí” trước đây giáo viên thường giáo dục trẻ khi ở nhà một mình không được mở cửa cho người lạ, hoặc giáo dục trẻ trong nội dung bài hát “Đàn vịt con” khi đi đến nơi đông người, thì phải đi theo bố mẹ không chạy lung tung kẻo bị lạc. Nhưng chưa đưa ra tình huống nếu bị lạc thì con phải làm như thế nào? Để trẻ phát triển kỹ năng tự giải quyết vấn đề tôi đưa ra tình huống và yêu cầu trẻ phải đưa ra cách giải quyết của mình, như vậy trẻ sẽ nhớ lâu. Với tình huống nếu như trẻ ở nhà một mình, có một người lạ đến gõ cửa thì trẻ sẽ làm như thế nào? Tôi cho trẻ suy nghĩ cách giải quyết, nêu ý kiến, cô gợi mở cho trẻ hiểu người xấu đến hại trẻ, ăn trộm đồ dùng trong gia đình cũng có thể là người thân như: người thu tiền điện, bác hàng xóm, bạn của bố mẹ Cô kết luận các con sẽ không được mở cửa cho bất cứ ai khi các con ở nhà một mình, kể cả người đó thân quen với bố mẹ của mình. Trong xã hội hiện nay, nhiều kẻ xấu lợi dụng sơ hở của các bậc phụ huynh, sự ngây thơ của trẻ em, nên tệ nạn bắt cóc trẻ em thường xảy ra tại nhiều nơi chính vì vậy tôi tạo tình huống trẻ bị lạc giữa chốn đông người như ở chợ, hoặc được bố mẹ đưa đi tham quan, hay đi chơi siêu thị. Cô hỏi trẻ khi bị lạc con sẽ làm như thế nào? Trẻ đưa ra ý kiến của mình Tình huống 1: + Trẻ sợ quá khóc to Hình ảnh trẻ ngồi khóc khi bị lạc Cô nói: Khi bị lạc mà khóc thì sẽ không tìm được mẹ, ngược lại kẻ xấu sẽ lợi dụng bắt cóc các con, vì vậy lúc này các con phải dũng cảm, bình tình thì mới tìm được mẹ. Tình huống 2: + Các con đi theo người lạ Cô nói: Các con không được đi theo người lạ, chạy lung tung , vì người lạ chưa chắc đã là người tốt nên các con sẽ không tìm được ba, mẹ. Tình huống 3: + Đứng một chỗ gọi to tên bố, mẹ Gọi to tên mẹ để mẹ nghe tiếng đến đón mình Hình ảnh bé đứng gọi to + Tìm người tin cậy như chú công an, bảo vệ, nhân viên. Dạy trẻ nhớ số điện thoại của bố, mẹ, đọc to số điện thoại của bố, mẹ cho cô và các bạn cùng nghe. Hình ảnh nhờ chú công an tìm giúp Từ những tình huống cụ thể gần gũi dễ xảy ra trong cuộc sống đối với trẻ, và bằng cách trẻ được thảo luận, suy nghĩ, vận dụng vốn hiểu biết của mình để giải quyết vấn đề, đó chính là kinh nghiệm của người lớn truyền lại cho trẻ và trẻ sẽ có nhiều vốn kiến thức, cũng như kỹ năng sống của trẻ được hình thành. Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống qua các hoạt động trong ngày Đối với trẻ mầm non, rèn kỹ năng sống cho trẻ là rèn kỹ năng ứng xử các tình huống trong cuộc sống, kỹ năng hoạt động theo nhóm, ý thức bảo vệ sức khỏe, phòng chống tai nạn, rèn kỹ năng ứng xử văn hóa. Trong khi đó trẻ mẫu giáo kinh nghiệm sống chưa có, đặc biệt là trẻ 4 - 5 tuổi việc phòng chống tai nạn, xử lý tình huống còn gặp nhiều khó khăn, trẻ ngây thơ chưa nhận biết được mối nguy hiểm trong xã hội. chính vì thế việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ phải thực hiện mọi lúc, mọi nơi, trong tất cả các hoạt động trong ngày. + Giờ đón trẻ, trả trẻ Cô giáo dục trẻ đến lớp biết lễ phép chào cô, chào bố, mẹ để vào lớp, hướng dẫn trẻ biết cất đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định. Hình ảnh bé lễ phép chào cô Hình ảnh bé tự cất dép đúng nơi quy định Giáo dục thông qua hoạt động vệ sinh, thực hành kỹ năng sống của trẻ Ngày nay do các bậc phụ huynh nuông chiều con, không dạy trẻ cách tự vệ sinh bản thân, nên trẻ không có kỹ năng tự phục vụ, vì thế ngay từ đầu năm học tôi đã đưa ra biện pháp cho trẻ tự vệ sinh cá nhân, cô hướng dẫn và cho trẻ thực hành tự rửa tay, tự rửa mặt , khuyến khích trẻ tự làm, trẻ nào chưa thực hiện được cô làm mẫu cho trẻ quan sát. Hình ảnh bé tự rửa tay Cho trẻ tập tự trải đầu cho bạn, cho bản thân Trong giờ ăn cũng vậy tôi giáo dục trẻ những thao tác văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ những kỹ năng tự lao động phục vụ, rèn tính tự lập như biết tự đi lấy bát thìa, biết tự lên lấy cơm, chia đĩa về các bàn ăn, khi ăn, biết ăn uống lịch sự, không nói chuyện trong khi ăn, và chỉ ăn uống tại bàn ăn của mình, biết cách sử dụng những đồ dùng, vật dụng trong ăn uống một cách đúng đắn, biết ăn hết xuất, không làm rơi vãi khi ăn, khi ăn nhai nhỏ nhẹ không gây tiếng ồn, ngậm miệng khi nhai thức ăn, biết mời trước khi ăn, biết tự dọn, cất bát thìa đúng nơi quy định, biết giúp người lớn dọn dẹp, ngồi ngay ngắn không làm ảnh hưởng đến người khác. + Giáo dục thông qua hoạt động thể dục Giáo dục trẻ kỹ năng vận động, kỹ năng không xô đẩy khi xếp hàng, biết thực hiện lần lượt Hình ảnh trẻ biết thực hiện lần lượt + Giáo dục thông qua hoạt động nghệ thuật Tôi sẽ tạo cơ hội cho trẻ bộc lộ những suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, khả năng tưởng tượng và sáng tạo của mình, giúp trẻ tự tin mạnh dạn trong mọi hoạt động. Ví dụ hoạt động tạo hình: Vẽ ngôi nhà của bé, cô giáo dục trẻ biết yêu quý ngôi nhà của mình, biết vệ sinh môi trường, sắp xếp đồ dùng gọn gàng sạch sẽ. Đối với hoạt động âm nhạc dạy hát : Cả nhà thương nhau. Có trẻ không lên biểu diễn bài hát, cô hỏi trẻ con có yêu những người trong gia đình con không? Trẻ trả lời: có ạ Vậy thì cô mời con lên biểu diễn bài hát này nào? Như vậy trẻ sẽ mạnh dạn hơn, không còn nhút nhát nữa. Hình ảnh trẻ tự tin biểu diễn + Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động làm quen với văn học Với hoạt động kể chuyện: Nhổ củ cải, cô kể truyện cho trẻ nghe, đàm thoại với trẻ nội dung câu chuyện, cô tổ chức cho chơi trò chơi, qua đó cô giáo dục trẻ làm việc theo nhóm, không tham lam ích kỷ, biết lắng nghe ý kiến của người khác, tôn trọng hợp tác với bạn bè, với những người xung quanh. + Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua hoạt động khám phá xã hội, khám phá khoa học Thông qua chủ đề gia đình với hoạt động khám phá xã hội tìm hiểu về các thành viên trong gia đình của bé, cô cho trẻ được kể về thành viên trong gia đình, công việc của bố, mẹ, chị... qua đó giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp, lắng nghe người khác nói, nói rõ ràng để người khác hiểu. Giáo dục kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi. Như chúng ta đã biết ở trẻ mẫu giáo hoạt động vui chơi giữ vai trò chủ đạo, thông qua hoạt động này trẻ sẽ bộc lộ những hành vi tốt và không tốt. Cô giữ vai trò quan sát hành động lời nói của trẻ trong khi chơi, để sửa, uốn nắn trẻ Ví dụ: Qua góc chơi “Bán hàng” thông qua trò chơi này ngoài việc trẻ hiểu được công việc của người bán hàng và mua hàng trẻ còn phải biết thưa gửi lễ phép. Như: Trẻ nói “ Bác ơi bác mua thứ gì nào? Trẻ khác trả lời: Mua bánh - trả tiền nè. Tôi phải sửa ngay cho trẻ. Khi mua hàng con phải hỏi bác ơi bao nhiêu tiền một cái bánh, bán cho tôi một cái ạ, nếu trẻ đã biết thưa gửi lễ phép tôi sẽ gắn cho trẻ một bông hoa vào áo và cuối ngày nhận xét trước lớp. Với hình thức này các cháu rất thích. Hình ảnh trẻ chơi bán hàng Ví dụ chơi trò chơi gia đình nấu ăn: Khi trẻ bắc nồi lên để nấu thức ăn cô hướng dẫn trẻ đặt đúng cách, nếu không sẽ bị đổ, bị bỏng gây nguy hiểm. Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tôi đưa kỹ năng sống mạnh dạn tự tin, một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên cần chú tâm là phát triển sự tự tin, mạnh dạn của trẻ. Kỹ năng sống này giúp trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi. Ví dụ: Cô tổ chức cho 2 đội chơi trò chơi “Xếp quân lô tô” ở trò chơi này cháu thực hiện đúng luật chơi. Trò chơi này giáo dục trẻ luôn tự tin mình sẽ chiến thắng và tìm mọi cách động viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí vươn lên. Hình ảnh trẻ tự tin trong khi chơi Biện pháp 4: Xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đưa vào các chủ đề. Để dạy kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả ngay từ đầu năm tôi xây dựng kế hoạch giáo dục kỹ năng sống cho trẻ vào các chủ để, tùy thuộc vào từng chủ đề, từng thời điểm để lựa chọn nội dung tích hợp giáo dục kỹ năng sống để giáo dục trẻ cho phù hợp và đặt hiệu quả. * Ví dụ: Chủ đề bản thân: Giáo dục trẻ kỹ năng tự phục vụ bản thân, tự rửa tay, sắp xếp đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp. Chủ đề: “Trường mầm non” Tôi đã lựa chọn kỹ năng giao tiếp như: Chào hỏi, tạm biệt, cảm ơn, xin lỗi, lễ phép với người lớn, tôn trọng bạn bè, vui vẻ thân thiện, lắng nghe ý kiến, chia sẻ thông tin, hòa thuận với các bạn, giúp đỡ bạn khi cần thiết, cùng bạn hoàn thành công việc Chủ đề gia đình: Tôi giáo dục trẻ những kỹ năng ứng sử phù hợp với những người gần gũi xung quanh: Lễ phép với người lớn, quan tâm nhường nhịn em nhỏ, giúp đỡ bố mẹ những việc vừa sức, biết trò chuyện lễ phép, thân mật, chơi vui vẻ với bạn, . Chủ đề động vật, bé yêu cây xanh: Giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường, yêu quý các con vật, biết trồng nhiều cây xanh, không bẻ hoa, ngắt lá, lớp nhà, ở lớp giúp cô nhổ cỏ cho hoa... Ở chủ đề: “Nghề nghiệp” Ở chủ đề này giáo dục trẻ biết yêu quý các nghề, và ước mơ của trẻ về các nghề đó Chủ đề: “ Giao thông” Giáo dục trẻ kỹ năng về một số quy định giao thông khi đi trên đường như: Đi trên đường phải đi vào lề đường, đi bên tay phải, không được chơi bóng, trò chơi trên lòng đường, khi sang đường phải có người lớn dắt qua, những hành vi văn hóa nơi công cộng như: Đi nhẹ, nói khẽ, không chen lấn xô đẩy nhau Chủ đề: “Tết và mùa xuân” Giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp , lịch
File đính kèm:
- sang kien kinh nghiem mot so bien phap ren ky nang song cho tre 4 tuoi_12621949.doc