Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với biểu tượng toán cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
I.MỞ ĐẦU
1. Lý do chon đề tài
Đất nước ta đang từng bước chuyển mình, vươn tới khoa học, cập nhật với thế giới hiện đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đòi hỏi mỗi con người chúng ta cần trang bị cho mình những kiến thức, kĩ năng cần thiết trước yêu cầu của thời đại. Đó là vấn đề mà ngành giáo dục quan tâm và đầu tư tri thức cho thế hệ trẻ ngay từ những bậc học đầu tiên. Trẻ phát triển tốt hay không là phụ thuộc vào chính sự chăm sóc của gia đình và đặc biệt là của những cô giáo mầm non. Trẻ cần được chăm sóc giáo dục thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi Mầm non. Người giáo viên Mầm non chỉ hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiệm vụ của người giáo viên Mầm non còn phải trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động vui chơi và học như tạo hình, chữ cái, âm nhạc, làm quen với toán sơ đẳng. Thông qua các hoạt động học trẻ được học mà chơi chơi mà học. Từ đó trẻ được tiếp cận với những kiến thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó, giúp cho trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt.
Trong hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất. Một trong những hoạt động góp phần quan trọng vào việc phát triển tư duy cho trẻ đó là hoạt động “ làm quen với toán’’. Khi giáo viên tổ chức hoạt động này đòi hỏi phải có sự chính xác. Muốn làm tốt được đòi hỏi người gi¸o viªn phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa học để trẻ bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với môn làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với môn học này người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, công sức, chuẩn bị đồ dùng cho tiết dạy mong tiết học đạt được hiệu quả cao và kiến thức mà trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá trình tham gia các hoạt động của trẻ. Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ.
Trong thực tế khi tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với toán, hoạt động thường diễn ra khô khan hơn các hoạt động khác, nếu giáo viên không có hình thức tổ chức linh hoạt hay phối kết hợp với đồ dùng ttrực quan để trẻ được hoạt động sôi nổi tích cực thì sẽ ít gây được hứng thú ở trẻ, từ đó dẫn đến hiệu quả đạt được ttrên giờ học không cao.
Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này dễ dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức của các môn học khác một cách nhanh nhạy và chính xác hơn.
Trong các nội dung cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng yêu cầu cho trẻ được làm quen và hình thành cho trẻ các biểu tượng về số lượng, phép đo, hình dạng, kích thước, định hướng trong không gian. Để dạy trẻ được những nội dung này và nắm bắt kiến thức được một cách có hệ thống và chính xác, đòi hỏi người giáo viên phải có sự đổi mới trong phương pháp dạy trẻ theo hướng tích cực, lấy trẻ làm trung tâm. Trẻ tự mình khám phá về những vấn đề có liên quan đến môn học. Chính vì vậy để nâng cao chất lượng trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với biểu tượng toán cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi”
I.MỞ ĐẦU 1. Lý do chon đề tài Đất nước ta đang từng bước chuyển mình, vươn tới khoa học, cập nhật với thế giới hiện đại công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Đòi hỏi mỗi con người chúng ta cần trang bị cho mình những kiến thức, kĩ năng cần thiết trước yêu cầu của thời đại. Đó là vấn đề mà ngành giáo dục quan tâm và đầu tư tri thức cho thế hệ trẻ ngay từ những bậc học đầu tiên. Trẻ phát triển tốt hay không là phụ thuộc vào chính sự chăm sóc của gia đình và đặc biệt là của những cô giáo mầm non. Trẻ cần được chăm sóc giáo dục thật tốt ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi Mầm non. Người giáo viên Mầm non chỉ hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiệm vụ của người giáo viên Mầm non còn phải trang bị cho trẻ những kiến thức ban đầu thông qua các hoạt động vui chơi và học như tạo hình, chữ cái, âm nhạc, làm quen với toán sơ đẳng... Thông qua các hoạt động học trẻ được học mà chơi chơi mà học. Từ đó trẻ được tiếp cận với những kiến thức từ đơn giản đến phức tạp, từ dễ đến khó, giúp cho trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt. Trong hoạt động giáo dục trẻ ở trường Mầm non hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo, song hoạt động học tập được thể hiện qua các giờ hoạt động có chủ đích đó là hoạt động cung cấp chủ yếu có hệ thống kiến thức cần trang bị cho trẻ kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất. Một trong những hoạt động góp phần quan trọng vào việc phát triển tư duy cho trẻ đó là hoạt động “ làm quen với toán’’. Khi giáo viên tổ chức hoạt động này đòi hỏi phải có sự chính xác. Muốn làm tốt được đòi hỏi người gi¸o viªn phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa học để trẻ bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với môn làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với môn học này người giáo viên cần phải đầu tư thời gian, công sức, chuẩn bị đồ dùng cho tiết dạy mong tiết học đạt được hiệu quả cao và kiến thức mà trẻ sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá trình tham gia các hoạt động của trẻ. Nhận thức về toán học có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ, thông qua toán học sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở đó bổ sung thêm vốn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ và thể chất cho trẻ. Trong thực tế khi tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với toán, hoạt động thường diễn ra khô khan hơn các hoạt động khác, nếu giáo viên không có hình thức tổ chức linh hoạt hay phối kết hợp với đồ dùng ttrực quan để trẻ được hoạt động sôi nổi tích cực thì sẽ ít gây được hứng thú ở trẻ, từ đó dẫn đến hiệu quả đạt được ttrên giờ học không cao.. Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng không những giúp cho trẻ học bộ môn toán sau này dễ dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiến thức của các môn học khác một cách nhanh nhạy và chính xác hơn. Trong các nội dung cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng yêu cầu cho trẻ được làm quen và hình thành cho trẻ các biểu tượng về số lượng, phép đo, hình dạng, kích thước, định hướng trong không gian... Để dạy trẻ được những nội dung này và nắm bắt kiến thức được một cách có hệ thống và chính xác, đòi hỏi người giáo viên phải có sự đổi mới trong phương pháp dạy trẻ theo hướng tích cực, lấy trẻ làm trung tâm. Trẻ tự mình khám phá về những vấn đề có liên quan đến môn học. Chính vì vậy để nâng cao chất lượng trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng, tôi đã lựa chọn nghiên cứu đề tài “ Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động làm quen với biểu tượng toán cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi” 2. Mục đích nghiên cứu: - Nghiên cứu thực trạng việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm quen với các biểu tượng toán sơ đẳng qua đó nhằm tìm ra những biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn trẻ trong tổ chức hoạt động hình thành những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trể 5 - 6 tuổi một cách chính xác, khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy cao nhất được tính tích cực của trẻ. Rút ra một số phương pháp nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với toán giúp cho môn học luôn đổi mới, giờ học sôi nổi, tr say mê không mệt mỏi. - Giúp trẻ yêu thích và tích cực khi tham gia các hoạt động làm quen với toán. - Giúp cho các bậc phụ huynh thấy được tầm quan trọng của việc chăm sóc giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non và thường xuyên phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ nói chung và việc dạy kiến thức toán sơ đẳng cho trẻ nói riêng. 3. Đối tượng nghiên cứu - Đối tượng: Trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi Lớp A4 trường mầm non Thanh Lâm 4. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau đây: - Phương pháp nghiên cứu lí luận: Tôi đi sâu nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến tâm sinh lí trẻ lứa tuổi mầm non, đến vai trò của hoạt động làm quen với toán và các hình thức, biện pháp tổ chức cho trẻ làm quen với các biểu tượng toán sơ đẳng, nghiên cứu các chuyên san, tạp chí của ngành giáo dục mầm non. - Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: +Phương pháp đàm thoại, giảng giải +Phương pháp quan sát +Phương pháp thực hành 5. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu a.Giới hạn và phạm vi nghiên cứu - Chương trình giáo dục mầm non - Mục tiêu về hình thành biểu tượng toán cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi b.Thời gian nghiên cứu -Từ tháng 9/2015 đến tháng 5/2016 II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận Toán học là một môn khoa học cần có độ chính xác cao, đòi hỏi người học có khả năng tư duy tốt. Nên nhiệm vụ của giáo viên là phải hình thành cho trẻ các biểu tượng toán học một cách chính xác nhất, cung cấp những kỹ năng cần thiết cơ bản nhất để trẻ có được vốn kíên thức nền tảng chắc chắn. Ngay từ nhỏ trẻ đã được tiếp xúc với các sự vật hiện tượng xung quanh, tất cả những cái trẻ nhìn thấy đều ảnh hưởng đến nhận thức của trẻ. Dần dần trẻ có được những khái niện giản đơn nhất về thế giới xung quanh trẻ muốn tìm tòi phám phá về tính chất, đặc điểm của sự vật hiện tượng, số lượng, hình dạng, màu sắc, kích thước, vị trí, sắp xếp của chúng trong không gian. VD: Khi chơi với đồ vật trẻ muốn biết tại sao vật này lại lăn được nhưng vật kia lại không lăn được, hình dạng, kích thước và chất liệu của chúng khác nhau như thế nào? Trẻ muốn biết từng nhóm đồ vật có bao nhiêu vật và cách so sánh các nhóm với nhau, trẻ muốn biết nhóm này có số lượng nhiều hay ít hơn nhóm kia. Từ đó trong tư duy của trẻ đã nảy sinh khái niệm thêm bớt một cách giản đơn về phép cộng trừ của bậc tiểu học từ đó việc cho trẻ làm quen với biểu tượng toán sơ đẳng là nhu cầu rất cần thiết. Nhưng chương trình toán học trong trường mầm non hiện nay là giúp trẻ được làm quen với các biểu tượng toán ban đầu đơn giản.Vấn đề là làm thế nào để dạy trẻ những khái niệm về toán học mang tính chất trừu tượng nhưng lại phải phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ mẫu giáo. Bởi lẽ giai đoạn này cơ thể trẻ đang dần hoàn thiện, khả năng lĩnh hội tri thức của trẻ còn non nớt. Do thực tế đó mà không thể cho trẻ làm quen với khái niệm về phép đếm, số lượng, hình dạng, kích thước, định hướng không gian bằng các định nghĩa lí thuyết chính xác, mà phải dựa trên tâm lý của trẻ và khái niệm toán học sơ đẳng để có phương pháp giảng dạy phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ. Từ đó biến những khái niệm toán học trừu tượng thành những biểu tượng quen thuộc gần gũi với trẻ có thể lĩnh hội được một cách ấn tượng và sâu sắc nhất, hình thành những kiến thức ban đầu về toán học sơ đẳng cho trẻ. 2. Thực trạng a. Thuận lợi Bản thân là một cô giáo được đào tạo hoàn thiện về chuyên ngành mầm non, có tấm lòng yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình, tích cực trong công tác,. Được sự giúp đỡ và tạo điều kiện từ phía Ban giám hiệu nhà trường, sự ủng hộ của đồng nghiệp. Năm học 2015-2016 được sự phân công của Ban giám hiệu nhà trường tôi chủ nhiệm một lớp 5 – 6 tuổi A4 khu Sơn Đình 1 với sĩ số là 28 trẻ, trẻ sống ở vùng nông thôn là con em nông dân, các cháu đều rất ngoan ham học. Là một lớp 5- 6 tuổi nên rất được nhà trường quan tâm trong việc mua sắm đồ dùng trang thiết bị phục vụ cho vui chơi và học tập của trẻ ở lớp. b. Khó khăn: Thanh Lâm là một trong những xã nông nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, cơ sở vật chất phòng học chưa được kiên cố hoá. 100% các trẻ trong lớp là con em nông thôn nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố mẹ. Khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế một số cháu sự nhận thức còn chậm, chưa xác định được phía trên phía dưới của bạn khác, các chữ sốVề cơ sở vật chất đã được nhà trường quan tâm đáp ứng nhu cầu đồ dùng đồ chơi, tuy vậy một số đồ dùng phục vụ môn toán cũng như môn học khác còn nhiều hạn chế, đồ dùng chưa đa dạng. *. Kết quả khảo sát . Tình hình giảng dạy của giáo viên. - Trong những năm gần đây, dưới sự chỉ đạo bồi dưỡng của nhà trường, giáo viên đã lĩnh hội và có được kiến thức, kĩ năng trong tổ chức các hoạt động học có chủ đích. Các hoạt động đều theo hướng đổi mới, lấy trẻ làm trung tâm. Tuy nhiên trong quá trình tổ chức, hướng dẫn trẻ giáo viên thường hay mắc phải một số nhược điểm sau: + Đồ dùng sử dụng vào giờ học chưa đa dạng, sử dụng đồ dùng trực quan chưa linh hoạt dẫn đến lúng túng, hiệu quả giờ học không cao. + Giáo viên còn nói nhiều, cách truyền đạt chưa đi sâu trọng tâm của kiến thức nên chưa phát huy được tính tích cực của trẻ khi tham gia các hoạt động. Khảo sát trên trẻ: - Qua khảo sát trên trẻ 28 cháu tại lớp mẫu giáo 5- 6 tuổi A4 do tôi phụ trách tôi rút ra một số vấn đề sau: + Số trẻ đạt được yêu cầu về kiến thức và kĩ năng khi tham gia hoạt động làm quen với biếu tượng toán chưa cao. + Trẻ ít hứng thú, tham gia hoạt động một cách gò ép, chưa tự tin, thoải mái. Từ những vấn đề trên việc tìm ra biện pháp tốt nhất để hình thành những biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ 5 - 6 tuổi một cách chính xác phát huy được tính tích cực của trẻ là điều quan trọng trong thực tế hiện nay. 3. Các biện pháp tiế hành Với trẻ 5 -6 tuổi việc làm quen với biểu tượng toán là hoạt động cần thiết tạo cho trẻ có được tính nhanh nhẹ, thông minh, hoạt bát, sáng tạo trong khi trẻ thực hiện hoạt động ở trên lớp cũng như trong các hoạt động khác mà còn góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mẫu giáo. Bên cạnh đó còn giúp trẻ có tâm thế vững vàng trước khi bước vào lớp 1. Muốn trẻ hào hứng tham gia và yêu thích học toán thì phải xây dựng nề nếp thói quen tốt trong học tập cho trẻ cách trẻ lời câu hỏi của cô, cách giơ thẻ số và cách sử dụng đồ dùng trực quan khi tham gia các hoạt động và có kế hoạch cụ thể để bỗi dưỡng đồng thời kết hợp với phụ huynh học sinh để cùng giáo dục trẻ. Trong quá trình giảng dạy thực nghiệm tôi đã tìm ra một số phương pháp đơn giản nhưng hợp lý và phù hợp như sau: 3.1. Chuẩn bị bài giảng, đồ dùng trực quan đầy đủ, phù hợp. - Sau khi lên kế hoạch, lựa chọn đề tài phù hợp với độ tuổi và khả năng của trẻ thì việc quan trọng đầu tiên tôi cần làm đó là soạn giáo án, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cho việc tổ chức hoạt động. - Tôi đặt ra mục đích của hoạt động tổ chức để dạy trẻ điều gì? Sau bài học trẻ sẽ biết được những kiến thức, kĩ năng cụ thể gì? Muốn đạt được điều đó và lôi cuốn được trẻ vào hoạt động thì cần tổ chức như thế nào? Cần đến những đồ dùng đồ chơi gì? Bằng những câu hỏi cụ thể ấy tôi lựa chọn hình thức tổ chức và phù hợp nhất để áp dụng vào bài học sắp tới. - Trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi tư duy trực quan hình tượng đã hình thành và bền vững. Trẻ rất thích được trải nghiệm và dễ dàng hiểu vấn đề hơn khi được thực hiện cùng đồ vật. Do đó giáo viên cần chuẩn bị chu đáo về đồ dùng trực quan cho cô và cho trẻ. Đồ dùng sử dụng trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán ngoài yêu cầu đảm bảo tính thẩm mĩ, an toàn, tiện lợi khi trẻ sử dụng, mà đòi hỏi phải có độ chính xác .Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ phân biệt khối cầu, khối trụ thì giáo viên phải chuẩn bị những đồ dùng dạng khối chuẩn, cân đối, không méo mó. Sắp xếp thành mô hình lăng Bác Hồ để trẻ quan sát và nhận xét. - Tuỳ thuộc nội dung bài học mà lựa chọn đồ dùng đồ chơi phù hợp. Không nên đưa quá nhiều đồ dùng vào một hoạt động sẽ khiến cho hoạt động trở nên rối, mà hiệu quả đem lại không cao. - Khi đưa đồ dùng và hướng dẫn trẻ thực hiện giáo viên cần sử dụng ngôn ngữ dẫn dắt phù hợp, đơn giản, dễ hiểu đối với trẻ, giúp cho trẻ thực hiện được thao tác theo yêu cầu, không bị lúng túng, khó hiểu. Cô làm chậm và thao tác rõ ràng để trẻ được làm cùng cô. 3.2. Tổ chức hoạt động theo hướng đổi mới, linh hoạt, phát huy tính tích cực của trẻ. - Tuỳ nội dung bài học mà giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức cho phù hợp. Nhưng điều quan trọng là làm sao để trẻ tham gia hoạt động một cách thoải mái nhất, tích cực và đạt được yêu cầu đặt ra. Vì vậy trong qua trình tổ chức hoạt động cần lấy trẻ lầm trung tâm, tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm và thể hiện khả năng của bản thân. - Cần quan tâm đến cá nhân trẻ, ngoài việc tổ chức cho trẻ được hoạt động tập thể thì cô nên tổ chức cho trẻ được hoạt động theo nhóm, chú ý đặc điểm, khả năng tư duy toán của từng các nhân để rèn trẻ. Ví dụ: Trong tổ chức hoạt động “Đo dung tích một vật bằng nhiều đơn vị đo khác nhau” cô tổ chức cho trẻ thực hiện theo nhóm, các nhóm về ngồi theo bàn thực hiện đong nước, nêu kết quă cung theo nhóm, cô đến từng nhóm hướng dẫn, gợi ý trẻ. - Việc lựa chọn hình thức gây hứng thú chiếm một vị trí rất qquan trọng. Gây hứng thú ngay từ đầu tiết học bằng đồ dùng trực quan gây được sự chú ý cho trẻ ngay từ đầu mà còn tạo cho trẻ một tâm lý thoái mái để trẻ dễ dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của tiết học. Với nhhững đề tài khác nhau thì lựa chọn hình thức gây hứng thú khác nhau. Ví dụ: Như đối với bài làm quen với biểu tượng về số lượng: Bài số 6 (tiết 1) chủ đề “Thế giới động vật” tôi cũng gợi ý dẫn dắt trẻ đưa trực quan ra bằng bài thơ “ Gà mẹ đếm con”, sau đó tôi hỏi trẻ: Trong bài thơ nói về con vật gì? Rồi dẫn dắt nhờ trẻ cùng cô đếm các chú gà giúp gà mẹ và yêu cầu trẻ lấy đồ dùng? - Trong quá trình tổ chức hoạt động cô giáo đóng vai trò là người hướng dẫn, động viên, khích lệ trẻ tích cực tham gia. Kịp thời động viên trẻ để trẻ cảm thấy tự tin, mạnh dạn, nếu trẻ bị nhầm hoặc thực hiện chưa đúng cô nên nhẹ nhàng giúp trẻ sửa sai. - Để liên kết các nội dung trong một tiết học được liên hoàn và chuyển sang nội dung mới một cách linh hoạt, hợp lý không có động tác thừa hay các câu hỏi lặp đi lặp lại nhàm chắn, tôi thường sử dụng các câu chuyện sáng tạo. - Khi đưa trực quan, nội dung tích hợp của các môn học khác vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán bằng câu hỏi nhẹ nhàng, hợp lý điều đó đã phát huy được tính tích cực một cách cao nhất, khi tham gia các hoạt động. Với việc lựa chọn và sử dụng đồ dùng trực quan hợp lý, hấp dẫn trẻ tôi đã tạo ra các tình huống liên tục trong suốt quá trình trẻ tham gia các hoạt động “ Làm quen với biểu tượng toán” giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách chính xác nhất. 3.3.Sưu tầm, sáng tác thơ, ca, câu đố, trò chơi và lồng ghép phù hợp với mục đích, yêu cầu của bài học, phù hợp với trẻ. - Trẻ sẽ dễ dàng tiếp thu kiến thức hơn khi tự trẻ được khám phá và trong qua trình tổ chức giáo viên lồng ghép các câu đố, thơ ca, câu chuyện sẽ gây được hứng thú của trẻ và giúp trẻ nhớ lâu hơn. Ví dụ: Khi tổ chức cho trẻ phân biệt Khối vuông- khối chữ nhật, tôi sủ dụng câu đố: Khối gì xinh xắn Sáu mặt hình vuông Bé xếp thành tường Ai người đoán giỏi? - Để dẫn dắt trẻ vào bài một cách nhẹ nhàng, hiệu quả, tôi sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ một trò chơi đẻ dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán. Ví dụ: “Nhận biết phân biệt khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật” trong chủ đề Quê Hương – Thủ đô - Bác Hồ. Tôi mời trẻ đến thăm lăng Bác được xếp theo hình thức sau. + Lăng Bác xếp bằng khối chữ nhật. + Hàng rào xung quanh lăng Bác xếp bằng khối vuông + Cột trụ cổng vào Lăng Bác xếp bằng khối trụ + Bóng đèn trên cột trụ dược xếp bằng khối cầu. Khi đi đến trước mô hình tôi hỏi trẻ: Các con đang được đến thăm nơi nào vậy nhỉ? Mô hình lăng Bác có gì đặc biệt không? (Qua đó trẻ vừa cảm thấy như mình đang được đi chơi lại tư duy, nói được tên khối theô khả năng của mình). Cô nhắc lại và nhấn mạnh yêu cầu để hiểu kỹ hơn về đặc điểm riêng của từng khối đó hôm nay cô và các con sẽ cùng khám phá tìm hiểu nhé! ( Cô và trẻ vào bài) Ví dụ: Hôm nay trên đường đi học bạn thỏ gặp cô, và bạn thỏ đã nói thầm vào tai cô đấy! Chúng mình có muốn biết bạn thỏ nói gì không nào? ( Trẻ hào hứng nghe và rất muốn được biết điều mà Thỏ nói với cô giáo) Tôi lại nói tiếp: Bạn thỏ nhờ cô hỏi các bạn lớp mình xem có biết ngày 19/5 là ngày gì không nào? Trẻ trả lời đúng. Tôi nói tiếp: Bạn thỏ cảm ơn các bạn lớp mình đã giúp cho bạn ấy biết bí mật của ngày 19/ 5 nên đã tặng lớp mình một món quà( món quà đó là một trò chơi chuẩn bị trước). - Trò chơi là một trong những trực quan vô cùng quan trọng trong hoạt động làm quen vói biểu tượng toán, trẻ được “Học bằng chơi – chơi mà học”. Là một đặc điểm nổi bật của trẻ mẫu giáo thông quá các hình thức chơi, trẻ sẽ nhận nhiệm vụ hoc một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không gò ép. Trẻ hào hứng chơi khi trong trò chơi xuất hiện những đồ dùng trực quan hấp dẫn, bất ngờ. Ví dụ: Trò chơi “ Chiếc túi kỳ lạ”: Yêu cầu của trò chơi phải được nâng dần nên qua mỗi lần chơi thì mới phát huy tính sáng tạo tính tích cực của trẻ. Ở những lượt chơi sau cô bổ xung thêm đồ chơi mới, điều đó càng làm tâưng độ hấp dẫn trẻ. Chính vì vậy tôi đã nghiên cứu, xác định nội dung bài dạy để chọn trò chơi cho phù hợp. Tuỳ từng trò chơi mà tôi tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm, tổ, cá nhân và tập thể. - Trong hoạt động làm quen với biểu tượng toán tôi thường sử dụng trò chơi học tập, và lựa chọn trong nhiều trò chơi học tập để áp dụng với từng bài cho phù hợp Ví dụ: Trò chơi “Về đúng nhà” Tôi thường sử dụng trong phần ôn luyện cho tập hợp số lượng, phép đếm. Ví dụ: Hình dáng chữ số tôi thường sử dụng cho tiết học ôn luyện và nhận biết chữ số. - Qua việc sử dụng trò chơi trong các giờ làm quen với biểu tượng toán tiết học trở lên sôi nổi, tinh thần thoải mái nên cỏ thể không bị mệt mỏi và căng thẳng. Điều này đã tạo cho trẻ hứng thú hăng say trong quá trình tham gia hoạt động học tập. 3.4. Dạy biểu tượng toán cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi - Ngoài việc dạy trẻ trong hoạt động học có chủ đích, tôi lồng ghép cho trẻ làm quen với toán trong nhiều hoạt động khác như hoạt động ngoài trời, hoạt động văn họcViệc lồng tích hợp phải nhẹ nhàng, phù hợp không gò ép cứng nhắc. Ví dụ: Khi tô chức kể chuyện cho trẻ nghe câu chuyện “Cây rau của thỏ út” để khắc sâu kiến thức về bài học, vừa để lồng ghép kiến thức toán cho trẻ tôi hỏi trẻ: Trong câu chuyện có mấy nhân vật? Là những nhân vật nào? Hoặc khi tổ chức hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ làm quen với kiến thức mới, kĩ năng mới mà sắp cho trẻ làm quen trong tiết học, để khi vào hoạt động trẻ không bị lúng túng như: Thực hành đo các cạnh của viên gạch trên sân bằng mẩu gỗ, xếp 8 chiếc lá thành hàng ngang và tách thành 2 phần bằng nhiều cách. - Môi trường chính là cơ hội để trẻ liên hệ thực tế sau mỗi bài học. Trang trí lớp học phù hợp với chủ điểm, không gian lớp học sạch sẽ hợp lý sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ học theo giai đoạn, theo chủ điểm, theo nội dung từng bài học. Tuỳ vào nội dung của chủ điểm mà bố trí đồ dùng trực quan xung quanh lớp cho phù hợp để trẻ luyện tập thực hành cũng như liên hệ thực tế. Ví dụ: Chủ điểm gia đình + Treo tranh về gia đình đông con, ít con để trẻ đếm số lượng người và giáo dục trẻ. + Đồ dùng gia đình xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm. 3.5. Ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng - Trong các tiết học làm quen với toán tôi cũng có thể sử dụng một số thao tác ứng dụng công nghệ thông tin cho việc giảng bài của mình Ví dụ: Trong tiết tạo nhóm số lượng trong chủ điểm động vật tôi đã kể
File đính kèm:
- skkn_12643278.doc