Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi

BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi ”
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN:
	Giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, là giai đoạn đầu trong hệ thống của sự phát triển nhân cách, có vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục con người . Như chúng ta đã biết, trẻ em không chỉ là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình. Mà còn là tương lai của nhân loại. chính vì vậy mà mục tiêu chung của ngành học mầm non là tiến hành giáo dục trẻ theo nhiều nội dung nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện .một trong những nội dung hết sức cần thiết và quan trọng đó là ;phát triển ngôn ngữ cho trẻ .Ngôn ngữ giữ vai trò hết sức quan trọng vì ngôn ngữ là công cụ giao tiếp, giáo dục nhận thức cho trẻ là vũ khí chiếm lĩnh kho tàng kiến thức của dân tộc và của nhân loại. Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp cơ bản của con người nó là một nhân tố quan trọng trong sự phát triển nhân cách, xong ngôn ngữ không phải là cái bẩm sinh, mà nó được hình thành và phát triển trong quá trình đứa trẻ sống và giao lưu với những người xung quanh, và tiếng “mẹ đẻ” là cơ sở phát triển trí tuệ, là vốn quý của mọi tri thức. Vì vậy việc rèn luyện kỹ năng diễn đạt cho trẻ là trang bị cho trẻ nhận thức thế giới xung quanh và mở rộng quan hệ với mọi người. Mặt khác, ở lứa tuổi nhà trẻ giai đoạn này người ta gọi là giai đoạn tiền ngôn ngữ vì đặc điểm sinh lý ở lứa tuổi này có vùng ngôn ngữ bắt đầu hình thành và phát triển mạnh, do đó mà trẻ được tác động mạnh mẽ về ngôn ngữ từ phía môi trường xung quanh trẻ, thì vùng ngôn ngữ của trẻ có điều kiện phát triển nhanh.
	 Đối với trẻ nhà trẻ, muốn diễn đạt được những suy nghĩ của mình, trẻ phải dùng ngôn ngôn ngữ để trao đổi và cũng nhờ ngôn ngữ đó mà người lớn giúp trẻ có nhận thức đúng đắn, phân biệt được cái tốt, cái xấu,có tình yêu đối con người và thiên nhiên. Khơi dậy ở trẻ lòng ham muốn làm những việc tốt và những ước mơ trong sáng, với thực tế ngôn ngữ có tầm quan trọng rất lớn và được các trường mầm non chú ý cùng với sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ mới chỉ là giai đoạn đầu nên vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm. vì thực tế quá trình khả năng diễn đạt của trẻ chưa trọn vẹn, còn nói ngọng, nói ấp úng, nói thiếu câu, diễn đạt cộc.
Ở độ tuổi nhà trẻ ngôn ngữ của trẻ mang tính chất hoàn cảnh, tình huống nghĩa là ngôn ngữ của trẻ gắn liền với sự vật, hoàn cảnh, con người, hiện tượng đang xảy ra trước mắt trẻ. Thời kỳ này khả năng sử dụng từ khái quát của trẻ tăng lên rõ rệt. Trẻ đã bắt đầu biết nối kết giữa tình huống hiện tại với quá khứ thành một "văn cảnh". Vốn từ của trẻ tăng lên không chỉ số lượng từ mà điều quan trọng là lĩnh hội được các cấu trúc ngữ pháp đơn giản, sử dụng được các loại câu đơn, câu ghép, câu khẳng định, câu phủ định. Đã hình thành những cảm xúc ngôn ngữ qua giọng nói, ngữ điệu, âm tiết, điều chỉnh giọng nói phù hợp với hoàn cảnh khi được nhắc nhở. Ngôn ngữ có vai trò rất lớn trong cuộc sống của con người. Nhờ ngôn ngữ mà con người có thể trao đổi với nhau những hiểu biết, truyền cho nhau những kinh nghiêm, tâm sự với nhau những điều thầm kín. Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ lứa tuổi mầm non đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ 24- 36 tháng tuổi có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc trong giao tiếp sẽ dễ dàng tiếp cận với các môn khoa học khác ở độ tuổi mẫu giáo: môi trường xung quanh, làm quen với toán, âm nhạc, tạo hình Mà điều tôi muốn đề cập ở đây là để ngôn ngữ của trẻ phát triển thuận lợi, một trong những điều kiện quan trọng là trẻ tích lũy được nhiều vốn từ và trên cơ sở hiểu biết đầy đủ ý nghĩa của những từ đó, trẻ biết sử dụng thạo.
Nhưng trên thực tế, trẻ 24- 36 tháng tuổi ở lớp tôi các cháu dùng từ không chính xác, nói ngọng, nói không đủ câu, nói câu không trọn nghĩa chiếm một số lượng không nhỏ và rất khó cho việc trẻ tiếp cận các môn học khác sau này bởi trẻ một phần nghéo nàn về vốn từ, một phần trẻ không biết diễn đạt xuất phát từ những lý do trên mà tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi” làm đề tài nghiên cứu.
Qua các năm tôi được phân công dạy lớp nhà trẻ 24-36 tháng tuổi, tôi thấy trẻ vẫn còn nói ngọng, nói lắp, nói trống không, nói chưa đủ câu, diễn đạt chưa đủ ý, tiếp thu bài còn gặp nhiều khó khăn, tôi phải thường xuyên chú ý đến trẻ đó nhiều hơn. Đặc biệt, một số trẻ vẫn còn nhút nhát, rụt rè, chưa tự tin nên cũng ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngôn ngữ.
Ngoài ra, các bậc phụ huynh lớp tôi phụ trách dù đã quan tâm đến việc học tập của con, nhưng việc giúp trẻ nâng cao khả năng phát triển ngôn ngữ chưa được tốt, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ. 
Từ những khó khăn trên, tôi luôn đặt câu hỏi mình phải làm thế nào để trẻ trong lớp không còn nói ngọng, nói lắp, biết mạnh dạn tự tin diễn đạt đủ ý, tham gia hoạt động có hứng thú. Chính vì thế, tôi thấy mình cần có những biện pháp cụ thể nhằm giúp trẻ phát huy hết mọi khả năng phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách hữu hiệu nhất. Đó là những điều kiện hoàn cảnh để tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng tuổi ”
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP:
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến:	
Ở trường mầm non, phát triển ngôn ngữ cho trẻ được xem là một trong 
những nhiệm vụ quan trọng nhất. Hoạt động này vừa có thể giúp trẻ hình 
thành và phát triển năng lực về ngôn ngữ như nghe, nói, tập viết và tập đọc, 
mà vừa có thể giúp trẻ phát triển các khả năng nhận thức, tư duy, tình cảm, 
 Quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ có những đặc điểm khác nhau, tùy thuộc 
vào từng giai đoạn của trẻ. Việc nắm vững những đặc điểm này sẽ giúp cho 
người giáo viên có được những kiến thức và kĩ năng tốt nhất trong quá trình 
hỗ trợ trẻ phát triển ngôn ngữ, đặt ra những phương pháp linh hoạt và phù hợp 
để đạt được những kết quả tốt cho giai đoạn nền móng này. 
 	Trẻ giai đoạn từ 18 tháng tuổi đến 5 tuổi là giai đoạn quan trọng trong 
sự phát triển của trẻ. Việc khám phá và tìm hiểu những nhu cầu phát triển của 
trẻ qua ngôn ngữ có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, điều chỉnh và 
mang lại cho trẻ sự phát triển toàn diện cả về trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và đạo 
đức và trong tương lai. 
 	Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, quan hệ giao tiếp với những người xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ đang bắt chước người lớn, chính thời điểm này cô giáo sẽ dạy trẻ, uốn nắn cho trẻ cách nói rõ câu, phát âm rõ ràng. Muốn làm được điều đó giáo viên phải có ý thức trau dồi ngôn ngữ, tự học, tự rèn luyện.
	Trong cuộc sống của chúng ta, ai ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với những người xung quanh. Đối với trẻ mầm non, thì qua giao tiếp bằng ngôn ngữ và tư duy sẽ cung cấp những kiến thức, trí thức về thế giới xung quanh , mở rộng hiểu biết và tích luỹ vốn kinh nghiệm cá nhân, làm giàu vốn từ, phát triển ngôn ngữ giàu hình tượng, giàu sức biểu cảm, đồng thời rèn luyện khả năng tri giác đối tượng, khả năng trình bày ngôn ngữ một cách mạch lạc, logic, có trình tự chính xác, giáo dục thái độ cách ứng xử cho trẻ thông qua các bài học, dạy trẻ biết yêu quê hương, đất nước, yêu thiên nhiên và con người . Thông qua hoạt động hàng ngày như chơi, hát, đọc thơ, kể chuyện giúp trẻ phát triển vốn từ, luyện phát âm và nói đúng ngữ pháp, trẻ nói đủ câu, trọn nghĩa, vốn từ phát triển rõ rệt, trẻ nói rõ ràng, diển đạt mạch lạc, đọc thơ, kể chuyện diễn cảm. Vì vậy phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ là một nhiệm vụ quan trọng là việc làm cần thiết trong chương trình giáo dục toàn diện trẻ.
* Thuận lợi:
 - Từ khi ra trường đến nay tôi đã có nhiều năm dạy lớp 24-36 tháng tuổi, với đặc điểm tâm lý của trẻ 24-36 tháng tuổi, thích tìm hiểu, quan sát, khám phá những điều mới lạ. Tôi luôn nhận được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, của Ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp, trường lớp cũng được đầu tư về cơ sở vật chất như: tivi, đầu đĩa, đàn, đài
 – Đồ dùng phục vụ cho việc phát triển vốn từ cho trẻ phong phú về hình  ảnh, màu sắc hấp dẫn
Luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của BGH nhà trường 
 – Giáo viên nắm vững phương pháp giảng dạy bộ môn, được bồi dưỡng  thường xuyên và tham gia học tập tại các lớp chuyên đề do sở, phòng tổ chức.
 – Giáo viên nhiệt tình, sáng tạo làm đồ dùng phục vụ cho việc cung cấp và  phát triển vốn từ cho trẻ 
kể truyền cảm, nhẹ nhàng, không ngọng luôn hấp dẫn, thu hút trẻ. Trong công tác không ngừng tự học, tự bồi dưỡng, luôn được quán triệt, được  bồi dưỡng nội dung kế hoạch các chuyên đề một cách đầy đủ và đồng bộ về chương trình.
 - Bản thân tích cực làm đồ dùng đồ chơi, tự trang bị các thiết bị phục vụ cho việc dạy học như máy tính, loa, micro trợ giảng
 - Trẻ ở lớp ngoan, hứng thú với các hoạt động.
  - Hội phụ huynh luôn quan tâm, giúp đỡ trong các hoạt động của lớp.
* Khó khăn:
 	Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số khó khăn:
- Trẻ 24- 36 tháng tuổi do tôi phụ trách là độ tuổi còn non nớt, các cháu bắt  đầu đi học còn khóc nhiều, chưa quen với các cô và các bạn, chưa thích nghi với điều kiên sinh hoạt và các hoạt động ở lớp, các cháu không cùng tháng tuổi. Qua việc giảng dạy trẻ 24-36 tháng tuổi, bản thân tôi nhận thấy ngôn ngữ của trẻ không đồng đều, khi giao tiếp trẻ chưa thể hiện đúng ngữ điệu, cử chỉ của lời nói, phát âm còn ngọng, dùng từ chưa chính xác, câu từ chưa lưu loát, trẻ còn nói ngọng, nói lắp, vì vậy cô cần phải tìm hiểu rõ nguyên dân dẫn đến để từ đó có biện pháp khắc phục kịp thời.
 	- Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết hết khối lượng các âm tiếp thu cũng như trật tự các từ khi nhắc lại câu của người lớn
- 85% kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn, nhận thức còn hạn chế dẫn đến trẻ dùng từ không chính xác
- 60% trẻ nói phát âm sai do ảnh hưởng ngôn ngữ của người lớn xung quanh
- Ở lớp nhà trẻ, thời gian chăm sóc trẻ chiếm đa số nên việc giáo viên chú ý phát triển vốn từ cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn
- Những trẻ nhút nhát, ít tiếp xúc với bạn trong lớp, ngại giao tiếp với những người xung quanh dẫn đến trẻ kém hiếu động, vì vốn từ giao tiếp ít, nghèo nàn.
- Ở gia đình, bố mẹ bận rộn, không quan tâm, chú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ, trẻ nói trống không, câu  không đầy đủ chủ ngữ , vị ngữ. Đa số phụ huynh đều bận công việc hoặc có những lý do khách quan nào  đó ít có thời gian trò chuyện với trẻ và nghe trẻ nói. 
VD: Trẻ chỉ cần chỉ, cần nhìn vào những gì mình thích thì được đáp ứng  ngay mà không cần phải dùng lời để yêu cầu hoặc xin. Đây cũng là một trong những nguyên nhân trẻ ít nói
* Qua khảo sát thực của trẻ trong lớp tôi, kết quả đạt được trước khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm như sau:
Nội dung
Số trẻ
Tỷ lệ %
Trẻ phát âm chính xác từ ngữ, ít sử dụng ngôn ngữ địa phương.
19/32
59.3% 
Trẻ mạnh dạn, tự tin.
18/32 
56,2%
Trẻ nói đủ câu và câu có nghĩa
17/32
53,1%
Trẻ đọc thơ rõ ràng, đúng ngữ pháp
18/32
56,2% 
Trẻ kể chuyện rõ ràng, đúng ngữ pháp
15/32 
46.8%
Khả năng nghe và hiểu ngôn ngữ 
20/32
62.5%
 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Trên đây là những căn cứ xác thực để tôi nghiên cứu và đưa ra  giải pháp sau đây:
Phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động vui chơi;
 	Tạo môi trường học tập cho trẻ;
 	Xây dựng kế hoạch hợp với khả năng ngôn ngữ  của trẻ;
 	Phát triển ngôn ngữ qua hoạt động học;
 	Thông qua các hoạt động khác;
 	Phối kết hợp phụ huynh.
2.1. Giải pháp 1: . Phát triển ngôn ngữ qua hoạt động vui chơi:
	Đây có thể coi là một trong những hình thức quan trọng nhất. Bởi giờ chơi  có tác dụng rất lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa vốn từ cho trẻ. Thời gian chơi của trẻ chiếm nhiều nhất trong thời gian trẻ ở nhà trẻ, là thời gian trẻ được chơi thoải mái nhất. Trong quá trình chơi trẻ được sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện học và sử dụng các từ có nội dung rất khác nhau.
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ vui chơi trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vào vai chơi khác trong cuộc sống của con người , tôi tiến hành lồng ghép ngôn ngữ vào vui chơi, qua đó trẻ được đối thoại bằng những ngôn ngữ để giao tiếp với bạn chơi , muốn chơi tốt các vai thì vốn từ giao tiếp của trẻ phải thật phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh, trẻ mạnh dạn , thành thạo dần trong giao tiếp, ứng xử, biết chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình. Ngoài ra khi chơi, giáo dục trẻ biết đoàn kết với bạn bè, không tranh dành đồ chơi với bạn.
Trong quá trình chơi, trẻ được thực hiện nhiều hành động khác nhau với đồ chơi như vậy trẻ phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và phát triển lời nói cho trẻ.
Ví dụ: Đức ơi! Con đang xếp gì? / Con xếp đoàn tàu
Con xếp đoàn tàu bằng những hình gì? (Hình vuông, hình chữ nhật, hình tròn ạ)
Như vậy trò chơi sáng tạo cũng góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Trong quá trình chơi trẻ bắt buộc phải giao tiếp với nhau do vậy vốn từ của trẻ được phát triển ngày một phong phú.
Vídụ 
Trò chơi bế  em, cô nhập vai làm mẹ cho búp bê bú, cho búp bê ăn, búp bê  ngủ trẻ sẽ bắt chước những lời cô nói như : ” Con của mẹ ngoan quá!”
Ngoài trò chơi, phản ánh sinh hoạt, trong giờ chơi, cô tổ chức cho trẻ chơi những trò chơi học tập nhằm phát triển vốn từ cho trẻ.
Hoạt động vui chơi có tầm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Thông qua trò chơi việc tiếp thu ngôn ngữ, cách trẻ học ngôn ngữ trở nên dễ dàng, lí thú hơn rất nhiều. Bởi trò chơi là con đường tự nhiên nhất đưa đứa trẻ đến với ngôn ngữ trong quá trình giao tiếp. Trẻ không cảm thấy bị áp lực  khi nói chuyện, trao đổi, thể hiện suy nghĩ tình cảm bằng lời nói. Trẻ học được cách giao tiếp coa văn hóa với ngôn từ trong sáng, giàu hình ảnh phù hợp với lứa tuổi của mình.
	 Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ vui chơi trẻ được thực hành trải nghiệm nhiều vào vai chơi khác trong cuộc sống của con người , tôi tiến hành lồng ghép ngôn ngữ vào vui chơi, qua đó trẻ được đối thoại bằng những ngôn ngữ để giao tiếp với bạn chơi , muốn chơi tốt các vai thì vốn từ giao tiếp của trẻ phải thật phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen hành vi văn minh, trẻ mạnh dạn , thành thạo dần trong giao tiếp, ứng xử, biết chào hỏi đối với mọi người xung quanh mình. Ngoài ra khi chơi, giáo dục trẻ biết đoàn kết với bạn bè, không tranh dành đồ chơi với bạn.
Ví dụ:  Qua trò chơi “ Bán hàng”-“ Xây dựng “
Yêu cầu Trẻ (người mua hàng, và người bán hàng) phải nói đủ câu, đúng từ mới tham gia vào trò chơi
+ Các bác mua mua gì ạ? + Bán cho tôi bó rau. Bó rau này bao nhiêu tiền ạ ?.
+ Bác đang xây gì đấy ? Chúng tôi đang xây vườn rau ạ!
(Hình ảnh trẻ chơi hoạt động góc)
 	> Qua hoạt động dạo chơi ngoài trời:
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát cây nhãn. Tôi đặt cái câu hỏi “ Đây là cây gì? Lá cây nhãn có màu gì?.Nhưng những lần quan sát sau tôi đã tích cực lời nói của trẻ và đưa ra các câu hỏi khác như “ Hoa gì có nhiều cánh”, “ Hoa gì có nhiều cánh màu trắng”.. trẻ có thể vận dụng linh hoạt những kinh nghiệm trước và trả lời câu hỏi mạch lạc, logic bằng vốn ngôn ngữ của bản thân.
 > Qua các trò chơi dân gian:
	Trò chơi dân gian không chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy sáng tạo, khéo léo mà còn phát triển khả năng ngôn ngữ, những bài đồng dao, bài vè sẽ giúp trẻ mở rộng vốn từ ngữ, khả năng đọc mạch lạc, lưu loát và thể hiện được cường độ, sắc thái tình cảm của ngôn ngữ khi giao tiếp.
Ví dụ: Khi tổ chức chơi Trò chơi dân gian “ Dung dăng dung dẻ” trẻ không những được chơi thoải mái sau giờ học căng thẳng, mà thông qua bài đồng dao “ Dung dăng dung dẻ” ngôn ngữ của trẻ được phát triển, trẻ vừa đọc bài đồng dao vừa chơi.
2.2. Giải pháp 2: Tạo môi trường học tập cho trẻ:
 	Môi trường cho trẻ hoạt động là nơi cung cấp nguồn thông tin phong phú, khuyến khích tính độc lập và hoạt động tích cực của trẻ. Môi trường giúp trẻ tìm tòi, khám phá và phát hiện những điều mới lạ hấp dẫn trong cuộc sống, đồng thời các kiến thức và kĩ năng của trẻ được củng cố và bổ sung. Một môi trường đẹp, phong phú và phù hợp sẽ gây hứng thú cho trẻ, trẻ sẽ chú ý và ghi nhớ có chủ định. Chính vì vậy cần tạo cho trẻ môi trường lớp học phong phú, sáng tạo. 
	Môi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Môi trường trong nhà trường theo phương châm lấy trẻ làm trung tâm, để trẻ có thể tự mình khám phá, trải nghiệm, và giao tiếp với bạn. Để từ đó trẻ có thế tự tin, mạnh dạn sử dụng những hiểu biết, khả năng ngôn ngữ của mình để giao tiếp với bạn và giải quyết vấn đề. Trường, lớp học an toàn, sạch sẽ, thoáng mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi phù hợp với lứa tuổi là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Thiết kế, bố trí tạo không gian hợp lý ở các góc chơi, xây dựng nội dung chơi cụ thể ở các góc theo từng chủ điểm, đặt tên góc sao cho dễ hiểu nhưng lại hấp dẫn như “ Siêu thị mini”Sau mỗi chủ điểm tôi thay đổi cách trang trí và hoạt động ở các góc để tạo cảm giác mới lạ hấp dẫn trẻ. Ở mỗi góc cô đều trang trí những hình ảnh gần gũi, quen thuộc với trẻ có tính sáng tạo... tạo cơ hội cho trẻ hoạt động mọi lúc mọi nơi.
 Về cơ sở vật chất không gian trong lớp học: Tôi luôn tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các đồ dùng, đồ chơi, tổ chức các hình thức học tập để tạo môi trường học tập tốt nhất và thoải mái cho trẻ. Chú ý đến các điều kiện học tập cho trẻ: Như ánh sáng trong phòng học đủ độ sáng theo quy định, không gian thoáng mát, thiết bị học tập, phương tiện giảng dạy, đồ dùng đồ chơi đảm bảo đủ, an toàn tuyệt đối cho trẻ. Tận dụng nguyên vận liệu phế thải, sáng tạo không gian đọc sách truyện, bàn ghế chỗ ngồi cho trẻ xem tranh truyện. Ngoài ra, tôi còn sưu tầm các sách văn học, họa báo, tạp chí, lịch cũ, nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng “Góc thư viện xanh” mang nội dung văn học ở ngoài lớp học để thay đổi không khí tránh nhàm chán khi ở trong lớp.
Về môi trường ngoài lớp học: Nhằm tạo cơ hội tốt nhất cho trẻ được phát triển ngôn ngữ qua hoạt động nghe, nói ở mọi lúc, mọi nơi, ngay từ đầu năm học tôi đã tích cực tham mưu với ban giám hiệu nhà trường tận dụng không gian ngoài lớp học xây dựng các góc thư viện xanh, thư viên cộng đồng dành cho trẻ, dành cho phụ huynh học sinh; đầu tư trang thiết bị cho lớp như: mua nhiều truyện tranh, tạp chí... 
(Cho trẻ làm quen với sách truyện tại góc thư viện xanh)
 (Tận dụng không gian ngoài lớp học xây dựng góc thư viện cộng đồng)
	Giáo viên cần chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động nhằm giúp ngôn 
ngữ của trẻ phát triển đạt kết quả cao. Môi trường có phong phú, đa dạng và 
phù hợp thì mới gây được sự chú ý và thu hút đối với trẻ. Đây là một trong 
những nội dung của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học 
sinh tích cực” mà Bộ Giáo Dục, Sở GD và ĐT, ngành Giáo Dục Mầm Non đã 
tiến hành triển khai. Xây dựng nên môi trường cho trẻ phát triển ngôn ngữ là 
một việc làm hữu ích và giúp nâng cao chất lượng của Chương trình GDMN, 
đáp ứng nhu cầu phát triển của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung 
tâm. 
2.3. Giải pháp 3:  Xây dựng kế hoạch phù hợp với khả năng ngôn ngữ của trẻ.
	Trước khi xây dựng kế hoạch đầu năm tôi tìm hiểu khả năng ngôn ngữ của từng trẻ ở trong lớp. Dựa vào tình hình của trẻ, trên cơ sở kế hoạch năm, tháng của nhà trường, tôi đã xây dựng kế hoạch năm, tháng , tuần phù hợp với đặc điểm nhóm lớp. Kết thúc từng chủ đề, tôi đánh giá lại những việc làm được và chưa làm được, từ đó rút kinh nghiệm cho những chủ đề sau. Trong quá trình xây dựng kế hoạch, tôi chú ý đến việc giáo dục trẻ về phát triển ngôn ngữ mạch lạc, bồi dưỡng thêm cho trẻ đọc thơ, kể chuyện theo tranh vào các buổi chiều hoặc mọi lúc mọi nơi. Lên kế hoạch trò chuyện với trẻ hàng ngày, chú ý quan tâm nội dung của các buổi trò chuyện đó.
Ví dụ: Qua bài thơ “Cây bắp cải ” Cô muốn cung cấp cho trẻ từ ” Sắp vòng quanh”
Cô có thể cho trẻ quan sát vật thật. Cho trẻ được xem,được sờ các lá bắp  cải sắp vòng quanh như thế nào?Cô vừa giải thích vừa