Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng trong hoạt động tạo hình cho trẻ 5 - 6 tuổi
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Mỗi chúng ta, ai ai cũng đã từng nghe và cất vang tiếng hát:
“Trẻ em hôm
nay, thế giới ngày mai”. Câu hát đó như một lời nhắc nhở người
lớn chúng ta phải luôn nâng cao trách nhiệm trong việc bảo vệ
và chăm sóc trẻ em bởi vì trẻ em vốn là thế hệ tương lai của đất
nước, là niềm hạnh phúc, là mối quan tâm đặc biệt của mỗi gia
đình và của toàn xã hội. Việc bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc và
giáo dục trẻ em là trách nhiệm của toàn xã hội, của các nhà
giáo, và của mỗi gia đình.
Hiện thực cuộc sống cho thấy, ngày nay khi xã hội ngày
càng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần càng được nâng
lên, trẻ em có nhiều điều kiện được gia đình quan tâm, chăm
sóc tốt hơn và những nhu cầu về vui chơi giải trí của trẻ cũng
luôn được người lớn đáp đầy đủ hơn, nhất là nhu cầu về đồ
chơi. Hơn nữa, trẻ em hiện nay có quá nhiều thứ để chơi và giải
trí, nó thu hút trẻ một cách say mê, miệt mài khiến trẻ không hề
những đồ chơi hiện đại, ti vi, máy tính, điện thoại thông minh,
những trò chơi điện tử, game. phong phú. Những thứ đó, nếu
cho trẻ tiếp xúc và sử dụng thường xuyên sẽ vô cùng không có
lợi cho sự phát triển của trẻ cả về thể chất lẫn tinh thần, và kéo
theo đó là sự lãng quên dần dần những sản phẩm, đồ chơi mang
tính dân gian truyền thống, đồ chơi tự tạo từ những nguyên vật
liệu sãn có trong tự nhiên nhưng hết sức hấp dẫn và bổ ích với
tâm hồn trẻ thơ.
SKKN - : MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬ DỤNG NGUYÊN VẬT LIỆU TỰ NHIÊN - SƯU TẦM, TÁI SỬ DỤNG TRONG HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN Tên sáng kiến: “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng trong hoạt động tạo hình cho trẻ 5 - 6 tuổi” Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (03)/Mầm non 3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 26/09/2022 đến ngày 31/03/2023 Tác giả: Năm sinh: 1981 Nơi thường trú: Tổ dân phố 4 thị trấn Rạng Đông Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm mầm non Chức vụ công tác: Giáo viên dạy 5 tuổi Nơi làm việc: Trường mầm non Nghĩa Hải Điện thoại: 0948651216 Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Lớp 5 tuổi A5 - Trường mầm non Nghĩa Hải Địa chỉ: Xã Nghĩa Hải - huyện Nghĩa Hưng - tỉnh Nam Định BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN Mỗi chúng ta, ai ai cũng đã từng nghe và cất vang tiếng hát: “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Câu hát đó như một lời nhắc nhở người lớn chúng ta phải luôn nâng cao trách nhiệm trong việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em bởi vì trẻ em vốn là thế hệ tương lai của đất nước, là niềm hạnh phúc, là mối quan tâm đặc biệt của mỗi gia đình và của toàn xã hội. Việc bảo vệ, nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ em là trách nhiệm của toàn xã hội, của các nhà giáo, và của mỗi gia đình. Hiện thực cuộc sống cho thấy, ngày nay khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần càng được nâng lên, trẻ em có nhiều điều kiện được gia đình quan tâm, chăm sóc tốt hơn và những nhu cầu về vui chơi giải trí của trẻ cũng luôn được người lớn đáp đầy đủ hơn, nhất là nhu cầu về đồ chơi. Hơn nữa, trẻ em hiện nay có quá nhiều thứ để chơi và giải trí, nó thu hút trẻ một cách say mê, miệt mài khiến trẻ không hề những đồ chơi hiện đại, ti vi, máy tính, điện thoại thông minh, những trò chơi điện tử, game... phong phú. Những thứ đó, nếu cho trẻ tiếp xúc và sử dụng thường xuyên sẽ vô cùng không có lợi cho sự phát triển của trẻ cả về thể chất lẫn tinh thần, và kéo theo đó là sự lãng quên dần dần những sản phẩm, đồ chơi mang tính dân gian truyền thống, đồ chơi tự tạo từ những nguyên vật liệu sãn có trong tự nhiên nhưng hết sức hấp dẫn và bổ ích với tâm hồn trẻ thơ. Bản thân là một người giáo viên, hàng ngày trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc gáo dục trẻ, tôi luôn mong muốn dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ, để trẻ có một tuổi thơ hồn nhiên trong sáng, có tâm hồn yêu thiên nhiên cỏ cây hoa lá, yêu cuộc sống, yêu nghệ thuật, có cơ hội được trải nghiệm, sử dụng và tận dụng những gì có sẵn từ cuộc sống xung quanh trẻ và giúp trẻ phát triển, bộc nộ hết những khả năng vốn có, những mong muốn của chúng về thế giới xung quanh. Chính vì lẽ đó, mà tôi luôn băn khoăn trăn trở và tự đặt câu hỏi tại sao lại không tận dụng những nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng vốn có trong thiên nhiên, trong cuộc sống sinh hoạt vào trong hoạt động học tập vui chơi hàng ngày của trẻ, để trẻ được khám phá, được chơi, được thỏa sức sáng tạo ra những sản phẩm độc đáo mà tuổi thơ tôi đã từng chơi. Trong số những hoạt động ở lớp mà tôi hướng cho trẻ sử dụng các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng có hoạt động tạo hình là tôi tâm đắc nhất. Trong những năm học trước, tôi cũng rất quan tâm, chú trọng đến hoạt động tạo hình cho trẻ, xong kết quả đạt được trên trẻ còn thấp, hoạt động của trẻ còn mang tính thụ động, trẻ chưa thực sự say mê với hoạt động tạo hình, chưa bộc nộ hết khả năng sáng tạo của mình, kỹ năng thực hiện các bài tập còn vụng về lúng túng, sản phẩm trẻ tạo ra còn nghèo nàn, đơn điệu, chưa thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo, mới lạ... Nhận thấy ý nghĩa và vai trò quan trọng của hoạt động tái sử dụng vừa dễ tìm dễ kiếm, luôn có sẵn có ở xung quanh trẻ, không phải quá tốn kém về kinh tế như một số đồ dùng, nguyên liệu tạo hình hiện đại khác. Hơn nữa, khi sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng còn giúp trẻ có ý thức biết bảo vệ môi trường, lối sống tiết kiệm, không lãng phí, biết cách tận dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng để tạo ra những sản phẩm, đồ chơi đẹp, độc đáo. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn cho mình một đề tài để nghiên cứu. Đó là đề tài: “Một số biện pháp sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng trong hoạt động tạo hình cho trẻ 5 - 6 tuổi” và áp dụng thực hiện tại lớp 5 tuổi A5 khu Ngọc Lâm, trường mầm non Nghĩa Hải, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến Đối với lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật nhằm phát triển khả năng thẩm mỹ cho trẻ, là nền tảng cho sự hình thành nhân cách trẻ, các đức tính tốt như yêu cái đẹp, mong muốn được tạo ra cái đẹp. Thông qua hoạt động tạo hình, giúp cho trẻ mở rộng thêm hiểu biết, nhận thức và phản ánh thế giới xung quanh một cách chân thực nhất, biết yêu quý, trân trọng cái đẹp - cái đẹp trong cuộc sống, trong gia đình, trong xã hội, trong thiên nhiên vô tận. Bên cạnh đó, hoạt động tạo hình còn góp phần rèn luyện ở trẻ ý thức lao động, tính kiên trì, bền bỉ làm việc có mục đích, ý thức bảo vệ môi trường, rèn sự khéo léo của đôi bàn tay, phát triển các nhóm cơ bàn tay, ngón tay từ vụng về đến linh hoạt. Kết quả của hoạt động tạo hình phụ thuộc vào kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo và những kinh nghiệm mà trẻ đúc rút, tích luỹ được trong nhiều hoạt động khác nhau. Việc trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động sẽ giải tỏa sự căng thẳng về tinh thần và là động lực tạo nguồn cảm hứng làm nảy sinh những ý muốn, ý tưởng sáng tạo. Vậy, làm thế nào để phát huy tính tích cực chủ động, ý tưởng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình? Theo tôi, môi trường hoạt động thuận lợi, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình linh hoạt của giáo viên, ý trẻ có ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng sáng tạo cũng như kết quả hoạt động của trẻ. Tuy nhiên, hoạt động tạo hình không thể thực hiện được nếu không có nguyên vật liệu tạo hình. Để hoạt động tạo hình thực sự mang lại hiệu quả thì việc chuẩn bị, lựa chọn và sử dụng nguyên vật liệu tạo hình là vô cùng quan trọng. Nguyên vật liệu càng phong phú bao nhiêu thì khả năng sáng tạo của trẻ càng được phát huy bấy nhiêu. Bên cạnh các nguyên vật liệu tạo hình truyền thống, mua sẵn như: sách vở, bút sáp, hồ dán, đất nặn, màu vẽ, phấn, giấy các loại, len, vải... thì việc đưa các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng vào hoạt động tạo hình của trẻ là thực sự cần thiết và ý nghĩa. Xuất phát từ những lý do này, tôi đã tìm tòi, nghiên cứu và mạnh dạn sử dụng các nguyên liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng vào trong hoạt động tạo hình với mục đích tạo ra tiết học tạo hình sôi nổi, không bị gò bó dập khuôn, nhằm phát huy hết khả năng sáng tạo, tích cực chủ động trong hoạt động và phát triển các kỹ năng tạo hình của trẻ. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, tôi cũng gặp một số khó khăn và thuận lợi. Cụ thể như sau. * Đặc điểm của lớp Năm học 2022-2023 tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 5 tuổi A5 khu Ngọc Lâm với tổng số trẻ 5-6 tuổi là 43 cháu. Trong đó có 19 cháu nam, 24 cháu nữ. Thuận lợi Đã nhiều năm liền tôi được phân công dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn, nên bản thân cũng có nhiều kinh nghiệm trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục trẻ, cũng như đã đúc rút được một số kinh nghiệm từ việc tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ. Bản thân tôi là người ham học hỏi, tìm tòi, sáng tạo, yêu thích hoạt động tạo hình, và có chút ít năng khiếu về hoạt động này. Được nhà trường đầu tư cơ sở vật chất như: ti vi, giá vẽ, bàn hợp. Tạo điều kiện cho đi tham quan, học tập, tham gia vào các lớp học tập huấn chuyên môn do cấp trên tổ chức. Được sự giúp đỡ của bạn bè đồng nghiệp cũng như hội cha mẹ học sinh quan tâm, ủng hộ nhiệt tình trong mọi hoạt động của trường lớp. Nhiều trẻ trong lớp có kỹ năng tạo hình tốt, trí tưởng tượng phong phú. Khó khăn Phòng học là nhà cấp 4, diện tích chật hẹp, học sinh đông, nên có rất nhiều khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động tạo hình cho học sinh. Khả năng tạo hình của trẻ không đồng đều, nhiều cháu còn nhút nhát khi thể hiện ý tưởng của mình, đặc biệt sự khéo léo ở nhiều trẻ còn hạn chế. Số ít phụ huynh chưa quan tâm đến hoạt động tạo hình nên chưa phối hợp và giúp con sưu tầm nguyên vật liệu phục vụ cho hoạt động tạo hình. Trẻ ít được được tiếp xúc với các tác phẩm nghệ thuật. Từ những thuận lợi, khó khăn trên, tôi nhận thấy rằng muốn giúp trẻ học tốt hoạt động tạo hình thông qua sử dụng các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng, trước tiên vào đầu tháng 10 tôi đã tiến hành khảo sát trên 43 trẻ của lớp tôi, để nắm bắt được khả năng tạo hình với các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng của từng trẻ, từ đó sẽ có biện pháp cho trẻ sử dụng phù hợp hơn. * Bảng khảo sát trước khi nghiên cứu: TT Nội dung khảo sát Kết quả Đạt Chưa đạt Tổng số trẻ/ lớp Tỷ lệ đạt (%) Tổng số trẻ/ lớp Tỷ lệ đạt (%) 1 tham gia các hoạt động tạo hình để tạo ra các sản phẩm, đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng 20/43 46,5% 23/43 53,5% 2 Trẻ biết đưa ra các ý tưởng thể hiện, ý tưởng lựa chọn, sử dụng các nguyên liệu từ tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng vào hoạt động tạo hình để tạo ra sản phẩm, đồ dùng, đồ chơi 21/43 49% 22/43 51% 3 Trẻ có các kỹ năng tạo hình và biết thể hiện sự sáng tạo trong các tác phẩm từ nguyên liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng. 20/43 46,5% 23/43 53,5% 4 Trẻ biết dùng ngôn ngữ trong tạo hình để chia sẻ về sản phẩm cũng như quá trình tạo ra sản phẩm từ nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng 19/43 44,5% 24/43 55,5% 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến: Căn cứ vào kết quả khảo sát và kết quả quan sát thu được trong những giờ hoạt động tạo hình, tôi thấy khả năng tạo hình của trẻ không đồng đều, nhiều trẻ còn khá lúng túng khi sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng, chưa nêu được ý tưởng thể hiện, cảm nhận tác phẩm nghệ thuật còn đơn giản, chưa có kỹ năng tạo hình từ nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng. Ví dụ: Khi cô đưa ra các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng để trẻ tạo hình thì có trẻ lại vò, xé nát hoặc để nguyên, hoặc chơi với mục đích khác. Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi dưỡng về chuyên môn cũng như những kinh nghiệm có được khi tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ, tôi đã tìm ra một số biện pháp để giúp trẻ lớp 5 tuổi A5 của tôi sử dụng các nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức hoạt động tạo hình. Cụ thể như sau: 2.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình với nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng theo các chủ đề được phân phối trong năm học Để trẻ được tham gia các hoạt động tạo hình với các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng, tôi đã lựa chọn, xây dựng kế hoạch cụ thể, phù hợp theo từng chủ đề. Vì vậy, khi bắt đầu thực hiện một chủ đề, tôi thường nghiên cứu từng hoạt động cụ thể. Ngoài việc xây dựng các tiết học theo chương trình khung của nhà trường, tôi còn nghiên cứu để đưa việc tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình với các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng phù hợp vào từng thời điểm như: Trong tiết học tạo hình, trong hoạt động chơi ngoài trời, trong hoạt động góc, hoạt động chiều * Ví dụ: Với chủ đề “Trường mầm non”, tôi xây dựng kế hoạch hoạt động tạo hình cho trẻ sử dụng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng như: - Trong tiết học tạo hình: Tạo hình trường mầm non bằng các nguyên vật liệu khác nhau (bằng ống hút, bằng hột hạt, bằng rơm rạ, bằng cành, lá cây...). Vẽ chân dung cô giáo trên các vật liệu khác nhau. .. - Trong giờ hoạt động góc: + Góc nghệ thuật: Làm hộp đựng bút bằng lõi giấy vệ sinh, chai nhựa, bằng vỏ lon cháo dinh dưỡng. Gấp hộp đựng đồ dùng bằng giấy các loại... + Góc xây dựng: Lắp ghép trường mầm non từ bìa cát tông, vỏ hộp sữa... - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Làm bàn ghế bằng que kem, ống hút, bìa cát tông, vỏ hộp bánh, hộp thuốc; Làm bập bênh bằng can nước giặt tròn, bập bênh con ngựa bằng cành cây - Trong giờ hoạt động chiều: Trang trí bức tranh theo nhóm về mô hình trường mầm non, lớp học mầm non, sân chơi... * Với chủ đề “Bé thích khám phá bản thân” Xây dựng kế hoạch tạo hình với nguyên liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng như: - Trong tiết học tạo hình: Vẽ chân dung bé trai bé gái trên các vật liệu khác nhau; Cắt xé dán trang phục của bé. Tiết tổng họp: “Đồ dùng bé yêu” - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tạo hình cơ thể bằng ống hút, bằng lá cây, cành cây, nắp chai. Trang trí khuôn mặt bằng giấy, lá cây, hoa, len, vải vụn, hột hạt. In, vẽ khuôn mặt bạn qua giấy bóng kính, in hình bé trên bìa cattong và trang trí... ( Hình ảnh: Trẻ vẽ khuôn mặt bạn qua giấy bóng kính) - Trong giờ hoạt động góc: + Góc học tập: Làm bộ sưu tập về đồ dùng cá nhân của bé. Chọn trang phục phù hợp cho bé trai, bé gái ( Trang phục được tạo ra từ nhiều nguyên liệu). Loại quả yêu thích của bé (Quả đượcc làm từ giấy bọc quả, xốp) + Góc nghệ thuật: Thiết kế quần áo, giày dép, mũ, kính từ vải vụn, giấy báo cũ, bìa cát tông,... Làm vòng đeo tay, đeo cổ bằng dây len, dây dù, ống hút, hột hạt, lá cây, làm vòng nguyệt ghép cơ thể bằng hột hạt... ( Hình ảnh bé đan vòng bằng dây dù) * Với chủ đề “Gia đình thân yêu của bé”: Lên kế hoạch tạo hình bằng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng như: - Trong tiết học tạo hình: Cắt xé dán ngôi nhà của bé bằng nhiều nguyên vật liệu khác nhau. Tạo hình người thân của bé. Nặn người thân của bé bằng bột mì, đất nặn... - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Tạo hình ngôi nhà, bàn ghế bằng ống hút, que kem, chắp ghép ngôi nhà, ti vi, tủ lạnh bằng bìa cáttong, vỏ hộp bánh. Làm cốc, chén, bát...bằng chai lọ nhựa... - Trong giờ hoạt động góc: Vẽ nặn, cắt xé dán, trang trí đồ dùng gia đình, người thân, ngôi nhà bé. Xây ngôi nhà bằng nhiều nguyên liệu khác nhau... * Với chủ đề nghề nghiệp tôi xây dựng kế hoạch tạo hình như: - Trong tiết học tạo hình: Cắt xé dán đồ dùng dụng cụ một số nghề bằng các nguyên liệu. Tạo hình dụng cụ nghề nông bằng bìa cattong. Vẽ theo ý thích - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Làm đồ dùng của các nghề bằng nhiều nguyên liệu khác nhau; đan tết bằng cói, lá dừa, lá cọ; làm thiệp tặng cô từ giấy, cỏ cây hoa lá, làm súng bằng bìa cattong. ( Hình ảnh trẻ trải nghiệm với súng bằng bìa cattong) * Với chủ đề Thế giới động vật xung quanh bé: Xây dựng kế hoạch tạo hình bằng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng như: - Trong tiết học tạo hình: Cắt xé dán đàn cá bơi trên nhiều nguyên vật liệu, Tạo hình đàn gà bằng các nguyên liệu khác nhau. - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Làm con vật bằng lá cây, bằng len, bằng nắp chai, vỏ ngao, hột hạt, vẽ con vật theo ý thích. - Trong giờ hoạt động góc: Cho trẻ gấp con vật bằng giấy. Làm con loăng quanh bơi trong nước bằng ghim và ống hút sữa, con thỏ bằng cốc trà sữa, xếp hình con vật bằng hột hạt, tạo hình các chú sâu bằng bìa, giấy, ống hút; Con gà bằng găng tay và lá cây... ( Hình ảnh trẻ làm con gà bằng găng tay và lá cây) * Với chủ đề Giao thông: Xây dựng kế hoạch tạo hình bằng nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng như: - Trong tiết học tạo hình: Vẽ phương tiện giao thông đường bộ trên nhiều vật liệu khác nhau. Cắt dán thuyền trên biển bằng lá cây. Tạo hình biển báo... - Trong giờ hoạt động ngoài trời: Cắt, chắp ghép các phương tiện giao thông bằng bìa cattong, tạo hình các PTGT bằng nhiều nguyên vật liệu... - Trong giờ hoạt động góc: Vẽ nặn cắt xé dán các PTGT, biển báo giao thông, gấp các PTGT, xâu dây theo hình các PTGT... ( Hình ảnh trẻ xâu dây theo hình phương tiện giao thông) * Hay chủ đề tết và mùa xuân tôi xây dựng kế hoạch cho trẻ làm pháo hoa bằng bóng bay và lõi giấy vệ sinh, cây xanh bằng vỏ lạc, hạt dẻ; vườn hoa bằng bông tăm, hạt lạc, hạt ngô, hạt bí, các loại hoa quả bằng giấy bọc quả... (Hình ảnh bé làm pháo hoa bằng lõi giấy vệ sinh) Thông qua việc xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng chủ đề, giúp tôi có kế hoạch chuẩn bị về đồ dùng cũng như nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng theo từng chủ đề, từng hoạt động cụ thể. Từ đó, tạo điều kiện cho trẻ được tiếp xúc trải nghiệm, sáng tạo với nhiều nguyên vật liệu khác nhau. tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng từ thiên nhiên, từ sinh hoạt của con người... Để thực hiện hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao, tôi tiến hành sưu tầm và tích trữ nguyên liệu tự nhiên, nguyên liệu sưu tầm tái sử dụng thành “kho” nguyên vật liệu. Trong cuộc sống hiện nay, các phế liệu trong sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình vô cùng phong phú như: lõi giấy vệ sinh, các vỏ hộp bánh kẹo, hộp thuốc, các lon đồ hộp, sách báo tạp chí cũ, cốc đựng trà sữa, que kem, thùng cattong, quần áo cũ, vải vụn, vỏ sò, vỏ trứng, vỏ bào, bột mỳ, đất sét Đặc biệt là ở nông thôn thì việc sưu tầm các nguyên vật liệu lại càng đa dạng như: Các loại hạt, rau củ quả, lá cây, hoa, tươi khô, các loại vỏ trai, sò, sỏi cát đá, vỏ chai lọ, rơm rạ, cói, bẹ chuối, tàu dừa, Các nguyên liệu được tôi lên kế hoạch sử dụng vào các chủ đề, các hoạt động sao cho hơp lý. Ví dụ: Hạt đỗ, rơm, rạ, râu ngô, lá cây, tàu dừa, mo cau, vỏ hến, giấy, vải vụn... tôi có thể tạo ra các con vật ngộ nghĩnh, sinh động, những bức tranh, các đề tài khác nhau. Lá bàng, lá mít làm con trâu, bẹ chuối, mo cau làm thuyền ( Hình ảnh các nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu tái sử dụng) Khi sưu tầm nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu tái sử dụng, tôi phải cân nhắc lựa chọn nguyên vật liệu đảm bảo phù hợp với tay trẻ); dễ bảo quản và cất giữ; dễ phục hồi hoặc sửa chữa, đặc biệt các nguyên vật liệu có màu sắc đa dạng, dễ sử dụng. Để có được các nguyên vật liệu phong phú, đa dạng, tôi khuyến khích trẻ cùng sưu tầm các nguyên vật liệu bằng cách thường xuyên cho trẻ hoạt động ngoài trời để giúp trẻ có thói quen thu gom các nguyên vật liệu như: những chiếc lá rơi, những cây cỏ, những cánh hoa rụng, cành cây và những viên đá, sỏi ... ( Hình ảnh: Trẻ thu thập lá vàng trong sân trường ) Ngoài ra tôi còn tuyên truyền tới phụ huynh bằng các sản phẩm của trẻ ở góc tuyên truyền, trao đổi với các bậc phụ huynh về thông tin và các nội dung của chủ đề, viết thông báo về các nguyên vật liệu cần thu gom theo chủ đề VD: Chủ đề thế giới thực vật, tôi vận động phụ huynh sưu tầm ủng hộ lõi chỉ, lá cây, hoa, dây thừng, vỏ hạt các loại, vỏ bọc hoa quả... ( Hình ảnh phụ huynh ủng hộ các phế liệu sinh hoạt ) Không chỉ thế, tôi còn tư vấn cho phụ huynh giúp trẻ sưu tầm thu gom thêm các loại nguyên vật liệu tự nhiên, nguyên vật liệu sưu tầm tái sử dụng khác nhau để phục vụ cho hoạt động tạo hình của con ở lớp cũng như ở nhà như: Giữ lại vỏ hộp đẹp sau khi sử dụng, nhặt lá hoa rụng ép lại cho phẳng, giữ lại vỏ và hột hạt sau khi ăn (hạt dẻ, hạt mắcca, hạt gấc, hạt bưởi, hạt nhãn...) Sau khi cùng trẻ và phụ huynh sưu tầm được các nguyên vật liệu, tôi tiến hành phân loại và sắp xếp vào các góc chơi để cho trẻ hoạt động. Các nguyên liệu được để vào trong hộp, cất khi chơi với các nguyên vật liệu vào bất cứ lúc nào trẻ thích hoạt động cũng như khi trẻ sưu tầm thêm được. + Góc nghệ thuật: Tôi chuẩn bị các loại lá khô, rơm khô, vỏ ngao, vỏ sò, len, vải vụn, các loại chai lọ nhựa, các loại hột hạt, sỏi, vỏ lạc, ống hút... để cho trẻ làm tranh ảnh, đồ chơi. (Hình ảnh các nguyên vật liệu, đồ dùng ở góc nghệ thuật) + Góc học tập: Tôi chuẩn bị các loại hột hạt, sỏi màu,
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_su_dung_nguyen_vat_li.pdf