Sáng kiến kinh nghiệm Xây dựng tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi
I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Hiện nay trong mỗi gia đình đều có rất ít con, nên con cái thường được cha mẹ nâng niu, chiều chuộng, nhất là những trẻ đang ở trong độ tuổi nhỏ (mầm non).
Các bậc phụ huynh hay nghĩ rằng ở lứa tuổi nhỏ thì các con sẽ không thể làm tốt được việc nào, chính vì thế hiện nay có một sự thật là nhiều trẻ đã 5-6 tuổi thậm chí là 6-7 tuổi mà vẫn chưa làm được những công việc tự phục vụ bản thân như: tự xúc cơm ăn, tự mặc quần áo, tự lấy và cất đồ dùng cá nhân.
Việc cha mẹ luôn bao bọc, chiều chuộng con cái một cách quá mức, tự mình làm thay con mọi việc đã vô tình làm mất đi cơ hội tự lập của con trẻ. Bên cạnh đó, việc luôn được cưng chiều, làm thay mọi việc sẽ làm trẻ thấy mình luôn được mọi người quan tâm, chiều chuộng, chỉ cần đòi gì là sẽ được đáp ứng ngay. Từ đó vô tình hình thành ở trẻ tính ích kỉ, thái độ bướng bỉnh, lười biếng, mất tự tin, ỷ lại vào người khác và luôn coi mình là “nhất”.
Hơn thế nữa nhiều cha mẹ còn nghĩ là quyết định cho con mọi thứ là tốt cho con, nhiều cha mẹ thì luôn lo lắng và theo sát con, không tin vào khả năng của con, muốn cho con làm nhưng thấy con làm lóng ngóng, vụng về, chậm chạp thì sốt ruột, không cho trẻ làm nữa, để mình làm luôn cho nhanh. Chính vì những việc làm như vậy đã khiến cho con trẻ mất dần đi tính tự lập và dẫn đến hậu quả to lớn khi trẻ trưởng thành sau này.
Xuất phát từ thực tế nêu trên, với mong muốn nâng cao tính tự lập cho trẻ tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài “Xây dựng tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi”
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG TRƯỜNG MẦM NON XÃ NGHĨA LÂM HỒ SƠ SÁNG KIẾN “XÂY DỰNG TÍNH TỰ LẬP CHO TRẺ MẪU GIÁO 3 – 4 TUỔI” Tác giả: Mai Thị Thơm Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm mầm non Chức vụ: Giáo viên 3 tuổi Nơi công tác: Trường mầm non xã Nghĩa Lâm Nghĩa Lâm, ngày 25 tháng 05 năm 2021 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Trường Mầm non Nghĩa Lâm Tôi: Số TT Họ và tên Ngày tháng năm sinh Nơi công tác (hoặc nơi thường trú) Chức danh Trình độ chuyên môn Tỷ lệ (%) đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến (ghi rõ đối với từng đồng tác giả, nếu có) 1 Mai ThịThơm 23/02/1981 Trường Mầm non xã Nghĩa Lâm Giáo viên Cao đẳng sư phạm mầm non 100% - Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến:“ Xây dựngtính tự lập cho trẻ mẫu giao 3-4 tuổi” - Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến (trường hợp tác giả không đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến): Không - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: Năm học: 2020 – 2021 - Mô tả bản chất của sáng kiến: + Giáo viên cần thay đổi cách nhìn nhận về khả năng của trẻ, hãy để trẻ tự làm những công việc vừa sức. + Tạo cơ hội tối đa cho trẻ rèn luyện tính tự lập + Nghệ thuật sử dụng lời khen, chê trong giáo dục tính tự lập cho trẻ + Rèn luyện tính tự lập cho trẻ trong các hoạt động theo chế độ sinh hoạt hàng ngày đảm bảo tính thường xuyên liên tục. + Phối kết hợp với phụ huynh cùng giáo dục tính tự lập cho trẻ. - Những thông tin cần được bảo mật (nếu có): Không - Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: + Cơ sở vật chất, đồ dùng học liệu, đồ dùng đồ chơi, phương tiện trực quan để phục vụ cho hoạt động giáo dục tính tự lập cho trẻ. - Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: + Các giải pháp đưa ra để giáo dục tính tự lập cho trẻ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tính tự lập khi áp dụng vào các hoạt động giáo dục trẻ tại lớp mình phụ trách, có sự chia sẻ với đồng nghiệp tại đơn vị và chia sẻ với các bậc phụ huynh của nhóm lớp, chia sẻ với đơn vị bạn tong cụm chuyên môn. + Bản thân có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy, biết vận dụng khéo léo các phương pháp dạy học theo phương pháp lấy trẻ làm trung tâm khi giáo dục tính tự lập cho trẻ, có nhiều hình thức đổi mới trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. + Bản thân luôn cố gắng xây dựng môi trường hoạt động đa dạng, phong phú, gần gũi hấp dẫn trẻ có lồng ghép nội dung giáo dục. Khi giáo dục tính tự lập cho trẻ, giúp trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào hoạt động đạt hiệu quả hơn. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Nghĩa Lâm, ngày 26 tháng 05 năm 2021 Người nộp đơn Mai Thị Thơm THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN THÔNG TIN CHUNG 1. Tên sáng kiến: “Xây dựng tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội 3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 05 tháng 9 năm 2020 đến ngày 25 tháng 5 năm 2021 4. Tác giả: Họ và tên: Mai Thị Thơm Năm sinh: 1981 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Sư phạm Mầm non Chức vụ: Giáo viên Nơi làm việc: Trường Mầm non xã Nghĩa Lâm Địa chỉ liên hệ: Trường Mầm non xã Nghĩa Lâm Điện thoại: 0842022898 5. Đồng tác giả (nếu có): Không 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến: - Tên đơn vị: Trường Mầm non xã Nghĩa Lâm Địa chỉ: Xã Nghĩa Lâm - Nghĩa Hưng - Nam Định Điện thoại: 02283723673 - Trường Mầm non xã Nghĩa Thành Địa chỉ: Xã Nghĩa Thành - Nghĩa Hưng - Nam Định - Trường Mầm non TT Quỹ Nhất Địa chỉ: Thị trấn Quỹ Nhất - Nghĩa Hưng - Nam Định BÁO CÁO SÁNG KIẾN I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN Hiện nay trong mỗi gia đình đều có rất ít con, nên con cái thường được cha mẹ nâng niu, chiều chuộng, nhất là những trẻ đang ở trong độ tuổi nhỏ (mầm non). Các bậc phụ huynh hay nghĩ rằng ở lứa tuổi nhỏ thì các con sẽ không thể làm tốt được việc nào, chính vì thế hiện nay có một sự thật là nhiều trẻ đã 5-6 tuổi thậm chí là 6-7 tuổi mà vẫn chưa làm được những công việc tự phục vụ bản thân như: tự xúc cơm ăn, tự mặc quần áo, tự lấy và cất đồ dùng cá nhân. Việc cha mẹ luôn bao bọc, chiều chuộng con cái một cách quá mức, tự mình làm thay con mọi việc đã vô tình làm mất đi cơ hội tự lập của con trẻ. Bên cạnh đó, việc luôn được cưng chiều, làm thay mọi việc sẽ làm trẻ thấy mình luôn được mọi người quan tâm, chiều chuộng, chỉ cần đòi gì là sẽ được đáp ứng ngay. Từ đó vô tình hình thành ở trẻ tính ích kỉ, thái độ bướng bỉnh, lười biếng, mất tự tin, ỷ lại vào người khác và luôn coi mình là “nhất”. Hơn thế nữa nhiều cha mẹ còn nghĩ là quyết định cho con mọi thứ là tốt cho con, nhiều cha mẹ thì luôn lo lắng và theo sát con, không tin vào khả năng của con, muốn cho con làm nhưng thấy con làm lóng ngóng, vụng về, chậm chạp thì sốt ruột, không cho trẻ làm nữa, để mình làm luôn cho nhanh. Chính vì những việc làm như vậy đã khiến cho con trẻ mất dần đi tính tự lập và dẫn đến hậu quả to lớn khi trẻ trưởng thành sau này. Xuất phát từ thực tế nêu trên, với mong muốn nâng cao tính tự lập cho trẻ tôi mạnh dạn đi sâu nghiên cứu đề tài “Xây dựng tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi” II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT II.1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến a) Ưu điểm: Được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường, tôi phụ trách lớp mẫu giáo 3-4 tuổi. Với sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu về việc rèn tính tự lập cho trẻ theo các tài liệu chuyên môn, tài liệu bồi dưỡng thường xuyên, sự chỉ đạo của các cấp, các ban ngành, tạo điều kiện cho tôi được tiến hành tìm hiểu trong suốt quá trình nghiên cứu. - Trẻ đi học chuyên cần cao nên đảm bảo quá trình dạy và học của cô và trò không bị gián đoạn. - Đa số trẻ có sức khỏe tốt, nhanh nhẹn tích cực tham gia các hoạt động lao động của lớp và của trường. - Bản thân tôi có trình độ chuẩn, có lòng yêu nghề mến trẻ, tâm huyết với nghề có tình yêu thương đối với trẻ, nhiệt tình năng động ham học hỏi. - Phụ huynh học sinh quan tâm, giúp đỡ và cùng phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ. b) Nhược điểm: - Một số rất ít trẻ chưa học qua độ tuổi nhà trẻ nên các kỹ năng tự phục vụ của trẻ hầu như không có mà hoàn toàn phụ thuộc vào bố mẹ và cô giáo. - Do bố mẹ trẻ luôn coi trẻ còn rất nhỏ và non nớt nên quá nuông chiều mà không để trẻ tự làm lấy một việc gì dù là nhỏ nhất. Một số trẻ trong lớp còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, tự tin khi tham gia vào các hoạt động giáo dục. - Nhiều phụ huynh còn khá bận rộn, đi làm ăn xa ít có thời gian quan tâm trẻ, còn phó mặc cho ông bà đưa đón trẻ nên việc trao đổi thông tin còn hạn chế dẫn tới việc không cùng phối hợp với giáo viên trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ. Xuất phát từ nhưng khó khăn và thuận lợi trên nên tôi đã nghiên cứu và thấy mình phải quan tâm hơn nữa đến vấn đề giáo dục tính tự lập cho trẻ để trẻ luôn chủ động, linh hoạt, tự tin trong cuộc sống. Để thực hiện được điều đó tôi đã nghiên cứu một số biện pháp sau: Từ những vấn đề có liên quan đến đề tài tôi tiến hành khảo sát học sinh lớp tôi đầu năm trên 30 học sinh (lớp 3 tuổi C - Trường mầm non xã Nghĩa Lâm): Tổng số Trẻ có khả năng tự lập Tỷ lệ Trẻ chưa có khả năng tự lập Tỷ lệ 30 10 33% 20 67% Cha mẹ nào mà chẳng thương con cái của mình nhưng yêu thương sao cho đúng cách mới là tốt cho trẻ. Ở lớp tôi một số phụ huynh ngày nào cũng bế con từ cổng vào tận vào lớp và đặt con ngồi vào ghế trong khi đó những cháu ấy lại rất mập, rất khỏe mạnh, bởi vì người ta cứ nghĩ là làm như thế là yêu thương con. Nếu có thể sao không để trẻ tự đi hoặc để trẻ dắt tay bố mẹ vui vẻ đi vào lớp, mà như vậy đâu phải là bố mẹ không thương con. Có những phụ huynh gửicon cho cô rồi mà cứ quanh quẩn mãi không về được lại dặn dò cô: Cô đừng cho cháu ra ngoài kẻo cháu ốm, cô để ý khỏi các bạn bắt nạt cháu, cô nhắc cháu đi vệ sinh,... tôi theo dõi, thấy tất cả những trẻ được cưng chiều quá mức đều có tính ích kỉ chỉ biết đến bản thân, lười biếng, ỷ lại vào cô giáo, bạn bè, vào người khác. Chính vì không nhận thức được tầm quan trọng của việc giúp trẻ sớm tự lập, có phụ huynh đã dần cướp đi khả năng đó của trẻ. Tự lập là một đức tính tốt nhưng không phải tự nhiên mà có, để hình thành là cả một quá trình rèn luyện, giáo dục và phải bắt đầu ngay từ khi còn nhỏ vì đây là độ tuổi trẻ rất hứng thú, thích khám phá những điều mới mẻ, muốn tự mình làm những việc mình thích. Vì thế trước đây khi tiến hành rèn tính tự lập cho trẻ tôi thường hay nóng vội, tôi đã dạy trẻ quá nhiều việc một lúc thấy, đồng thời khi hướng dẫn vì sợ trẻ không hiểu tôi phải giải thích rất nhiều lần, từ đó trẻ tiếp nhận nhiều cái mới một lúc không phù hợp với khả năng của mình. Sau một thời gian thực hiện tôi nhận ra rằng cần chờ trẻ tiếp thu, thuần thục việc này rồi mới hướng dẫn trẻ làm việc khác. Và khi hướng dẫn tôi đã làm mẫu rất chậm từ đầu đến cuối làm sao để các con nhìn rõ và luôn tạo cho trẻ sự thoải mái và hứng thú với việc trẻ làm. Sau khi hướng dẫn trẻ, tôi đã cho trẻ thực hành luôn nên trẻ nhớ rất nhanh và rất thích thú. Bên cạnh đó có những trẻ chưa tự làm được tôi đã trách mắng trẻ khiến trẻ trở nên rụt rè và mất tự tin với khả năng của mình. Chính vì thế trong quá trình nghiên cứu đề tài, tôi đã thay đổi và thực hiện các biện pháp để giải quyết vấn đề như: II.2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến a) Để trẻ tự làm những công việc nhỏ, vừa sức: Trẻ mới đến trường chưa có thói quen tự cất và lấy đồ dùng cá nhân của mình như: Tự cất (lấy) ba lô; tự cởi (đội) mũ; cởi (mặc) áo; đi (cất) giầy dép...Một phần là do trẻ chưa được rèn luyện mặt khác là do phụ huynh quá nuông chiều con cái dẫn đến trẻ luôn bị thụ động trong các hoạt động. Chính vì thế muốn hình thành thói quen tốt cho trẻ trước tiên tôi đã lập ra danh sách một số công việc tự phục vụ mà trẻ lớp tôi có khả năng làm được như: Tự cất, lấy đồ dùng cá nhân, tự đi vệ sinh, tự dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi xong, tự rửa tay bằng xà phòng, lau bàn ăn, sắp xếp bàn ghế, lấy và cất gối đúng nơi quy định, nhặt lá rụng, bỏ rác vào thùng... Muốn trẻ đạt được việc tự lập hoàn toàn trong một kĩ năng nào đó trước tiên cô cần phải cho trẻ trải qua quá trình hướng dẫn, quá trình hướng dẫn bao gồm: hướng dẫn bằng lời và hướng dẫn bằng cả hành động mẫu, vừa nói vừa làm cùng trẻ. Lúc đầu tôi và trẻ cùng dọn dẹp, sau một thời gian trẻ chơi xong đã bắt đầu hình thành thói quen cất đồ dùng, đồ chơi đúng nơi quy định. Tôi động viên trẻ phải hoàn thành công việc được giao để trẻ cảm thấy là mình đã lớn. Ngoài ra tôi cũng luôn theo dõi sát sao trẻ, dạy trẻ tự làm, nếu trẻ chưa thành thạo thì tôi sẽ hướng dẫn trẻ làm lại không nên vội vàng làm thay, làm hộ hết cho trẻ dẫn đến trẻ có tính lười biếng, dựa dẫm ỷ lại không muốn làm, tôi không áp đặt cho trẻ mà khéo léo rèn kĩ năng tự phục vụ bảnthân ở mọi lúc mọi nơi, trong các thời điểm thích hợp, từ đó hình thành cáchành động và thói quen tốt cho trẻ trong sinh hoạt hàng ngày. Đôi khi tôi cũng có thể đưa ra một số công việc có mức độ khó khăn cao để thử thách trẻ. Hình ảnh: Trẻ dọn đồ chơi giúp cô b) Rèn luyện, duy trì tính tự lập cho trẻ: Phần lớn trẻ 3 tuổi đã có khả năng làm một số việc đơn giản, trẻ đã có ý thức về điều đó và luôn muốn chứng tỏ, thử thách năng lực của mình trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy tôi đã tạo ra các tình huống để thu hút trẻ làm nhiều hơn như: Cất ba lô, dép, đồ dùng cá nhân vào ngăn tủ của mình, tự cởi mặc quần áo, đi và cởi dày dép, tự xúc cơm ăn, lấy nước uống,biết cất dọng đồ dùng đồ chơi, giúp cô phơi khăn lên giá...dần dần sẽ hình thành ở trẻ tính tự giác, tự quyết định, tự xoay sở của mình và khi đó cô cần tạo ra môi trường gần gũi an toàn giúp con phát huy tính tự lập của bản thân. Bởi bất cứ đứa trẻ nào cũng có năng lực tự lập, chỉ cần người lớn khuyến khích và cho cơ hội được thức hiện những điều trẻ có thể làm.Tạo môi trương thuận lợi, cơ hội tối đa cho trẻ chính là một trong những điều kiện giúp trẻ phát huy tính tự lập của mình. Qua đó bản thân trẻ sẽ ý thức được những công việc, hoạt động mà chúng làm khi không có người lớn bên cạnh. Ví dụ: Trong giờ đón trẻ tôi đã để cho một số trẻ phơi khăn lên giá giúp cô giáo: Hình ảnh: Trẻ đang phơi khăn lên giá Ngược lại nếu cô không tạo ra được môi trường thuận lợi cho trẻ hoạt động thì trẻ khó có thể thực hiện được công việc trẻ mong muốn sinh ra chán nản dần dần mất khả năng tự lập. c) Sử dụng lời động viên, khen, chê: Trẻ nhỏ rất thích được người lớn khen ngợi động viên, đặc biệt là khi được cô giáo động viên khen ngợi trẻ lại càng thích hơn vì được cô giáo khen sẽ giúp trẻ hứng thú tích cực, chủ động tự tin vào bản thân mình hơn, và mong muốn được thực hiện các công việc tiếp theo. Việc khen ngợi cần được khen như hành động công nhận trẻ đã hoàn thành công việc gì đó cho dù trẻ hoàn thành ở mức sơ sài nhất. Chính vì vậy mà cô cần đưa ra lời khen tích cực sau mỗi việc mà trẻ đã làm nhưng không khen ngợi quá mức. Cụ thể tôi đã đưa ra những lời nhận xét tích cực như: Cảm ơn con vì con đã sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng giúp cô, con đã đi vệ sinh đúng nơi quy định rồi đó, cô rất vui khi con đã giúp cô lau sạch sẽ lá cây, sắp xếp dép lên giá gọn gàng Ví dụ: Khi cháu Thư tự đi vào lớp cất đồ dùng cá nhân vào tủ của mình mà không khóc nhè và không cần bố mẹ giúp đỡ, cháu có sự tiến bộ rõ rệt sau 1 tháng đi học nên tôi đã khen ngợi động viên Thư bằng những câu nói tích cực: Hôm nay con đi học rất ngoan, biết tự giác vào lớp và cất đồ dùng của mình! Cô rất vui! Ngoài những lời khen ngợi động viên trẻ, tôi sử dụng ngôn ngữ cơ thể của mình kèm theo lời khen ngợi đó. Tôi nhìn trẻ bằng ánh mắt trìu mến, nhẹ nhàng xoa đầu và âu yếm trẻ vào lòng. Tôi nhận thấy trẻ rất vui vẻ và có xu hướng điều chỉnh hành vi tốt lên theo lời khen của cô giáo. Trong những trường hợp cá biệt trẻ đã có thói quen ỉ lại vào người khác, không có ý thức tự lập tôi thường giành nhiều thời gian hơn động khích lệ trẻ, giáo dục nhẹ nhàng từ từ bằng các mẩu chuyện kể ngắn, các bài thơ, bài hát có tính giáo dục hành vi tự lập cao. Qua đó có thể giúp trẻ nhìn nhận lại và tự điều chỉnh hành vi của mình. Ví dụ: Cháu Minh thời gian đầu mới đi học thường không có thói quen cất dồ dùng đồ chơi sau khi chơi, tôi thường giao nhiệm vụ luôn cho bé rất cụ thể: Con hãy đi cất đồ chơi bằng gỗ vào rổ cho cô. Và thường kể cho bé nghe câu chuyện tôi sưu tầm để thông qua hình tượng nhân vật giáo dục trẻ. Tôi cũng không quá kỳ vọng vào kết quả của trẻ, đòi hỏi trẻ phải có tính tự lập luôn trong một thời gian ngắn, tôi rất tôn trọng quá trình thay đổi và cố gắng rèn luyện tính tự lập của trẻ. Dù trẻ chỉ có hành động nhỏ nhưng tiến bộ tôi đều tuyên dương khen ngợi trẻ trước cả lớp để trẻ có động lực cố gắng hơn. Ví dụ: Hôm nay bạn Phát đã cất gọn đồ dùng đồ chơi gọn gàng, cả lớp hãy thưởng cho bạn một tràng pháo tay khen ngợi bạn nào! d) Rèn luyện tính tự lập cho trẻ trong các hoạt động theo chế độ sinh hoạt hàng ngày đảm bảo tính bền vững, thường xuyên liên tục. * Giờ đón, trả trẻ: Khi đón trẻ từ tay phụ huynh tôi thường hay quan tâm trao đổi nhẹ nhàng và cởi mở với phụ huynh về tình hình của trẻ trên lớp, trao đổi với phụ huynh tầm quan trọng của việc giáo dục tính tự lập cho trẻ khi ở nhà: Rửa mặt, chải tóc, đánh răng, ăn mặc gọn gàng sạch sẽ, tự lấy đồ dùng cá nhân trước khi đến trường. Khi trẻ mới bắt đầu đến lớp tôi hướng dẫn trẻ gấp quần áo, mũ, khăn,... gọn gàng bỏ vào ba lô rồi cất vào ngăn tủ cá nhân của mình để khi cần tìm sẽ dễ dàng và nhanh chóng. Trước khi ra về trẻ tự kiểm tra lại đồ dùng của mình. Sau một số lần tôi nhắc nhở và ngày nào trẻ cũng được thực hành lặp lại các thao tác đó nên trẻ cất và lấy đồ dùng rất thành thạo và không cần đến sự giúp đỡ của cô giáo nữa. Hình ảnh: Trẻ cất ba lô vào tủ cá nhân. * Trong giờ hoạt động học: Hiện nay chúng ta đang thực hiện chương giáo dục mầm non với quan điểm: “Lấy trẻ làm trung tâm” thì sự hợp tác giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ là vô cùng quan trọng. Nó giúp trẻ tăng mối quan hệ qua lại, ràng buộc từ đó trẻ có trách nhiệm hơn trong công việc, biết chủ động và nâng cao tinh thần, nâng cao tính tự lập ở trẻ. Trong nội dung kiến thức của bài học có liên quan tôi thường lồng ghép việc giáo dục cho trẻ một số kỹ năng tự phục vụ để hướng dẫn trẻ như: Cách rửa tay bằng xà phòng, cách chải tóc, cách cài cúc, cách gấp quần áo,... Khi hướng dẫn trẻ một kĩ năng nào đó, tôi hướng dẫn một cách chậm rãi, từng thao tác một. Thấy trẻ đã nắm được thao tác này thì tôi mới chuyển sang thao tác khác. Những buổi học mà cần đến đồ dùng của trẻ, tôi thường chuẩn bị đồ dùng đặt sẵn trên bàn và yêu cầu trẻ tự lên lấy đồ dùng học tập về vị trí ngồi của mình, kết thúc giờ học cũng vậy trẻ tự thu gom đồ dùng, dụng cụ cất gọn gàng ngăn nắp đúng nơi qui định. Mỗi khi được tự mình lấy, cất đồ dùng học tập như vậy tôi thấy trẻ rất vui vẻ, tích cực, hứng thú giúp trẻ nâng cao tính tự lập, thấy được niềm vui khi tự mình phục vụ bản thân mà không thấy bị ép buộc. Hình ảnh: Trẻ tự lấy đồ dùng và thực hành trong giờ học * Giờ hoạt động vui chơi ngoài trời: Ở độ tuổi này trẻ rất thích làm mọi việc mà luôn muốn thể hiện mình bằng mọi công việc mặc dù không cần biết kết quả của nó ra làm sao. Miễn rằng chúng làm xong là cảm thấy mãn nguyện lắm rồi. Nhưng chính người lớn chúng ta cần phải uốn nắn sao cho những hành động, những việc làm của trẻ chở nên có ích và có ý nghĩa. Chính vì thế tôi thường tổ chức cho trẻ tham gia một số hoạt động như: Gieo hạt, trồng cây, nhặt lá rụng, nhổ cỏ, bắt sâu, tưới nước, nhặt rác bỏ vào thùng,...Tôi chia trẻ thành các nhóm nhỏ (mỗi nhóm 3-5 trẻ) và hướng dẫn mỗi nhóm một công việc khác nhau. Thấy trẻ gặp khó khăn khi thực hiện những kỹ năng mới tôi tham gia cùng làm với trẻ tôi kết hợp trò chuyện để trẻ hiểu vì sao cần chăm sóc cây, con vật, cho trẻ hiểu ý nghĩa tác dụng của việc đang làm giúp trẻ thân thiện với môi trường, có ý thức bảo vệ môi trường, yêu mến cảnh vật thiên nhiên, yêu lao động,...Và khi trẻ tự mình làm hoàn thành tốt nhiệm vụ do cô giao và được khen, trẻ thấy tự tin vào bản thân, trẻ trở nên năng động, tích cực tham gia các hoạt động của lớp. Hình ảnh: Bé đang trồng cây Hình ảnh: Trẻ lao động nhặt cỏ cho cây Hình ảnh: Trẻ đang tưới cây * Giờ hoạt động vui chơi trong góc: Đây là hoạt động được trẻ yêu thích nhất vì ở đây trẻ được tự do sáng tạo,tự do khám phá và trải nghiệm “ Học mà chơi,chơi mà học” nhằm giúp trẻ thỏa mãn các nhu cầu vui chơi và nhận thức, đồng thời nhằm giáo dục và phát triển toàn diện cho trẻ. Hình ảnh: Trẻ vui chơi trong góc chơi của lớp Trong quá trình chơi trẻ học hỏi được cách ứng sử giao tiếp, yêu thương các bạn trong lớp, trẻ yêu thiên nhiên và thế giới đồ vật. Góp phần hình thành kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ ngay từ những ngày đầu tiên. Vì vậy trong hoạt động này tôi gợi ý để trẻ tự chọn góc chơi, vai chơi, hướng dẫn trẻ cách sử dụng đồ chơi vàtạo tình huống cho trẻ tự giải quyết vấn đề, để trẻ tự chơi, tự khám phá và tìm hiểu, tôi chỉ giúp đỡ khi trẻ thực sự cần. Đôi khi tôi cũng chơi cùng với trẻ giúp trẻ khám phá những điều mới lạ hấp dẫn và không can thiệp quá sâu vào trò chơi của trẻ, đồng thời khi tham gia trò chơi thì trẻ sẽ chơi hết mình không gò bó và lúc này trẻ mới thực sự là trẻ. Trẻ thực hiện vai chơi bằng hết khả năng của mình và trẻ có thể trải nghiệm được cuộc sống xung quanh, điều này giúp trẻ tự tin hơn mạnh dạn hơn khi tiếp xúc với cuộc sống thực tế. Thông qua trò chơi trẻ được nhập vào vai chơi mà quên mất mình là trẻ con do đó giúp trẻ tự tin, tự lập hơn trong cuộc sống. Khi hết giờ chơi trẻ tự cất đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp vào đúng nơi quy định, tôi động viên khuyến khích trẻ giờ sau chơi tốt hơn. Hình ảnh: Trẻ đang chơi trò chơi bán hàng Hình ảnh: Trẻ đang chơi trò chơi đóng vai bác sĩ * Hoạt động ăn, ngủ, vệ sinh cá nhân: Đây là các hoạt động nhằm hình thành một số nề nếp, ý thức tự phục vụ của trẻ. Nó là một hoạt động quan trọng cần phải hình thành cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ,
File đính kèm:
sang_kien_kinh_nghiem_xay_dung_tinh_tu_lap_cho_tre_mau_giao.docx