SKKN Biện pháp cho trẻ 5-6 tuổi trải nghiệm các hoạt động trong ngày ở Trường Mầm non Đông Cơ
Trong những năm qua, giáo dục mầm non đã có sự chuyển mình rõ rệt, đổi mới cả về nội dung và phương pháp giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mầm non đúngtheo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đứng trước phương châm của nghành, đòi hỏi mỗi giáo viên phải nỗ lực nâng cao năng lực trình độ, đổi mới hình thức, phương pháp dạy học trong việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non giúp cho trẻ tham gia chủ động, tích cực vào các hoạt động để nhận thức và trải nghiệm những kiến thức, kỹ năng, thái độ mà trẻ đã có hoặc chưa có trong cuộc sống.
Qua đó trẻ được tìm tòi khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan, bằng sự cảm nhận của tư duy của ngôn ngữ và đặc biệt là thông qua quá trình trải nghiệm tích cực của chính bản thân trẻ.Từ đó ta thấy, việc tạo cơ hội cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi được tham gia tích cực vào hoạt động trải nghiệm trong trường mầm non là việc làm vô cùng cần thiết. Nhận thức được điều đó, nên ngay từ đầu năm học được nhà trường phân công giảng dạy lớp 5 Tuổi B, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, áp dụng: “Biện pháp cho trẻ 5 -6 tuổi trải nghiệm các hoạt động trong ngày ở Trường Mầm non Đông Cơ.”
BÁO CÁO Biện pháp cho trẻ 5 -6 tuổi trải nghiệm các hoạt động trong ngày ở Trường Mầm non Đông Cơ. 1. Tình trạng thực tiễn Trong những năm qua, giáo dục mầm non đã có sự chuyển mình rõ rệt, đổi mới cả về nội dung và phương pháp giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục mầm non đúngtheo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đứng trước phương châm của nghành, đòi hỏi mỗi giáo viên phải nỗ lực nâng cao năng lực trình độ, đổi mới hình thức, phương pháp dạy học trong việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non giúp cho trẻ tham gia chủ động, tích cực vào các hoạt động để nhận thức và trải nghiệm những kiến thức, kỹ năng, thái độ mà trẻ đã có hoặc chưa có trong cuộc sống. Qua đó trẻ được tìm tòi khám phá thế giới xung quanh bằng các giác quan, bằng sự cảm nhận của tư duy của ngôn ngữ và đặc biệt là thông qua quá trình trải nghiệm tích cực của chính bản thân trẻ.Từ đó ta thấy, việc tạo cơ hội cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi được tham gia tích cực vào hoạt động trải nghiệm trong trường mầm non là việc làm vô cùng cần thiết. Nhận thức được điều đó, nên ngay từ đầu năm học được nhà trường phân công giảng dạy lớp 5 Tuổi B, tôi đã mạnh dạn tìm hiểu, áp dụng: “Biện pháp cho trẻ 5 -6 tuổi trải nghiệm các hoạt động trong ngày ở Trường Mầm non Đông Cơ.” Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện tôi thấy thực trạng như sau: * Thuận lợi: - Năm học 2022-2023 bản thân tôi được BGH nhà trường phân công giảng dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi B với sĩ số: 29 học sinh, trẻ ngoan và nền nếp . - Trường có cảnh quan khuôn viên đẹp,lớp học rộng rãi thoáng mát tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ học tập, vui chơi. - Ban giám hiệu luôn quan tâm chỉ đạo sát sao, có định hướng kịp thời, động viên và góp ý cho giáo viên 1 cách tận tình, chu đáo, luôn tạo điều kiện cho giáo viên đi học hỏi kinh nghiệm nâng cao trình độ chuyên môn. - Phụ huynh quan tâm đến việc học của trẻ. *Bên cạnh những thực trạng thuận lợi trên tôi nhận thấy có 1 số hạn chế sau: * Hạn chế: - Các hoạt động trải nghiệm ít được tổ chức bởi vì bản thân giáo viên còn coi hoạt động trải nghiệm là phải tổ chức cho trẻ được đi ra ngoài nhà trường nhưng thực tế hoạt động trải nghiệm còn có thể tổ chức trong các giờ chơi, tập của trẻ tại trường. Tổ chức hoạt động còn khô khan cứng nhắc, đơn điệu chưa thực sự thỏa mãn với nhu cầu khám phá của trẻ, chưa giúp trẻ bộc lộ được điểm mạnh, điểm yếu hay năng lực sở trường của trẻ. - Các tiết học của trẻ đều bị động, áp đặt theo ý cô, trẻ không được tự chủ.Trẻ chưa thực sự tích cực tham gia vào các hoạt động trải nghiêm của lớp; trẻ còn thụ động, nhút nhát chưa có kỹ năng trải nghiệm. Trẻ thiếu tự tin, không dám làm, luôn sợ hỏng, sợ đổ vỡ... * Bảng kháo sát trước khi áp dụng biện pháp: Trước khi áp dụng Nội dung khảo sát Trẻ đạt Tỷ lệ Trẻ chưa đạt Tỷ lệ Trẻ hứng thú tham gia vào 10/29 34,5% 19/29 65,5% hoạt động Trẻ mạnh dạn, tự tin khi 6/29 21% 23/29 79,3% tham gia hoạt động. Trẻ ham học hỏi, khám phá, 8/29 27,5% 21/29 72,5% trải nghiệm . 2. Biện pháp 2.1. Mục đích - Giúp trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống, phát huy được tính tích cực chủ động của trẻ, đồng thời phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội nhằm phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. -Qua biện pháp nghiên cứu giúp giáo viên có những định hướng phù hợp trong công tác dạy và học cho trẻ mầm non. - Nhằm nâng cao nhận thức của phụ huynh đối với ngành học. 2.2. Biện pháp thực hiện. Biện pháp: Tích hợp tổ chứccho trẻ thực hành trải nghiệm trong các hoạt động. Việc tổ chức các nội dung trải nghiệm lồng ghép vào các hoạt động trong ngày của trẻ sẽ tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm. Đây là biện pháp vô cùng quan trọng, vì chỉ có việc tổ chức cho trẻ hoạt động trải nghiệm càng nhiều thì càng kích thích được tính ham học hỏi, tính tò mò và ham hiểu biết của trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi được trỗi dậy và có như vậy sự tích cực của trẻ sẽ ngày càng phát huy. Tôi đã tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động trải nghiệm từ những kiến thức thực tế, phù hợp với đặc điểm của trẻ và điều kiện sẵn có của địa phương, của lớp. Tôi tổ chức những hoạt động trải nghiệm này thông qua các hoạt động trong môi trường lớp học và cả môi trường ngoài lớp học. *Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong lớp học: Tôi tích cực lồng ghép các hoạt động trải nghiệm vào trong tất cả các hoạt động học cuả trẻ sao cho phù hợp với nội dung bài học . + Hoạt động làm quen văn học: VD Chủ đề “Nghề nghiệp” cho trẻ đóng vai các nghề trong xã hội, trẻ được hóa thân thành các cô chú công nhân, chú cảnh sát...từ đó trẻ hiểu biết thêm về đặc điểm, tính chất công việc của từng nghề. Ngoài ra tôi còn tổ chức cho trẻ trải nghiệm tạo ra sản phẩm từ các nghề, giúp trẻ hiểu ý nghĩa của sự lao động và sáng tạo khi làm ra một sản phẩm. +Hoạt động thể dục: Tôi cho trẻ trải nghiệm làm các chú bộ đội trên thao trường, hay là những bác nông dân trên đồng ruộng... +Hoạt động tạo hình: Tôi cho trẻ cùng nhau làm ra các sản phẩm từ những nguyên liệu sẵn có như: Cỏ cây khô, vỏ ngao, tăm bông, bìa carton,...từ đó trẻ tạo ra nhiều bức tranh nhiều sản phẩm đẹpvà sáng tạo. Từ những nguyên liệu vô cùng gần gũi lại kích thích được tính sáng tạo óc tưởng tượng của trẻ nên trẻ rất tích cực, hăng hái tham gia. +Hoạt động rèn kỹ năng sống: Tôi tổ chức cho trẻ trải nghiệm nhặt rau, quét nhà, gấp quần áo, chải tóc, buộc dây giày... +Tổ chức trải nghiệm thông qua hoạt động khám phá khoa học: Để giúp trẻ hiểu thêm nhiều hơn về thế giới xung quanh, trẻ có khả năng tư duy để giải quyết vấn đềthì khi dạy trẻ trong các hoạt động khám phá tôi thường xuyên tận dụng những vật thật để dạy trẻ. Khi cho trẻ tiếp xúc với vật thật tôi thấy trẻ hứng thú và nắm bắt kiến thức 1 cách nhanh và ghi nhớ lâu nhất. VD: Ở chủ đề Động Vật, khi cho trẻ tìm hiểu về 1 số động vật sống dưới nước tôi đã chuẩn bị 1 số con vật thật: Tôm, cá, cua.. Tôi cho trẻ quan sát các con vật từ đó cho trẻ nêu nên nhận xét về: cách di chuyển, cấu tạo, môi trường sống... Tôi thấy khi trẻ được trải nghiệm như thế thì trẻ dễ dàng đưa ra được ý kiến của mình về từng con vật cũng như trẻ so sánh, phân loại chúng 1 cách dễ dàng. Hay ở chủ đề Thực vật: tôi cho trẻ “ Khám phá Bắp ngô”. Tôi chuẩn bị mỗi trẻ 1 bắp ngô để trẻ tự khám phá tìm tòi. Trẻ được tự tay sờ bóc, cảm nhận, sử dụng các kỹ năng của mình để khám phá cấu tạo đặc điểmcủa bắp ngô. Sau đó tôi chotrẻ cùng cô chế biến 1 số món ăn từ ngô, và cuối cùng cho trẻthưởng thức thành quả của chính mình làm ra. Sau khi tổ chứchoạt động trải nghiệm này tôi thấy trẻ rất hứng thú, tham gia giờ học với nhiều năng lượng tích cực, trẻ tự tin. Tiết học đạt kết quả cao. + Hoạt động làm quen với toán: Nhằm thực hiện tốt chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” với phương châm “Học qua chơi thực hành và trải nghiệm”. Để 1tiết học Toán không trở nên khô khăn và cứng nhắc, tôi đã áp dụng quy trình trải nghiệm học tập David Kolp để tổ chức nhiều trò chơi trải nghiêm cho trẻ nhằm cho trẻ hình thành các biểu tượng toán. Qua đó trẻ tích cực, hào hứng tham gia trải nghiệm, chủ động tiếp thu lĩnh hội kiến thức đáp ứng mục tiêu đưa ra của bài học. VD: Đề tài Dạy trẻ Sắp xếp theo quy tắc. Tôi nghiên cứu, tổ chức 1 số trò chơi trải nghiệm: Vỗ tay theo nhạc, Xếp hàng theo yêu cầu của cô, Nhảy theo nhạc theo yêu cầu cô....trẻ hào hứng, tích cực tham gia vào trò chơi trải nghiệm, qua đó trẻ tự nhận ra quy tắc sắp xếp cô đưa ra sau đó cô dễ dàng khái quát hóa lại kiến thức cho trẻ. Từ đó trẻ ghi nhớ và khắc sâu được kiến thức cho trẻ. +Hoạt động góc: Trẻ được thể hiện vai chơi, tưởng tượng lại những hành động diễn ra thực tế, trẻ được bày tỏ, diễn tả hành động của mình một cách tự nhiên thoải mãi nhất.Chính vì vậy tôi đã thường xuyên tổ chức cho trẻ được tham gia ở các góc chơi. Đến tại thời điểm này ,tôi thấy trẻ đã có những kỹ năng chơi cơ bản, biết phối hợp cùng nhau trong khi chơi, biết chơi cùng nhóm và chơi rất hứng thú. VD: Góc phân vai: Trẻ đóng vai bác thợ xây, Cô bán hàng... + Đối với hoạt động ăn ngủ vệ sinh:Tôi cho trẻ kê dọn bàn ghế, lau bàn sau khi ăn, phơi khăn cùng cô qua đó trẻ được trải nghiệm những công việc nhỏ hàng ngày để giúp cô giáo vệ sinh lớp học, sắp xếp đồ dùng. Tôi giành cho trẻ những lời khen ngợi, động viên đúng lúc thì qua đó trẻ càng thể hiện rõ được sự tích cực của mình, trẻ đón nhận những lời khen ngợi,lời động viên của cô đểhoàn thành công việc một cách tốt nhất. * Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ ngoài lớp học: - Hoạt động ngoài trời: Trước chưa áp dụng biện pháp, các hoạt động ngoài trời tôi chủ yếu cho trẻ quan sát, chơi các trò chơi và chơi tự do trên sân trường, do đó trẻ không có hứng thú hoạt động.Khi nghiên cứu áp dụng giải pháp này, tôi tổ chức các hoạt động ngoài trời thường xuyên và cho trẻ trải nghiệm nhiều hơn, những trải nghiệm cũng được tôi lựa chọn phù hợp với khả năng lứa tuổi của trẻ.Tôi cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với môi trường tự nhiên, kích thích trẻ tích cực sử dụng các giác quan như: nhìn, sờ, ngửi, nghe, nếm, Tôi cho trẻ chơi với cát, sỏi, nước hay làm các thí nghiệm khoa học nhỏ. Cho trẻ trồng và chăm sóc rau, hoa, cây cảnh,...Từ hoạt động thực tế này, trẻ có cơ hội vận dụng được kiến thức đã có của mình vào trải nghiệm từ đó trẻ tích cực hào hứng tham gia vào hoạt động. VD: Chủ đề thực vật: Tôi không chỉ cho trẻ quan sát mà còn tổ chức cho trẻ thực hành chăm sóc cây xanh như: gieo hạt, trồng cây, tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu... Chủ đề Động vật: Tôi tổ chức cho trẻ làm những con vật đáng yêu từnhững bông hoa hay những chiếc lá rụng trong sân trường. Với 1 hoạt động tưởng chừng như đơn giản nhưng mang lại cho trẻ nhiều điểu bổ ích, niểm vui từ đó tính tích cực của trẻ sẽ ngày càng nâng cao. -Đối với hoạt động trải nghiệm lao động:Chiều thứ 6 hàng tuần tôi tổ chức cho cả lớp lao động vệ sinh môi trường trước lớp. Tôi giao nhiệm vụ cho từng cá nhân trẻ, mỗi trẻ làm 1 nhiệm vụ, làm như vậy trẻ phải tự mình tích cực tham gia để hoàn thành công việc mà cô giáo phân công. -Thông qua các trò chơi tập thể, dân gian:Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi tập thể, trò chơi dân gian cũng là 1 cách thu hút, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động trải nghiệm 1 cách tích cực. Tùy thuộc vào mỗi chủ đề tôi sẽ tổ chức các trò chơi sao cho phù hợp. VD: ở chủ đề thực vật tôi lựa chọn 1 số trò chơi: Ném còn, ném vòng cổ chai, cà kheo.... * Tổ chức hoạt động trải nghiệm cho trẻ trong các ngày lễ, ngày hội: - Hoạt động trải nghiệm trong các dịp lễ, hội : Tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong ngày hội, ngày lễ trong trường mầm non là một hoạt động quan trọng, góp phần phát triển trí tuệ, thể chất, giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, giáo dục truyền thống và mang lại niềm vui, niềm tự hào cho trẻ, trẻ được ôn luyện củng cố kiến thức, kỹ năng đã học; rèn luyện ý thức tổ chức kỉ luật, sự hợp tác, chia sẻ cùng bạn bè. Vì thế trong quá trình giáo dục trẻ, tôi đã phối hợp với nhà trường thiết kế cho trẻ các chương trình giáo dục trải nghiệm vừa sáng tạo vừa hiệu quả. VD: Ngày Tết thiếu nhi- Tôi tổ chức cho trẻ bầy mâm ngũ quả; Làm đèn ông sao;.. Ngày Tết Nguyên Đán- Tôi cho trẻ trải nghiệm gói bánh trưng, chợ xuân.. Tôi chuẩn bị các nguyên liệu gói bánh, các gian hàng: Cửa hàng thực phẩm, cửa hàng bán hoa Tết...Một số trẻ gói bánh, được hóa thân thành những người mua hàng, người bán hàng thực thụ. Khi trẻ được trực tiếp tham gia, khám phá theo ý thích của bản thân thì trẻ sẽ nhanh nhẹn, hoạt bát và tích cực tham gia vào hoạt động. Để giáo dục trẻ truyền thống uống nước nhớ nguồn, vào ngày 22/12 ngày thành lập Quân đội ND VN, tôi đã phối hợp cùng nhà trường lên kế hoạch tổ chức hoạt động trải nghiệm “ Cháu yêu chú bộ đội” cho trẻ tham gia, hay cho trẻ đi thăm quan khu di tích “Đình làng Trinh Cát” của địa phương, qua đó giúp trẻ biết thêm về truyền thống của quê hương đồng thời hình thành cho trẻ tình yêu quê hương đất nước. VD: Ở hoạt động trải nghiệm cháu yêu chú bộ đội trẻ được tham gia rất nhiều hoạt động: múa hát về chú bộ đội, làm quà tặng chú bộ đội, trò chơi giải câu đố, đánh trận giả... 3. Kết quả Sau khi áp dụng các biện pháp trên đến nay tôi đã thu được một số kết quả đáng kể như sau: + Đối với trẻ: Trẻ có những tiến bộ rõ rệt về mọi mặt. Trẻ nhanh nhẹn, khỏe mạnh chủ động tích cực tham gia các hoạt động giáo dục, sẵn sàng chia sẻ hợp tác với bạn bè. Trẻ mạnh dạn tự tin, linh hoạt trong các hoạt động trải nghiệm, hoạt động tập thể mà cô tổ chức. Trẻ phát huy tối đa sự sáng tạo hình thành các kỹ năng một cách chủ động, trẻ không còn thụ động trong các hoạt động mà phát huy được vai trò chủ thể của cá nhân. *Bảng khảo sát sau khi áp dung biện pháp Sau khi áp dụng Saukhi áp dụng Số chênh Nội dung khảo sát Trẻ đạt Tỷ lệ Trẻ đạt Tỷ lệ lệch Trẻ hứng thú tham gia 25/29 86,5% 4/29 13,5% Tăng 52% vào hoạt động Trẻ mạnh dạn, tự tin khi 26/29 90% 3/29 10% Tăng 69% tham gia hoạt động. Trẻ ham học hỏi, khám 25/29 86,5% 4/29 13,5% Tăng 52% phá, trải nghiệm . - Đối với nhà trường: Nâng cao công tác giáo dục trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Nó không chỉ mang lại những lợi ích cho đội ngũ giáo viên mà quan trọng nhất đó là mang lại cho trẻ nhỏ những kiến thức, kỹ năng và thái độ để trẻ vững bước vào lớp một. - Các bậc phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con, rất vui hài lòng, yên tâm và luôn tin tưởng khi trao gửi con cho chúng tôi chăm sóc, giáo dục, sẵn sàng hợp tác, phối hợp khi tổ chức hoạt động trải nghiệm của nhà trường với qui mô lớn và hoạt động trải nghiệm . 4. Bài học kinh nghiệm Qua 5 tháng tôi nghiên cứu xây dựng và thực hiện biện pháp mới để giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm đã đạt được kết quả như mong đợi tôi rút ra kết luận như sau: - Giáo viên cần có trách nhiệm chăm sóc giáo dục học sinh với tấm lòng “Côgiáo như mẹ hiền” mong cho con ngày một tiến bộ thì bất cứ một cô giáo nào cũng không ngừng, không nghỉ, tìm tòi, sáng tạo ra nhiều cách thức để trẻ thỏa mãn nhu cầu “ Chơi mà học, học bằng chơi” đáp ứng đúng mục tiêu của ngành “ Học qua chơi, thực hành và trải nghiệm”. - Thông qua quá trình tương tác trải nghiệm này mà tôi tích lũy được thêm những kinh nghiệm cho bản thân. 5.Kiến nghị, đề xuất Qua nghiên cứu biện pháp này, bản thân tôi có một số kiến nghị như sau: * Đối với phòng giáo dục: - Ngành giáo dục cần quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư cơ sở vật chất nhằm phục vụ cho việc tổ chức trải nghiệm cho trẻ mẫu giáo. - Bổ sung hỗ trợ tài liệu mới trong và ngoài nước đề giáo viên học hỏi tiếp cận những cái mới. * Đối với trường: - Tạo điều kiện về kinh phí mua sắm những dụng cụ cho trẻ trải nghiệm. -Tu sửa cải tạo thêm khu vực cho trẻ trải nghiệm ngoài trời. Trên đây là biện pháp góp phần nâng cao chất lượng trong công tác giáo dục trẻ. Đông Cơ, ngày 4 tháng 03 năm 2023 NGƯỜI VIẾT Trần Thị Ngoan
File đính kèm:
skkn_bien_phap_cho_tre_5_6_tuoi_trai_nghiem_cac_hoat_dong_tr.docx