SKKN Một số biện pháp giúp trẻ yêu thích hoạt động tạo hình ở Trường Mầm non Đồng Thanh
Tạo hóa sinh ra muôn loài: Cỏ, cây, hoa, trái, đất nước, mây trời và vạn vật. Tất cả đều có hình thể, màu sắc, tất cả đều đẹp. Nó làm cho con người luôn tươi đẹp và phong phú hơn. Hoạt động tạo hình cũng nảy sinh từ vẻ đẹp đó. Đây là loại hình nghệ thuật tạo ra các sản phẩm đẹp về hình thể và màu sắc trên mặt phẳng hay không gian. Đối với lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Những vẻ đẹp đa dạng của hình dáng, sự phong phú của màu sắc đồ vật thiên nhiên và sự lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc, hình dáng, về tính truyền cảm của đường nét trong hoạt động tạo hình luôn thu hút sự hứng thú và gây cho trẻ những cảm xúc, tình cảm thẩm mĩ được nảy sinh và trở nên sâu sắc.
Không những thế, trong quá trình tạo sản phẩm, trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ, làm việc có mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ giúp đỡ cởi mở thân ái với bạn bè. Nhờ vậy, hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo.
BÁO CÁO SÁNG KIẾN MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP TRẺ YÊU THÍCH HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH =============== I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN: 1.Tên sáng kiến: “ Một số biện pháp giúp trẻ yêu thích hoạt động tạo hình” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển thẩm mỹ 3. Tác giả: Họ tên: Đặng Thị Kim Yến ( nữ) Ngày, tháng, năm sinh: 28/ 08/ 1987 Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non. Chức vụ, đơn vị công tác: Tổ trưởng tổ Mẫu giáo – GV 5T Trường mầm non Đồng Thanh Điện thoại: 0373818078; Email hoandongthanh@gmail.com Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: % 4. Đồng tác giả: Không 5. Chủ đầu tư: Không 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến * Đơn vị thứ nhất: Tên đơn vị: Trường Mầm non Đồng Thanh Địa chỉ: Xã Đồng Thanh- Huyện vũ Thư- Tỉnh Thái Bình Điện thoại: 0363624188 * Đơn vị thứ hai: Tên đơn vị: Trường MN Hồng Lý - Vũ Thư - Thái Bình Địa chỉ : Xã Hồng Lý - Huyện Vũ Thư - Tỉnh Thái Bình. Điện thoại : 7. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 9 năm 2018 1 BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến: “ Một số biện pháp giúp trẻ yêu thích hoạt động tạo hình” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Phát triển thẩm mỹ 3. Mô tả bản chất của sáng kiến 3.1 Tình trạng và giải pháp Tạo hóa sinh ra muôn loài: Cỏ, cây, hoa, trái, đất nước, mây trời và vạn vật. Tất cả đều có hình thể, màu sắc, tất cả đều đẹp. Nó làm cho con người luôn tươi đẹp và phong phú hơn. Hoạt động tạo hình cũng nảy sinh từ vẻ đẹp đó. Đây là loại hình nghệ thuật tạo ra các sản phẩm đẹp về hình thể và màu sắc trên mặt phẳng hay không gian. Đối với lứa tuổi mầm non, hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của trẻ. Những vẻ đẹp đa dạng của hình dáng, sự phong phú của màu sắc đồ vật thiên nhiên và sự lặp đi lặp lại của các yếu tố tạo hình như sự cân đối đa dạng về cấu trúc, hình dáng, về tính truyền cảm của đường nét trong hoạt động tạo hình luôn thu hút sự hứng thú và gây cho trẻ những cảm xúc, tình cảm thẩm mĩ được nảy sinh và trở nên sâu sắc. Không những thế, trong quá trình tạo sản phẩm, trẻ được rèn luyện tính kiên trì, bền bỉ, làm việc có mục đích được hòa đồng trong tập thể. Từ đó hình thành tính đoàn kết tương trợ giúp đỡ cởi mở thân ái với bạn bè. Nhờ vậy, hoạt động tạo hình là một hoạt động có đầy đủ điều kiện để đảm bảo sự tác động đồng bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mĩ, thể chất và hình thành các phẩm chất kĩ năng ban đầu của con người như một thành viên trong xã hội biết tích cực, sáng tạo. Tại trường mầm non Đồng Thanh việc thực hiện hoạt động tạo hình được đưa vào chương trình học của trẻ thực hiện theo chủ đề, trong các giờ hoạt động học, hoạt động góc, hoạt động ngoài trời để trẻ khám phá, tìm hiểu và rèn luyện kỹ năng. Sân trường rộng rãi, thoáng mát. Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên giúp đỡ chỉ đạo trong việc xây dựng môi trường mới cho trẻ. Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ các nguyên vật liệu cho các hoạt động của trẻ. Trẻ rất hào hứng, thích thú, tích cực tham gia hoạt động tạo hình cùng cô. 2 Thực hiện theo yêu cầu đổi mới hiện nay, đáp ứng điều kiện phát triển của trẻ: năng động, linh hoạt, tự tin, sáng tạo, trẻ phải có điều kiện tìm tòi khám phá, tiếp cận nhiều hơn với thế giới xung quanh, đưa trẻ lại gần với thiên nhiên, mà trong đó trẻ là người được làm chủ chính môi trường của mình. Hơn thế nữa trẻ ngày nay được tiếp cận với công nghệ thông tin hiện đại nhiều, trẻ được tiếp nhận kiến thức thông qua tranh ảnh, sách báo, ti vi, mạng internet nên sự tri giác và kiến thức về các biểu tượng xung quanh trẻ rất phong phú và đa dạng. Tuy nhiên trẻ tham gia vào hoạt động còn chưa đồng đều về chất lượng, có nhiều trẻ thụ động chưa mạnh dạn, ít sáng tạo, hạn chế trong ý tưởng không được vận dụng nhiều những kỹ năng tinh vào các bài vẽ, nặn, xé, dán, tô màu để tạo ra sản phẩm, trẻ chưa thực sự yêu thích hoạt động tạo hình.Vì vậy tôi đã nghiên cứu và thực hiện đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ yêu thích hoạt động tạo hình” 3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến. 3.2.1- Mục đích của giải pháp: Xét về những tác động của tạo hình đối với sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ, cùng với thực tế trẻ tại lớp, tôi chọn đề tài sáng kiến: “ Một số biện pháp giúp trẻ yêu thích hoạt động tạo hình”. Với mục đích giúp trẻ tiếp cận, thêm yêu quý, gần gũi với thiên nhiên. Phát huy hết khả năng ham khám phá tìm tòi, sự sáng tạo của trẻ. Khơi gợi và giáo dục cho trẻ thêm yêu quý thiên nhiên, yêu quý những thứ rất đỗi thân thuộc hàng ngày. Từ đó nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ - niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, tương lai của đất nước. 3.2.2. Nội dung giải pháp: a. Tạo môi trường học tập cho trẻ a1. Tạo môi trường lớp học cho trẻ mang đặc trưng của hoạt động tạo hình Một môi trường học tập tốt có hiệu quả là môi trường gây hứng thú cho trẻ, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo cho trẻ. Chính vì vậy tôi luôn tạo môi trường học tập mở, gần gũi với thiên nhiên môi trường xung quanh, cho trẻ 3 có thời gian tiếp xúc với các đối tượng tri giác, để tự trẻ nêu lên những nhận xét so sánh sự giống nhau, khác nhau về mặt kích thước, tính chất của các sự vật, hiện tượng. Trẻ tự cảm nhận, lĩnh hội cảm xúc từ những điều xung quanh trẻ thấy. Sắp đặt các nguyên vật liệu tạo hình, đồ dùng đồ chơi một cách hợp lý đẹp mắt gần gũi, dễ cho trẻ hoạt động bất cứ lúc nào, và tự trưng bày sản phẩm của mình làm ra. Từ đây tạo cho trẻ cảm giác thích thú và mong muốn được tái tạo. Chúng ta biết rằng trẻ nhỏ luôn yêu thích cái đẹp, trí tưởng tượng của trẻ là vô cùng phong phú do vậy môi trường học tập xung quanh trẻ là một yếu tố cực kỳ quan trọng kích thích đứa trẻ tư duy và sáng tạo. Cần tạo cho trẻ một tâm lý thật thoải mái, coi lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình và trong ngôi nhà đó trẻ được tham gia dọn dẹp, trang trí, sáng tạo theo ý mình. Chính vì vậy tôi đã khuyến khích trẻ sưu tầm đồ chơi, tranh ảnh để trang trí góc tạo hình phong phú, nhiều chủng loại. Các đồ dùng phục vụ hoạt động tạo hình đều gắn với các hình ảnh ngộ nghĩnh, gần gũi với trẻ, đảm bảo bền ,đẹp, dễ sử dụng . Những đồ dùng này được bố trí một cách hợp lý, nổi bật nhằm thu hút hút thị giác, kich thích sự hứng thú tham gia hoạt động của trẻ. 4 Để trẻ yêu thích hoạt động tạo hình, tôi trang trí lớp luôn khoa học và đẹp mắt, ở các góc đều có những hình ảnh mang tính thẩm mĩ, cuốn hút trẻ. Ngoài việc cho trẻ trưng bày sản phẩm tại góc tạo hình tôi còn bố trí cho các con trưng bày ở góc tuyên truyền tạo sự kết nối giữa trẻ và phụ huynh, các con hồ hởi khoe sản phẩm của mình ,cũng như phụ huynh phấn khởi khi thấy sự khéo léo của con. a.2. Tận dụng môi trường giúp trẻ yêu thích tạo hình ở mọi lúc, mọi nơi. Ở trẻ 5-6 tuổi vốn kính nghiệm phong phú, các biểu tượng được hình thành khá đầy đủ về hình dáng, cấu trúc và đặc điểm riêng biệt, tư duy của trẻ phát triển mạnh, tư duy trực quan hình tượng và trìu tượng đang được hình 5 thành và phát triển. Để phát huy tính tích cực sáng tạo và niềm say mê hoạt động của trẻ tôi đã tận dụng thời điểm hợp lý trong ngày từ trò chuyện buổi sáng hay hoạt động vui chơi ngoài trời, đi dạo đi thăm quan ở mọi lúc mọi nơi tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với môi trường xung quanh, môi trường thiên nhiên muôn hình muôn vẻ. VD: Trò chuyện vào buổi sáng khi thấy bố mẹ trẻ đưa trẻ đến trường tôi tạo tình huống để trẻ nhận xét về những người thân cho trẻ nói lên cảm xúc của mình với những gì trẻ quan sát tri giác về những người thân. Trẻ tiếp xúc với thực tế cuộc sống sẽ khăc sâu hơn các hình ảnh và không còn bỡ ngỡ khi hình dung, tưởng tượng ra những hình ảnh đó. Cô đưa vào giờ hoạt động góc cho trẻ trong góc tạo hình ở lớp. Cô đưa các kỹ năng thực hành và tăng dần từ dễ đến khó . Mỗi ngày trẻ thực hành môt kỹ năng theo sở thích và khả năng của trẻ. Cho trẻ luyện kỹ năng theo khả năng của trẻ và trong quá trình thực hiện trẻ nào còn kém sẽ quay lại cho trẻ thực hành tiếp kỹ năng đó. b. Phương pháp giảng dạy cho trẻ Phương pháp dạy là lấy trẻ làm trung tâm. Trong giờ hoạt động học nói chung và giờ họa động tạo hình nói riêng hãy để trẻ tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn được lựa chọn. 6 - Trẻ phát huy tính tích cực một cách tối đa nhất từ cái trẻ thích, trẻ muốn, đến quá trình trẻ thực hiện và hoàn thành sản phẩm cho mình. Tôn trọng và phát huy ở trẻ, sự mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo đặc tính riêng của mình. VD: Mỗi trẻ tự lựa chọn cho mình cách thức phản ánh lại sự vật hiện tượng khác nhau như xé dán, vẽ, nặn, lắp ghép và các hình thức khác nữa sau buổi tham quan vườn hoa ngoài sân trường của trẻ. - Cô đưa ra những câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm dò, tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Và để cho trẻ tự nói ra, miêu tả những gì trẻ biết và trẻ có thể làm. VD: + Hãy cho cô biết vì sao? + Con có những suy nghĩ gì? + Nếu như vậy thì con sẽ làm như thế nào? + Con có cách làm nào khác? - Đồng thời cô đưa ra những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ đã làm tốt việc của mình. VD: + Cô thấy đây là một bức tranh rất nhiều điều thú vị + Cô rất thích sản phẩm này của con, nó thật sáng tạo - Tôi hạn chế sử dụng sản phẩm mẫu cho trẻ mà tích cực tăng cường các hoạt động theo ý thích, các tiết đề tài vì trẻ mẫu giáo lớn đã có sự ghi nhớ và trí tưởng tượng rất phong phú và đa dạng. Còn với trường hợp cần làm mẫu cho trẻ thì cô giáo sẽ gợi ý cho trẻ tránh làm mẫu ngay. + Với tiết xé dán : Con đang định xé gì? Con sẽ xé bắt đầu xé từ đâu, xé như thế nào, + Cô tạo tình huống để trẻ làm giúp cô: Con giúp cô lấy giấy màu con thích nhé. Con cầm giấy xé nào . 7 - Cách dẫn dắt nhẹ nhàng truyền cảm, sự vui tươi hóm hỉnh của cô trong khi tổ chức hoạt động cũng góp phần không nhỏ vào việc tạo cho trẻ tâm thế thoải mái ,vui vẻ khi tham gia hoạt động tạo hình. c. Tổ chức đa dạng các hoạt động tạo hình Thực tế hiện nay, nguyên liệu và hình thức tổ chức hoạt động tạo hình của trẻ trong trường mầm non chưa đa dạng, đề tài còn đơn điệu và nhàm chán chưa thu hút được sự hứng thú và chú ý của trẻ trong hoạt động. Do đó sản phẩm của trẻ chưa đạt yêu cầu và chưa thể hiện được tính sáng tạo. Vì thế trong quá trình tổ chức hoạt động cho trẻ cần nhiều hình thức thể hiện từ nguyên vật liệu khác nhau. Có như vậy trẻ mới hứng thú và thêm yêu hoạt động tạo hình hơn c.1. Hoạt động tô màu, in màu + Cô và trẻ cùng pha các loại màu nước + Cô đưa một số đồ dùng như chai nước lavi, lõi giấy vệ sinh, nút chai và hỏi ý tưởng của trẻ: > Các con dự định sẽ làm gì với những đồ vật này? > Với màu nước này các con còn làm được gì nữa? > Với đôi tay, các ngón tay các con sẽ tạo ra những gì? + Cô cho trẻ hoạt động với màu nước như in hình bàn tay, các ngón tay, vân tay tạo thành hoa vân tay, đế chai lavi tạo thành bông hoa, ...tạo hình con cá, con mèo, con thỏ bằng bàn tay + Trẻ trưng bày sản phẩm và giới thiệu đặt tên cho sản phẩm của mình. - Cô khái quát lại cho trẻ: Từ chính những vật liệu đơn giản, hay từ các bộ phận trên cơ thể sẽ tạo thành những hình vẽ khác nhau, rất sinh động và thú vị. c.2. Hoạt động vẽ c.2.1. Cách vẽ bắn màu Cho trẻ chấm lông bàn chải đánh răng vào màu nước với độ thấm vừa phải, sau đó để bàn chải gần tờ giấy rồi dùng que gạt ngang trên lông bàn chải sao cho màu rơi lấm tấm trên mặt giấy. Khi trẻ thực hiện đã thành thạo hơn, cô giá sẽ kết hợp với các hình cắt sẵn như : con cá ..đặt lên tờ giấy vẽ rồi hướng 8 dẫn trẻ bắn màu khắp mặt giấy. Sau đó nhấc hình con cá lên ta được bức tranh hình con cá, gợi ý trẻ vẽ thêm rong rêu, đá, sỏi . để bức tranh thêm sinh động. c.2.2. Cách vẽ thổi màu Với một chút màu nước, ống hút, bút lông và giấy vẽ là trẻ có thể thực hiện được hoạt động này. Đầu tiên ta đổ màu ra đĩa, dùng bút lông chấm màu và nhỏ màu ra giấy sau đó trẻ cầm ống hút thổi vào chỗ màu trên giấy sao cho màu bắn tung ra thành các hình khác nhau như: Bông hoa, vườn hoa, mặt trời .. Với cách này lúc đầu trẻ tỏ ra không tự tin nhưng dần trẻ rất thích và tạo ra nhiều sản phẩm lạ, đẹp mắt. c.2.3. Vẽ bằng vân tay Chấm các đầu ngón tay vào màu. VD: Dùng đầu ngón tay cái in lên tờ giấy để làm cánh bướm, ngón tay út làm thành viền trong cánh bướm sau đó dùng bút vẽ và trang trí thêm cho sản phẩm hoàn thiện. Cách vẽ này góp phần kích thích sự sáng tạo của trẻ. Tùy theo tình hình thực tế của lớp,giáo viên có thể tổ chức hoạt động này lồng ghép trong các hoạt động khác nhau. c.2.4. Vẽ bằng ngón tay hoặc bàn tay Dùng ngón tay hoặc bàn tay để tạo hình VD: Muốn tạo hình con công có thể dùng cả bàn tay nhúng vào màu rồi in cả bàn tay đó làm thân con công sau đó dùng bút màu vẽ mắt, mỏ .Hoặc đặt bàn tay, sau đó cho trẻ dùng bút tô theo đường viền của tay, và tô màu tùy theo ý thích của trẻ. 9 c.2.5 Vẽ bằng cành cây, viên đá, sỏi, phấn Ở nội dung này cô cùng trẻ ra khu vui chơi sân cát, sỏi + Cô đưa ra tình huống : phong cảnh đẹp, thời tiết đẹp rất hợp lý để cô con mình có những bức tranh đẹp ..cho trẻ để trẻ tự đưa ra phương án giải quyết: > Lớp mình muốn vẽ mà không có bút vẽ, giấy vẽ thì các các con sẽ dùng gì để vẽ nào? > Theo các con với toàn sỏi như thế này các con có vẽ được không? > Các con vẽ bằng những gì? + Cô cho trẻ vẽ theo ý thích trên nền cát, sỏi, lá cây bằng dụng cụ vẽ tự chọn của trẻ + Cô và trẻ cùng nhận xét, trẻ giới thiệu bài vẽ của mình đã vẽ gì và cảm nhận của trẻ khi vẽ trên các chất liệu đó. Với hoạt động này các con biết thêm nhiều chất liệu vẽ như cát, sỏi, lá cây Giúp trẻ biết tận dụng mọi vật dụng để vẽ Củng cố cho trẻ những kỹ năng vẽ mà trẻ đã được học: vẽ nét cong, nét thẳng, uốn lượn, kỹ năng sắp xếp, tạo bố cục cho bức tranh nhằm phát triển óc quan sát, trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ trước những điều tự nhiên. Trẻ thêm yêu quý môi trường xung quanh và từ đó có ý thức giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. c.3. Tạo hình với mạt cưa và cát Mạt cưa và cát đã được nhuộm màu. Đầu tiên vẽ hình mẫu trên giấy rồi cho trẻ dùng chổi thoa hồ theo nét hình vẽ. Sau đó lấy mạt cưa rắc kín hình vẽ 10
File đính kèm:
skkn_mot_so_bien_phap_giup_tre_yeu_thich_hoat_dong_tao_hinh.doc