SKKN Một số giải pháp giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường trong Trường Mầm non Đông Hải

 Một số giải pháp giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường trong Trường Mầm non 
 Đông Hải
Giáo dục mầm non đặt nền tảng cho sự phát triển nhân cách con người, do đó giáo 
dục mầm non có vị trí quan trọng trong chiến lược giáo dục môi trường
- Việc giáo dục môi trường là một việc làm rất cần thiết "Cho hôm nay và cho cả 
ngày mai". Nhằm xây dựng một trường học "xanh-sạch-đẹp" và một xã hội trong 
lành.
- Giáo dục bảo vệ môi trường nhằm giúp cho giáo viên có kiến thức về môi 
trường, ô nhiểm môi trường. Giáo viên phải là người làm gương cho trẻ, luôn có ý 
thức hướng dẫn và nhắc nhở trẻ kiên trì thực hiện những việc làm hằng ngày có ý 
nghĩa bảo vệ môi trường và giáo dục trẻ biết yêu quý gần gũi với môi trường. Mỗi 
giáo viên là một tuyên truyền viên về giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà 
trường, các bậc Phụ huynh và cộng đồng.
- Trên cơ sở đó hình thành cho trẻ kỹ năng thói quen tốt biết sắp xếp đồ dùng đồ 
chơi trong lớp gọn gàng ngăn nắp, biết thu gom, phân loại rác, tiết kiệm giấy, tái sử 
dụng nguyên vật liệu cũ, biết trồng và chăm sóc cây xanh, chăm sóc các con vật 
nuôi, biết sử dụng tiết kiệm điện, nước . Hình thành cho trẻ thái độ thiện cảm bảo 
vệ môi trường, đồng thời có phản ứng đối với các hành vi xấu như: Vứt rác bừa bãi 
nơi công cộng, dẫm đạp lên cây xanh, sử dụng lãng phí điện, nước . .
- Bên cạnh giúp cho các bậc cha mẹ và cộng đồng có kiến thức cơ bản về giáo dục 
bảo vệ môi trường. Tích cực tham gia các hoạt động làm "xanh-sạch-đẹp" môi 
trường và làm gương cho trẻ, giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường.
Muốn trẻ có được ý thức đó thì chúng ta phải cung cấp cho trẻ những hiểu biết về 
môi trường. Trong quá trình giảng dạy người giáo viên phải thường xuyên tìm ra 
phương pháp giáo dục phù hợp với từng bài dạy, từng chủ đề có được một hoạt 
động giáo dục bảo vệ môi trường đạt kết quả cao và phát huy được tính tích cực 
của trẻ. 
- Chủ đề trường mầm non : Trẻ biết và phân biệt được môi trường sạch, môi 
trường bẩn (như: rác, bụi bậm, bừa bãi, hôi hám - môi trường bẩn. Sạch sẽ, thông 
thoáng, ngăn nắp - môi trường sạch) 
Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ 
- Xây dựng nếp sống lành mạnh cho trẻ.
- Giáo dục trẻ có ý thức giữ vệ sinh chung như: không vứt rác bừa bãi, không nhổ 
bậy, không bẻ cành, hái hoa, đi tiểu tiện đúng nơi quy định - Tiết kiệm trong tiêu dùng: Tiết kiệm điện, nước, tích cực tham gia cùng cô làm 
đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu từ thiên nhiên . 
VD : Trong khi trẻ rửa tay, có một trẻ rửa tay xong mà không vặn vòi nước vào ,cô 
gọi trẻ lại nhắc nhở trẻ đồng thời giáo dục các bạn khác.
 - Giáo dục trẻ có ý thức bảo vệ môi trường theo gương Bác Hồ như Bác đã từng 
nói “ Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người” 
 Thực hiện nội dung giáo dục bảo vệ môi trường đầy đủ nghiêm túc. 
 - Tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường vào các hoạt động chăm sóc giáo 
dục trẻ hàng ngay.
- Tận dụng các cơ hội để giáo dục trẻ bảo vệ môi trường.
 - Giáo viên phải là tấm gương cho trẻ noi theo trong việc thực hành bảo vệ môi 
trường 
VD: trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi thấy ở sân trường có vài vỏ hộp sữa, vỏ bim 
bim tôi đã nhặt ngay bỏ vào thùng rác đồng thời giáo dục trẻ không được vứt rác 
bừa bãi.
*Tích hợp, lồng ghép nội dung GDBVMT trong các chủ đề:
Thông qua hoạt động học: Trẻ được tham gia nhiều vào các hoạt động khác nhau: 
khám phá khoa học, âm nhạc, làm quen tác phẩm văn học, tạo hình...mỗi hoạt động 
trên đều có những đặc trưng riêng và có ưu thế khác nhau như: trẻ quan sát, đàm 
thoại, thực hành trải nghiệm, thí nghiệm, chơi các trò chơi.....với trẻ để trẻ nhận ra 
được những việc làm tốt, không tốt, những hành động đúng ,hành động không 
đúng kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, có thái độ phù hợp với môitrường 
trong và ngoài lớp học. Ví dụ:
* Chủ đề: “Trường mầm non thân yêu của bé”: Ngoài việc cung cấp cho trẻ kiến 
thức về chủ đề: Giới thiệu các khu vực trong trường, các khu vệ sinh, nơi bỏ rác, 
vứt rác. Trò chuyện về sự cần thiết của việc rửa tay, rửa mặt. Những thời điểm cần 
rửa tay, rửa mặt (Trước khi ăn, sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi hoạt độn 
gngoài trời, và khi tay bẩn). Tôi còn giáo dục trẻ có ý thức giữ gìn vệ sinh trường 
lớp sạch sẽ, không hái hoa bẻ cành cây xung quanh trường lớp biết chăm sóc bảo 
vệ cây xanh 
 Tôi tổ chức cho trẻ trò chơi “ Chọn những hành vi đúng , sai”: Cô làm tranh vẽ 
về việc giữ gìn bảo vệ môi trường của một bạn nhỏ như: bé vứt rác vào thùng, vứt 
rác bừa bãi, bé quét nhà, giẫm lên cỏ, bé đu cành cây, bé ngồi lên bàn, bé tranh 
giành đồ chơi...Sau đó chia trẻ làm hai đội, mỗi đội có một bức tranh yêu cầu trẻ 
phải bật qua các vòng và yêu cầu một đội đánh dấu X vào vòng tròn các hành vi đúng và một đội đánh dấu X vào vòng tròn những hành vi sai. Thời gian sau một 
bản nhạc đội nào đánh được đúng theo yêu cầu là chiến thắng.
 Trò chơi “ Chọn những hành vi đúng – sai
Tôi cho trẻ xem tranh ảnh, đoạn băng tình huống : Bạn ngắt hoa bẻ cành, bạn giẫm 
lên hoa, bạn vứt rác bừa bãi sau đó hỏi trẻ “ Con sẽ làm gì nếu con gặp bạn nhỏ 
đó?” 
* “Chủ đề: Bản thân”: Mục đích là giáo dục trẻ biết ích lợi của việc giữ gìn vệ 
sinh thân thể, vệ sinh môi trường đối với sức khoẻ con người. Trẻ có hành vi và 
thói quen tốt trong ăn uống: mời cô, mời bạn, không ăn quà vặt ngoài 
đường...Nhận biết ký hiệu thông thường: nhà vệ sinh nam, nữ, thùng đựng rác.. và biết một số vật dụng, nơi nguy hiểm đối với bản thân: dao, kéo, ổ cắm điện, ao, 
hồ... Trẻ chú ý quan sát những việc làm của người lớn: Khi ra khỏi nhà phải tắt 
thiết bị điện, nước khi không sử dụng, trẻ có thái độ không đồng tình với người 
không biết tiết kiệmđiện nước
- Giờ học khám phá khoa học: “Năm giác quan của bé”. Cho trẻ khám phá thực 
hành trải nghiệm các giác quan và qua đó giáo dục trẻ biết chăm sóc giữ gìn đôi 
mắt (không dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt hàng ngày bằng nước và khăn sạch).
- Giáo dục trẻ biết giúp đỡ những bạn bị khiếm thị, bị cận... không cho tay bẩn vào 
tai ai, không dùng que ngoáy tai của mình và của bạn, khi tắm gội chú ý không 
để nước chui vào tai... biết đội mũ ô khi ra nắng và đeo khẩu trang, thường xuyên 
đánh răng và không ăn những thức ăn quá nóng, quá lạnh phải giữ vệ sinh răng 
miệng hàng ngày, tiết kiệm nước khi rửa tay và đánh răng...Hay tiết hoạt động âm 
nhạc bài hát “ Cùng nhau bảo vệ môi trường” nhạcvà lời nước ngoài: (Jang 
Young Song) tôi còn GDBVMT cho trẻ bằng cách giáo dục trẻ qua bài hát: Cô 
hỏi: Trong bài hát, rác trước khi vứt vào thùng phải làm gì?( Phải phân loại rác) 
Bài hát nên khuyên chúng ta nên phân loại rác trước khi cho vào thùng rác, phải 
luôn ý thức sử dụng lại các đồ vật có thể dùng được. 
 *“Chủ đề: Gia đình’’: Nhận biết môi trường gia đình bao gồm: Các phòng ở,nhà 
vệ sinh, sân vườn, nguồn nước, các đồ dùng và sự sắp đặt trong gia đình. Trẻ thấy 
được sự thay đổi của môi trường xung quanh nhà của trẻ, nhận biết được môi 
trường sạch: Các phòng ở, nhà vệ sinh, chuồng gia súc, sân vườn, nguồn nước, 
cácđồ dùng được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, không bụi, không khói và không có 
tiếng ồn, môi trường bẩn trong gia đình: Nhà ở, sân vườn không được quét dọn, đồ 
dùng đồ chơi không được lau chùi và sắp xếp gọn gàng, bụi bẩn và trẻ biết tác hại 
của môi trường bẩn đối với con người. Từ đó, trẻ biêt quý trọng giữ gìn đồ dùng 
trong gia đình, cất đồ dùng, đồ chơi đúng chỗ, bỏ rác đúng nơi quy định, không 
khạc nhổ bừa bãi...có ý thức về những điều nên làm như: khoá vòi nước không sử 
dụng, tắt điện khi ra khỏi phòng, giúp đỡ bố mẹ những công việc vừa sức giúp môi 
trường sống của gia đình xanh, sạch đẹp như: quét nhà, tưới cây 
 - Giờ học KPKH: “Đồ dùng sử dụng bằng điện trong gia đình bé” Trẻ biết mộ 
tsố đồ dùng sử dụng bằng điện trong gia đình như: bóng điện để thắp sáng, 
quạt,tivi, đài, tủ lạnh, ấm điện... Cô giáo dục trẻ những kỹ năng sử dụng đồ dùng 
bằngđiện đúng cách vừa tiết kiệm lại có thể bảo quản đồ dùng, tránh được những 
vấn đề gây cháy nổ hay nguy hiểm khác.Cô đưa ra các tình huống nhằm lồng ghép nộidung “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” như khi ra khỏi phòng các con 
phảilàm gì? ( Tắt đèn, tắt tivi, quạt...)
* “Chủ đề: Thế giới thực vật”: Giáo dục trẻ biết quá trình phát triển của cây ích lợi 
của cây xanh với môi trường sống và biết chặt phá rừng bừa bãi làm cho môi 
trường ô nhiễm, thiên tai xẩy ra nhiều và nghiêm trọng ảnh hưởng tới đời sống của 
con người.Tôi cho trẻ chuẩn bị đồ dùng chai dầu ăn, dầu xả... cắt thành những hình 
ngộ nghĩnh, hấp dẫn và cho trẻ làm thí nghiệm “ Trồng cây”
 Trồng cây được làm từ chai, lọ
Trẻ được tự tay gieo trồng và mục đích của tôi là trẻ được thực hành, tìm hiểu và 
hàng ngày quan sát chăm sóc để trẻ biết quá trình phát triển của cây.Sưu tầm bài 
hát, bài thơ, câu đố, hò vè... về các loài cây để trẻ biết được ích lợi của cây đối với 
con người từ đó trẻ có thái độ yêu quí biết chăm sóc bảo vệ cây xanh.( không bứt 
lá, bẻ cành, lá, hoa, không giẫm lên cỏ, hoa...). Bên cạnh đó tôi mở rộng tìm những 
video về những cây thực vật sống trong lòng Đại Dương, biển,đảo cho trẻ tìm hiểu 
và cung cấp cho trẻ thấy được môi trường biển đang bị ô nhiễm do khai thác chặt 
phá cây trồng ven biển và các loại tảo, rong biển quá mức..
 Các hoạt động giúp trẻ biết được sự phát triển của cây xanh, tận dụng các 
nguồn nguyên liệu từ thiên nhiên làm một số đồ chơi: con trâu, chong chong, đồng 
hồ... Con trâu, đồng hồ, chong chóng được làm từ lá đa, lá dừa
Trẻ biết mối quan hệ cây xanh với môi trường sống, biết rừng là nơi có nhiều cây, 
giúp chắn gió, ngăn lũ là nơi sinh sống của nhiều loại động thực vật.
* “Chủ đề: Thế giới động vật”: Ngoài việc tôi cung cấp cho trẻ kiến thức về đặc 
điểm, ích lợi cũng như tác hại của một số con vật với đời sống con người. Tôi còn 
giáo dục trẻ yêu quí các con vật nuôi, mong muốn và thực hiện những hành động 
tốt để chăm sóc bảo vệ những con vật gần gũi. 
VD: cho trẻ cùng quan sát thí nghiệm với 2 con cá ở 2 bình nước khác . Tôi còn 
mở rộng về một số động vật đang sống trong lòng Đại Dương như cá ngựa, cá 
mập, cá kình, cá thu... để trẻ biết thêm về thế giới động vật, nhưng chúng đang có 
nguy cơ tuyệt chủng do ý thức con người.... Cô nhấn mạnh trong tự nhiên có rất 
nhiều con vật nhưng chúng có tên gọi, đặc điểm, hình dáng và môi trường sống 
khác nhau chúng đều cần được chăm sóc và bảo vệ
* “Chủ đề: Phương tiện luật lệ Giao thông”: Giúp trẻ hiểu được: 
- Một số đồ dùng cần thiết, một số quy định đơn giản để đảm bảo an toàn khi tham 
gia giao thông
- Các hành vi văn minh khi tham gia giao thông. Trẻ phải nắm được phương tiện 
giao thông thải ra khói bụi: ô tô, xe máy, tàu hỏa thả khói vào không khí. Tôi cho 
trẻ xem những video hình ảnh của các phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi 
trường. Người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, ngồi trên xe thò đầu qua cửa 
sổ,người ngồi sau đứng lên xe đạp, xe máy, đi xe không đeo kính khẩu trang, 
người đibộ đi trên vỉa hè, đi đúng luật giao thông, trẻ em đá bóng dưới lòng đường hình ảnh người đi xe máy đeo khẩu trang, đeo kính đội mũ bảo hiểm... Sau đó, cho 
trẻ gạch nối những hành động đúng. 
- Giáo dục trẻ đi đường biết bịt khẩu trang, đội mũ bảo hiểm tránh tai nạn ,bố mẹ 
đưa đến trường phải để xe đúng quy định, không cho xe đi vào sân trường khói bụi 
làm ô nhiễm môi trường...Trẻ biết nhận ra cái đẹp trong việc giữ gìn các đồ dùng, 
phương tiện đi lại của gia đình sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp...
 * Chủ đề: Một số hiện tượng tự nhiên”: Giúp trẻ biết về các hiện tượng tự 
nhiên: gió, mây,mưa, sấm chớp, sét, lũ lụt, núi lửa.... và trẻ biết được nguyên nhân 
của các hiện tượng như: Bão, lũ, cháy rừng, sạt lỡ đất là do con người chặt phá 
rừng trái phép, do trái đất bị ô nhiễm nghiêm trọng và hậu quả con người phải gánh 
chịu. Cho trẻ đọc thơ “ Ghét bão”, “ Thương cây” Cô cho trẻ xem các hình ảnh 
hoặc video và cho trẻ đưa ra nhận xét của mình sau khi xem các hình ảnh
 H1: Hậu quả của lũ lụt H2: Hậu quả sạt lỡ đất
 Cũng qua chủ đề này trẻ biết phân biệt đặc điểm của nước, nguồn nước sạch, 
nước bẩn, ích lợi của nước sạch, biết tiết kiệm nước sạch, tránh xa những nguồn 
nước bẩn gây ô nhiễm bệnh tật cho con người....
Cô giáo cung cấp trẻ biết được đặc điểm không khí không màu, không mùi,không 
vị, không khí có ở đâu, biết một số tác dụng đơn giản của không khí cũng như một 
số yếu tố gây ô nhiễm không khí và giáo dục cho trẻ có một số ý thức trong bảo vệ 
môi trường không khí. Tôi cho trẻ làm một số thí nghiệm với không khí: Bắt không 
khí, đun bếp than, ô tô nhả khói.... Trong giờ chơi có thể cho trẻ đóng kịch “ Một ngày mặt trời không chiếu sáng” , 
cho trẻ làm đồ chơi diều, chong chóng, cối xay gió, làm thuyền buồm...
* “Chủ đề: Quê hường Đất nước ”:
Cho trẻ tìm hiểu về đất nước Việt nam, các danh lam thắng cảnh của Việt nam: 
Phố cổ Hội An, Động Phong Nha, Biển Nha Trang là những danh na m thắng 
cảnh được thế giới công nhận là di sản vệ môi trường sạch đẹp, không vứt rác bừa 
bãi, không bẻ cây, ngắt hoa, không dẫm lên cỏ và không phá hoại những đồ chơi ở 
những nơi công cộng. Cô giáo dục trẻ biết xây dựng và cùng giữ gìn những cảnh 
quan đó để tự hào với các bạn nước khác về đất nước Việt Nam xanh, sạch, đẹp. 
Cô cho trẻ chơi trò chơi đóng kịch, cô giúp trẻ thể hiện nội dung các câu chuyện 
bảo vệ môi trường, thể hiện các hành vi có lợi và hành vi có hại cho môi trường 
 * Giáo dục bảo vệ môi trường thông qua hoạt động vui chơi.
 Hoạt động chơi mang tính tích hợp cao trong giáo dục trẻ, thông qua các trò 
chơi phân vai, trẻ đóng vai và thể hiện các công việc của người làm công tác bảo 
vệmôi trường như: Trồng cây, chăm sóc cây, nhặt rác...xung quanh khu vực của 
lớp mình tôi hướng cho trẻ đóng vai bác sĩ phòng khám đa khoa( khám chữa bệnh 
chomọi người, chú ý giữ gìn vệ sinh phòng khám, xử lý rác thải y tế...) Rồi cho trẻ 
đóng vai cảnh sát giao thông đi bắt những người vi phạm lấn chiếm vỉa hè, gây mất 
trật tự công cộng, đi sai đường, bán hàng rong... giáo dục trẻ luật lệ an toàn giao 
thông và bảo vệ môi trường
- Trò chơi gia đình: Phải dọn dẹp nhà cửa, lau chùi nền nhà sạch sẽ, quần áo gấp 
gọn gàng, ngăn nắp đi mua đồ dùng gia đình giữ gìn không rơi vỡ, quét màng 
nhện... trước khi ăn phải rửa tay, rửa mặt sạch sẽ nhắc nhở mọi người phải sống 
tiết kiệm
- Trò chơi nấu ăn: tập làm món ăn đơn giản chú ý vệ sinh dụng cụ nhà bếp
- Góc xây dựng: Xây dựng công viên cây xanh, sắp xếp đồ dùng ngăn lắp hợp lý
- Góc nghệ thuật: Múa hát những bài hát theo chủ đề, tạo những nguyên vật liệu 
thiên nhiên và phế liệu, dùng xong cất đúng nơi qui định... cô cũng có thể cho trẻ 
cùng trang trí cho thùng rác thật đẹp để khuyến khích các bạn nhỏ bỏ rác vào 
thùng.: Trẻ cắt dán, vẽ tranh nhặt rác bỏ vào thùng, dán thùng rác có khuôn mặt 
cười ... 
 Bé trang trí thùng đựng rác
- Góc thiên nhiên: Bác làm vườn chăm sóc vườn cây, lau lá, nhổ cỏ, tưới cây, nhặt 
lá khô, trồng cây, gieo hạt, chơi với cát nước (chơi xong phải rửa tay, chân bằng xà 
phòng...)
* Thông qua hoạt động chăm sóc giáo dục:
 Đây là hoạt động nhằm hình thành các nề nếp thói quen trong sinh hoạt, đáp 
ứng sinh lí, trẻ được vui vẻ và thoải mái như .
 Tôi thường xuyên nhắc trẻ phải biết kê bàn ngay ngắn, biết lấy đĩa ( đựng cơm 
thừa, cơm rơi vãi và 1 đĩa để khăn ướt lau miệng ). Sau đó ra xếp hàng rửa tay Trong khi ăn cô nhắc trẻ ăn ngon miệng, nhai kỹ, ăn hết suất, khi ho phải 
lấytay che miệng, không nói chuyện trong khi ăn tạo những thói quen văn minh 
lịch sựtrong khi ăn. Ăn xong biết xếp bát, thìa vào nơi quy định một cách gọn 
gàng, sauđó trẻ đi đánh răng, lau miệng, nhắc nhở trẻ tiết kiệm nước bằng cách lấy 
cốc hứng nước, không vặn vòi nước chảy liên tục khi đánh răng. 
định, đi xong để dép lên giá xếp ngay ngắn theo tổ, sau đó biết lấy gối đi ngủ, biết 
gấp quần áo và để đúng nơi quy định.
* Thông qua hoạt động đi dạo chơi, tham quan.
 Trẻ được quan sát trực tiếp với môi trường tự nhiên, các địa danh xung quanh 
trường, lớp để trẻ cảm nhận về vẻ đẹp của môi trường quanh trẻ và có ý thức giữ 
gìn và bảo vệ. 
 Tôi cho trẻ được đi thăm quan môi trường trong lớp học của những lớp họ ckhác, 
khu vực quanh trường và thăm nghĩa trang liệt sĩ, Uỷ ban nhân dân xã, trạm y tế 
xã, nơi bà con họp chợ ...Yêu cầu trẻ nhận xét về vệ sinh môi trường ở tại nơi đó 
và tìm ra cách khắc phục bảo vệ môi trường. 
VD: Cho trẻ tham quan nơi họp chợ của bà con nhân dân. Các con thử nhận xét 
xem bà con họp chợ ở đây đã đúng chưa? Họp chợ ở giữa ngã ba như thế này có 
thể gây ra hậu quả gì ? Khi họp chợ xong các con nhìn thấy những gì còn sót lại ? 
Con sẽ làm gì để không có tình trạng họp chợ ở đây gây ùn tắc giao thông, gây ô 
nhiễm môi trường nữa nào ? ( Trẻ về nhắc nhở bố mẹ về hậu quả của việc họp chợ 
không đúng chỗ.