SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi

 Tuổi mầm non là lứa tuổi cần sự quan tâm đặc biệt của cha mẹ và cô giáo. Ở giai đoạn này, những mối quan hệ, có những sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ đều có tác động rất lớn đến bản thân trẻ. Vì vậy cha mẹ và cô giáo đều mong muốn dạy trẻ những điều hay, lẽ phải, những thói quen tốt và những hành vi có đạo đức để hình thành nhân cách cho trẻ sau này.Thụng qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, môi trường xung quanh sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người “Làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, và thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, nghệ thuật ngôn từ không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ buổi sơ khai, từ lúc mới chào đời rồi đến tuổi thơ ấu trẻ đó sống chan hòa trong khúc hát lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương tận tình của mẹ, bà và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.

 Là một giáo viên mầm non, tôi nhận thấy việc giáo dục trẻ thông qua các bài thơ, câu truyện thật gần gũi và dễ hiểu đối với trẻ. Qua những bài thơ, câu chuyện có ý nghĩa giáo dục giúp trẻ hiểu việc gì tốt, việc gì không tốt, việc gì nên làm, việc gì không nên làm một cách dễ dàng. Chính vì vậy sẽ giúp cho hứng thú với các tác phẩm văn học từ đó cảm nhận và hiểu được nội dung giáo dục của tác phẩm đó.

Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng thời trẻ đọc thuộc thơ, kể lại chuyện được.

Khi cho trẻ làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- tự tin- độc lập- sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.

Cho trẻ làm quen với văn học ở trường mầm non được diễn ra rất linh hoạt theo hai hình thức chính: hình thức trong giờ hoạt động chung và các hoạt động khác. Việc lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen với văn học dựa trên đặc điểm tình hình của trẻ, với tác phẩm văn học trẻ đã biết hay tác phẩm văn học trẻ chưa biết, tác phẩm dài hay ngắn buộc giáo viên phải lựa chọn hình thức cho phù hợp. Ngoài ra giáo viên cũn phải dựa vào sự hứng thú của trẻ đối với mỗi tác phẩm văn học và điều kiện cơ sở vật chất của trường của lớp cũng là một yếu tố để giáo viên quyết định sử dụng hình thức nào là đạt hiệu quả nhất đối với trẻ.

 Chính từ lẽ đó tôi luôn luôn trăn, suy nghĩ làm thế nào để cho trẻ làm quen văn học đạt kết quả tốt đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi 4-5 tuổi. Vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi”

 

docx12 trang | Chia sẻ: thienanh95 | Lượt xem: 798 | Lượt tải: 2Download
Bạn đang xem nội dung tài liệu SKKN Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
            Tuổi mầm non là lứa tuổi cần sự quan tâm đặc biệt của cha mẹ và cô giáo. Ở giai đoạn này, những mối quan hệ, có những sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh trẻ đều có tác động rất lớn đến bản thân trẻ. Vì vậy cha mẹ và cô giáo đều mong muốn dạy trẻ những điều hay, lẽ phải, những thói quen tốt và những hành vi có đạo đức để hình thành nhân cách cho trẻ sau này.Thụng qua hoạt động dạy và học dưới hình thức như tạo hình, hoạt động với đồ vật, môi trường xung quanh sẽ giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo, nhân cách con người “Làm quen văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, và thông qua hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học là loại hình nghệ thuật, đặc sắc, nghệ thuật ngôn từ không thể thiếu được trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ, từ buổi sơ khai, từ lúc mới chào đời rồi đến tuổi thơ ấu trẻ đó sống chan hòa trong khúc hát lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương tận tình  của mẹ, bà và đó cũng là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ.
            Là một giáo viên mầm non, tôi nhận thấy việc giáo dục trẻ thông qua các bài thơ, câu truyện thật gần gũi và dễ hiểu đối với trẻ. Qua những bài thơ, câu chuyện có ý nghĩa giáo dục giúp trẻ hiểu việc gì tốt, việc gì không tốt, việc gì nên làm, việc gì không nên làm một cách dễ dàng. Chính vì vậy sẽ giúp cho hứng thú với các tác phẩm văn học từ đó cảm nhận và hiểu được nội dung giáo dục của tác phẩm đó.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng như: Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ, cây hoa lá, lòng kính trọng yêu thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như ông bà, bố mẹ, cô giáo, anh chị em. Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm. Thông qua sự hiểu biết, trí tưởng tượng của trẻ. Đồng  thời trẻ  đọc thuộc thơ, kể lại chuyện được.
Khi cho trẻ làm quen văn học có tầm quan trọng trong việc phát triển nhận thức, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mỹ và qua đọc thơ kể chuyện làm giàu vốn từ cho trẻ, rèn luyện khả năng phát âm và cách diễn đạt mạch lạc. Các tác phẩm thơ chuyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyển tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua các hình thức nghệ thật hấp dẫn, phong phú, đa dạng. Qua đó giúp trẻ phát huy được tính tích cực cá nhân- tự tin- độc lập-  sáng tạo- hình thành tư duy- khả năng ghi nhớ có chủ đích, những tình cảm đạo đức tốt đẹp có khả năng hoạt động nghệ thuật, sáng tạo.
Cho trẻ làm quen với văn học ở trường mầm non được diễn ra rất linh hoạt theo hai hình thức chính: hình thức trong giờ hoạt động chung và các hoạt động khác. Việc lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen với văn học dựa trên đặc điểm tình hình của trẻ, với tác phẩm văn học trẻ đã biết hay tác phẩm văn học trẻ chưa biết, tác phẩm dài hay ngắn buộc giáo viên phải lựa chọn hình thức cho phù hợp. Ngoài ra giáo viên cũn phải dựa vào sự hứng thú của trẻ đối với mỗi tác phẩm văn học và điều kiện cơ sở vật chất của trường của lớp cũng là một yếu tố để giáo viên quyết định sử dụng hình thức nào là đạt hiệu quả nhất đối với trẻ.
        Chính từ lẽ đó tôi luôn luôn trăn, suy nghĩ làm thế nào để cho trẻ làm quen văn học đạt kết quả tốt đặc biệt là trẻ ở lứa tuổi 4-5 tuổi. Vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi”
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận
Văn học là  môn rất quan trọng đối với trẻ mầm non, là phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ có đủ vốn từ để nói năng lưu loát, diễn đạt gắn gọn biết sử dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế mà việc dạy trẻ làm quen với những từ ngữ nghệ thuật như từ tượng hình, từ tượng thanh giúp  trẻ phát triển trí tưởng tượng, óc quan sát, khả năng tư duy độc lập trong suy nghĩ. 
Thông qua nội dung các tác phẩm giáo dục trẻ biết yêu quý người hiền lành, biết ơn và kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bố, biết nhường nhịn em nhỏ.
          Trong mỗi tác phẩm văn học, thế giới mới của cuộc sống thực tại bao gồm thiên nhiên, xã hội, con người được diển tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức đa dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, cỏ cây, hoa lá, mọi hiện tượng thiên nhiên, vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gũi trong môi trường sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, dòng sông, phiên chợ, lớp học, khu phố,Qua tác phẩm văn học, trẻ bắt đầu nhận ra trong xã hội những mối quan hệ, những tình cảm gia đình, tình bạn tình cô cháu,Trẻ cũng dần nhận ra cú một xã hội ràng buộc con người với nhau trong lịch sử đấu tranh cách mạng, trong tình làng nghĩa xóm. Văn học có thể cần đề cặp đến những lực lượng siêu nhiên như thần linh, ông bụt, cô tiên, phù thủy, quỷ sứ và cả những phép màu còn tồn đọng trong tâm thức dân tộc. Đây cũng là đối tượng miêu tả của văn học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống tinh thần.
          Nhờ được nghe, tiếp xúc với một số lượng văn học, có những hiểu biết sơ đẳng về văn học, đó là khả năng miêu tả cuộc sống xung quanh phong phú, hấp dẫn bằng những dạng thức khác nhau. Bước đầu trẻ sẽ nhận biết được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ, chuyện. Không những giúp trẻ cảm nhận được cái đặc sắc của cách diễn đạt hình tượng, nhà sư phạm cũng cần giúp trẻ phân biệt được hình tượng nghệ thuật với hiện thực, hình thành một số khái niệm văn học như: Thơ, chuyện, nhân vật, hình ảnh, giúp trẻ trao đổi những điều đó được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ.
          Thông qua các tác phẩm văn học , trẻ bước đầu đã sử dụng chính xác các từ chỉ tính chất không gian như: Cao thấp, dài ngắn, rộng hẹp, các từ chỉ tốc độ như : nhanh- chậm,các từ chỉ màu sắc: đỏ, vàng, trắng ,đen, ngoài ra các từ có khái niệm tương đối như: hôm qua, hôm nay, ngày mai, trẻ dùng chưa chính xác. Một số trẻ biết sử dụng các từ chỉ màu sắc như :Xám, xanh lá cây, tím, da cam. 
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩn văn học giúp trẻ dần mở rộng nhận thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển ngôn ngữ, phát triển ở trẻ hứng thú “đọc sách” kỹ năng đọc và kể tác phẩm.
2.Thực trạng vấn đề.
Năm học 2019-2020 tôi được phân công chủ nhiệm nhóm lớp 4-5  tuổi tại của trường: Là lớp 4-5 tuổi với số cháu 46, trong đó 17 cháu nữ, 29 cháu nam, với độ tuổi đồng đều , 100% trẻ ngoan ngoãn, mạnh dạn, hồn nhiên, đạt yêu cầu về phát triển thể chất, phát triển nhận thức, phát triển ngôn ngữ, và tình cảm xã hội, cảm thụ cái hay cái đẹp trong cuộc sống xung quanh trẻ . Đó là một thuận lợi lớn để tôi rèn luyện phát triển khả năng của trẻ đặc biệt đưa trẻ đến với môn làm quen với văn học giúp trẻ cảm thụ môn làm quen văn học đạt kết quả cao nhất.
         Qua các năm thực hiện chuyên đề cho trẻ làm quen làm quen với tác phẩm văn học và làm quen với chữ viết, giáo viên đã thực sự có nhiều đầu tư vào việc nâng cao các phương pháp, hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học đã chú trọng nhiều đến việc đọc, kể diễn cảm và dạy trẻ kể lại chuyện, kể sáng tạo dưới nhiều hình thức đa dạng và phong phú. Song việc dạy trẻ đóng kịch còn còn có nhiều hạn chế. Giáo viên chưa chủ động linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động đóng kịch cho trẻ - nếu có thì chủ yếu là trong tiết học. Còn trong các giờ chơi, các buổi sinh hoạt thì hầu như chưa có, sử dụng đồ dùng dạy học chưa khoa học, chưa có sáng tạo trong việc chuyển thể từ chuyện kể sang kịch bản sân khấu, không tạo ra được tính kịch - sự kiện - sự biến không thu hút được sự chú ý của trẻ
           Bên cạnh khả năng cảm nhận các tác phẩm văn thơ chuyện  của trẻ còn hạn chế giọng đọc ngọng và cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ được cảm xúc. Trẻ chưa hiểu biết về vốn từ con nghèo nàn, chưa biết cách diễn đạt câu đúng ngữ pháp, khả năng thể hiện lại các tác phẩm còn kém.
          Là một giáo viên có tinh thần trách nhiệm và đầy lòng nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ bản thân tôi xác định được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phát triển mọi mặt cho trẻ từ việc cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học cho đề đưa ra các biện pháp hữu hiệu nhất cho trẻ.
Nắm bắt được tình hình thực tế của lớp, tôi quyết định tìm ra một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động làm quen với văn học cho trẻ. Bước đầu tôi đi khảo sát kết quả trên trẻ 
         Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2019 - 2020 
Số lượng trẻ N=46
Nội dung
Số trẻ đạt
Số trẻ chưa đạt
N
%
N
%
Diễn đạt câu đúng ngữ pháp.
26
57
20
43
Khả năng thể hiện lại tác phẩm
29
64
17
36
Vốn từ của trẻ, nói câu có nghĩa đầy đủ.
25
55
21
45
Đọc thơ kể chuyện theo trí nhớ. 
20
40
26
60
Nhìn vào bảng khảo sát, tôi thấy khả năng làm quen với tác phẩm văn học của trẻ vẫn còn nhiều hạn chế. Khả năng trẻ diễn đạt còn kém, vốn từ của trẻ, nói câu đủ nghĩa chưa nhiều. Đặc biệt khi cho trẻ kể chuyện theo trí nhớ rất ít trẻ có thể kể lại được,cũng như khả năng diễn đạt câu đúng ngữ pháp còn gặp nhiều khó khăn. 
Và một điều đặc biệt nữa, trước khi đi vào nghiên cứu đề tài này, tôi thấy việc cho trẻ làm quen với văn học vẫn diễn ra theo hai hình thức chính là trong tiết học và ngoài tiết học nhưng chưa có yếu tố sáng tạo, các hình thức cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học thường lặp đi lặp lại trong các tiết học dẫn đến việc trẻ ít hứng thú với việc kể chuyện, đọc thơ. Với hình thức đơn điệu sẽ làm trẻ không chú ý lên cô, tập trung vào việc khác hoặc buồn ngủ.
Xuất phát từ tình hình thực tế, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, muốn đưa chất lượng học tập của trẻ đạt hiệu quả cao. Tôi đã đi sâu nghiên cứu tìm tòi, tham khảo những tài liệu có nội dung về đề tài, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, của bản thân, nhận thức đúng đắn, hiểu được tầm quan trọng của vấn đề, nắm vững tình hình cụ thể lớp. Xác định rõ những khó khăn thuận lợi của trường, của lớp của bản thân. Từ đó tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất
3. Các biện pháp tiến hành
3.1.Biện pháp 1: Tự học, tự bồi dưỡng.
Muốn dạy tốt môn làm quen với văn học, thứ nhất là trong giờ kể chuyện lôi cuốn được trẻ thì tôi luôn nắm vững, nắm chắc bài dạy, sao cho có lời hay ý đẹp ngắn gọn dễ hiểu để dẫn dắt trẻ lôi cuốn trẻ say sưa với giờ học.
Tôi luôn tích cực trau dồi kiến thức tự học tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ như: học tập chuyên môn hè  do phòng mở, đi dự hội giảng ở trường, ở cụm, ở huyện, học hỏi chị em đồng nghiệp có chuyên môn vững vàng hơn, tôi nghĩ rằng có tâm huyết với nghề nghiệp, yêu nghề mếm trẻ và có kế hoạch tháng, hàng tuần, hàng ngày một cách khoa học và tìm tòi những phương pháp linh hoạt sáng tạo, mạnh dạn đưa vào áp dụng trong tiết dạy.
Để thực hiện tốt các biện pháp tôi còn tham khảo tài liệu, tập san xem vô tuyến truyền hình, học hỏi các bạn đồng nghiệp, qua một số giờ dạy mẫu, giờ dạy giỏi, từ đó người giáo viên có đầy đủ kiến thức để thực hiện đúng phương pháp, có cách dạy đảm bảo phù hợp với đặc thù của môn nghệ thuật văn học, đồng thời để tiến hành giờ dạy có hiệu quả cao, cô phải rèn cho mình có một giọng kể diễn cảm, ngắt giọng, cử chỉ hành động, lời nói của từng nhân vật, thể hiện đúng ngữ điệu giọng điệu một cách nghệ thuật, rèn cho mình có tác phong sư phạm, xử lý tình huống trong giờ dạy một cách khéo léo tinh tế                                            ( Hình ảnh 1)
3.2. Biện pháp 2: Làm đồ dùng đồ chơi cho hoạt động
Trong giảng dạy thực tế ở lớp hàng ngày tôi nhận thấy việc làm đồ dùng đồ chơi và sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ kể chuyện, hoạt động ở các góc theo từng chủ đề, sự kiện là rất cần thiết, vì đặc thù của trẻ mầm non, là thích tìm kiếm khám phá những cái mới lạ có màu sắc hấp dẫn, kích thước hợp lý, do đó tôi đã học hỏi sưu tầm nghiên cứu làm nhiều đồ dùng đồ chơi để gây sự chú ý bằng đồ dùng trực quan sinh động, nên trước khi vào bài mới tôi đã chuẩn bị rất công phu về đồ dùng đồ chơi đẹp và hấp dẫn cho phù hợp với từng đề tài.
           Ví dụ: qua câu chuyện “quả bàu tiên” tôi vẽ một chú bé nghèo, một dàn chim én, môt ngôi nhà, một quả bầu và một tên địa chủ, chuẩn bị đố dùng theo cốt chuyện màu sắc hài hòa đẹp mắt để gây hứng thú cho trẻ trong giờ học, hay dùng đất nặn các mô hình các nhân vật trong chuyện luôn thay đổi đồ dùng đồ chơi, thay đổi không khí học thu hút trẻ vào giờ học tốt, từ việc làm nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ trong các giờ kể chuyện sao cho đẹp mắt, tôi dùng len làm các hình người vẽ các bức tranh lên màu cho hài hòa đẹp mắt khâu các con rối bằng vải.
           Như vậy việc sử dụng và làm đồ dùng đồ chơi vô cùng quan trọng đối với trẻ, nhưng trong quá trình sử dụng cô giáo phải dùng đúng lúc đúng chỗ, đồ dùng phải tạo nhiều kiểu khác nhau và phải đảm bảo tính sư phạm thẩm mỹ giáo dục cao                                                       ( Hình ảnh 2)
3.3. Biện  pháp 3: Lồng ghép tích hợp môn học khác trong quá trình cho trẻ hoạt động với văn học.
            Việc tích hợp các nội dung khác vào hoạt động làm quen với văn học là vô cùng cần thiết tất cả đều hướng vào sự phát triển toàn diện của trẻ, lồng ghép tích hợp các hoạt động tiết học là hình thức đổi mới giáo dục phù hợp thu hút được sự tập trung chú ý của trẻ, trẻ sẽ không thấy nhàm chán, trẻ tiếp thu được kiến thức của nhiều bộ môn. Điều quan trọng là nâng cao chất lượng cho hoạt động chính, khi lồng ghép tích hợp, cô giáo phải linh hoạt lựa chọn đưa vào chỗ phù hợp để đem lại kết quả cao.
         Ví dụ: khi cô kể cho trẻ nghe câu chuyện “Chú dê đen” tôi dẫn dắt vào bài bằng bài hát “Đố bạn”.
        Tôi đưa bức tranh các con vật sống trong rừng cho trẻ quan sát, là cho trẻ khám phá khoa học, cho trẻ đếm các con vật là làm quen với toán.
        Cho trẻ kể tên các con vật sống trong rừng: trong quá trình kể chuyện “Chú dê đen” tôi chuẩn bị “Dê đen” “Dê trắng” “Một chú sói” làm bằng gỗ ở dưới gắn nam châm, một sa bàn có mô hình cảnh núi rừng cây cối, cây cỏ suối nước, khi giới thiệu bài tôi luồn tay xuống dưới để điều khiển các con vật theo nội dung cốt truyện.
          Dựa vào nội dung chuyện, tôi trò chuyện với trẻ phân tích và giảng giải cho trẻ hiểu hoặc đặt câu hỏi đàm thoại, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng trực quan để giới thiệu, như vậy sẽ tạo cho trẻ hứng thú, có tác dụng giúp trẻ nhanh chóng làm quen với câu chuyện.
       Ví dụ: trong câu chuyện “Ai đáng khen nhiều hơn” tôi đặt câu hỏi “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay.
      Ví dụ tôi kể chuyện “Ai đáng khen hơn nào”
Tôi đưa ra các nhân vật trong chuyện
Tôi cho trẻ quan sát từng nhân vật “Khám phá khoa học”
Cho trẻ đếm các nhán vật “Làm quen với toán”
Tôi đặt câu hỏi đàm thoại “Thỏ anh lên rừng hái gì về cho mẹ” tôi thấy trẻ phát âm chữ “L” thành chữ “N” tôi cho trẻ phát âm lại nhiều lần theo tôi “N” nấm, cháu sẽ phát âm đúng, tôi theo dõi trong lớp cháu nào phát âm chưa chuẩn còn ngọng, tôi uốn nắn sửa sai cho trẻ ngay.
          Việc lồng ghép tích hợp các môn học khác vào tiết học làm quen với văn học đặc  biệt là giờ kể chuyện đã đem lại chất lượng rất cao, vì vậy đã thu hút 100% trẻ hứng thú trong giờ kể chuyện, tuy nhiên chúng ta không nên lạm dụng quá nhiều khiến tiết học không mang đúng bản chất của nó ( Hình ảnh 3)
3.4. Biện pháp 4: Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi
Đối với trẻ mẫu giáo hoạt động chủ yếu là vui chơi, xong việc “học mà chơi, chơi bằng học” của trẻ phải được tiến hành ở mọi lúc mọi nơi.
          Tôi dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học vào hoạt động góc, hoạt động ngoài trời, hoạt động chiều, dạo chơi thăm quan, vì dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi tôi dạy được tỉ mỉ hơn, những cháu khá tốt tôi cho các cháu phát huy hết khả năng của mình, những cháu chưa đạt yêu cầu tôi dạy tỉ mỉ hơn để trẻ theo kịp các bạn. Để dạy trẻ mọi lúc mọi nơi được tốt, tôi còn phải tạo môi trường trong sạch thoáng mát thoải mái.
          Hoạt động văn học còn là phương tiện dẫn dắt cho trẻ các hoạt động giáo dục khác rất có hiệu quả.
          Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc tôi thực hiện cho trẻ chơi ở các góc theo từng chủ đề tôi treo tranh lên cho trẻ quan sát. Trong truyện ai đáng khen nhiều hơn, chuẩn bị 3 mũ thỏ, mũ thỏ mẹ tai to, mũ thỏ anh tai vừa, mũ thỏ con tai nhỏ, mỗi mũ một màu để gây cho trẻ ham thích.
Khi thời gian dạy các tiết học ở trên lớp chỉ đủ cho cô giáo truyền thụ các kiến thức cơ bản cho trẻ, tôi tận dụng thời gian gây hứng thú cho trẻ qua các giờ đón trẻ.
         Ví dụ: Khi đón trẻ tôi quan sát bức tranh treo trên tường, trẻ tự kể theo bức tranh mà trẻ thích, tôi kể cho trẻ câu chuyện của chủ đề sau.
        Ví dụ: Gần hết giờ chủ đề 1 tôi lại kể câu chuyện ở chủ đề 2 cho trẻ nghe và làm quen với câu chuyện mới, tôi cho trẻ kể theo 5 – 6 trẻ tạo thành một lớp học, trẻ tự điều khiển cứ hết cháu này lại đến cháu khác kể, tôi quan sát giúp trẻ phát âm chính xác, phát triển trí nhớ, giáo dục trẻ về tinh thần tập thể, trẻ được hoạt động thoải mái, lúc này cô không gò ép trẻ mà tới gần chỗ trẻ gợi ý cho trẻ để kể chuyện và hỏi trẻ câu chuyện gì?
         Với các hoạt động ngoài trời, trẻ được quan sát thiên nhiên, con vật, cây cối, hiện tượng thời tiết, tôi đã lồng ghép các tác phẩm văn học vào kể cho trẻ nghe
          Ví dụ: cho trẻ quan sát bụi tre, tôi nói ích lợi của tre, ai là người trồng lên bụi tre này, tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Thánh Gióng” đã nhổ tre đánh giặc, cô cho trẻ cắt dán trang trí quần áo (dạy trẻ môn tạo hình).
Cho trẻ quan sát các con vật trong gia đình
         Ví dụ: cho trẻ quan sát con gà con vịt, con lợn, tôi cho trẻ thi nhau kể chuyện sáng tạo theo ý hiểu của trẻ qua quan sát  một số con vật nuôi trong gia đình của cháu tôi và các bạn cùng nghe, các cháu rất hăng hái học nên vui tươi nhộn nhịp, các cháu hăng hái học tập và trẻ càng gần gũi gắn bó tình cảm với nhau hơn.
         Dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi có ý nghĩa quan trọng, nó không thể thiếu được trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ hoạt động làm quen với văn học.(Hình ảnh 4)
3.5. Biện pháp 5: Sử dụng các trò chơi          
Tổ chức các hoạt động thông qua hoạt động vui chơi, các trò chơi là phương pháp hiệu quả nhất đối với trẻ mầm non trong hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học, ca dao, đồng daoCác trò chơi có vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển năng khiếu kể chuyện.
          Ví dụ: tôi cho trẻ đóng kịch qua câu chuyện “Tấm Cám” cô cho 1 trẻ đóng vai cô Tấm từ trong quả thị bước ra và 1 trẻ đóng vai bà cụ đang têm trầu, để giúp trẻ phát triển trí tuệ, tính cách đạo đức, tình cảm đối với con người.
         Tôi cho trẻ chơi trò chơi ghép tranh các nhân vật trong câu chuyện để giúp trẻ nhanh nhẹn, nhớ các nhân hơn, ( VD: Ghép tranh, nối các nét với nhau, làm rối tay.         
 Ngoài ra trong chương trình giáo dục mầm non còn giới thiệu các loại trò chơi minh họa nội dung câu chuyện bắt trước tiếng kêu của các con vật, trò chơi đóng vai, các rò chơi còn tạo cơ hội cho trẻ tập luyện kỹ năng cảm nhận được năng khiếu của văn học.
           Để biện pháp sử dụng các trò chơi đạt được hiệu quả cao trong hoạt động làm quen với văn học thì người giáo viên khi sử dụng trò chơi nào cần phải nắm chắc nội dung, tác dụng để rèn cho trê có năng khiếu khi kể chuyện . ( Hình ảnh 5)              
Qua những ví dụ minh hoạ ở trên, tôi thấy hình thức sử dụng trò chơi trong giờ hoạt động cho trẻ làm quen với văn học là hình thức rất cơ bản giúp giáo viên đạt được mục đích của giờ hoạt động, giúp trẻ hứng thú và ghi nhớ nội dung của tác phẩm văn học
3.6 Biện pháp 6: Phối hợp với phụ huynh.
Tôi thường xuyên kết hợp với phụ huynh cho mẹ trẻ để đóng góp sưu tầm các sách báo văn học các nguyên liệu để xây dựng góc sách báo mang nội dung văn học, ở góc sách tôi gợi ý cho trẻ xem các sách tranh chuyện, trẻ nhớ nội dung cốt truyện mà cô đã kể cho trẻ nghe.  Trên tường tôi treo 

File đính kèm:

  • docxMột số biện pháp cho trẻ 4-5 tuổi làm quen với tác phẩm văn học đạt kết quả cao.docx