SKKN Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc tại Trường Mầm non Đồng Thanh
Đối với trẻ mẫu giáo, việc làm quen với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Vì đặc điểm lứa tuổi mầm non là “học mà chơi, chơi mà học”. Các trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động trong nhà trường. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc, giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một cách tốt hơn. Tham gia trò chơi âm nhạc trẻ được động viên, được tự do thể hiện bản thân, những cảm xúc, suy nghĩ và sáng tạo. Các trò chơi có nội dung, có luật giúp trẻ thực hiện một cách dễ dàng các bài tập rèn luyện kỹ năng hát, múa, cảm thụ âm nhạc, ghi nhớ tác phẩm.
Thực tế tại trường Mầm non, chúng tôi luôn được sự quan tâm, ủng hộ của BGH nhà trường. Hầu hết giáo viên mầm non đều nhận thức tầm quan trọng của trò chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, hiện nay tài liệu nghiên cứu bằng cả giáo trình, hình ảnh, sách, đĩa … về trò chơi âm nhạc còn ít nên việc học tập, nghiên cứu thêm tài liệu của giáo viên còn hạn chế, giáo viên chưa biết thay đổi hình thức các trò chơi, còn đơn giản chưa nâng cao, còn rời rạc nên không hấp dẫn trẻ, làm cho hoạt động học, chơi chưa đạt kết quả cao. Kỹ năng âm nhạc của trẻ còn hạn chế.
Trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc, mang tính sáng tạo cao nhất, phát triển nhiều nhất các kỹ năng cho trẻ. Vì vậy, nên tôi chọn đề tài:“Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc”
“Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN: 1. Tên sáng kiến: “Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển thẩm mỹ 3. Tác giả: Họ tên: Đặng Thị Kim Yến ( nữ). Ngày, tháng, năm sinh: 28/ 08/ 1987 Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non. Chức vụ:: Tổ trưởng tổ Mẫu giáo – GV 5T Đơn vị công tác: Trường MN Đồng Thanh, Xã Đồng Thanh - Huyện vũ Thư - Tỉnh Thái Bình Điện thoại: 0373818078; Email hoandongthanh@gmail.com Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: % 4. Đồng tác giả: Không 5. Chủ đầu tư: Không 6. Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Mầm non Đồng Thanh Địa chỉ: Xã Đồng Thanh - Huyện vũ Thư - Tỉnh Thái Bình BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN 1. Tên sáng kiến:“Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” 2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Phát triển thẩm mỹ 3. Mô tả bản chất của sáng kiến 3.1 Tình trạng và giải pháp Âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối với con người. Đặc biệt, đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà, vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, vì vậy chúng ta cần chú ý giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách thông qua con đường âm nhạc. Đối với trẻ mẫu giáo, việc làm quen với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện pháp hữu hiệu nhất. Vì đặc điểm lứa tuổi mầm non là “học mà chơi, chơi mà học”. Các trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động trong nhà trường. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc, giúp trẻ cảm thụ âm nhạc một cách tốt hơn. Tham gia trò chơi âm nhạc trẻ được động viên, được tự do thể hiện bản thân, những cảm xúc, suy nghĩ và sáng tạo. Các trò chơi có nội dung, có luật giúp trẻ thực hiện một cách dễ dàng các bài tập rèn luyện kỹ năng hát, múa, cảm thụ âm nhạc, ghi nhớ tác phẩm. Thực tế tại trường Mầm non, chúng tôi luôn được sự quan tâm, ủng hộ của BGH nhà trường. Hầu hết giáo viên mầm non đều nhận thức tầm quan trọng của trò chơi đối với sự phát triển toàn diện của trẻ. Tuy nhiên, hiện nay tài liệu nghiên cứu bằng cả giáo trình, hình ảnh, sách, đĩa về trò chơi âm nhạc còn ít nên việc học tập, nghiên cứu thêm tài liệu của giáo viên còn hạn chế, giáo viên chưa biết thay đổi hình thức các trò chơi, còn đơn giản chưa nâng cao, còn rời rạc nên không hấp dẫn trẻ, làm cho hoạt động học, chơi chưa đạt kết quả cao. Kỹ năng âm nhạc của trẻ còn hạn chế. Trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc, mang tính sáng tạo cao nhất, phát triển nhiều nhất các kỹ năng cho trẻ. Vì vậy, nên tôi chọn đề tài:“Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” 3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến. 3.2.1- Mục đích của giải pháp: Xét về những tác động của âm nhạc đối với sự hình thành và phát triển toàn diện nhân cách trẻ, cũng như những tác động của trò chơi âm nhạc đối với các hoạt động trong ngày của trẻ, cùng với thực tế trẻ tại lớp, tôi chọn đề tài sáng kiến:“Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” với mục đích giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ những phản xạ nhanh, nhạy, rèn luyện cho trẻ các kỹ năng thông qua tai nghe âm nhạc, giúp trẻ phát triển năng khiếu. 3.2.2. Nội dung giải pháp: 3.2.2.1. Phát triển tai nghe và khả năng cảm nhận về âm thanh a /. Trò chơi: “To và nhỏ” * Mục tiêu: Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các vật liệu khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm âm thanh phát ra từ các vật liệu đó. * Chuẩn bị : Vỏ lon nước ngọt, một số sỏi to, cát * Cách chơi : - Cô cho trẻ xem ít sỏi và cát. Cô đã cho sẵn cát hoặc sỏi vào trong lon nước ngọt có hình dáng màu sắc khác nhau. Cô cho một trẻ lên cầm một lon lắc, nghe và đoán xem bên trong có gì ? Cô hỏi trẻ lon nào đựng cát lon nào đựng sỏi? lon nào nặng, lon nào nhẹ /Tiếng kêu nào to, tiếng kêu nào nhỏ? So sánh cho trẻ thấy: Các lon giống nhau về màu sắc, kích thước nhưng nặng nhẹ khác nhau, âm thanh khác nhau. - Cô cho trẻ lên chọn lon nặng đứng một nhóm, lon nhẹ đứng một nhóm + Lần đầu cho tất cả trẻ lắc lon theo phách + Sau đó phân cho trẻ cầm lon nặng lắc vào phách mạnh, những trẻ cầm lon nhẹ lắc vào phách nhẹ. b /. Đàn cốc * Mục tiêu: Phát triển khả năng cảm nhận về âm thanh * Chuẩn bị: Một số chai thủy tinh ( lọ, cốc ) có kích thước khác nhau, một thanh gõ nhỏ * Cách chơi: Xếp cốc nước thành dãy, mỗi cốc rót một lượng nước không bằng nhau, pha màu cho trẻ dễ nhận biết. Cho trẻ khám phá âm thanh phát ra bằng cách gõ vào cốc nước. Cho trẻ khám phá và sắp xếp các chai nước thành một dãy từ chai phát ra âm trầm cho đến âm bổng. c /. Thi ai giỏi * Mục tiêu: Phát triển tai nghe, phân biệt được âm thanh của dụng cụ âm nhạc, tiếng bạn hát, hoặc một số những âm thanh trong cuộc sống * Chuẩn bị: Mũ chóp kín, một số âm thanh trong cược sống như tiếng mưa rơi, tiếng nước chảy ., một số dụng cụ âm nhac * Cách chơi: Cho một trẻ đội mũ chóp kín, sau đó cô đưa ra những âm thanh khác nhau, trẻ sẽ đoán xem đó là âm thanh gì, từ phía nào . d/. Trò chơi “Chim gõ kiến ” * Mục tiêu: Trò chơi luyện khả năng định hướng qua âm thanh, rèn luyện thính giác. * Chuẩn bị: Hai thanh gỗ và 2 cái khăn để bịt mắt. * Cách chơi: Chọn ra hai trẻ để bịt mắt lại. Cho hai trẻ đứng cách xa nhau. Khi nghe giáo viên ra hiệu lệnh: “bắt đầu” thì một trẻ cầm hai thanh gỗ gõ vào nhau và di chuyển, trẻ còn lại nghe theo tiếng gõ tìm đến để bắt, nếu bắt được người gõ là thắng cuộc. Sau đó đổi cho cặp trẻ khác cùng chơi. Trong khi hai bạn đang chơi, các bạn đứng cạnh ngoài không được la hét hay hướng dẫn người bị bịt mắt đi tìm. Ai vi phạm sẽ thay đổi chỗ ở cho người bị bịt mắt. Khi trẻ chơi đã quen, giáo viên có thể tăng số người bị bịt mắt đi tìm và số người bị bịt mắt gõ cây. 3.2.2.2. Phát triển tai nghe, kỹ năng vận động và phản ứng linh hoạt. a /. Trò chơi “Những người bạn rừng xanh” : * Mục tiêu: Giúp trẻ rèn luyện tai nghe âm nhạc và khả năng phản xạ nhanh nhạy. * Chuẩn bị: Nhạc bài hát “Đố bạn”, ti vi, loa, vòng thể dục, hình ảnh các con vật trong bài hát ( voi, khỉ, gấu, hươu) * Cách chơi: - Chia số vòng thành các nhóm khác nhau: nhóm voi, nhóm gấu, nhóm khỉ, nhóm hươu. - Số lượng trẻ chơi tùy từng lần. Cho trẻ đi vòng tròn và hát “ Đố bạn” cô ra hiệu lệnh dừng nhạc ở câu hát có con vật nào thì trẻ chỉ được nhảy vào đúng vòng có con vật theo lời bài hát. Ví dụ: Khi hát đến câu “đầu đội hai cái ná đó là chú hươu sao” trẻ phải biết nhảy vào đúng nhóm vòng hươu, nếu nhảy vào vòng khác hoặc nhảy chậm không còn vòng con vật đó cho mình thì phạm luật và phải làm theo yêu cầu mà cô giáo đã đưa ra . b/. Trò chơi “Ai nhanh nhất” * Mục tiêu: Phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi nhớ có chủ định. * Chuẩn bị: Bút lông, 5-6 vòng tròn, trống lắc. c/. Trò chơi “ khiêu vũ với bóng” * Mục tiêu: Phát triển kỹ năng vận động âm nhạc, độ nhạy bén, tai nghe âm nhạc cho trẻ. * Chuẩn bị: Bóng bay đã được thổi, nhạc khiêu vũ có thể là nhạc nhanh chậm. * Cách chơi: Cô có từ 5-6 vòng tròn, số trẻ mỗi lần tham gia chơi tương ứng với số vòng, cô dùng bút lông vẽ hình bàn chân của trẻ vào đó và đánh số theo thứ tự. Sau đó cho trẻ đi theo tiếng gõ nhịp nhàng xung quanh vòng tròn, khi tiết tấu gõ thay đổi, trẻ phải chạy vào vòng có dấu chân của mình. Nếu trẻ nào chạy vào vòng mà ướm dấu chân của mình không vừa với dấu chân đã vẽ trong vòng là bị phạt nhảy lò cò quanh lớp một vòng. * Cách chơi: Kết 1 nhóm 2 bạn, hai bạn sẽ đứng đối diện nhau, để quả bóng chính giữa trán, ở bụng của hai bạn, 2 tay giữ eo nhau hoặc nắm tay nhau. Các con sẽ khiêu vũ theo bản nhạc mà cô đã chọn làm đúng nhịp điệu và phải thật cẩn thận để không làm rơi bóng, d/. Trò chơi : Đi theo tiếng nhạc * Mục tiêu: Phát triển thính giác âm nhạc, trẻ phản ứng nhanh với các giai điệu âm nhạc phát ra * Chuẩn bị: bài hát, đàn, trống lắc . * Cách chơi: Cô giáo cho cả lớp đứng ở các vị trí khác nhau trong lớp( chú ý khoảng cách giữa các nhóm). Cô đánh đàn tiết tấu nhanh trẻ đi nhanh, cô đánh đàn tiết tấu chậm trẻ đi chậm, cô dừng đàn trẻ đứng lại, làm tương tự với các bài hát hoặc dụng cụ âm nhạc khác. e/. Trò chơi : Chơi trên từng ngón tay * Mục tiêu: Phát triển tai nghe, trẻ biết phản ứng ứng phù hợp với nhịp điệu bài hát * Chuẩn bị: Một số bài hát quen thuộc * Cách chơi: Cô giáo quy định các con dùng ngón tay giữa và ngón tay trỏ giả vờ đi. Khi nào cô hát nhanh, các ngón tay phải đi thật nhanh. Khi cô hát chậm, các ngón tay đi chậm. Khi cô không hát các ngón tay dừng lại. Thi đua xem bạn nào làm giỏi theo hiệu lệnh của cô. 3.2.2.3. Phát triển trí nhớ âm nhạc cho trẻ và kỹ năng ca hát a /. Trò chơi : chiếc đĩa thần kỳ * Mục tiêu: Phát triển trí nhớ âm nhạc. Trẻ nói tên và hát đúng bài hát quay được trên đĩa . * Chuẩn bị: Một chiếc đĩa quay có chia các ô. Trên mỗi ô ghi một câu trong một bài hát quen thuộc * Cách chơi: Cô cho trẻ lên quay đĩa. Khi đĩa dừng kim chỉ vào ô có ghi câu hát nào. Cô hát lên câu hát đó. Nhiệm vụ của trẻ phải nói được tên bài hát và hát lại bài hát đó b /. Trò chơi : Nốt nhạc vui * Mục tiêu: Rèn luyện trí nhớ âm nhạc. Trẻ nhận biết được tên 7 nốt nhạc cơ * Chuẩn bị: các biểu tượng nốt nhạc bằng bàn tay như hình vẽ Đồ Rê Mi Fa Sol La Si * Cách chơi: Cô giới thiệu cho trẻ biết các nốt nhạc tương ứng với các thế tay. Cô và trẻ làm từng thế tay một, vừa làm vừa nói tên nốt nhạc. Khi trẻ đã chơi quen, cô có thể cho trẻ chơi thi xem đội nào “biểu diễn” và nói đúng, nhanh các nốt nhạc tương ứng với các thế tay, đồng thời xướng âm nốt nhạc. c /. Trò chơi : Hát theo dấu chân * Mục tiêu: Phát triển trí nhớ âm nhạc, biết hát đúng vết chân tương ứng * Chuẩn bị: Bìa có in dấu chân của một số con vật gần gũi ( hoa ) * Cách chơi: Cô đặt vết chân ở những vị trí khác nhau trong lớp và quy định: bạn nào lên chơi, chân dẫm vào vết chân có hình nào, sẽ phải hát đúng bài hát tương ứng về hình đó. d /. Trò chơi : Bé tập làm ca sĩ * Mục tiêu: Phát triển trí nhớ âm nhạc. Trẻ bắt chước giọng hát của ca sĩ * Chuẩn bị: Một số bài hát quen thuộc trong chương trình, đàn ooc-gan. * Cách chơi: Cô hát một đoạn bài hát bằng âm “ la” hoặc đánh giai điệu bất kỳ một bài hát trong chương trình. Trẻ cần nói tên bài hát và hát bài hát đó. 3.2.2.4. Phát triển khả năng sáng tạo của trẻ a /. Trò chơi : Bé làm giỏi * Mục tiêu: Phát triển khả năng sáng tạo của trẻ: từ các bộ phận trên cơ thể trẻ có thể tạo ra âm thanh. * Cách chơi: Trẻ cùng chơi và đố nhau xem các âm thanh phát ra từ đâu: Âm thanh phát ra từ mũi, cổ họng, tiếng vỗ tay, ngón tay, chân, cánh tay . b /. Trò chơi : Alo- tôi nghe * Mục tiêu: Phát triển khả năng cảm nhận về âm thanh, phát triển khả năng sáng tạo của trẻ. * Chuẩn bị: Một ống nhựa cong ( sao cho một đầu vừa tầm miệng của trẻ, đầu kia vừa tầm với tai của trẻ), nhạc đệm. * Cách chơi: Cho trẻ cầm ống nhựa, một đầu để gần miệng( làm micro), đầu kia để gần tai. Cho trẻ nghe nhạc, sau đó yêu cầu trẻ hát lại bài hát đó. Khi hát trẻ sẽ áp ống nghe vào tai và miệng của mình, như vậy trẻ có thể nghe giọng hát của mình một cách rõ ràng. Cho trẻ làm ống nghe không chỉ gây hứng thú cho trẻ mà khi cầm ống nghe trẻ sẽ cảm nhận được sự rung động của dây âm thanh khi giọng của trẻ phát âm trong ống nghe. c. Trò chơi âm nhạc “Cánh hoa kỳ diệu” * Mục tiêu: Đây là một trò chơi vô cùng sáng tạo và hấp dẫn. Với những hình ảnh đặc sắc, âm thanh sống động và cách chơi dễ hiểu, trẻ bị lôi cuốn vì phải vận dụng mọi kiến thức âm nhạc cũng như khả năng âm nhạc của mình thì mới thực hiện đúng yêu cầu của trò chơi.Vì vậy khiến trẻ chơi tích cực và hứng thú hơn. * Chuẩn bị: Máy chiếu hoặc ti vi, giáo án powerpoin * Cách chơi: Hiển thị trên màn hình là 1 bông hoa năm cánh, mỗi cánh hoa tương ứng với một yêu cầu của trò chơi, trẻ sẽ phải vận dụng kiến thức âm nhạc và khả năng âm nhạc để trả lời theo yêu cầu đó. 3.3 Khả năng áp dụng của giải pháp: Qua việc áp dụng đề tài “Phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ thông qua trò chơi âm nhạc” cho thấy để thành công trong việc phát triển kỹ năng âm nhạc cho trẻ qua việc tổ chức các trò chơi âm nhac, phải thực hiện trò chơi một cách linh hoạt và được áp dụng với từng đối tượng cụ thể. Trong năm học qua tôi đã cố gắng tìm tòi suy nghĩ các trò chơi âm nhạc giúp trẻ luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm nhạc. Giải pháp này có tính khả thi và có thể áp dụng vào thực tế tổ chức hoạt động cho trẻ chắc chắn sẽ đem lại kết quả tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho trẻ. 3.4. Hiệu quả lợi ích thu được do áp dụng giải pháp. *Đối với trẻ: Phát triển tai Phát triển tai Phát triển trí Phát triển nghe và khả nghe kỹ năng nhớ âm nhạc khả năng Kỹ năng năng cảm vận động và và kỹ năng ca sáng tạo của nhận về âm phản ứng linh hát cho trẻ trẻ thanh hoạt Đầu năm 29 trẻ 20/29 = 68% 21/29 =72% 19/29 = 65.5% 16/29 = 55% Cuối năm 29 trẻ 27/29 = 93% 28/29 =96.5% 27/29 = 93% 26/29 = 89%
File đính kèm:
skkn_phat_trien_ky_nang_am_nhac_cho_tre_thong_qua_tro_choi_a.docx